Μείωση του ποσοστού εμβολιαστικής κάλυψης των παιδιών στην Κύπρο εντοπίζουν οι παιδίατροι και κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, υπενθυμίζοντας την επιστροφή νόσων, όπως η ιλαρά και η μηνιγγίτιδα, οι οποίες τις προηγούμενες δύο δεκαετίες είχαν σχεδόν εξαλειφθεί.
«Δεν μπορούμε και δεν πρέπει να εφησυχάζουμε. Εξακολουθούμε να βρισκόμαστε σε γενικές γραμμές σε πολύ καλά επίπεδα αλλά μια σειρά παραγόντων έχει οδηγήσει σε μείωση της εμβολιαστικής κάλυψης των παιδιών και στην Κύπρο», ανέφερε, μιλώντας στον «Φ», ο πρόεδρος της Παιδιατρικής Εταιρείας Κύπρου, Μιχάλης Αναστασιάδης, με την ευκαιρία της διεθνούς εβδομάδας εμβολιασμών και της αντίστοιχης ευρωπαϊκής εβδομάδας που ακολουθεί. Δυστυχώς, πρόσθεσε, «συναντάμε σε πιο μεγάλο βαθμό αντίσταση από πλευράς των γονέων, οι οποίοι είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικοί στον εμβολιασμό των παιδιών τους. Αυτό δεν είναι φαινόμενο κυπριακό αλλά παρατηρούμε ότι και στον τόπο μας το ποσοστό αυτών των γονέων έχει αυξηθεί».
Περαιτέρω, «να μην ξεχνάμε ότι κατά τα δύο χρόνια της πανδημίας, όταν εφαρμόζονταν και τα σκληρά περιοριστικά μέτρα, αρκετά παιδιά έμειναν ανεμβολίαστα και, βεβαίως, όλοι θυμόμαστε ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας εκφράστηκαν έντονες ανησυχίες σε σχέση με τους εμβολιασμούς, οι οποίες, δυστυχώς, έχουν επηρεάσει σε κάποιο βαθμό και μερίδα γονέων. Ταυτόχρονα, τα δύο τελευταία χρόνια είχαμε τις σοβαρές εξάρσεις άλλων λοιμώξεων οπόταν ο εμβολιασμός κάποιων παιδιών έχει αναβληθεί». Με αυτά τα δεδομένα «και παρά το γεγονός ότι σε γενικές γραμμές η εμβολιαστική κάλυψη στην Κύπρο παραμένει σε πολύ ψηλά επίπεδα τονίζουμε ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για εφησυχασμό. Όσο υπάρχουν περιοχές στις οποίες δεν υπάρχει εμβολιαστική κάλυψη ο κίνδυνος για επιδημίες είναι ορατός».
Τα επίσημα διεθνή δεδομένα που δόθηκαν αυτές τις ημέρες από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), είπε ο πρόεδρος της Παιδιατρικής Εταιρείας Κύπρου, «αποδεικνύουν την σημαντικότητα των εμβολιασμών».
>> 154 εκατομμύρια ζωές έχουν σωθεί τα τελευταία 50 χρόνια.
>> Αυτό σημαίνει ότι κάθε λεπτό σώζονταν 6 ζωές.
>> Υπάρχουν διαθέσιμα εμβόλια για πέραν των 30 απειλητικών για τη ζωή παθήσεων.
«Τα δεδομένα του ΠΟΥ πολύ σημαντικά. Και μόνο που παρατηρούμε ότι σώθηκαν 154 εκατομμύρια ζωές, νομίζω είναι αρκετό για να καταλάβουμε την αξία των εμβολίων», είπε ο κ. Αναστασιάδης.
Προβληματική και η διαδικασία εμβολιασμών στην Κύπρο
«Για την ενίσχυση της εμβολιαστικής κάλυψης των παιδιών στην Κύπρο και κατ’ επέκταση του πληθυσμού μας, πρέπει να λάβουμε κάποια μέτρα», είπε ο πρόεδρος της ΠΕΚ και αναφέρθηκε στη διαδικασία που ακολουθείται σήμερα από το υπουργείο Υγείας και τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας. «Δυστυχώς και αν και το έχουμε αναφέρει πολλές φορές, τόσο στον ΟΑΥ όσο και στο υπουργείο Υγείας, που είναι το αρμόδιο για τους εμβολιασμούς, ακόμα δεν έχουμε δει κάποιες λύσεις».
«Βάσει της διαδικασίας που ακολουθείται, οι παιδίατροι υποβάλλουν την παραγγελία τους μέσω του συστήματος του ΓεΣΥ και για τις περισσότερες περιπτώσεις παραλαμβάνουν τα εμβόλια μέσω εταιρείας διανομής. Για κάποιες περιπτώσεις ακολουθείται ακόμα η διαδικασία του υπουργείου Υγείας». Αυτό σημαίνει ότι «ο παιδίατρος πληρώνει από την τσέπη του το εμβόλιο και στη συνέχεια και σε πολύ κατοπινό στάδιο παίρνει πίσω από τον ΟΑΥ το κόστος του εμβολίου. Αντιλαμβάνεστε ότι για ένα εμβολιασμό χρειάζονται αναλώσιμα και σίγουρα αποτελεί μια ιατρική πράξη η οποία, κατά τη δική μας άποψη πρέπει να αποζημιώνεται».
Προ ΓεΣΥ, εξήγησε ο κ. Αναστασιάδης, «οι παιδίατροι αμείβονταν για τον εμβολιασμό. Τώρα, δεν αμείβονται γιατί ο εμβολιασμός θεωρείται μέρος τον καθηκόντων τους. Αυτή όμως η πρακτική, από κάποιους συναδέλφους, κυρίως τους πιο νεαρούς, εκλαμβάνεται ως αντικίνητρο διότι το να πληρώσει ο γιατρός το εμβόλιο και να περιμένει πότε θα πάρει πίσω τα χρήματα και να μην αμείβεται για την ιατρική αυτή πράξη, σίγουρα δεν είναι και η καλύτερη διαδικασία και πρακτική. Έχουμε θέσει σχετικό αίτημα και στο υπουργείο Υγείας για το ζήτημα αυτό».
20% αύξηση στα περιστατικά ιλαράς παγκοσμίως μέσα σε δύο χρόνια
Στο μήνυμα του με την ευκαιρία της έναρξης της διεθνούς εβδομάδας ανοσοποίησης, ο ΠΟΥ, έκανε αναφορά την επανεμφάνιση νόσων όπως η ιλαρά, η μηνιγγίτιδα και ο κίτρινος πυρετός, επισημαίνοντας το γεγονός ότι οι περικοπές χρηματοδότησης της δημόσιας υγείας, θέτουν σε κίνδυνο τα όσα είχαν επιτευχθεί τις προηγούμενες δεκαετίες.
«Επιδημίες που θα μπορούσαν να αποφευχθούν χάρη στα εμβόλια, αυξάνονται σε όλο τον κόσμο, θέτοντας ζωές σε κίνδυνο και εκθέτοντας χώρες σε ολοένα μεγαλύτερο κόστος για τη θεραπεία ασθενειών και την αντίδραση σε ξεσπάσματα επιδημιών», αναφέρει, χαρακτηρίζοντας ως «ιδιαίτερα επικίνδυνη στροφή», την επανεμφάνιση της ιλαράς.
Ο αριθμός των κρουσμάτων αυξάνεται κάθε χρόνο από το 2021 και εκτιμάται πως έφθασε τα 10,3 εκατομμύρια το 2023 (+20% σε σύγκριση με το 2022). Και η τάση αυτή μάλλον εξακολουθεί να καταγράφεται. Τους τελευταίους 12 μήνες, 138 χώρες ανέφεραν κρούσματα ιλαράς, 61 από τις οποίες έζησαν μεγάλης κλίμακας επιδημίες. Πρόκειται για «τον υψηλότερο αριθμό από το 2019. Τα κρούσματα μηνιγγίτιδας και κίτρινου πυρετού επίσης αυξήθηκαν απότομα στην Αφρική το 2024».
«Υπάρχουν περισσότερες ζωές που πρέπει να σωθούν με βάση τα επιτεύγματα των τελευταίων 50 χρονων», αναφέρει ο ΠΟΥ. «Το μέλλον της ανοσοποίησης σημαίνει όχι μόνο να φτάσει σε εκατομμύρια παιδιά που δεν έχουν λάβει ποτέ ούτε ένα εμβόλιο, αλλά να προστατεύσει τους παππούδες από τη γρίπη, τα μωρά από την ελονοσία και τον RSV, τις έγκυες μητέρες από τον τέτανο και τα νεαρά κορίτσια από τον HPV. Βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη στιγμή στην ιστορία της παγκόσμιας υγείας. Τα κέρδη που κερδήθηκαν με κόπο στην εξάλειψη ασθενειών που μπορούν να προληφθούν μέσω του εμβολιασμού βρίσκονται σε κίνδυνο. Δεκαετίες συνεργατικών προσπαθειών μεταξύ κυβερνήσεων, ανθρωπιστικών οργανώσεων, επιστημόνων, εργαζομένων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και γονέων μας έφεραν εδώ που είμαστε σήμερα, έναν κόσμο όπου έχουμε εξαλείψει την ευλογιά και σχεδόν έχουμε εξαλείψει την πολιομυελίτιδα».
Υπό το σύνθημα «Η ανοσοποίηση για όλους είναι ανθρωπίνως δυνατή», η Παγκόσμια Εβδομάδα Ανοσοποίησης 2025 «στοχεύει να διασφαλίσει ότι ακόμη περισσότερα παιδιά, έφηβοι, ενήλικες και οι κοινότητές τους προστατεύονται από ασθένειες που προλαμβάνονται με εμβολιασμό. Τα εμβόλια είναι απόδειξη ότι λιγότερες ασθένειες, περισσότερη ζωή είναι δυνατή όταν βάζουμε το μυαλό μας σε αυτό. Ήρθε η ώρα να δείξουμε στον κόσμο ότι η ανοσοποίηση για όλους είναι ανθρωπίνως δυνατή».
