Με εκτενή αναφορά στην πορεία υλοποίησης των μέτρων αποκατάστασης των πληγεισών περιοχών, η Υπουργός Γεωργίας, Μαρία Παναγιώτου, παρουσίασε σήμερα ενώπιον της Βουλής την κατάσταση, τις δράσεις που έχουν υλοποιηθεί μέχρι σήμερα, καθώς και τις μελλοντικές ενέργειες για την αντιμετώπιση των συνεπειών των πυρκαγιών που έπληξαν την Κύπρο το φετινό καλοκαίρι.
Η Υπουργός υπογράμμισε ότι οι μέγα-πυρκαγιές είναι πια μια νέα πραγματικότητα και απαιτούν μακροπρόθεσμες, πολυδιάστατες στρατηγικές. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά, «σχεδιάζουμε όχι μόνο για την αποκατάσταση του σήμερα, αλλά και για την ανθεκτικότητα του αύριο».
Το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ) προχώρησε άμεσα στο σχεδιασμό έργων για την προστασία από διάβρωση και πλημμύρες. Ήδη έχει ολοκληρωθεί η χωροθέτηση περίπου 60 σημείων για την κατασκευή αναβαθμών αντιπλημμυρικής προστασίας.
Τα έργα θα εκτελεστούν σε δύο φάσεις: Η πρώτη, που περιλαμβάνει την κατασκευή 25 αναβαθμών τύπου Gabions, θα ολοκληρωθεί μέχρι τον Οκτώβριο, ενώ η δεύτερη φάση αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι τον Φεβρουάριο του 2026.
Παράλληλα, έχουν ήδη δεσμευτεί υλικά από τις αποθήκες του ΤΑΥ και προχωρούν διαγωνισμοί για την επιπλέον προμήθεια υλικών και τον σχεδιασμό των συρματοκιβωτίων.
Προχωρά επίσης το σχέδιο παροχής γεννητριών για σκοπούς υδροδότησης με 100% χρηματοδότηση για πυρόπληκτες και 80% για μη πυρόπληκτες κοινότητες. Μέχρι τις 27 Αυγούστου, το Επαρχιακό Γραφείο ΤΑΥ Λεμεσού είχε παραλάβει 12 αιτήσεις, εκ των οποίων οι 5 προέρχονται από πυρόπληκτες κοινότητες. Συνολικά, αναμένεται και η επίσημη υποβολή αιτήσεων από 15 κοινότητες.
Η Υπουργός υπενθύμισε ότι έχει εγκριθεί συνολική δαπάνη ύψους €23,5 εκατ. για την αποκατάσταση ζημιών σε γεωργικές και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις. Ήδη καταβλήθηκαν €3.198.976,66 σε 1.311 δικαιούχους για άμεση ενίσχυση εισοδήματος. Υπό εξέταση βρίσκονται ακόμη 15 αιτήσεις, ενώ περίπου 25 εκκρεμούν λόγω ελλιπών στοιχείων.
Για τα δύο ειδικά σχέδια επαναδραστηριοποίησης, μέχρι στιγμής έχουν υποβληθεί 987 αιτήσεις και έχουν ξεκινήσει οι επιτόπιοι έλεγχοι. Η προθεσμία υποβολής αιτήσεων παρατάθηκε μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου.
Καθαρισμοί, γεωλογικοί έλεγχοι και αποκομιδή μπαζών
Σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές, συνεχίζεται η απομάκρυνση μπαζών και κατεστραμμένων υλικών από τις πληγείσες κοινότητες. Ήδη έχουν καθαριστεί 11 περιοχές, ενώ δόθηκαν οδηγίες για τον χειρισμό αμιαντούχων αποβλήτων σε Άγιο Αμβρόσιο και Βουνί.
Το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης έχει εντοπίσει τις επικίνδυνες περιοχές για πλημμύρες και έχει ολοκληρώσει αξιολογήσεις ευστάθειας πρανών, ενώ νέα αξιολόγηση προγραμματίζεται για τον Οκτώβριο.
Δασικές εργασίες και σχέδιο αναδάσωσης
Το Τμήμα Δασών συνεχίζει την έκδοση αδειών υλοτομίας για καμένα δέντρα σε ιδιωτικές εκτάσεις. Παράλληλα, σε συνεργασία με κοινοτικά συμβούλια και άλλους φορείς, εκπονείται σχέδιο δενδροφύτευσης το οποίο θα υλοποιηθεί από τον Νοέμβριο έως τον Φεβρουάριο, με φυτεύσεις μη πυρόφιλων ειδών.
Ποιότητα αέρα και επιπτώσεις στη γεωργία
Μετρήσεις σε Σούνι, Όμοδος και Μαλιά έδειξαν ότι τα επίπεδα ρύπων βρίσκονται εντός των νόμιμων ορίων. Παράλληλα, οι πρώτοι έλεγχοι σε σταφύλια απέκλεισαν την ύπαρξη βαρέων μετάλλων από τις ρίψεις επιβραδυντικού. Πρόσθετες αναλύσεις για πτητικές φαινολικές ενώσεις διεξάγονται σε εργαστήριο της Γαλλίας. Πάντως, όλη η παραγωγή έχει ήδη αποζημιωθεί ως κατεστραμμένη.
Η επόμενη μέρα…
Ενίσχυση δασοπροστασίας και ετοιμότητα
Αναφερόμενη στην αναπροσαρμογή της στρατηγικής του Τμήματος Δασών, η Υπουργός ανέφερε πως η Κύπρος διαθέτει σήμερα τον μεγαλύτερο αριθμό δασοπυροσβεστών και εξοπλισμού στην ιστορία της. Το Δασικό Κολλέγιο επαναλειτουργεί από τις 15 Σεπτεμβρίου, αντιμετωπίζοντας το χρόνιο πρόβλημα των κενών θέσεων.
Επιπρόσθετα, προχωρεί η κατασκευή 5 νέων υδατοδεξαμενών εντός του 2026, ενώ εφαρμόζεται πλήρως η Μελέτη Διαχείρισης Βλάστησης για 245 κοινότητες. Συνεχίζεται η εκστρατεία καθαρισμού σκυβαλότοπων, με 269 περιοχές ήδη καθαρές και άλλες 300 σε εξέλιξη. Έχουν ήδη διοριστεί 177 επιθεωρητές.
Έμφαση δίνεται και στην αξιοποίηση του αμπελώνα ως αντιπυρικό φραγμό. Το Τμήμα Γεωργίας ετοιμάζει σχέδιο αποκατάστασης εγκαταλελειμμένων αμπελώνων, το οποίο θα παρουσιαστεί εντός φθινοπώρου.
Πρόγνωση επικινδυνότητας πυρκαγιών: Νέο επιστημονικό εργαλείο
Από τον Αύγουστο, εφαρμόζεται εξειδικευμένος δείκτης επικινδυνότητας πυρκαγιάς, με γεωγραφική κατανομή σε όλη την Κύπρο. Το εργαλείο αυτό παρέχει επιστημονικά τεκμηριωμένη πρόγνωση και έχει ήδη ενσωματωθεί στις διαδικασίες του Τμήματος Δασών, της Πυροσβεστικής και της Πολιτικής Άμυνας.
