Με τα νερά της επιδιώκει να φέρει τα κόμματα η Κυβέρνηση για τη φορολογική μεταρρύθμιση, η συζήτηση της οποίας άρχισε χθες στη Βουλή σε κλίμα συναίνεσης. Η Κυβέρνηση επιμένει στην εφαρμογή της μεταρρύθμισης αρχές του 2026, παρόλο που η Βουλή δεν θέτει αυστηρό χρονοδιάγραμμα για τη λήψη της δικής της απόφασης.
Ο υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός, αφήνοντας πίσω την τοποθέτηση που έκανε το περασμένο καλοκαίρι πως δεν θα διστάσει να αποσύρει τα νομοσχέδια σε περίπτωση που τα κόμματα διαφοροποιήσουν τη φιλοσοφία της μεταρρύθμισης, χθες παρουσιάστηκε στην κοινοβουλευτική επιτροπή Οικονομικών έτοιμος να δεχθεί κάποιες αλλαγές. Διαφοροποιήσεις ωστόσο που δεν θα προκαλούν εκτροχιασμό στα δημόσια οικονομικών.
Ως πρώτο βήμα ο υπουργός συζητά να διευρυνθεί ο αριθμός των δικαιούχων που θα επωφελούνται των φορολογικών εκπτώσεων για τέκνα, φοιτητές, στεγαστικά δάνεια κλπ. Δίνοντας απάντηση στα μουρμουρητά και τις αντιδράσεις πως με την οροφή των €80 χιλ. ως επιλέξιμο ετήσιο εισόδημα αποκλείονται πολλοί φορολογούμενοι, ανακοίνωσε πως δεν είναι αρνητικός το ετήσιο εισόδημα το οποίο θα λαμβάνεται υπόψη για να λαμβάνουν οι φορολογούμενοι τις επιπρόσθετες φοροεκπτώσεις να αυξηθεί στις €90 χιλ.
Κάτι τέτοιο θα αυξήσει τον αριθμό των δικαιούχων, ενώ κάπως ικανοποιεί και τα κόμματα. Συνεπώς, πέραν του αφορολόγητου που αυξάνεται στις €20.500 και τη διαφοροποίηση των φορολογικών κλιμάκων, όσα φυσικά πρόσωπα βρίσκονται στο όριο των €90 χιλ. θα επωφελούνται έκπτωσης €1000 για κάθε τέκνο, φοιτητή (για τις μονογενεϊκές οικογένειες θα είναι €2 χιλ.), €1500 για τους τόκους εξυπηρετούμενου δανείου για την αγορά κύρια κατοικίας ή για ενοικίαση κύριας κατοικίας και €1000 για ενεργειακή αναβάθμιση κύριας κατοικίας ή για την αφορά νέου ηλεκτρικού οχήματος. Υπενθυμίζεται πως για τους πολύτεκνους το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα που θα λαμβάνεται υπόψη για τις φορόεκπτωσεις έχει καθοριστεί στις €100 χιλ.
Οι μειώσεις που θα επέλθουν
Σύμφωνα με στοιχεία που παρατέθηκαν στη Βουλή, από την αύξηση του αφορολόγητου και της αλλαγής των φορολογικών κλιμάκων, η μείωση του φόρου στα φυσικά πρόσωπα που θα επέλθει με την φορολογική μεταρρύθμιση είναι η εξής:
-Το φορολογητέο εισόδημα €25 χιλ. σήμερα φορολογείται με €1.100, ωστόσο με τη μεταρρύθμιση θα μειωθεί κατά €200.
-Για ετήσιο εισόδημα €35 χιλ. σήμερα φορολογείται €3.450 ενώ με τη μεταρρύθμιση θα μειωθεί κατά €300
-Για φορολογογητέο εισόδημα €50.χιλ. η μείωση του φόρου θα είναι €485
-Για εισόδημα €70 χιλ. θα υπάρξει μείωση €985
Εξάλλου, οικογένεια χωρίς παιδιά, με ετήσιο εισόδημα τις €56.184, με τη μεταρρύθμιση θα έχει μείωση φόρου κατά 63%, πληρώνοντας φόρο €796. Για οικογένεια με τα ίδια εισοδηματικά κριτήρια με ένα τέκνο η μείωση του φόρου θα είναι 72% , πληρώντας €596 ενώ στην περίπτωση τριών τέκνων η μείωση του φόρου 82% δηλαδή θα πληρώσει €396.
Στην περίπτωση περαιτέρω αύξησης του αφορολόγητου €1000, σύμφωνα, με τον υπουργό η δημοσιονομική επίπτωση εκτιμάται στα €30 εκατ.
Τα μέτρα για επιχειρήσεις
Σε σχέση με τις επιχειρήσεις προτείνονται τα εξής:
– Καταργείται η λογιζόμενη διανομή μερίσματος στα κέρδη που κτώνται μετά την 1/1/2026.
- Μειώνεται ο συντελεστής επιβολής έκτακτης αμυντικής εισφοράς επί της πραγματικής διανομής μερίσματος από 17% στο 5%, για κέρδη που θα δημιουργηθούν μετά την 1/1/2026.
- Καταργείται η επιβολή έκτακτης αμυντικής εισφοράς στο εισόδημα από ενοίκια.
-Ο εταιρικός φορολογικός συντελεστής αυξάνεται από 12,5% στο 15%. - Ειδικός τρόπος φορολόγησης των κερδών από διάθεση κρυπτοστοιχείων, όπου προτείνεται οριζόντιος συντελεστής 8%.
-Επεκτείνεται η περίοδος μεταφοράς ζημιών από 5 έτη στα 7 έτη. - Επεκτείνεται μέχρι το 2030 η υπερέκπτωση 120% για δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης άυλου περιουσιακού στοιχείου.
- Αυξάνεται σε €30.000 από €17.086 το μέγιστο όριο εξόδων ψυχαγωγίας που εκπίπτει για φορολογικούς σκοπούς.
-Εισάγεται ειδικός τρόπος φορολόγησης με σταθερό συντελεστή ύψους 8% επί των δικαιώματος προαίρεσης αγοράς μετοχών (stock options) στη βάση εγκεκριμένου σχεδίου παροχής εργοδότη. - Οι χαριστικές πληρωμές που καταβάλλονται από εργοδότη εφάπαξ, υπόκεινται σε φορολογία εισοδήματος με οριζόντιο συντελεστή 20% και παραχωρείται αφορολόγητο ποσό ύψους €200.000.
Τα μέτρα κατά φοροδιαφυγής
Ο υπουργός αναφέρθηκε και στα μέτρα κατά τη φοροδιαφυγής, που αφορούν ενίσχυση των εξουσιών του Τμήματος Φορολογίας για είσπραξη οφειλόμενων φόρων. Παράλληλα αυξάνονται τα διοικητικά πρόστιμα και χρηματικές επιβαρύνσεις. Ανάμεσα στα μέτρα, υποχρεωτικά τα ενοίκια πέραν των €500 θα πληρώνονται ηλεκτρονικά ή μέσω τραπεζών. Θα γίνεται και σφράγιση επιχειρήσεων για φορολογικές οφειλές, αφού προηγουμένως υπάρξουν τρείς προειδοποιήσεις και με δικαστικό διάταγμα. Επίσης θα είναι υποχρεωτική η υποβολή φορολογικής δήλωσης για όλα τα πρόσωπα ηλικίας 25 ετών και άνω.
Παράλληλα, εταιρεία που έχει φορολογικές υποχρεώσεις τυχόν αλλαγή ή διαγραφή αξιωματούχων δεν θα ισχύει και υποβολή δήλωσης από συνεταιρισμούς. Ο Έφορος Φορολογίας θα έχει δυνατότητα να ζητά στοιχεία για οκτώ έτη και να ζητά στοιχεία για τις καταθέσεις των φορολογουμένων στις τράπεζες στην Κύπρο.Το δημοσιονομικό κόστος της μεταρρύθμισης μετά τον τελικό καθορισμό των νομοσχέδιο είναι ουδέτερο με μικρό πλεόνασμα στα €18 εκατ.
Ομίχλη για τον αντίκτυπο
Τον κώδωνα του κίνδυνου χτύπησε ο πρόεδρος του Δημοσιονομικού Συμβουλίου για αλλαγές που θα επέλθουν από τη Βουλή. Σύμφωνα με τον Μιχάλη Περσιάνη, σε περίπτωση αλλαγών θα πρέπει να υπάρξει ανάλυση αντικτύπου ενώ μίλησε για «ομίχλη» για τη ανάλυση που έγινε από το Κέντρο Οικονομικών Ερευνών. Άμεση ήταν η απάντηση του ΚΟΕ, με την εκπρόσωπο του να τονίζει πως δεν υπάρχει καμία ομίχλη.
Σε χαμηλούς τόνους οι θέσεις οργανώσεων
Διαφορετική ήταν και η αντίδραση των εμπλεκόμενων φορέων. Εκ μέρους του ΣΕΛΚ λέχθηκε πως κατά τις διαβουλεύσεις υπήρξε βελτίωση των νομοσχεδίων. Από πλευράς του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου, αναφέρθηκε πως τα νομοσχέδια τροποποιούν αποσπασματικά το φορολογικό σύστημα τονίζοντας πως χάθηκε μια ευκαιρία για να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα της χώρας. Τονίστηκε και η ανάγκη για απλοποίηση του συστήματος.
Την ανησυχία τους για την αύξηση του διοικητικού κόστους λόγω της περιπλοκότητας, εξέφρασαν οι τράπεζες.
ΠΑΣΥΔΥ, ΣΕΚ και ΠΕΟ υποστηρίζουν πως η μεταρρύθμιση είναι ετεροβαρής υπέρ των επιχειρήσεων, ζητώντας αλλαγές ενώ ΚΕΒΕ και ΟΕΒ σημείωσαν πως θα πρέπει να διατηρηθεί η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. Αλλαγές ζήτησε και ο σύνδεσμος πολυτέκνων ενώ οι αγροτικές οργανώσεις εξέφρασαν την έκπληξη τους για τη φορολόγηση των φορολογικών κινήτρων που δίνονται στους γεωργούς.
Τέλος εκπρόσωπος του Γραφείου Ελέγχου κρατικών ενισχύσεων ανέφερε πως υπάρχουν δυο ζητήματα που παραπέμπουν σε κρατικές ενισχύσεις τα οποία αφορούν την έκτακτη εισφορά για την άμυνα σε ημικρατικούς οργανισμούς που είναι επιχειρήσεις αλλά και οι κεφαλαιουχικές εκπτώσεις στους γεωργοκτηνοτρόφους.
Εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας σημείωσε πως κατά τον νομοτεχνικό έλεγχο εντοπίστηκαν καινοτόμες πρόνοιες. Κατά τη διάρκεια της συνεδρίας δεν τοποθετήθηκαν τα κόμματα τα οποία θα το πράξουν στις 17 του μήνα όποτε θα τεθούν εκ νέου τα νομοσχέδια στο μικροσκόπιο τους. Μετά τη συνεδρία , σε δηλώσεις τους εξέφρασαν τη δυσαρέσκεια τους για τα στενά χρονοδιαγράμματα που καλούνται να εξετάσουν τη μεταρρύθμιση.
