Είναι σαφές ότι η ευθεία αντιπαράθεση ανάμεσα στον πρόεδρο των ΗΠΑ και τη διοίκηση του αμερικανικού Πανεπιστημίου Χάρβαρντ μάς αφορά, καθώς η κλιμάκωσή της φανερώνει τα όσα διακυβεύονται.
Οι λεκτικές επιθέσεις του περασμένου φθινοπώρου του τότε υποψήφιου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ υλοποιήθηκαν με πρωτοφανή μέτρα εναντίωσης όταν ανέλαβε ως πρόεδρος: περικοπές επιχορηγήσεων, εξωθεσμικές απόπειρες παρέμβασης στα προγράμματα σπουδών, αναστολή της διαδικασίας συνεντεύξεων και εγγραφής φοιτητών από το εξωτερικό και εκ νέου απειλές για ακύρωση χρηματοδοτήσεων.
Η διοίκηση του ιδρύματος προχώρησε σε διοικητικές διαδικασίες προσωρινής αναστολής κάποιων εξ αυτών των αποφάσεων, προτίθεται να ενεργοποιήσει και ένδικα μέσα, ενώ οι φοιτητές έχουν ξεσηκωθεί και διαδηλώνουν.
Πρόκειται για άμεση και βίαιη σύγκρουση ενός πολιτικού και των ιδεοληψιών του με ένα εκ των ων ουκ άνευ χαρακτηριστικό της ανώτατης εκπαίδευσης: το αυτοδιοίκητο των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και τη δυνατότητα αυτοδιαχείρισής τους. Είναι το αυτοδιοίκητο των ΑΕΙ το οποίο βάλλεται βάναυσα και αυτό μας αφορά. Αρκεί να κατονομαστούν οι ολοένα και συχνότερες αναφορές περί διακοπής της κρατικής επιχορήγησης, αν τα ΑΕΙ της χώρας μας δεν πράξουν το ένα ή αν δεν συμμορφωθούν με το άλλο.
Το παράδειγμα της επιχειρούμενης μαζικής διαγραφής φοιτητών λόγω της λεγόμενης υπέρβασης του χρόνου σπουδών τους είναι ενδεικτικό. Πώς είναι δυνατόν να ισχύσει αναδρομικά μια τέτοια ρύθμιση; Αν κάποιος θιγόμενος φοιτητής προσφύγει κατά των σχετικών διατάξεων με το επιχείρημα ότι όταν ενεγράφη ως φοιτητής δεν υφίστατο περιορισμός στα έτη φοίτησης, ποια θα είναι η απόφαση;
Το ουσιαστικό ερώτημα είναι άλλο: είναι θέμα της κυβερνητικής διοίκησης το πότε θα αποφοιτήσει ένας φοιτητής; Μια τέτοια απόφαση άπτεται του σκληρού πυρήνα του αυτοδιοίκητου των ΑΕΙ. Πρόβλημα της κεντρικής διοίκησης θα έπρεπε να είναι η επί δεκαετίες υποχρηματοδότηση και υποστελέχωση των ΑΕΙ. Μόνο κατά την τελευταία δεκαπενταετία καταγράφεται μείωση της χρηματοδότησης κατά 70% και μείωση του προσωπικού μεγαλύτερη του 50%. Αθροιστικά, οι οικονομικοί πόροι τους οποίους στερήθηκε η ανώτατη εκπαίδευση της χώρας την τελευταία δεκαπενταετία υπερβαίνουν τα 3 δισ. ευρώ!
Το πιο σημαντικό σε όσα συμβαίνουν στο Χάρβαρντ είναι πως αποδεικνύεται φενάκη η δήθεν λύση που προωθεί η ελληνική κυβέρνηση, δηλαδή η ίδρυση ξενόγλωσσων προγραμμάτων σπουδών με δίδακτρα, τα οποία θα καταβάλλουν αλλοδαποί φοιτητές. Αν η εκάστοτε κυβέρνηση, προχωρώντας σε εξόφθαλμη κατάργηση του αυτοδιοίκητου των ΑΕΙ, δύναται με μια απλή διοικητική απόφασή της να απαγορεύει την εγγραφή αλλοδαπών φοιτητών σε όποιο ίδρυμα δεν συμπλέει στο πολιτικό της αφήγημα, τότε είναι σαφές πού οδηγείται η τριτοβάθμια εκπαίδευση. Γι’ αυτό και πρέπει να γίνει απολύτως κατανοητό: όσα συμβαίνουν στο Χάρβαρντ μάς αφορούν.
*(Ph.D.)2, καθηγητής Ιατρικής Φυσικής – Υπολογιστικής Ιατρικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης
