Η προσπάθεια στο Κυπριακό συνεχίζει βήμα-βήμα προκειμένου να οικοδομηθεί περαιτέρω η εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο πλευρών. Η διαδικασία συνεχίζεται με διάλογο στα θέματα χαμηλής πολιτικής και με το άνοιγμα των οδοφραγμάτων να παραμένει το μεγάλο αγκάθι. Ο ΓΓ ΟΗΕ έδωσε νέα ραντεβού με Χριστοδουλίδη και Τατάρ το Σεπτέμβρη, ενώ προήγγειλε νέα άτυπη πολυμερή πριν το τέλος του έτους.
Τόσο ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης όσο και ο Αντόνιο Γκουτέρες στις δηλώσεις του μετά την άτυπη διάσκεψη στάθηκαν στο θετικό αποτέλεσμα αν και οι δύο παραδέχθηκαν ότι θα μπορούσαν να επιτευχθούν περισσότερα. Ο ΠτΔ έδειξε προς την κατεύθυνση της τουρκικής πλευράς ως υπαίτια για τη μη επίτευξη ενός καλύτερου αποτελέσματα.
Σημαντικό στοιχείο το οποίο ανέδειξε ο Ν. Χριστοδουλίδης στις δηλώσεις του η ξεκάθαρη θέση από πλευράς του Γενικού Γραμματέα αλλά και του υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδα όπως και του υπουργού Ευρώπης της Βρετανίας όσον αφορά τη βάση λύσης του Κυπριακού. Και οι τρεις παρέπεμψαν στα σχετικά ψηφίσματα του ΟΗΕ, δίνοντας κατ’ αυτό τον τρόπο απάντηση και προς την τουρκική πλευρά που επιχείρησε να περάσει τη θέση περί ανάγκης αναζήτησης άλλης βάσης συνομιλιών.
Τι επιτεύχθηκε στη διάσκεψη
Ο ΓΓ ΟΗΕ ανέφερε ότι από τις έξι πρωτοβουλίες που συμφωνήθηκαν τον Μάρτη στη Γενεύη υπήρξε πρόοδος στις τέσσερις:
- τη σύσταση τεχνικής επιτροπής για τη νεολαία
- πρωτοβουλίες για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεων στις περιοχές εξόρυξης
- την αποκατάσταση νεκροταφείων
- θα συναφθεί συμφωνία για την αποναρκοθέτηση μόλις καθοριστούν οι τελικές τεχνικές λεπτομέρειες
Στη διάρκεια της χθεσινής μακράς συζήτησης οι δύο πλευρές συμφώνησαν και για τα εξής:
- ένα συμβουλευτικό όργανο για τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών
- την ανταλλαγή πολιτιστικών αντικειμένων
- μια πρωτοβουλία για την παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα
- την αντιμετώπιση της ρύπανσης από μικροπλαστικά.
Ο ΓΓ ΟΗΕ υπέδειξε ότι είναι ζωτικής σημασίας να υλοποιηθούν αυτές οι πρωτοβουλίες το συντομότερο δυνατό προς όφελος όλων των Κυπρίων.
Το θέμα των οδοφραγμάτων όπως φάνηκε και από τις συζητήσει συνεχίζει να αποτελεί μεγάλο αγκάθι λόγω της στάσης που τηρεί η τουρκική πλευρά. Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε ότι ο ίδιος ήταν θετικός στο άνοιγμα των οδοφραγμάτων Μιας Μηλιάς και Λουρουτζίνας, αλλά η τουρκική πλευρά ήταν αρνητική για το άνοιγμα Αθηένου-Αγλαντζιάς και Κοκκίνων. Όπως είπε η τουρκική πλευρά υποστήριξε ότι υπάρχει άρνηση από πλευράς κατοχικού στρατού.
Σημαντικά τα αποτελέσματα
Στην πρώτη του αποτίμηση ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης μίλησε για «σημαντικά αποτελέσματα» προσθέτοντας την ίδια ώρα πως θα μπορούσαν να υπάρξουν ακόμη καλύτερα αποτελέσματα «αν υπήρχε η αναγκαία βούληση». Καταδεικνύοντας ότι η στάση της τουρκικής πλευράς δεν βοήθησε στο να πετύχουν κάτι περισσότερο.
Στις δηλώσεις του ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε ακόμα πως «βλέπουμε μια μικρή αλλά σημαντική πρόοδο, βήμα προς βήμα, προς την κατεύθυνση του μεγάλου στόχου που όπως και ο Γενικός Γραμματέας ανέφερε είναι η επανέναρξη των συνομιλιών και η επίλυση του Κυπριακού».
Ανέφερε ακόμη ως σημαντικό γεγονός το ότι έχει ήδη καθοριστεί το επόμενο ραντεβού των δύο ηγετών με τον Γενικό Γραμματέα, κατά την εβδομάδα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, αλλά και η επόμενη διευρυμένη συνάντηση αμέσως μετά την εκλογική διαδικασία στις κατεχόμενες περιοχές.
Για το θέμα της διάνοιξης των οδοφραγμάτων είπε ότι η ε/κ πλευρά αποδέχτηκε την εισήγηση της τ/κ πλευράς για άνοιγμα της Μιας Μηλιάς και της Λουρουτζίνας, αναμένοντας ανταπόκριση της τουρκικής πλευράς. Είπε ότι έγινε αρκετή συζήτηση σε σχέση με το οδόφραγμα από την Αθηένου στην Αγλαντζιά και «υπήρξε κάποια πρόοδος», ωστόσο ανέφερε πως η τουρκική πλευρά δεν ήταν σήμερα σε θέση να πάρει τελικές αποφάσεις καθώς χρειάζεται η συγκατάθεση του τουρκικού στρατού, κάτι που όπως είπε, ισχύει και για τα Κόκκινα.
Η συζήτηση συνεχίζεται είπε, ενώ σημείωσε πως πραγματοποιήθηκε στόχος που τέθηκε, να υπάρξει δηλαδή πρόοδος στα μέτρα που αποφασίστηκαν στην προηγούμενη άτυπη διευρυμένη συνάντηση στη Γενεύη.
Δέσμευση για συνέχιση του διαλόγου
Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, στη δήλωσή του μετά το πέρας της άτυπης διάσκεψης μίλησε για εποικοδομητική συνάντηση. «Οι σημερινές συζητήσεις ήταν εποικοδομητικές, κυρίως αποκάλυψαν την πρόοδο στις έξι πρωτοβουλίες που συμφώνησαν τον Μάρτιο για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης. Από τις έξι πρωτοβουλίες έχουν επιτευχθεί τέσσερις», ανέφερε.
Συμφωνήσαμε, πρόσθεσε, ότι θα γίνει μια κοινή συνάντηση με τους ηγέτες κατά τη διάρκεια της Εβδομάδας Υψηλού Επιπέδου του ΟΗΕ, και θα υπάρξει μια άλλη άτυπη συνάντηση στην παρούσα μορφή αργότερα φέτος.
«Υπάρχει μακρύς δρόμος μπροστά και είναι σημαντικό να σκεφτούμε τι μπορεί να σημαίνει το μέλλον για όλους τους Κυπρίους. Αλλά αυτά τα βήματα καταδεικνύουν σαφώς τη δέσμευση να συνεχιστεί ο διάλογος για την πορεία προς τα εμπρός και να εργαστούμε σε πρωτοβουλίες που ωφελούν όλους τους Κυπρίους», επεσήμανε ο κ. Γκουτέρες.
Επιπλέον, ο ΓΓ των ΗΕ είπε ότι «πρόκειται για μια σύνθετη διαδικασία, υπάρχουν πολύ διαφορετικές απόψεις από τις δύο πλευρές σε σχέση με μια λύση στο πρόβλημα της Κύπρου, αλλά νομίζω ότι χτίζουμε βήμα προς βήμα εμπιστοσύνη και δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για συγκεκριμένα πράγματα προς όφελος του κυπριακού λαού και με πλήρη συναίνεση ότι αυτή η διαδικασία πρέπει να συνεχιστεί».
Απαντώντας σε ερωτήσεις των δημοσιογράφων ο ΓΓ ΟΗΕ σημείωσε ότι είναι γνωστό σε όλους «ότι υπάρχουν πολύ διαφορετικές απόψεις από τις δύο πλευρές σε σχέση με τη λύση του Κυπριακού». Ωστόσο, ο ίδιος πιστεύει ότι «χτίζουμε, βήμα προς βήμα, την εμπιστοσύνη και δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για να κάνουμε συγκεκριμένα πράγματα προς όφελος του κυπριακού λαού, με απόλυτη συναίνεση ότι αυτή η διαδικασία θα συνεχιστεί».
Ερωτηθείς εάν είναι ικανοποιημένος από το αποτέλεσμα είπε ότι ο ίδιος θα ήθελε «πολύ περισσότερα, αλλά πρόκειται για ένα πολύπλοκο ζήτημα» υποδεικνύοντας ότι «πρέπει να καταγραφεί» η πρόοδος που σημειώθηκε.
Παρέμβαση φον ντερ Λάιεν για Κυπριακό
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στο Κυπριακό, είναι το μήνυμα Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν λίγο πριν από την εκκίνηση της ολομέλειας της άτυπης διάσκεψης για το Κυπριακό, στη Νέα Υόρκη.
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με ανάρτησή της στην πλατφόρμα Χ τόνισε πως η ΕΕ παραμένει σταθερά προσηλωμένη στην επανένωση της Κύπρου, πλήρως σύμφωνα με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και τις αρχές, τις αξίες και τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αναφέρει επίσης ότι η ΕΕ υποστηρίζει σθεναρά τις προσπάθειες του ΓΓ ΟΗΕ και της προσωπικής του απεσταλμένης για την επανέναρξη των συνομιλιών.
Τονίζει παράλληλα ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει σημαντικό ρόλο να διαδραματίσει και προσθέτει: «Είμαστε έτοιμοι να συμβάλουμε ενεργά και να εντείνουμε τις προσπάθειες της για στήριξη της διαδικασίας υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών».
Ενώ σημειώνει μεταξύ άλλων η στήριξη στην προσπάθεια του ΟΗΕ θα είναι και μέσω της ενεργού συμμετοχής του ειδικού απεσταλμένου της ΕΕ, Γιοχάνες Χαν.
