Εβδομήντα πέντε χρόνια παρουσίας και ανιδιοτελούς προσφοράς στην κυπριακή κοινωνία συμπληρώνει φέτος ο Κυπριακός Ερυθρός Σταυρός (Κ.Ε.Σ.), μια πορεία άρρηκτα συνδεδεμένη με όλες τις κρίσιμες και καθοριστικές στιγμές της σύγχρονης κυπριακής ιστορίας. Η πρόεδρος του, κ. Φωτεινή Παπαδοπούλου, χαρακτηρίζει την επέτειο αυτή ως ιστορικό ορόσημο και, ταυτόχρονα, ως μια ευκαιρία ανανέωσης και δράσης απέναντι στις προκλήσεις της σύγχρονης κοινωνίας.
Στη συνέντευξή της στο «Φ», η κ. Παπαδοπούλου περιγράφει τον συγκλονισμό που ένιωσε ως εθελόντρια το 1974, βλέποντας από κοντά τον πόνο των προσφύγων, μια εμπειρία που, όπως σημειώνει, καθόρισε τη μετέπειτα πορεία της. Εξηγεί πώς ο Κ.Ε.Σ. προσαρμόζεται σήμερα στις ολοένα αυξανόμενες κοινωνικές ανάγκες που αναδύονται. Ιδιαίτερη έμφαση δίνει στο όραμα του Κ.Ε.Σ., που αφορά την αναβάθμιση του Θεραπευτικού Κέντρου Παιδιών «Στέλλα Σουλιώτη» σε ένα σύγχρονο Κέντρο Αποκατάστασης, το οποίο θα καλύψει ένα σοβαρό κενό που υπάρχει σήμερα στην Κύπρο.
–Ο Κυπριακός Ερυθρός Σταυρός γιορτάζει φέτος 75 χρόνια παρουσίας και δράσης στην Κύπρο. Τι σημαίνει αυτή η επέτειος;
-Η επέτειος των 75 χρόνων του Κυπριακού Ερυθρού Σταυρού αποτελεί ένα ιστορικό ορόσημο ανθρωπισμού, αλληλεγγύης και προσφοράς προς τον συνάνθρωπο. Δεν είναι απλώς ένας εορτασμός χρόνων δράσης, αλλά μια τιμητική αναδρομή σε δεκαετίες ανιδιοτελούς προσφοράς, όπου η Οργάνωση στάθηκε πάντοτε δίπλα σε όσους είχαν ανάγκη, χωρίς καμία διάκριση. Σηματοδοτεί τη συνέχεια μιας πορείας που ξεκίνησε το 1950, μέσα από δύσκολες εποχές για την Κύπρο και εξελίχθηκε σε έναν θεσμό εμπιστοσύνης και ανθρωπιάς. Η φετινή επέτειος είναι, ταυτόχρονα, ευκαιρία για αναστοχασμό και ανανέωση, μια στιγμή για να αναγνωρίσουμε την αφοσίωση των εθελοντών, να τιμήσουμε όσους πρόσφεραν και να θέσουμε τα θεμέλια για ένα ακόμη πιο δυναμικό και σύγχρονο μέλλον. Ο Κυπριακός Ερυθρός Σταυρός δεν γιορτάζει απλώς τα 75 του χρόνια, γιορτάζει 75 χρόνια ελπίδας, συμπόνιας και πίστης στον άνθρωπο, παραμένοντας ένα φωτεινό παράδειγμα ανθρωπισμού στην κυπριακή κοινωνία.
–Ποια θεωρείτε τα πιο σημαντικά ορόσημα ή στιγμές αυτής της πορείας;
-Κατά τη διάρκεια των 75 χρόνων δράσης του, ο Κυπριακός Ερυθρός Σταυρός έχει καταγράψει πολυάριθμες στιγμές που σημάδεψαν την ανθρωπιστική του πορεία και τη συλλογική μνήμη του τόπου μας. Εβδομήντα πέντε χρόνια που μας παίρνουν πίσω στο 1950, όταν πρωτολειτούργησε ως Κλάδος του Βρετανικού Ερυθρού Σταυρού και μετά την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, στο 1960, όταν ο Κ.Ε.Σ. συστάθηκε επίσημα με το Νόμο 39 του 1967, ως επικουρικό σώμα των δημοσίων αρχών για ανθρωπιστικά θέματα, με κύριο στόχο του, την πρόληψη και ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου και την αντιμετώπιση έκτακτων καταστάσεων σε όλο τον κόσμο, σε καιρό ειρήνης ή πολέμου και χωρίς διάκριση. Ιδιαίτερα καθοριστική υπήρξε η συμβολή του κατά την τουρκική εισβολή του 1974, όταν προσέφερε ακούραστα βοήθεια στους εκτοπισμένους, στους τραυματίες, στους εγκλωβισμένους και στις οικογένειες των αγνοουμένων.
Εξίσου σημαντική είναι η πολυετής δράση στήριξης ευάλωτων κοινωνικά ομάδων, που συνεχίζεται αδιάκοπα μέχρι σήμερα. Ο Κ.Ε.Σ. έχει επίσης διακριθεί για την παρουσία του σε περιόδους φυσικών καταστροφών και κρίσεων, όπως πυρκαγιές, και κατά την πανδημία Covid-19, προσφέροντας έμπρακτη βοήθεια και ελπίδα.
–Με ποιόν τρόπο ανταποκρίνεται η Οργάνωση στις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες, δεδομένων των ανθρωπιστικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών κρίσεων;
-Ο Κυπριακός Ερυθρός Σταυρός ανταποκρίνεται με συνέπεια και ευαισθησία στις σύγχρονες κοινωνικές προκλήσεις, προσαρμόζοντας τη δράση του στις ανάγκες της εποχής. Με ένα ισχυρό δίκτυο εθελοντών και προγραμμάτων, παρέχει άμεση βοήθεια σε άτομα και οικογένειες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες, προσφέροντας τροφή, ρουχισμό και ψυχοκοινωνική στήριξη. Παράλληλα, συμβάλλει ενεργά στην εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση του κοινού, ιδιαίτερα των νέων, καλλιεργώντας αξίες ανθρωπιάς, αλληλεγγύης και κοινωνικής υπευθυνότητας. Ανταποκρινόμενος στις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης, των περιβαλλοντικών προβλημάτων και των αυξανόμενων μεταναστευτικών ροών, ο οργανισμός αξιοποιεί σύγχρονα μέσα, συνεργασίες και καινοτόμες δράσεις, ώστε να βρίσκεται πάντα δίπλα σε όσους έχουν ανάγκη.
–Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα ο Κ.Ε.Σ.;
–Οι προκλήσεις που καλείται να διαχειριστεί σήμερα ο Κυπριακός Ερυθρός Σταυρός είναι πολυδιάστατες και απαιτητικές. Η αύξηση των κοινωνικών ανισοτήτων, η οικονομική αστάθεια και οι συνεχείς κρίσεις καθιστούν τη ζήτηση για βοήθεια ολοένα και μεγαλύτερη, τη στιγμή που οι διαθέσιμοι πόροι παραμένουν περιορισμένοι. Επιπλέον, η κλιματική αλλαγή και οι φυσικές καταστροφές δημιουργούν νέα πεδία ανθρωπιστικής δράσης που απαιτούν εξειδικευμένη προετοιμασία και συντονισμό. Ιδιαίτερη πρόκληση αποτελεί και η ανάγκη ανανέωσης του εθελοντικού δυναμικού, μέσα από την προσέλκυση και ενεργοποίηση νέων ανθρώπων. Παρά τα εμπόδια, ο Κ.Ε.Σ. συνεχίζει αταλάντευτα το έργο του, με πίστη στις αρχές του και αποφασιστικότητα να υπηρετεί τον άνθρωπο με αξιοπρέπεια, ανθρωπιά και σεβασμό.
–Τι σας ώθησε να ασχοληθείτε ενεργά με τον Ερυθρό Σταυρό; Τι σημαίνει για εσάς η έννοια της προσφοράς και του εθελοντισμού;
-Το 1973 μετά από εισήγηση της Θέκλας Κουμενή, είχα γίνει μέλος του τμήματος Νέων του Κυπριακού Ερυθρού Σταυρού. Της οφείλω πάρα πολλά, με καθοδήγησε με πολλή αγάπη στα πρώτα μου βήματα σε αυτήν την οργάνωση. Καθοριστικές στιγμές για μένα, στην πορεία μου ως άνθρωπος και ως εθελόντρια, ήταν ο συγκλονισμός που ένιωσα -και αυτή η ανάμνηση με συνοδεύει μέχρι σήμερα- όταν με κλιμάκια του Ερυθρού Σταυρού επισκέφθηκα τους καταυλισμούς των προσφύγων, το 1974. Βλέποντας τον πόνο, τον όλεθρο του πολέμου, τους συμπατριώτες μας, που από την μια στιγμή στην άλλη, βίαια, εκτοπίστηκαν από τις εστίες τους, κάποιοι έχασαν ή αναζητούσαν εναγωνίως τους δικούς τους ανθρώπους, έχασαν τα υπάρχοντά τους και βρέθηκαν πρόσφυγες στον ίδιο τους τον τόπο. Ένιωσα την ανάγκη να προσφέρω ό,τι ήταν δυνατόν σε αυτούς τους ανθρώπους που υπέφεραν και να απαλύνω, έστω και ελάχιστα τον πόνο τους. Επομένως, πιστεύω ότι η τουρκική εισβολή του 1974, ήταν που με ώθησε εντονότερα στο να συνεχίσω να βοηθώ τους συνανθρώπους μου μέσω του Κυπριακού Ερυθρού Σταυρού.
Ο Εθελοντισμός είναι μια από τις επτά θεμελιώδεις αρχές του Ερυθρού Σταυρού και αποτελεί για μένα τρόπο και στάση ζωής. Επίσης, το να προσφέρω, ήταν πάντοτε κάτι που με γέμιζε, παρόλη την απογοήτευση και τη θλίψη που προκαλούν πολλές φορές οι καταστάσεις που καλείται κανείς να αντιμετωπίσει. Προσωπικά, νιώθω μεγάλη ικανοποίηση προσφέροντας κάθε είδους βοήθεια σε κάποιο συνάνθρωπό μου που χρειάζεται στήριξη. Ο Ερυθρός Σταυρός δίνει την ευκαιρία και τη δυνατότητα προσφοράς, σε πολλούς τομείς και πάντα με σεβασμό και διαφύλαξη της αξιοπρέπειας κάθε συνανθρώπου μας.
–Πώς βλέπετε τη συμβολή των νέων ανθρώπων και των εθελοντών στις δράσεις του Οργανισμού;
-Είναι απαραίτητη η ένταξη νέων ανθρώπων στον Κυπριακό Ερυθρό Σταυρό. Γι’ αυτό και ιδρύθηκε το Τμήμα Νέων, το 1973. Για να εμπεδώσουν οι νέοι και οι νέες μας την έννοια του εθελοντισμού και να προετοιμάσουμε τους Ερυθροσταυρίτες του μέλλοντος. Το Τμήμα Νέων έχει μια πολύ καλή συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας και χάρη σε αυτό έχουμε την ευκαιρία να έχουμε ομάδες και συνδέσμους, εκπαιδευτικούς στα Δημοτικά, στα Γυμνάσια και στα Λύκεια της Κύπρου. Οι εκπαιδευτικοί ενεργούν ως εθελοντές και προσπαθούν να διδάσκουν στα παιδιά την έννοια του εθελοντισμού, να οργανώνουν εκδηλώσεις και διαλέξεις, για να μάθουν τα παιδιά τί σημαίνει Ερυθρός Σταυρός. Άλλωστε, χρειαζόμαστε νέους ανθρώπους για πολλά από τα προγράμματά μας. Για παράδειγμα, όταν είχαμε την πρόκληση της πανδημίας Covid-19, πάρα πολλοί νέοι ήρθαν και μας βοήθησαν στο να εξυπηρετήσουμε κόσμο, που δεν μπορούσε να βγει από το σπίτι του. Όπως συμβαίνει και στο επίπεδο της κοινωνίας, οι νέοι και οι νέες, είναι η συνέχεια του Ερυθρού Σταυρού, είναι το μέλλον μας.
Θεραπευτικό Κέντρο Παιδιών στα Πολεμίδια
–Πιο είναι το όραμά σας για το μέλλον του Κ.Ε.Σ.;
-Θα ήθελα να συνεχίσει ο Κυπριακός Ερυθρός Σταυρός να είναι ένας δυναμικός σύγχρονος και αμερόληπτος ανθρωπιστικός οργανισμός, κοντά σε κάθε άνθρωπο στην Κύπρο και έτοιμος να ανταποκριθεί αποτελεσματικά σε κάθε ανάγκη, σε κάθε στιγμή. Για να υλοποιηθεί αυτό το όραμα, οφείλουμε να εμπλουτίζουμε διαρκώς τα προγράμματα και τις υποδομές μας. Σημαντικό έργο είναι το Θεραπευτικό Κέντρο Παιδιών στα Πολεμίδια, το οποίο θα αναβαθμιστεί σε ένα σύγχρονο και άρτια εξοπλισμένο Κέντρο Αποκατάστασης, για παιδιά, ηλικίας από μερικών μηνών μέχρι 21 ετών. Είναι ένα πολύ μεγάλο εγχείρημα και εύχομαι να ολοκληρωθεί ώστε να καλύψει ένα σοβαρό κενό που υπάρχει αυτή τη στιγμή στην Κύπρο.
Η πορεία από το 1950 μέχρι σήμερα
Ο Ερυθρός Σταυρός στην Κύπρο άρχισε να λειτουργεί το 1950 ως Κλάδος του Βρετανικού Ερυθρού Σταυρού. Μετά την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, και την προσχώρηση της Κύπρου στις συνθήκες της Γενεύης, συστάθηκε ως νομικό πρόσωπο με την επωνυμία Κυπριακός Ερυθρός Σταυρός (Κ.Ε.Σ.). Ο ρόλος του είναι επικουρικό σώμα των δημοσίων αρχών σε ανθρωπιστικά θέματα.Έχει αναγνωριστεί στις 23 Φεβρουαρίου 2012 από τη Διεθνή Επιτροπή Ερυθρού Σταυρού (ICRC) και έχει ενταχθεί στις 12 Νοεμβρίου 2013 στη Διεθνή Ομοσπονδία Συνδέσμων Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου (IFRC) και έκτοτε αποτελείτο 188ομέλοςτου Διεθνούς Κινήματος Ερυθρού Σταυρού Ερυθράς Ημισελήνου.
Υιοθέτησε αμέσως τις 7 Θεμελιώδεις Αρχές που διέπουν την ύπαρξη και καθορίζουν το χαρακτήρα της λειτουργίας του οργανισμού, και που είναι ο Ανθρωπισμός, η Αμεροληψία, η Ουδετερότητα, η Ανεξαρτησία, η Εθελοντική Υπηρεσία, η Ενότητακαι ο Διεθνής Χαρακτήρας.
Ο Κυπριακός Ερυθρός Σταυρός είναι η μεγαλύτερη ανθρωπιστική οργάνωση της Κύπρου και μεταξύ άλλων βοηθά στην πρόληψη και ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου και την αντιμετώπιση έκτακτων καταστάσεων σε όλο τον κόσμο, σε καιρό ειρήνης ή πολέμου, χωρίς διάκριση γένους, φύλου, ηλικίας, κοινωνικής θέσης, θρησκείας ή πολιτικής τοποθέτησης.
Πρόεδροι του Κυπριακού Ερυθρού Σταυρού από το 1950 μέχρι σήμερα:
Lady Wright
1950-1953
Lady R.P. Armitage
1953-1955
G.E. Sinclair, Esq.
1955-1959
Γλαύκος Κληρίδης
1959-1960
Στέλλα Σουλιώτη
1960-2004
Φωτεινή Παπαδοπούλου
2004-σήμερα
