Πιάνει δουλειά το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας μετά την ψήφιση από τη Βουλή -την περασμένη Πέμπτη- πρότασης νόμου για την αποκατάσταση της προστασίας των λεγόμενων «εγκλωβισμένων αγοραστών».
Όπως πληροφορούμαστε, το Κτηματολόγιο θα παρέχει εξατομικευμένη καθοδήγηση για την κάθε περίπτωση ξεχωριστά, ώστε να προωθηθούν οι απαραίτητες διαδικασίες στη βάση των νέων δεδομένων.
Την ίδια ώρα, από πλευράς Υπουργείου Εσωτερικών σημειώνεται ότι έγινε κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να εξευρεθεί η καλύτερη δυνατή λύση μετά τη δικαστική απόφαση του Ιουνίου του 2024 και υπό τις περιστάσεις φαίνεται να δόθηκε η βέλτιστη δυνατή επιλογή στους εγκλωβισμένους αγοραστές, η οποία ταυτόχρονα διασφαλίζει και τη συνταγματικότητα του νόμου.
Ο υπουργός Εσωτερικών Κωνσταντίνος Ιωάννου επισημαίνει ότι η συνεργασία με τη Βουλή και τα κόμματα έφερε το επιθυμητό αποτέλεσμα, με τη συμβολή της Νομικής Υπηρεσίας, του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου και των Συνδέσμων Τραπεζών και Εταιρειών Εξαγοράς Πιστώσεων.
Εγκλωβισμένοι αγοραστές
Αναλυτικότερα, τον Ιούνιο του 2024 εκδόθηκε δικαστική απόφαση, με την οποία κρίθηκαν αντισυνταγματικές πρόνοιες των περί Μεταβιβάσεως και Υποθηκεύσεως Ακινήτων Νόμων που είχε ψηφιστεί το 2015, με αποτέλεσμα να παγοποιηθεί η διαδικασία εξέτασης 9.497 αιτήσεων.
Το νομικό αδιέξοδο που προέκυψε σήμανε συναγερμό στο Υπουργείο Εσωτερικών, το οποίο σε συνεργασία με την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών, Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης και τη Νομική Υπηρεσία, αναζήτησαν συμβατούς με το Σύνταγμα τρόπους και τις δικαστικές αποφάσεις, έτσι ώστε να δοθεί λύση στις 9.497 εγκλωβισμένους αγοραστές.
Για τον σκοπό αυτό, δημιουργήθηκε ad hoc ομάδα εργασίας, στην οποία συμμετείχαν το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, η Νομική Υπηρεσία, βουλευτές μέλη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών, ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος και οι Σύνδεσμοι Τραπεζών και Εταιρειών Εξαγοράς Πιστώσεων. Η ομάδα εργασίας διερεύνησε διάφορες παραμέτρους και εξέτασε τρόπους για τροποποίηση του νόμου κατά τρόπο συνταγματικό και νομικά ορθό.
Βασικές τροποποιήσεις
Αιτήσεις με τίτλο ιδιοκτησίας (4.080 αιτήσεις): Για τις περιπτώσεις με προγενέστερα εμπράγματα βάρη, απαιτείται η προσκόμιση της έγγραφης συγκατάθεσης των προσώπων ή του οργανισμού που είναι κάτοχος του εμπράγματου βάρους.
Με την εξασφάλιση της έγγραφης συγκατάθεσης, ο Διευθυντής του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας θα δύναται να προβεί σε ακύρωση των εν λόγω εμπράγματων βαρών, έτσι ώστε το ακίνητο να μεταβιβάζεται επ’ ονόματι του αγοραστή, ανεξαρτήτων άλλων εμπράγματων βαρών που ακολουθούν.
Δίνεται επίσης το δικαίωμα στον αγοραστή σε περίπτωση που τα πρόσωπα προς όφελος των οποίων επενεργούν τα εγγεγραμμένα εμπράγματα βάρη αρνούνται καταχρηστικά και αδικαιολόγητα την παροχή έγγραφης συγκατάθεσης και νοουμένου ότι το τίμημα πώλησης έχει πλήρως εξοφληθεί, να καταθέσει αίτηση στο Δικαστήριο για εξασφάλιση διατάγματος εναντίον των εν λόγω προσώπων.
Έγγραφη συγκατάθεση σημαίνει την έγγραφη συγκατάθεση των προσώπων προς όφελος των οποίων επενεργούν εμπράγματα βάρη ή/και απαγορεύσεις, περιλαμβανομένης της έγγραφης απαλλαγής (waiver) από αδειοδοτημένο ίδρυμα. Αιτήσεις που αφορούν ακίνητα, στα οποία δεν υπάρχουν ή υπάρχουν μόνο μεταγενέστερα της σύμβασης πώλησης εμπράγματα βάρη και/ή απαγορεύσεις, θα συνεχίσουν να εξετάζονται σύμφωνα με τις πρόνοιες της νομοθεσίας.
Αιτήσεις χωρίς τίτλο ιδιοκτησίας (5.417 αιτήσεις): Για τις περιπτώσεις όπου δεν είχε εκδοθεί ξεχωριστός τίτλος ιδιοκτησίας, καθορίστηκε στον νόμο χρονικό περιθώριο οκτώ μηνών για την προσκόμιση των σχετικών πιστοποιητικών για την ανάπτυξή τους. Εφόσον κατατεθούν τα απαραίτητα αποδεικτικά, οροθετείται χρονική περίοδος δύο ετών για την έκδοση του τίτλου ιδιοκτησίας, που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την εξέταση της αίτησης.
Κατάθεση νέων αιτήσεων: Για την κατάθεση νέων αιτήσεων, προστέθηκε ως προϋπόθεση η ύπαρξη τίτλου ιδιοκτησίας του ακινήτου και σε περίπτωση που επί του ακινήτου υπάρχουν προγενέστερα εμπράγματα βάρη και/ή απαγορεύσεις, η προσκόμιση κατά την κατάθεση της αίτησης της έγγραφης συγκατάθεσης των προσώπων προς όφελος των οποίων επενεργούν τα προγενέστερα εμπράγματα βάρη ή αντίγραφο της κατάθεσης αίτησης στο Δικαστήριο για την έκδοση Διατάγματος ότι τα εν λόγω πρόσωπα αρνούνται καταχρηστικά και αδικαιολόγητα την παροχή της εν λόγω συγκατάθεσης.
Με την έναρξη ισχύος του νόμου μετά τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας θα προχωρήσει σε αποστολή σχετικών ειδοποιήσεων προς τους 9.497 αγοραστές/αιτητές, με την οποία θα παρέχεται στον κάθε έναν εξατομικευμένη καθοδήγηση, βάσει του σταδίου στο οποίο βρίσκεται η εξέταση της αίτησής τους. Με την επιστολή, ο αιτητής θα ενημερώνεται για τα επόμενα βήματα και ενέργειες στις οποίες οφείλει να προβεί για σκοπούς περαιτέρω προώθησης της διαδικασίας.
ΥΠΕΣ: Να προστατευτούν οι καλόπιστοι αγοραστές
Ο υπουργός Εσωτερικών εξέφρασε την ικανοποίηση του για την ψήφιση της νέας νομοθεσίας, με την οποία ρυθμίζεται το ζήτημα των εγκλωβισμένων αγοραστών, οι αιτήσεις των οποίων παρέμειναν σε εκκρεμότητα μετά τη δικαστική απόφαση για αντισυνταγματικότητα προνοιών του νόμου.
Πρόκειται, όπως είπε, για ένα περίπλοκο νομικό ζήτημα, για το οποίο απαιτήθηκαν προσεκτικοί χειρισμοί από νομικής άποψης, με σκοπό να προστατευτούν οι καλόπιστοι αγοραστές. Ιδιαίτερα σημαντική για την επίλυση του προβλήματος, ήταν η σύμπλευση με τη Βουλή των Αντιπροσώπων και όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα, που λειτούργησαν σε πνεύμα ομοψυχίας, αναγνωρίζοντας τη σημασία επίλυσης του προβλήματος για τους πολίτες. Ο υπουργός Εσωτερικών ευχαρίστησε ονομαστικά τους Νίκο Τορναρίτη, Άριστο Δαμιανού, Φωτεινή Τσιρίδου και Πανίκο Λεωνίδου για την εποικοδομητική συμμετοχή τους στην ομάδα εργασίας.
