Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σήμερα στο Συμβούλιο την πρότασή της για την αναστολή ορισμένων διατάξεων της Συμφωνίας Σύνδεσης ΕΕ – Ισραήλ, καθώς και τις εισηγήσεις της για την επιβολή κυρώσεων κατά της Χαμάς, εξτρεμιστών υπουργών και βίαιων εποίκων.
Η Επιτροπή αναστέλλει επίσης τη διμερή της υποστήριξη προς το Ισραήλ, με εξαίρεση την υποστήριξη προς την Κοινωνία των Πολιτών και το Γιαντ Βασέμ. Σύμφωνα με την Επιτροπή, αυτό επηρεάζει τις μελλοντικές ετήσιες χορηγήσεις μεταξύ 2025 και 2027, καθώς και τα τρέχοντα έργα θεσμικής συνεργασίας με το Ισραήλ και τα έργα που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του
Περιφερειακού Μηχανισμού Συνεργασίας ΕΕ – Ισραήλ.
Όπως υπογραμμίζει η Κομισιόν, «οι προτάσεις έρχονται σε συνέχεια μιας επανεξέτασης της συμμόρφωσης του Ισραήλ με το Άρθρο 2 της Συμφωνίας, η οποία διαπίστωσε ότι οι ενέργειες που έλαβε η ισραηλινή κυβέρνηση αποτελούν παραβίαση ουσιωδών στοιχείων που σχετίζονται με τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δημοκρατικών αρχών. Αυτό δίνει το δικαίωμα στην ΕΕ να αναστείλει τη Συμφωνία μονομερώς. Συγκεκριμένα, αυτή η παραβίαση αναφέρεται στην ταχέως επιδεινούμενη ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα μετά τη στρατιωτική επέμβαση του Ισραήλ, τον αποκλεισμό της ανθρωπιστικής βοήθειας, την εντατικοποίηση των στρατιωτικών επιχειρήσεων και την απόφαση των ισραηλινών αρχών να προωθήσουν το σχέδιο οικισμού στην λεγόμενη περιοχή E1 της Δυτικής Όχθης, η οποία υπονομεύει περαιτέρω τη λύση των δύο κρατών».
Το ποσό που θα ανασταλεί αγγίζει τα 14 εκατ. ευρώ
Σύμφωνα με πηγές από τις Βρυξέλλες, η οικονομική υποστήριξη της ΕΕ προς το Ισραήλ καλύπτεται από τον Μηχανισμό Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας (NDICI) για την Παγκόσμια Ευρώπη (NDICI-GE) για την περίοδο 2021 έως 2027. Σε αυτό το πλαίσιο, το Ισραήλ επρόκειτο να λάβει κατά μέσο όρο 6 εκατομμύρια ευρώ ετησίως στο πλαίσιο του τρέχοντος ΠΔΠ μεταξύ 2025 και 2027. Επιπλέον, η ΕΕ θα αναστείλει επίσης τα έργα θεσμικής συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένων των προγραμμάτων αδελφοποίησης και των έργων στο πλαίσιο του μηχανισμού περιφερειακής συνεργασίας ΕΕ-Ισραήλ που ωφελούν το Ισραήλ στην περιοχή στο πλαίσιο των Συμφωνιών του Αβραάμ. Το ποσό που θα ανασταλεί είναι περίπου 14 εκατομμύρια ευρώ.
Όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, το Συμβούλιο της ΕΕ έχει καταχωρίσει μέχρι στιγμής εννέα άτομα και πέντε οντότητες που συνδέονται με τον βίαιο εξτρεμισμό στη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ, καθώς και με την παρεμπόδιση της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα. Στις 17 Σεπτεμβρίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε την πρότασή της στο Συμβούλιο για την αναστολή ορισμένων διατάξεων της Ευρωμεσογειακής Συμφωνίας μεταξύ της ΕΕ και του Ισραήλ που σχετίζονται με το εμπόριο , ως ζήτημα ιδιαίτερης επείγουσας ανάγκης.
Η πρόταση ανταποκρίνεται στην ταχέως επιδεινούμενη ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα μετά τη στρατιωτική επέμβαση του Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένης της πρόσφατης μεγάλης επίθεσης στην πόλη της Γάζας, του αποκλεισμού της ανθρωπιστικής βοήθειας και της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τα οποία υπονομεύουν αποτελεσματικά μια λύση δύο κρατών.
Γιατί οι Βρυξέλλες θέλουν τη μονομερή αναστολή της συμφωνίας
Πηγές των Βρυξελλών, τονίζουν ότι με αυτές τις ενέργειες, το Ισραήλ παραβιάζει ένα ουσιώδες στοιχείο της Συμφωνίας που αφορά τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δημοκρατικών αρχών. Αυτό δίνει το δικαίωμα στην ΕΕ να αναστείλει μονομερώς τη Συμφωνία.
Η αναστολή αφορά ορισμένες διατάξεις της Συμφωνίας που σχετίζονται με το εμπόριο, και στην πράξη σημαίνει ότι οι εισαγωγές από το Ισραήλ στην ΕΕ θα χάσουν την προτιμησιακή τους πρόσβαση στις αγορές της ΕΕ και ότι αυτά τα αγαθά θα χρεώνονται, όπως οποιαδήποτε άλλη τρίτη χώρα με την οποία η ΕΕ δεν έχει συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών.
Τα βασικά προϊόντα που επηρεάζονται από τις εξαγωγές του Ισραήλ περιλαμβάνουν φρέσκα και μεταποιημένα φρούτα και λαχανικά, μεταποιημένα τρόφιμα, καθώς και ελαστικά για γεωργικά οχήματα, χημικά και πλαστικά. Για αυτά τα προϊόντα, η ΕΕ αντιπροσωπεύει περίπου το 29%των εξαγωγών του Ισραήλ. Η προκύπτουσα αύξηση των δασμών θα κυμαίνεται από 0% για ιατροτεχνολογικά προϊόντα έως πάνω από 30% για τρόφιμα. Ωστόσο, όπως υπογραμμίζουν πηγές από τις Βρυξέλλες, η αναστολή μιας συμφωνίας είναι αμφίδρομη. Αυτό σημαίνει ότι οι σχετικές διατάξεις αναστέλλονται και για τις δύο πλευρές. Δεδομένου ότι η Επιτροπή προτείνει την αναστολή των εμπορικών προτιμήσεων, αυτό ισχύει και για τις δύο κατευθύνσεις, που σημαίνει ότι οι εξαγωγές της Ένωσης προς το Ισραήλ θα υπόκεινται επίσης στους γενικούς εισαγωγικούς δασμούς του Ισραήλ.
Στα 42,6 δισ. ευρώ το διμερές εμπόριο αγαθών
Η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Ισραήλ, αντιπροσωπεύοντας το 32% του συνολικού εμπορίου αγαθών του Ισραήλ με τον κόσμο το 2024. Το Ισραήλ είναι ο 31ος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της ΕΕ.
Το διμερές εμπόριο αγαθών μεταξύ ΕΕ και Ισραήλ το 2024 ήταν 42,6 δισεκατομμύρια ευρώ.
Οι εισαγωγές της ΕΕ από το Ισραήλ ανήλθαν σε 15,9 δισεκατομμύρια ευρώ, με κυριότερες τις:
- μηχανήματα και εξοπλισμό μεταφορών (7 δισεκατομμύρια ευρώ, 43,9%)
- χημικά (2,9 δισεκατομμύρια ευρώ, 18%) και
- άλλα μεταποιημένα προϊόντα (1,9 δισεκατομμύρια ευρώ, 12,1%).
Οι εξαγωγές της ΕΕ προς το Ισραήλ ανήλθαν σε 26,7 δισεκατομμύρια ευρώ και συγκεκριμένα
1 μηχανήματα και εξοπλισμό μεταφορών (11,5 δισεκατομμύρια ευρώ, 43%),
- χημικά (4,8 δισεκατομμύρια ευρώ, 18%) και
- άλλα μεταποιημένα προϊόντα (3,1 δισεκατομμύρια ευρώ, 11,7%).
Το εμπόριο υπηρεσιών μεταξύ ΕΕ και Ισραήλ ανήλθε σε 25,6 δισεκατομμύρια ευρώ το 2023 (η ΕΕ εισάγει 10,5 δισεκατομμύρια ευρώ και εξάγει 15,1 δισεκατομμύρια ευρώ).
Κράτη-μέλη αντιτίθενται στην επιβολή κυρώσεων στο Ισραήλ
Παρά ταύτα, οι περισσότεροι στις Βρυξέλλες θεωρούν ότι οι προτάσεις της Κομισιόν, δεν είναι εύκολο να εγκριθούν από το Συμβούλιο της ΕΕ, καθώς κράτη – μέλη όπως η Γερμανία, η Ιταλία, η Τσεχία, η Αυστρία και η Ουγγαρία αντιτίθενται στην επιβολή κυρώσεων στο Ισραήλ.
Σημειώνεται ότι το Συμβούλιο της ΕΕ πρέπει να εγκρίνει την πρόταση της Κομισιόν με ειδική πλειοψηφία, δηλαδή η πρόταση πρέπει να υπερψηφιστεί από το 55% των κρατών μελών —στην πράξη αυτό σημαίνει 15 από τα 27 κράτη μέλη και παράλληλα να υποστηριχθεί από κράτη μέλη που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ.
protothema.gr
