Η ολοκλήρωση μιας θεραπείας για καρκίνο συχνά θεωρείται η αρχή μιας νέας, πιο αισιόδοξης ζωής. Ωστόσο, πολλοί ασθενείς διαπιστώνουν ότι η ανάρρωση συνοδεύεται από έντονο άγχος, φόβο υποτροπής και συναισθηματική αναστάτωση, αντί για την ανακούφιση που περίμεναν. Το φαινόμενο αυτό είναι συχνό, αλλά συχνά παραμένει παρεξηγημένο και υποτιμημένο.
Συχνά οι επιστήμονες θεωρούν την ανάρρωση ως μία ευτυχισμένη περίοδο. Ωστόσο, πολλοί ασθενείς κατακλύζονται από συναισθήματα που δεν περίμεναν. Το άγχος που συνοδεύει την ίαση αξίζει μεγαλύτερη προσοχή.
Η περίοδος αυτή εμπεριέχει πολλές προκλήσεις:
- Επεξεργασία τραύματος: Μία σοβαρή ασθένεια μπορεί να είναι τραυματική. Το σώμα και ο νους χρειάζονται χρόνο για να κατανοήσουν τι συνέβη. Το άγχος είναι φυσιολογικό μέρος αυτής της διαδικασίας.
- Διαχείριση αβεβαιότητας: Η ανάρρωση δεν είναι πάντα γραμμική. Υπάρχει φόβος επιπλοκών, υποτροπής ή ασαφούς πρόγνωσης—κάτι ιδιαίτερα δύσκολο για ανθρώπους που θέλουν να νιώθουν τον έλεγχο.
- Ανοικοδόμηση ταυτότητας: Όταν είσαι άρρωστος για μήνες ή και χρόνια, αποκτάς μια νέα ταυτότητα ως «ασθενής». Με την ανάρρωση, αυτή η ταυτότητα χάνεται, κάτι που μπορεί να βιωθεί ως απώλεια.
Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, σχεδόν οι μισοί ασθενείς που έχουν βιώσει σοβαρή ασθένεια αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη διατήρηση της σωματικής, ψυχικής και πνευματικής υγείας κατά την ανάρρωση. Πολλοί αναφέρουν κόπωση, αϋπνία και μειωμένη φυσική δραστηριότητα—συμπτώματα που προκαλούν αλλά και επιδεινώνουν το άγχος.
Η «σκιά» του φόβου επιστροφής
Οι επιζώντες καρκίνου γνωρίζουν καλά τον φόβο της υποτροπής. Κάθε πόνος, κάθε περίεργο σύμπτωμα ή επανέλεγχος πυροδοτεί ένα κύμα φόβου. Ο Marcus, δάσκαλος 58 ετών, δύο χρόνια μετά τη θεραπεία του, το περιγράφει ως «μία σκιά που ποτέ δεν φεύγει».
Αυτός ο φόβος δεν είναι παράλογος – είναι μία φυσική αντίδραση μετά από σοβαρή απειλή για την υγεία. Όμως μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής, πολύ καιρό μετά το τέλος της θεραπείας. Όπως λέει μία ογκολογική νοσηλεύτρια: «Το δυσκολότερο κομμάτι της επιβίωσης είναι να μάθεις να ζεις με την αβεβαιότητα».
Η απώλεια της «ταυτότητας του ασθενή»
Κατά τη διάρκεια της θεραπείας, οι γιατροί που περιθάλπουν έναν ασθενή γίνεται αναπόσπαστο μέρος της ζωής του. Γατροί και νοσηλευτές γίνονται φίλοι, εμπιστοσύνη, στήριγμα. Η μετάβαση στην περίοδο μετά τη θεραπεία μπορεί να μοιάζει με χωρισμό.
Αυτές οι εμπειρίες αναδεικνύουν τη σημασία της ολιστικής προσέγγισης. Η εμπειρία της ασθένειας και της ανάρρωσης είναι εξίσου σημαντική με τις εξετάσεις αίματος ή τις ακτινογραφίες.
Ορισμένα ερωτήματα που μπορεί να βοηθήσουν:
- Υπάρχουν ακόμα σωματικά συμπτώματα που επιτείνουν το άγχος;
- Πώς έχει αλλάξει η καθημερινότητά σας ή ο ρόλος σας στην οικογένεια;
- Υπάρχει ιστορικό άγχους ή τραύματος που επηρεάζει την ανάρρωση;
- Τι μπορεί να χάνετε, τελειώνοντας τη θεραπεία;
Το νέο σημείο ισορροπίας
Αν βιώνετε άγχος στην πορεία της ανάρρωσης, να θυμάστε: τα συναισθήματά σας είναι φυσιολογικά. Δεν “κάνετε κάτι λάθος”, ούτε είστε αχάριστοι επειδή αισθάνεστε φόβο, θυμό ή θλίψη.
Η αντιμετώπιση του άγχους της ανάρρωσης περιλαμβάνει την ισορροπία ανάμεσα στην προσεκτική επιτήρηση της υγείας σας και την ελευθερία να ζείτε χωρίς να σας κυριεύει η ανησυχία.
Όπως είπε ένας επιζών: «Η ανάρρωση δεν είναι το να επιστρέψεις σε αυτό που ήσουν. Είναι το να γίνεις αυτό που είσαι τώρα — κάποιος που πέρασε κάτι δύσκολο και βρήκε έναν νέο δρόμο μπροστά του».
ygeiamou.gr
