Σε κρίσιμη καμπή βρίσκεται η κυπριακή αιγοπροβατοτροφία, καθώς δεκάδες κτηνοτρόφοι οδηγούνται σε μαζική πώληση των ζώων τους, κυρίως προς αγοραστές από το εξωτερικό.
Την ίδια ώρα, η Κυπριακή Δημοκρατία φαίνεται να στερείται σημαντικών ποσοτήτων αιγοπρόβειου γάλακτος, απαραίτητου για την τυροκόμηση χαλλουμιού ΠΟΠ, εν μέσω μιας ήδη ευαίσθητης περιόδου για το πλέον εξαγωγικό προϊόν που παράγεται αποκλειστικά στην Κύπρο.
Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες του «Φ», εντός των ημερών αναμένεται να φορτωθούν περίπου 1.500 αιγοπρόβατα σε πλοίο με προορισμό τη Λιβύη, στο πλαίσιο οργανωμένης εξαγωγικής προσπάθειας.
Από αυτά, τα 1.011 έχουν ήδη ελεγχθεί και καταγραφεί, ενώ έχει πραγματοποιηθεί και αιμοληψία για βρουκέλα από τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες της Κύπρου, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της αρμόδιας Αρχής της Λιβύης.
Παράλληλα, περίπου 500 ακόμη ζώα, εκ των οποίων 250 πρόβατα και 250 αίγες και ερίφια, προερχόμενα από ζωεμπορικές μονάδες, προωθούνται για εξαγωγή με σκοπό τη σφαγή. Επιπρόσθετα, προγραμματίζεται η εξαγωγή 450 νεαρών βοοειδών κάτω του έτους και 50 ενήλικων αγελάδων, επίσης για σφαγή.
Καμία από τις πιο πάνω κατηγορίες ζώων δεν βρίσκεται σε γαλακτοπαραγωγική φάση, ωστόσο η απώλεια του ζωικού κεφαλαίου είναι ήδη αισθητή και εντείνει την ανησυχία για το κατά πόσο θα διασφαλιστούν επαρκείς ποσότητες γάλακτος για χαλλούμι ΠΟΠ, καθώς μειώνεται δραματικά ο αριθμός των παραγωγικών μονάδων.
Το ουσιαστικό κίνητρο για τη μαζική διάθεση των ζώων προς εξαγωγή είναι το υψηλό οικονομικό όφελος που αποκομίζουν οι κτηνοτρόφοι, καθώς η τιμή ανά ζώο φθάνει μέχρι και τα €500 ανά κεφάλι.
Το ποσό αυτό θεωρείται δελεαστικό, ειδικά σε μια συγκυρία συνεχιζόμενης οικονομικής πίεσης, αυξημένου κόστους ζωοτροφών, κλιματικών δυσκολιών και γενικότερων αβεβαιοτήτων.
Σύμφωνα με πληροφόρηση από τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες «ως γίνεται αντιληπτό, το ουσιαστικό κίνητρο για διάθεση των ζώων για εξαγωγή είναι το κέρδος που αναμένεται να αποκομίσουν οι ημεδαποί κτηνοτρόφοι, λαμβανομένης υπόψη της κατά κεφαλή τιμής που έχει προσφερθεί στους επηρεαζόμενους κτηνοτρόφους από τον αλλοδαπό αγοραστή, σε συνδυασμό με τις ολοένα δυσμενέστερες περιβαλλοντικές και οικονομικές συνθήκες που διέπουν την διατήρηση, φροντίδα και εκτροφή των ζώων και την ανάγκη κάλυψης των οικονομιών αναγκών επιβίωσης των ιδίων των κτηνοτρόφων».
Ωστόσο, η πρακτική αυτή, αν και κατανοητή από την πλευρά της επιβίωσης των κτηνοτρόφων, έχει προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις και ερωτήματα κατά πόσο οδηγούμαστε σε «ξεπούλημα» του χαλλουμιού και μακροπρόθεσμα σε υπονόμευση της Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) ταυτότητας του προϊόντος.
Η κατάσταση περιπλέκεται περαιτέρω από τη νέα στρατηγική επιδότησης του Υπουργείου Γεωργίας.
Από το 2025, οι επιδοτήσεις δεν θα υπολογίζονται βάσει του αριθμού των ζώων, αλλά με βάση την παραγωγικότητα γάλακτος άνω των 200 λίτρων ανά ζώο που παραδίδεται για παραγωγή χαλλουμιού ΠΟΠ.
Η τελική πρόταση μάλιστα προβλέπει όριο τα 230 λίτρα, εξαιρουμένων των νεαρών ζώων κάτω των 14 μηνών μέχρι τις 31/08/2025.
Οι αιγοπροβατοτρόφοι έχουν εκφράσει έντονες διαφωνίες, ζητώντας η αξιολόγηση να βασιστεί στα υπάρχοντα δεδομένα που καταγράφηκαν από τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες στις αρχές του έτους, και όχι σε νέο κύκλο ελέγχων, τον οποίο θεωρούν άδικο και πρακτικά ανεφάρμοστο.
Mε τη σταδιακή μείωση του ζωικού κεφαλαίου και την έλλειψη επενδυτικής εμπιστοσύνης στο μέλλον της παραγωγής, οι επιπτώσεις στη διαθεσιμότητα αιγοπρόβειου γάλακτος είναι αναπόφευκτες.
Αν συνεχιστεί το ρεύμα εξαγωγών και σφαγών, δεν αποκλείεται να τεθεί σε περαιτέρω κίνδυνο η ποσόστωση του χαλλουμιού, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ποιότητα, τη φήμη και την αυθεντικότητα του χαλλουμιού ΠΟΠ.
