Πρωτοβουλία-ορόσημο για να φέρει την Ινδία πιο κοντά στην Μέση Ανατολή και την Ευρώπη -Το έργο μπορεί να γίνει καταλύτης μιας εποικοδομητικής περιφερειακής συνεργασίας
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΥΣ ΑΝΔΡΕΑ ΠΙΜΠΙΣΙΗ ΚΑΙ ΣΤΕΛΙΟ ΜΑΡΑΘΟΒΟΥΝΙΩΤΗ
Τον στρατηγικό ρόλο που μπορεί να παίξει, η Κυπριακή Δημοκρατία, στην προώθηση και εφαρμογή του διαδρόμου IMEC (India-Middle East-Europe Corridor) αναδεικνύει μιλώντας στον «Φ» ο Ύπατος Αρμοστής της Ινδίας κ. Manish. Ο ίδιος τονίζει ότι στη διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το επόμενο εξάμηνο, η Κύπρος μπορεί να συμβάλει στην προώθηση του επόμενου τμήματος του διαδρόμου, που είναι προς τα βόρεια και από την Μέση Ανατολή να κατευθυνθεί προς την Ευρώπη.
Ο IMEC είναι ένα έργο που προωθείται από την Ινδία για εμπορική διασύνδεση με την Ευρώπη μέσω αραβικής χερσονήσου και Μέσης Ανατολής. Στο επίκεντρο του έργου η Ευρώπη, και για την Ινδία η Κύπρος είναι ένας σημαντικός εταίρος αφού μέσω της στρατηγικής της θέση μπορεί να καταστεί κέντρο ανεφοδιασμού, ψηφιακής συνδεσιμότητας ή ενεργειακού κόμβου, ενώ διαθέτει σημαντικά λιμάνια. Όσον αφορά τις διμερείς σχέσεις ο κ. Manish σημειώνει ότι με την επίσκεψη του πρωθυπουργού της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι «οι σχέσεις μας αναβαθμίστηκαν σε μία ολοκληρωμένη στρατηγική σχέση». Μεταξύ των δύο χωρών έχει οριστικοποιηθεί ένα κοινό σχέδιο δράσης για την περίοδο 2025-29 το οποίο χαρτογραφεί τις συνέργειες για το μέλλον.
– Οι σχέσεις Ινδίας και Κύπρου πάνε πίσω δεκαετίες, αυτό που θα θέλαμε να ρωτήσουμε είναι το που βρίσκονται το 2025 αυτές οι σχέσεις;
– Το 2025 ήταν μια καθοριστική χρονιά για τις σχέσεις Ινδίας-Κύπρου. Είμασταν πάντα καλοί φίλοι και εταίροι, αλλά φέτος, με την επίσκεψη του πρωθυπουργού της Ινδίας κ. Ναρέντρα Μόντι, οι σχέσεις μας αναβαθμίστηκαν σε μία ολοκληρωμένη στρατηγική εταιρική σχέση.
Για την υλοποίησή της, οριστικοποιήσαμε ένα κοινό σχέδιο δράσης για την περίοδο 2025-2029, το οποίο χαρτογραφεί τις συνέργειες για το μέλλον. Είναι ένα έγγραφο που εξετάζει πώς μπορούμε να συνεργαστούμε σε κάθε πτυχή της σχέσης μας – έρευνα και ανάπτυξη, τουρισμό, κινητικότητα, άμυνα, ασφάλεια, περιφερειακή συνεργασία στο πλαίσιο της ΕΕ ή του ΟΗΕ, υποδομές, ναυτιλία, εμπόριο, επενδύσεις και τεχνολογία.
Με την επίσκεψη του πρωθυπουργού θέματα όπως η άμυνα και η ασφάλεια αναδείχθηκαν σε μία από τις σημαντικότερες πτυχές της σχέσης μας. Τις αμέσως επόμενες ημέρες είχαμε μια ινδική φρεγάτα να έρχεται στη Λεμεσό καθώς επίσης και αντιπροσωπεία αμυντικής παραγωγής από την Ινδία.
Πρόσφατα, στις 29 και 30 Οκτωβρίου, ο υπουργός Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας δρ Κωνσταντίνος Κόμπος επισκέφθηκε την Ινδία. Καθώς η Κύπρος προετοιμάζεται για την Προεδρία της ΕΕ, ήταν μια καλή ευκαιρία να επανεξεταστεί το τι μπορούν να κάνουν μαζί η Ινδία και η Ευρωπαϊκή Ένωση στη διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας, το πρώτο εξάμηνο του 2026.
Ιστορικά υπήρξαμε φίλοι, αλλά στο μέλλον χρειάζεται να κάνουμε πολύ περισσότερα, έχοντας υπόψη το όραμα της Κύπρου για το 2030 και της Ινδίας για το 2047. Εντοπίζουμε συνέργειες σε τομείς όπως η ψηφιακή ασφάλεια, η ψηφιακή τεχνολογία, το fintech και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
– Πως μπορούν η τεράστια Ινδία και η μικρή Κύπρος να συνεργαστούν αποτελεσματικά;
– Το μέγεθος δεν έχει σημασία. Εργαζόμαστε με τη φιλοσοφία ότι πρέπει να αναπτυσσόμαστε μαζί. Η Ινδία έχει τα πλεονεκτήματά της, αλλά και η Κύπρος έχει τα δικά της. Ως διπλωμάτες, το καθήκον μας είναι να βρούμε τα κοινά σημεία και τις συνέργειες.
Ποια είναι η δύναμη της Κύπρου; Η γεωγραφική της θέση είναι εξαιρετικά σημαντική γεωπολιτικά. Βρίσκεστε στη Μεσόγειο με πρόσβαση στην ΕΕ, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Λόγω του επενδυτικού καθεστώτος και των φορολογικών κινήτρων, είστε ελκυστικοί για επιχειρήσεις.
Η Κύπρος προσφέρει αξία στη χώρα μου επειδή έχουμε όραμα το 2047 να γίνουμε ανεπτυγμένη χώρα. Τα τελευταία 25 χρόνια, λάβαμε 15,5 δισεκατομμύρια δολάρια σε άμεσες ξένες επενδύσεις από την Κύπρο. Επιπλέον, η Κυβέρνηση της Ινδίας κατέταξε την Κύπρο ως χώρα κατηγορίας ένα για ξένες επενδύσεις χαρτοφυλακίου.
Παράλληλα, η Ινδία είναι τεράστια αγορά. Αναπτυσσόμαστε 6,5-7% ετησίως –είμαστε η ταχύτερα αναπτυσσόμενη οικονομία. Είναι φυσικό η Κύπρος να κοιτάξει προς την Ανατολή. Οι τελευταίοι 18 μήνες υπήρξαν πολύ ενδιαφέρουσα περίοδος για εμπορικές και επενδυτικές συνδέσεις. Είμαστε καλοί φίλοι σε διεθνείς οργανισμούς και υποστηρίζουμε ο ένας τον άλλον σε θέματα όπως η εδαφική ακεραιότητα και η κυριαρχία. Είμαστε ισχυροί υποστηρικτές του Κυπριακού ζητήματος.
– Σε ποιους τομείς γίνονται επενδύσεις από κυπριακά κεφάλαια στην Ινδία;
– Η Κύπρος είναι ένα σημαντικό φορολογικό και επενδυτικό κέντρο. Πολλές εταιρείες έχουν έδρα εδώ, οπότε πολλές επενδύσεις από την Ευρώπη προς την Ινδία διέρχονται μέσω Κύπρου. Δεν είναι απαραίτητα κυπριακές εταιρείες.
Τα τελευταία 25 χρόνια, η Κύπρος ήταν μία από τις 10 κορυφαίες χώρες όσον αφορά στο ύψος των άμεσων ξένων επενδύσεων στην Ινδία. Οι τομείς είναι διάφοροι – ακίνητα, φαρμακευτικά, τεχνολογία.
Τώρα η Κύπρος ενδιαφέρεται να προσελκύσει Ινδούς επενδυτές που επιθυμούν να επεκταθούν στην ΕΕ. Το φορολογικό και επενδυτικό καθεστώς είναι πολύ ελκυστικό και συγκρίσιμο με Μαυρίκιο, Σιγκαπούρη, Λουξεμβούργο και Μάλτα.
Παράλληλα, διαθέτουμε μια εξαιρετική διμερή Συμφωνία Αποφυγής Διπλής Φορολογίας, που λειτουργεί ομαλά μετά την αναβάθμισή της το 2016.
– Πώς μπορεί το έργο IMEC να βοηθήσει τις σχέσεις των δύο χωρών και την περιοχή ευρύτερα, από την Ινδία στην Κύπρο στην Ευρώπη;
– Το έργο IMEC ξεκίνησε όταν η Ινδία κατείχε την προεδρία της G20 το 2023. Είναι πρωτοβουλία-ορόσημο για να φέρει πιο την Ινδία πιο κοντά στην Μέση Ανατολή και την Ευρώπη. Αποτελεί μια πολύπλοκη πρωτοβουλία με θαλάσσιες, χερσαίες και σιδηροδρομικές συνδέσεις από τη δυτική Ινδία προς Μέση Ανατολή – ΗΑΕ, Σαουδική Αραβία, Ισραήλ – και περαιτέρω στον βόρειο διάδρομο προς Ιταλία, Γερμανία, Γαλλία. Η Κύπρος έδειξε από την αρχή ενδιαφέρον για το όλο έργο.
Επειδή η Κύπρος έχει στρατηγική θέση στη Μεσόγειο και παραμένουμε προσηλωμένοι για τη σταθερότητα στην ανατολική Μεσόγειο, το έργο IMEC μπορεί να γίνει καταλύτης μιας εποικοδομητικής περιφερειακής συνεργασίας.
Στον νότιο διάδρομο έχει σημειωθεί ανάπτυξη μεταξύ Ινδίας, ΗΑΕ και Σαουδικής Αραβίας. Ωστόσο, λόγω του πολέμου στη Μέση Ανατολή, ο βόρειος διάδρομος δεν έχει ξεκινήσει. Εδώ έρχεται η ευκαιρία για την Κύπρο. Αναλαμβάνοντας την Προεδρία της ΕΕ τον Ιανουάριο, μπορεί να συμβάλει στην προώθηση του επόμενου τμήματος του διαδρόμου που θα κινηθεί προς τα βόρεια.
Για εμάς, η Κύπρος είναι πολύ σημαντικός εταίρος. Θα υποστηρίζαμε τον ρόλο της στο IMEC, επειδή μέσω της στρατηγικής της θέση μπορεί να καταστεί κέντρο ανεφοδιασμού, ψηφιακής συνδεσιμότητας ή ενεργειακού κόμβου, ενώ διαθέτει σημαντικά λιμάνια.
Η ιδέα πίσω από το IMEC είναι να ενισχύσει τους υφιστάμενους εμπορικούς διαδρόμους, μειώνοντας τους κινδύνους από τις περιφερειακές συγκρούσεις.
Το μεγαλύτερο μέρος του εμπορίου γινόταν μέσω Ερυθράς Θάλασσας και Διώρυγας Σουέζ. Αλλά λόγω των συγκρούσεων και άλλων μη κρατικών παραγόντων, έχει καταστεί δύσκολο και με το κόστος να ανεβαίνει συνεχώς. Το IMEC θα προσφέρει εναλλακτικές μέσω θάλασσας, ξηράς και σιδηροδρόμων.
Τα μέλη της G20 είναι πλούσιες χώρες. Με υποστήριξη από ΕΕ, ΗΠΑ και Μέση Ανατολή, αυτό μπορεί να γίνει πραγματικότητα. Η Ινδία έχει ήδη αρχίσει εργασίες για να επιτύχει μια απρόσκοπτη εμπορική σύνδεση μεταξύ Ινδίας, ΗΑΕ και Σαουδικής Αραβίας.
– Ο παράγοντας σταθερότητα παίζει ρόλο σε ανάλογα έργα, η μη επίλυση του Κυπριακού πως επηρεάζει ένα έργο όπως το IMEC;
– Η σχέση της Ινδίας με την ανατολική Μεσόγειο πάει πίσω αιώνες. Θαλάσσιοι λιμένες και διαδρομές υπήρχαν πάντα για εμπόριο μπαχαρικών, μεταξιού, υφασμάτων. Η περιοχή του Ατλαντικού και του Ινδο-Ειρηνικού θα συνδεθούν μέσω της Ανατολικής Μεσογείου. Πέρυσι φιλοξενήσαμε ένα συνέδριο μεσογειακών χωρών για επιχειρηματικά θέματα και ζητήματα ασφάλειας, το οποίο αύξησε την αναγνωσιμότητα της Κύπρου στην Ινδία.
Με τις προκλήσεις των τελευταίων ετών – πανδημία, συγκρούσεις, διαταραχή εφοδιαστικής αλυσίδας – η ασφάλεια και σταθερότητα είναι σημαντικά για τη συνεργασία Ινδίας-Μεσογείου.
Η ενεργειακή συνεργασία είναι επίσης κρίσιμη. Αυτή η περιοχή έχει άφθονα αποθέματα αερίου που μπορούν να είναι σημαντική πηγή για εμάς, καθώς είμαστε ενεργειακά εξαρτημένη χώρα. Η θαλάσσια γαλάζια οικονομία είναι σημαντική για όλους μας. Η τεχνολογική σύνδεση είναι κρίσιμη για τη ροή εμπορίου και δεδομένων.
Τους τελευταίους 18 μήνες βλέπω την Κύπρο να κάνει θετικά βήματα – είστε η ταχύτερα αναπτυσσόμενη οικονομία στην ΕΕ. Πρέπει να προσέξετε τις γεωπολιτικές προκλήσεις. Εάν όλα παιχτούν σωστά, μπορείτε να γίνετε ενεργειακός κόμβος ή κέντρο ψηφιακών υπηρεσιών.
Η Ινδία υποστηρίζει πάντα την υπόθεση της Κύπρου. Η θέση μας ταυτίζεται με τη θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας όσον αφορά στο Κυπριακό πρόβλημα για αναζήτηση μιας βιώσιμης και λειτουργικής λύσης στο πλαίσιο των αποφάσεων των Ηνωμένων Εθνών.
Ο πολυμερισμός τα τελευταία χρόνια δεν λειτουργεί καλά. Υπάρχει αντίσταση στη μεταρρύθμιση του Συμβουλίου Ασφαλείας. Οι συγκρούσεις – Κύπρος 51 χρόνια, Ισραήλ-Παλαιστίνη, Ρωσία-Ουκρανία – οφείλονται στα μειονεκτήματα του πολυμερούς συστήματος.
Αναβάθμιση της αμυντικής συνεργασίας
– Πως αξιολογείτε τη θέση της Κύπρου για το ζήτημα Ινδίας-Πακιστάν;
– Κύπρος και Ινδία υποστηρίζουμε την εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία ο ένας του άλλου. Η Κύπρος υποστήριξε έντονα την Ινδία όταν υπήρξε τρομοκρατική επίθεση στο Pahalgam τον Απρίλιο. Ήταν μία από τις πρώτες χώρες που καταδίκασε την επίθεση. Στην Κοινή Διακήρυξη, η Κύπρος καταδίκασε τη διασυνοριακή τρομοκρατία που η Ινδία αντιμετωπίζει εδώ και δεκαετίες. Είμαστε χώρα σημαντικά επηρεασμένη από διεθνή και διασυνοριακή τρομοκρατία. Παράλληλα, υποστηρίζουμε πάντα την Κύπρο σε όλα τα φόρουμ για την επίλυση του Κυπριακού μέσω δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδιακής λύσης. Υποστηρίζουμε ο ένας τον άλλον σε βασικά ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος.
– Αναφερθήκατε προηγουμένους στην αμυντική συνεργασία ανάμεσα σε Κύπρο και Ινδία. Μπορείτε να πείτε κάτι περισσότερο;
– Η βάση της αμυντικής συνεργασίας ξεκίνησε με διμερή συμφωνία τον Δεκέμβριο 2022. Εφαρμόζεται μέσω ετήσιου ημερολογιακού προγράμματος. Στην Κοινή Διακήρυξη και το σχέδιο δράσης υπάρχει αναβάθμιση της αμυντικής συνεργασίας – επισκέψεις, ασκήσεις, κατάρτιση. Αυτά είναι αρχικά βήματα.
Η αμυντική βιομηχανία έχει στρατηγικό και οικονομικό αντίκτυπο. Η Κύπρος επιθυμεί να προσελκύσει εταιρείες για επέκταση στην ΕΕ. Η ΕΕ έχει τεράστιο πρόγραμμα αμυντικών δαπανών, το οποίο φέρνει ευκαιρίες σε κυπριακές εταιρείες να συνεργαστούν με ινδικές εταιρείες ιδιωτικού ή δημόσιου τομέα για κοινά έργα. Απαιτούνται ορισμένες διαδικασίες όσον αφορά το νομικό πλαίσιο για κοινή υποβολή προσφοράς αμυντικών έργων εντός του πλαισίου της ΕΕ.
Ελπίζω ότι σύντομα η Ινδία θα υπογράψει συμφωνία άμυνας Ινδίας-ΕΕ, ώστε ινδικές εταιρείες να υποβάλουν προσφορά για προγράμματα ΕΕ. Τον Σεπτέμβριο είχαμε αρχική συνάντηση μεταξύ ινδικών εταιρειών και Σωματείου Αμυντικής Βιομηχανίας Κύπρου.
Η Ινδία έχει ισχυρό αμυντικό τομέα. Δεν είμαστε μόνο εισαγωγέας, αλλά και εξαγωγέας. Είμαστε ανοιχτοί σε αιτήματα από την Κύπρο. Η εξαγωγή αμυντικού εξοπλισμού είναι νέος τομέας όπου η Ινδία αναδύεται ως παγκόσμιος παίκτης.
Σημαντικός προορισμός η Κύπρος
– Πόσοι Ινδοί ζουν στην Κύπρος και πώς προχωρεί το ζήτημα των απευθείας πτήσεων;
– Η Κύπρος έχει γίνει σημαντικός προορισμός για εργαζομένους εκτός ΕΕ. Ο πληθυσμός της Ευρώπης γερνάει και χρειάζεται εργάτες σε ορισμένες βιομηχανίες.
Στοιχεία από το Υφυπουργείο Μετανάστευσης δείχνουν ότι περίπου 14.500 Ινδοί ή άτομα ινδικής καταγωγής ζουν και εργάζονται στην Κύπρο. Βρίσκονται σε διάφορους τομείς – ναυτιλία, τεχνολογία, διεθνείς φοιτητές, υπηρεσίες, γεωργία, φροντιστές.
Οι Ινδοί έρχονται επειδή οι Κύπριοι τους χρειάζονται. Κάθε επιχείρηση χρειάζεται εργάτες που δεν είναι τοπικά διαθέσιμοι. Θα ήταν σημαντικό να κάνουμε μια διακυβερνητική συμφωνία κινητικότητας, επειδή η νόμιμη και προβλέψιμη μετανάστευση είναι θετικό στοιχείο.
Μια συμφωνία-πλαίσιο θα καλύπτει προσωρινούς εργάτες, επισκέπτες επιχειρήσεων, διεθνείς φοιτητές. Συζητήθηκε κατά την επίσκεψη του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Εξωτερικών.
Σχετικά με τις απευθείας πτήσεις, τους τελευταίους μήνες υπάρχει μια διαεταιρική συμφωνία μεταξύ Cyprus Airways και Air India. Για ταξίδια στην Ινδία μπορεί να εκδίδεται ένα ενιαίο εισιτήριο μέσω κόμβων όπως Ντουμπάι, Παρίσι, Μιλάνο, Τελ Αβίβ.
Με την αύξηση των επιχειρηματικών σχέσεων μεταξύ των χωρών και του τουρισμού, πιστεύω ότι θα οδηγηθούμε στη δημιουργία απευθείας πτήσεων. Συζητάμε με το Υφυπουργείο Τουρισμού και ινδικές αεροπορικές εταιρείες. Όμως, η τελική απόφαση θα παρθεί από τις εταιρείες με εμπορική κριτήρια.
Επί του παρόντος, η συνδεσιμότητα Ινδίας-Κύπρου δεν είναι δύσκολο – μπορείτε να πετάξετε μέσω Ντουμπάι, Καΐρου, Ντόχα, Μπαχρέιν ή Τιφλίδας και σε 10 ώρες να βρεθείτε στην Ινδία.
Είμαι αισιόδοξος. Ο τουρισμός αυξάνεται. Κυπριακές εταιρείες παίρνουν τουρίστες στην Ινδία. Με το άνοιγμα του πανευρωπαϊκού γραφείου Thomas Cook India στην Κύπρο, υπάρχουν σχέδια για να έρθουν Ινδοί τουρίστες στο νησί. Παράλληλα, ινδικές κινηματογραφικές εταιρείες ενδιαφέρονται για γυρίσματα εδώ. Η ορατότητα της Κύπρου έχει αυξηθεί σημαντικά στην Ινδία μετά τις επισκέψεις επιχειρήσεων και πολιτικών ηγετών. Όλοι γνωρίζουν πού είναι η Κύπρος και ποια είναι τα πλεονεκτήματα της.
Για μόνιμη ιδιότητα στο ΣΑ ΟΗΕ
– Πιστεύετε ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών θα πρέπει να διαφοροποιηθεί και η Ινδία να είναι ένα από τα μόνιμα μέλη του;
– Η Ινδία αγωνίζεται για μεταρρύθμιση στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Οι θεσμοί – ΟΗΕ, Παγκόσμια Τράπεζα, ΔΝΤ, ΠΟΕ – δημιουργήθηκαν το 1945. Στον 21ο αιώνα, η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Η Ινδία είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη οικονομία, η μεγαλύτερη αγορά, η μεγαλύτερη ανθρώπινη κοινότητα στον πλανήτη, και υπεύθυνο έθνος. Υποστηρίζουμε πολιτικές του ΟΗΕ, συμβάλλουμε στη διατήρηση ειρήνης και παγκόσμια αναπτυξιακή συνεργασία. Έχουμε φιλοδοξία να γίνουμε μέρος του διευρυμένου Συμβουλίου Ασφαλείας με μόνιμη ιδιότητα.
Υπάρχουν όμως εμπόδια. Ο Χάρτης του ΟΗΕ παρέχει δικαιώματα βέτο στα πέντε μόνιμα μέλη. Για τροποποίηση απαιτούνται ταυτόχρονες θετικές ψήφοι – κάτι που δεν συμβαίνει. Εργαζόμαστε στενά με την Κύπρο σε αυτό. Η Κύπρος υποστηρίζει τις μεταρρυθμίσεις του ΟΗΕ και την είσοδο της Ινδίας στο μόνιμο Συμβούλιο Ασφαλείας. Είναι απαίτηση της εποχής, επειδή πολλές χώρες που μπορούν να συμβάλουν στην παγκόσμια ειρήνη αφήνονται εκτός. Δεν υπάρχει δίκαιη αντιπροσώπευση από Ασία, Αφρική, Λατινική Αμερική, Μέση Ανατολή. Το BRICS αποκτά σημασία λόγω των προκλήσεων στο πολυμερές σύστημα. Οι χώρες αναζητούν εναλλακτικούς τρόπους συνεργασίας.
