Η Rachel Portman, μία από τις πιο εμβληματικές και πολυβραβευμένες συνθέτριες της παγκόσμιας μουσικής σκηνής, βρίσκεται αυτές τις μέρες στην Κύπρο για μία μοναδική εμφάνιση στο πλαίσιο του Minthis Music Festival. Από τις 9 έως τις 13 Ιουλίου, η Portman θα βρεθεί στο προσκήνιο ενός φεστιβάλ που αποκτά διαρκώς μεγαλύτερη καλλιτεχνική βαρύτητα, αλλά το επίκεντρο αυτής της χρονιάς είναι ξεκάθαρα η ίδια.
Πρώτη γυναίκα συνθέτης που τιμήθηκε με Όσκαρ για το έργο της (Emma, 1996), η Rachel Portman έχει αφήσει ανεξίτηλο το αποτύπωμά της στον χώρο της κινηματογραφικής μουσικής, ενώ παράλληλα ξεχωρίζει για τη διαρκή παρουσία της και στον κόσμο της συναυλιακής δημιουργίας. Το ιδιαίτερο ύφος της, ο λυρισμός, η θεματική συνοχή και η συναισθηματική δύναμη της μουσικής της την έχουν καθιερώσει ως μια από τις πιο σημαντικές φωνές της σύγχρονης κλασικής σύνθεσης.
Σε αποκλειστική της συνέντευξη με αφορμή τη συμμετοχή της στο φεστιβάλ, η Rachel Portman μιλά για τις πρώτες της επιρροές, τη σχέση της με τη μουσική, τη δημιουργική διαδικασία πίσω από τις συνθέσεις της και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ως καλλιτέχνης διεθνούς εμβέλειας. Παράλληλα, εκφράζει τον ενθουσιασμό της για το κυπριακό κοινό και τη χαρά της που επισκέπτεται για πρώτη φορά τη χώρα.
Πρώιμες επιρροές
Ερ.: Μπορείτε να μας μιλήσετε για τις πρώτες μουσικές σας επιρροές; Τι ήταν αυτό που σας ενέπνευσε να ακολουθήσετε καριέρα στη μουσική;
Ως παιδί, σπούδασα πιάνο και βιολί και ανακάλυψα πολύ γρήγορα πόσο πολύ αγαπούσα τη μουσική. Άρχισα να συνθέτω μικρές μελωδίες από νωρίς και συχνά έπαιζα στο πιάνο μουσική από τηλεοπτικές σειρές και ταινίες για τους φίλους μου. Η μουσική σταδιακά έγινε αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μου—δεν ήταν απλώς ένα χόμπι· ήταν κάτι που ένιωθα ότι ήμουν βαθιά καλεσμένη να ακολουθήσω.
Μουσικό ύφος
Ερ.: Πώς θα περιγράφατε το μουσικό σας ύφος και τι το διαφοροποιεί από άλλους καλλιτέχνες στον χώρο;
Το μουσικό μου ύφος είναι κυρίως ορχηστρικό. Δεν ξεκινώ συνήθως με ηλεκτρονικά στοιχεία, αν και είμαι πολύ εξοικειωμένη με την ενσωμάτωσή τους όταν χρειάζεται. Η μελωδία και η θεματική ανάπτυξη βρίσκονται στο επίκεντρο του έργου μου—αφιερώνω πολύ χρόνο στη δημιουργία και εξέλιξη θεμάτων. Νομίζω πως αυτό είναι κάτι που συναντάται ολοένα και πιο σπάνια στη σύγχρονη μουσική, ιδιαίτερα στη μουσική κινηματογράφου.
Πρόσφατα έργα
Ερ.: Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια για το πιο πρόσφατο έργο ή άλμπουμ σας; Ποια είναι τα θέματα ή τα μηνύματα που θέλετε να μεταδώσετε;
Ένα από τα πρόσφατα πρότζεκτ μου είναι η ταινία The Return to Ithaca, με πρωταγωνιστές τον Ralph Fiennes και την Juliette Binoche. Παράλληλα, εργάζομαι πάνω σε ένα νέο άλμπουμ με μουσική για πιάνο, σε συνεργασία με εξαιρετικούς μουσικούς όπως ο Niklas Liepe και ο Martin Fröst. Επιπλέον, συνθέτω αρκετά νέα έργα για τον χώρο της συναυλιακής μουσικής, πολλά από τα οποία περιλαμβάνουν φωνητικά και λυρικούς τραγουδιστές.
Συνεργασία
Ερ.: Η συνεργασία είναι ένα βασικό στοιχείο της μουσικής βιομηχανίας. Με ποιους απολαύσατε περισσότερο να συνεργάζεστε και γιατί;
Απολαμβάνω ιδιαίτερα τη συνεργασία. Η σύνθεση—είτε πρόκειται για κινηματογράφο είτε για συναυλιακή μουσική—είναι συχνά μια μοναχική διαδικασία, οπότε η συνεργασία φέρνει μια ευχάριστη αίσθηση σύνδεσης. Η συνεργασία με σκηνοθέτες είναι ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα· μετατρέπει τη δημιουργική διαδρομή σε μια κοινή εμπειρία. Επίσης, γράφω συχνά για φωνή, κάτι που με φέρνει σε στενή επαφή με στιχουργούς και ποιητές, προσθέτοντας ένα επιπλέον βάθος και πλούτο στη μουσική.
Προκλήσεις
Ερ.: Ποιες είναι μερικές από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίσατε στην καριέρα σας και πώς τις ξεπεράσατε;
Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις ήταν να εργάζομαι υπό ασφυκτικές προθεσμίες σε μεγάλες κινηματογραφικές παραγωγές—ιδίως όταν οι συνεχείς αλλαγές στην εικόνα απαιτούσαν επανεγγραφή της μουσικής. Μια άλλη πρόκληση είναι η διαχείριση δημιουργικών διαφωνιών ή αναποφασιστικότητας από την πλευρά των σκηνοθετών, κάτι που απαιτεί μεγάλη ευελιξία και υπομονή. Η υπέρβαση αυτών των εμποδίων απαιτεί επιμονή, προσαρμοστικότητα και τη δυνατότητα να επιστρέφεις στην αρχή χωρίς να χάνεις την ενέργειά σου. Εξίσου σημαντικό είναι να φροντίζεις την ψυχική και σωματική σου υγεία—η διαχείριση του άγχους και η εξεύρεση ισορροπίας είναι καθοριστικής σημασίας σε αυτόν τον χώρο.
Τεχνολογία και μουσική
Ερ.: Πώς έχει επηρεάσει η τεχνολογία τον τρόπο με τον οποίο δημιουργείτε και μοιράζεστε τη μουσική σας; Τι θεωρείτε θετική ή αρνητική επιρροή;
Η τεχνολογία έχει φέρει τεράστιες αλλαγές, ιδιαίτερα στη μουσική κινηματογράφου. Η δυνατότητα δημιουργίας υψηλής ποιότητας εικονικών demos επιτρέπει σε σκηνοθέτες και παραγωγούς να έχουν ξεκάθαρη εικόνα για το πώς θα ακούγεται ένα έργο—κάτι που πριν από 30 χρόνια, ειδικά με την ορχηστρική μουσική, ήταν αδύνατο. Αν και η βασική δημιουργική διαδικασία μου—όπως η σύνθεση στο πιάνο—παραμένει παραδοσιακή, χρησιμοποιώ εργαλεία όπως το Pro Tools με απλό αλλά αποτελεσματικό τρόπο. Συνολικά, θεωρώ την τεχνολογία εξαιρετικά θετική επιρροή. Μάλιστα, με βοήθησε να συνεχίσω να εργάζομαι κατά τη διάρκεια της πανδημίας, συνεργαζόμενη εξ αποστάσεως με σκηνοθέτες και μοντέρ. Κάτι τέτοιο θα ήταν αδιανόητο πριν από μία δεκαετία.
Φεστιβάλ Μουσικής Minthis
Ερ.: Πείτε μας λίγα λόγια για το ρεπερτόριο που έχετε ετοιμάσει για το Minthis Festival.
Έχω επιλέξει μια σειρά από έργα που αντικατοπτρίζουν τη διαδικασία της σύνθεσης μουσικής για τον κινηματογράφο. Θα μοιραστώ ιστορίες από τον κόσμο του σινεμά, καθώς και εμπειρίες από τις συνεργασίες μου με καλλιτέχνες. Θα ερμηνεύσω τα έργα αυτά μαζί με τον βιολονίστα Niklas Liepe, και θα συμπεριληφθούν τόσο γνωστές συνθέσεις μου όσο και μερικά νέα κομμάτια.
Κύπρος και τοπικό κοινό
Ερ.: Είναι η πρώτη σας επίσκεψη στην Κύπρο;
Ναι, είναι η πρώτη φορά που επισκέπτομαι την Κύπρο και την περιμένω με ανυπομονησία.
Ερ.: Ποιες είναι οι σκέψεις σας για το κυπριακό κοινό;
Είμαι πραγματικά ενθουσιασμένη που θα γνωρίσω και θα παίξω μπροστά στο κυπριακό κοινό. Ανυπομονώ να επικοινωνήσω μαζί τους, να μοιραστώ τη μουσική μου και να ακούσω τις αντιδράσεις τους.
Μέλλον του Φεστιβάλ
Ερ.: Το Minthis Music Festival έχει τη δυνατότητα να εξελιχθεί σε ένα σημαντικό περιφερειακό πολιτιστικό γεγονός. Έχετε κάποιες προτάσεις ή σχόλια;
Καθώς είναι η πρώτη μου φορά στο φεστιβάλ, προτιμώ πρώτα να ζήσω την εμπειρία και μετά να διατυπώσω προτάσεις. Παρ’ όλα αυτά, είμαι ενθουσιασμένη που συμμετέχω και ανυπομονώ να δω πώς θα εξελιχθεί.
Μελλοντικά σχέδια
Ερ.: Ποιοι είναι οι στόχοι σας για το μέλλον; Υπάρχουν συγκεκριμένα πρότζεκτ ή συνεργασίες που σας ενθουσιάζουν;
Έχω αρκετά συναρπαστικά σχέδια σε εξέλιξη. Ένα από τα σημαντικότερα είναι ένα νέο έργο που συνθέτω για το Last Night of the Proms στο Royal Albert Hall στο Λονδίνο, τον Σεπτέμβριο. Ανυπομονώ επίσης να ηχογραφήσω το επόμενο άλμπουμ μου, το οποίο προγραμματίζεται να κυκλοφορήσει του χρόνου, καθώς και να συμμετάσχω σε άλλες δημιουργικές συνεργασίες που βρίσκονται ακόμα στο στάδιο της προετοιμασίας.
Συμβουλές για νέους μουσικούς
Ερ.: Τι συμβουλή θα δίνατε σε νέους μουσικούς που θέλουν να χτίσουν μια καριέρα στον χώρο της μουσικής;
Πάνω απ’ όλα, να φροντίζετε τον εαυτό σας—είναι ένας απαιτητικός χώρος, αλλά εξίσου δημιουργικός και γεμάτος ανταμοιβές. Αν αγαπάτε πραγματικά τη μουσική, πρέπει να δουλέψετε σκληρά και να παραμείνετε επίμονοι. Να λέτε «ναι» σε όσες περισσότερες ευκαιρίες μπορείτε—είτε πρόκειται για φοιτητικές ταινίες, θεατρικές παραστάσεις, είτε τοπικές εκδηλώσεις—απλώς συνεχίστε να γράφετε. Όσο περισσότερο γράφετε, τόσο περισσότερο εξελίσσεστε, και τόσο περισσότερες ευκαιρίες θα έχετε να ακουστεί η μουσική σας.
