Ναι, μπορείς να γράψεις μία ομιλία με τη βοήθεια του ChatGPT, όμως όταν την εκφωνήσεις, θα κριθείς από το ήθος (κατά Αριστοτέλη), την αξιοπιστία και το βάθος των γνώσεων που ισχυρίζεσαι ότι έχεις στο αντικείμενο και φυσικά το συναίσθημα, αναφέρει η ειδικός φωνής και δημόσιας ομιλίας, Νίνα Καλούτσα, σε συνέντευξή της στον «Φ».
Ο τρόπος με τον οποίο εκφράζονται και επικοινωνούν τα στελέχη επιχειρήσεων και τα πολιτικά πρόσωπα δεν επηρεάζει απλώς την απήχηση των μηνυμάτων τους, αλλά διαμορφώνει καθοριστικά την επαγγελματική τους διαδρομή και την προσωπική τους εξέλιξη.
Η κ. Καλούτσα αναφέρει ότι ο δημόσιος λόγος έχει βελτιωθεί αισθητά τα τελευταία χρόνια, με την ευφράδεια να αποτελεί πλέον βασικό συστατικό του brand κάθε ηγέτη. Υπογραμμίζει παράλληλα τον τεράστιο ρόλο που παίζουν η ενσυναίσθηση και η συμπερίληψη στη δημιουργία μιας ισχυρής κουλτούρας επικοινωνίας, τόσο μέσα στις ίδιες τις εταιρείες όσο και στις σχέσεις πωλητή – πελάτη.
Εργαστήρι «Αποκαλύπτοντας τη φωνή»
Η ειδικός φωνής και δημόσιας ομιλίας Νίνα Καλούτσα θα παρουσιάσει στις 3 Οκτωβρίου 2025, στη Λεβέντειο Πινακοθήκη, το εργαστήρι «Αποκαλύπτοντας τη Φωνή». Η εκδήλωση διοργανώνεται από την εταιρεία συμβουλευτικής ηγεσίας AIMS Cyprus, το Κέντρο Κοινωνικο-Πολιτικών Μελετών «Πολιτεία», την The Compass Training Community, την Key Books και την Anna Malisiova.
Στόχος είναι η ενδυνάμωση επαγγελματιών, στελεχών και ομάδων μέσα από την ανάπτυξη δεξιοτήτων που αναβαθμίζουν την ηγετική παρουσία και την επικοινωνιακή τους αποτελεσματικότητα.
Ακολουθεί η συνέντευξη:
Πώς πρέπει να μιλάμε για να μας ακούνε; Τι θα λέγατε ότι είναι αυτό που κάνει έναν ομιλητή πειστικό και αποτελεσματικό;
Επειδή τα στοιχεία που κάνουν έναν ομιλητή πειστικό είναι πολλά, επιτρέψτε μου επικεντρωθώ στην παράμετρο ΦΩΝΗ. Η φωνή, ως ζωτικό στοιχείο της ύπαρξης, εκφράζει την προσωπικότητα σε πολλές διαστάσεις. Τα λεγόμενα παίρνουν νόημα από τον τόνο της φωνής με τον οποίο εκφέρονται. Στο βιβλίο μου Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ αναλύω με ποιους τρόπους μία φωνή μπορεί να αναδείξει ένα μήνυμα ή να το κάνει να περάσει αδιάφορα.
Στοιχεία όπως το ηχόχρωμα, ο τόνος, ο χρωματισμός, η έκταση είναι θεμελιώδη για το personal brand. Επίσης, η παρουσία, η άρθρωση, η εκφορά του λόγου. Τα χαρακτηριστικά αυτά, όταν καλλιεργούνται -σε συνδυασμό βέβαια με το κατάλληλο λεξιλόγιο-, χαρακτηρίζουν μία φωνή που μαγνητίζει το ακροατήριο, μία φωνή που «ακούγεται». Συχνά όμως, λόγω ψυχολογικών αναστολών, η φωνή ακούγεται μονότονη και χωρίς ενέργεια. Έχοντας συνειδητοποιήσει κάποιος αυτό, εάν αποφασίσει να βελτιώσει τη φωνή του, στην πραγματικότητα μπαίνει στη δράση για την απόκτηση αυτοπεποίθησης, για τη διαχείριση του σκηνικού άγχους και για να πείθει περισσότερο.
Πιστεύετε ότι η επικοινωνία σήμερα στον επαγγελματικό τομέα έχει βελτιωθεί ή εντοπίζετε αδυναμίες και έλλειψη βασικών δεξιοτήτων από πλευράς υψηλόβαθμων στελεχών που δημιουργούν προβλήματα στις σχέσεις με τους εργαζόμενους και στην ομαλή λειτουργία των επιχειρήσεων;
Θα μιλήσω για την Ελλάδα. Αδιαμφισβήτητα ο δημόσιος λόγος των ηγετών έχει βελτιωθεί. Η αξία της ευφράδειας λόγου έχει αναγνωριστεί και πλέον θεωρείται κύριο στοιχείο του brand ενός υψηλόβαθμου στελέχους. Επίσης, η συμμετοχή ενός στελέχους σε συνέδρια, ομιλίες και παρουσιάσεις είναι εκ των ουκ άνευ. Όλο και περισσότερα στελέχη απευθύνονται σε επαγγελματίες και με τη βοήθειά τους πράγματι κάνουν πρόοδο στην προφορική επικοινωνία τους. Εάν ένα στέλεχος έχει προβλήματα στις σχέσεις του με τους εργαζόμενους, αυτός είναι ικανός λόγος για τη στασιμότητά του. Δηλαδή, για να ανελιχθεί κάποιος στην ιεραρχία μίας εταιρείας, μία από τις δεξιότητες που χρειάζεται να έχει καλλιεργήσει είναι η επικοινωνία.
Πολλές φορές το μήνυμα της διοίκησης ενός οργανισμού δεν φθάνει στους εργαζόμενους. Ποιοι είναι οι τρόποι για να γίνει κατανοητό σε όλα τα επίπεδα;
Είναι συνηθισμένο να παίρνονται αποφάσεις από τη διοίκηση, στη συνέχεια να κοινοποιούνται στους εργαζομένους και κάπου εκεί να υπάρχει «εκροή ενέργειας», όπως την ονομάζω, με αποτέλεσμα αυτές να εφαρμόζονται μερικώς. Είναι έλλειμμα επικοινωνίας.
Υπάρχει λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία. Οι αποφάσεις μεταφέρονται λεκτικά (γραπτώς ή προφορικώς), όμως είναι σύνηθες να παραβλέπεται η μη λεκτική επικοινωνία κατά τη μεταφορά τους. Με ποιους τρόπους μεταφέρεται το μήνυμα, ώστε να γίνει κατανοητό; Η διοίκηση διασφάλισε με κάποιο τρόπο ότι το μήνυμα «πέρασε» ή απλά το ανακοίνωσε με την προσδοκία ότι ως διά μαγείας θα εισακουστεί και θα εφαρμοστεί; Κάποιες φορές χρειάζεται στρατηγική εβδομάδων ή και μηνών, ώστε να γίνει κατανοητό. Επίσης, οι εργαζόμενοι έχουν εκπαιδευτεί, ώστε να έχουν προσαρμοστικότητα και ευελιξία στις διαρκείς αλλαγές και ανατροπές (disruptions); To unlearn και το relearn δεν γίνεται πατώντας ένα κουμπί στον εγκέφαλο των ανθρώπων.
Η εξάσκηση κάνει τη διαφορά
Έχετε συνεργαστεί με κορυφαία στελέχη εταιρειών και πολιτικά πρόσωπα. Ποιες είναι οι πιο σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν στην επικοινωνία;
Ο κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός και ξεχωριστός, γι’ αυτό και οι προκλήσεις στην επικοινωνία των υψηλόβαθμων στελεχών και των πολιτικών διαφέρουν. Γεγονός είναι ότι η επικοινωνία μπορεί να βελτιωθεί αισθητά, όταν κάποιος είναι πραγματικά αποφασισμένος να μελετήσει. Δεν έχει καμία σημασία η αφετηρία της αλλαγής.
Σημασία έχει η επιμονή και η συνέπεια στην εξάσκηση. Τότε, άλλος πιο αργά, άλλος πιο γρήγορα, κάνουν ακόμη και μεταμόρφωση της επικοινωνίας τους. Θα σας πω ένα παράδειγμα συνεργασίας μου με διευθυντικό στέλεχος: Αφού μελετήσαμε τους βασικούς κανόνες επικοινωνίας (φωνή, γλώσσα σώματος, στάση σώματος, λεξιλόγιο, δομή λόγου, παρουσία κ.ά.), προχωρήσαμε σε συνεργασία προετοιμασίας κάθε ομιλίας του, συμμετοχής του σε πάνελ, συνέντευξης κ.λπ.
Γράφουμε κάθε κείμενο προσεκτικά, ώστε το ύφος της ομιλίας να αντικατοπτρίζει την προσωπικότητά του. Κατόπιν κάνουμε πρόβες με ζέσταμα φωνής, αναπνοές και εκφώνηση του λόγου, ώστε η φωνή να ρέει κάθε φορά με φυσικότητα και καλή ενέργεια.
Η ενσυναίσθηση και η συμπερίληψη τι ρόλο μπορούν να διαδραματίσουν στη δημιουργία ισχυρής κουλτούρας επικοινωνίας σε επαγγελματικό επίπεδο;
Τεράστιο ρόλο. Και εσωτερικά στην εταιρεία και στις σχέσεις πωλητή – πελάτη. Η ενσυναίσθηση και η συμπερίληψη είναι οι παράγοντες κλειδιά για τη δημιουργία εμπειρίας στις σχέσεις των ανθρώπων. Προσωπικά τα διδάσκω μέσω ασκήσεων φωνής (φωνή της ενσυναίσθησης, ευγένειας και χαμόγελου) και λεξιλογίου (ποιες λέξεις να χρησιμοποιούμε και ποιες να αποφεύγουμε).
Η τεχνητή νοημοσύνη και ο άνθρωπος
Με ποιο τρόπο η ψηφιοποίηση και η τεχνητή νοημοσύνη μπορούν να επηρεάσουν την επικοινωνία, ειδικά όταν δεν χρειάζεται να χρησιμοποιούμε την προσωπική επαφή αλλά την τεχνολογία;
Η ανθρώπινη επαφή είναι αναντικατάστατη. «Όποια κι αν είναι η ερώτηση, η απάντηση είναι ο άνθρωπος» είπε ο Andre Breton. Η τεχνητή νοημοσύνη έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας και την κάνει πιο άνετη. Ναι, μπορείς να γράψεις μία ομιλία με τη βοήθεια του ChatGPT, όμως όταν την εκφωνήσεις, θα κριθείς από το ήθος (κατά Αριστοτέλη), την αξιοπιστία και το βάθος των γνώσεων που ισχυρίζεσαι ότι έχεις στο αντικείμενο και φυσικά το συναίσθημα. Ρόλο παίζουν πολλά περισσότερα από το ίδιο το κείμενο.
Η Gen Ζ, δηλαδή όσοι γεννήθηκαν μεταξύ 1997 και 2012, θα βρεθεί να εργάζεται σε ένα εντελώς διαφορετικό εργασιακό περιβάλλον από αυτό που γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Εκτιμάτε ότι η εκπαίδευση έχει ήδη αρχίσει να προετοιμάζει τους νέους για τα επαγγέλματα του μέλλοντος;
Εκτιμώ ότι όχι. Στην Ελλάδα η σχολική και η πανεπιστημιακή εκπαίδευση σε πολλούς τομείς είναι παρωχημένες. Και ένας νέος αποκτά λιγοστά εφόδια για την επαγγελματική του αποκατάσταση. Μεταξύ άλλων, στο σχολείο λίγο διδασκόμαστε τις ήπιες δεξιότητες (soft skills). Γνωρίζετε ότι είναι 42; Ανάμεσά τους δομημένος προφορικός λόγος, η πειθώ, η επιχειρηματολογία, η ενσυναίσθηση, η ομαδικότητα…
