Μια ιστορία που ξεκίνησε ως λύση ανάγκης για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας στην Πάφο, κατέληξε να αποτελέσει χαρακτηριστικό παράδειγμα κακοδιαχείρισης και έλλειψης στρατηγικού σχεδιασμού στον τομέα του νερού. Η υπόθεση της κινητής μονάδας αφαλάτωσης στα Κούκλια επανέρχεται στο προσκήνιο, μετά την έρευνα της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για ενδεχόμενη αλόγιστη διαχείριση δημοσίου χρήματος.
Η μονάδα, αξίας άνω των €20 εκατ., κατασκευάστηκε το 2010 από την εταιρεία Μεσόγειος Α.Ε. με συμβόλαιο κατασκευής, λειτουργίας και συντήρησης διάρκειας τριών ετών. Παρά την τεχνολογική της αρτιότητα, λειτούργησε μόνο για λίγους μήνες, μεταξύ Νοεμβρίου 2010 και Απριλίου 2011, πριν τεθεί σε εφεδρεία λόγω επαρκούς βροχόπτωσης και πληρότητας των φραγμάτων.
Η καταγγελία και η έρευνα της Ελεγκτικής Υπηρεσίας
Τον Μάρτιο του 2025, στην Ελεγκτική Υπηρεσία υποβλήθηκε καταγγελία για σπατάλη δημόσιου χρήματος, με επίκεντρο την αδρανή κινητή μονάδα των Κουκλιών. Σύμφωνα με την καταγγελία, η εγκατάσταση «λειτούργησε για λίγους μόλις μήνες και στη συνέχεια εγκαταλείφθηκε, ενώ ο εξοπλισμός της, αξίας εκατομμυρίων, βρέθηκε σε χωράφια μετά την αποσυναρμολόγησή της».
Η Υπηρεσία, σε επιστολή της προς το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ), ζήτησε τα αποτελέσματα της σχετικής διερεύνησης, ώστε να αποφασιστεί εάν θα προχωρούσε περαιτέρω έλεγχος.
Στην έκθεσή της, η Ελεγκτική Υπηρεσία τονίζει ότι η περίπτωση αναδεικνύει ξανά την απουσία μακροπρόθεσμου στρατηγικού σχεδίου, με αποτέλεσμα «το κράτος, σε περιόδους λειψυδρίας, να ενεργεί σπασμωδικά για την κάλυψη των αναγκών, οδηγούμενο σε δαπανηρές και προσωρινές λύσεις».
«Εξαντλήθηκαν όλες οι δυνατότητες», απαντά το ΤΑΥ
Σε εκτενή απάντησή του με ημερομηνία 7 Νοεμβρίου 2025, το ΤΑΥ εξηγεί το ιστορικό της υπόθεσης, σημειώνοντας ότι έγιναν επανειλημμένες προσπάθειες για να παραμείνει σε λειτουργία η κινητή μονάδα, ώστε να αποφευχθεί το επιπλέον κόστος νέας κατασκευής.
Σύμφωνα με το ΤΑΥ, μετά τη λήξη του αρχικού συμβολαίου, η ανάδοχος εταιρεία υπέβαλε προτάσεις για συνέχιση της λειτουργίας. Το Τμήμα έκρινε ότι αυτό θα ήταν προς το συμφέρον του κράτους, καθώς η απομάκρυνση της μονάδας θα οδηγούσε στην ανάγκη νέου έργου με διπλό οικονομικό βάρος.
Ωστόσο, η Ελεγκτική Υπηρεσία και το Γενικό Λογιστήριο διαφώνησαν κάθετα, θεωρώντας ότι οποιαδήποτε παράταση ή διαπραγμάτευση θα ήταν παράνομη εφόσον δεν προβλεπόταν από τη σύμβαση. Στην κρίσιμη συνάντηση του 2014, παρουσία του τότε Γενικού Ελεγκτή και της τότε Γενικής Λογίστριας, εκφράστηκε ρητά η θέση ότι η μονάδα έπρεπε να αποσυναρμολογηθεί και να απομακρυνθεί, ενώ σε περίπτωση ανάγκης, να προκηρυχθεί νέος ανοικτός διαγωνισμός.
Το ΤΑΥ, αν και διαφώνησε, αναγκάστηκε τελικά να συμμορφωθεί. «Παρά τις προσπάθειες να διατηρηθεί η ΚΜΑ Πάφου και να αποφευχθεί το υψηλό κόστος νέας κατασκευής, οι νομικές δεσμεύσεις με βάση τη σχετική νομοθεσία οδήγησαν τελικά στην απομάκρυνσή της», αναφέρει χαρακτηριστικά η υπηρεσία.
Έτσι, το 2021 κατασκευάστηκε στον ίδιο χώρο νέα, μόνιμη μονάδα αφαλάτωσης, στο πλαίσιο νέας σύμβασης, με το κράτος να καταβάλλει εκ νέου σημαντικά ποσά για υποδομές που είχαν ήδη δημιουργηθεί.
