Κυριολεκτικά στο παρά πέντε της έναρξης των πυρκαγιών της φετινής χρονιας η Κυπριακή Δημοκρατία έμεινε επί του παρόντος με δύο πτητικά πυροσβεστικά μέσα πλήρους απασχόλησης και αυτός ήταν ένας από τους βασικούς λόγους για τους οποίους η Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών απέρριψε την αναβολή της υπογραφής σύμβασης ενοικίασης δύο πυροσβεστικών ελικοπτέρων, παρά το ότι εκκρεμούν προσφυγές ενώπιον της.
Δυο εταιρείες, οι οποίες είχαν υποβάλει προσφορά και αποκλείστηκαν, ζήτησαν από την Αναθεωρητική Αρχή να μην εγκρίνει την ανάθεση της σύμβασης και να αναμένει την έκβαση των προσφυγών, ωστόσο, κρίθηκε πως μέχρι να ξεκαθαρίσει το όλο σκηνικό, ίσως ήταν αργά για τα δάση και για το περιβάλλον γενικότερα.
Από την όλη διαδικασία και την επιχειρηματολογία που αναπτύχθηκε από τις κρατικές υπηρεσίες ενώπιον της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών, προκύπτει πως το καιρικό κοκτέιλ που δημιουργείται (ξηρασία, αναμενόμενες ψηλές θερμοκρασίες κοκ) δημιουργεί καταστάσεις ανάλογες με αυτές που προηγήθηκαν των μεγάλων καταστροφικών πυρκαγιών το 2016 και το 2021.
Το Τμήμα Δασών θεωρεί ότι τα δύο πτητικά πυροσβεστικά μέσα που έχει αυτή τη στιγμή αποκλειστικά στη διάθεσή της η Κυπριακή Δημοκρατία, δεν επαρκούν και ότι επιβάλλεται να φτάσουν τάχιστα στην Κύπρο και τα δύο ελικόπτερα για τα οποία προκηρύχθηκε διαγωνισμός, ώστε να βρίσκονται σε ετοιμότητα οι δυνάμεις πυρόσβεσης. Όσον αφορά τα υπόλοιπα επτά πτητικά μέσα που χρησιμοποιούνται κατά καιρούς, δεν βρίσκονται ανά πάσα στιγμή στη διάθεση των δυνάμεων πυρόσβεσης, κάτι το οποίο δυνατόν να προκαλέσει προβλήματα.
Η Αναθεωρητική Αρχή, στην απόφασης της να απορρίψει τα αιτήματα των δύο εταιρειών (οι οποίες διεκδικούσαν την προσφορά) στηρίχτηκε και σε εκθέσεις του Τμήματος Δασών και της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, μέσω των οποίων εξέπεμψαν σήμα κινδύνου για επερχόμενες καταστροφές.
Όπως αναφέρεται στην απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής, «στις εκθέσεις δίνεται έμφαση στην πρόβλεψη των ιδιαίτερα δυσμενών κλιματολογικών συνθήκων, οι οποίες σε συνδυασμό με την έντονη ξηρασία, ευνοούν την έκρηξη και εξάπλωση μεγάλων και καταστροφικών πυρκαγιών ακόμα και πριν την έναρξη της καλοκαιρινής περιόδου».
Το Τμήμα Δασών με επιστολή του που τέθηκε ενώπιον της Αναθεωρητικής καταγράφει και τα εξής: «Η συνεχιζόμενη ξηρασία, σε συνδυασμό με τις υψηλές θερμοκρασίες που αναμένεται να επικρατήσουν, εντείνει σημαντικά τον κίνδυνο εκδήλωσης πυρκαγιών. Η έλλειψη βροχοπτώσεων οδηγεί σε ξηρότητα του εδάφους και στην παραγωγή εύφλεκτης βλάστησης, δημιουργώντας ένα περιβάλλον όπου η παραμικρή σπίθα μπορεί να προκαλέσει μεγάλες και δυσεπίλυτες πυρκαγιές. Επιπρόσθετα οι ψηλές θερμοκρασίες κατά τους μήνες ξηρασίας ενισχύουν περαιτέρω τον κίνδυνο ανάφλεξης».
Στην ίδια επιστολή καταγράφεται η αναγκαιότητα να αποκτηθούν αμέσως τα δύο ελικόπτερα, ένεκα του ότι οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες που αναμένονται αυξάνουν τον κίνδυνο εξάπλωσης μεγάλων δασικών πυρκαγιών φέρνοντας ως παράδειγμα τις καταστροφικές πυρκαγιές του Σαϊτά το 2007, της Σολιάς το 2016 και του Αρακαπά το 2021 όπου επικρατούσαν ο ίδιες καιρικές συνθήκες.
Σχολιάζοντας τη θέση ότι «μέχρι την κρίσιμη θερινή περίοδο των πυρκαγιών το Τμήμα Δασών θα έχει στη διάθεση του 11 πτητικά μέσα για ανταπόκριση σε περίπτωση πυρκαγιάς», η κρατική πλευρά εξέφρασε τη διαφωνία της, παρατηρώντας πως οι εταιρείες που προσέφυγαν ενώπιον της Αναθεωρητικής Αρχής, στα 11 ελικόπτερα προφανώς συμπεριλαμβάνουν και τα δύο ελικόπτερα τα οποία δεν είναι διαθέσιμα αυτή τη στιγμή και η παράδοση τους εξαρτάτο από την απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής.
Η κυβερνητική πλευρά τόνισε πως αυτή τη στιγμή υπάρχουν μόνο 2 διαθέσιμα πτητικά μέσα για την κατάσβεση πυρκαγιών και ως εκ τούτου είναι άμεσης και πρώτης ανάγκης και ευρύτερου δημοσίου συμφέροντος, να διασφαλιστεί η προστασία της Κύπρου από τον κίνδυνο των πυρκαγιών».
Περαιτέρω, από επίσημης πλευράς υπεδείχθη, «η ανάγκη για την επιχειρησιακή ετοιμότητα για την αντιμετώπιση δασικών και άλλων πυρκαγιών, αποτροπή καταστροφής περιουσιών, του φυσικού περιβάλλοντος και κυρίως αποφυγή του κινδύνου κατά ανθρωπίνων ζωών».
Στην απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής, με την οποία απορρίπτονται οι θέσεις των εταιρειών που έφεραν ένσταση στην υπογραφή της σύμβασης, γίνεται επίκληση του ασφυκτικού χρονοδιαγράμματος για την απόκτηση των ελικοπτέρων ενόψει του περιορισμένου χρόνου που απομένει για την έναρξη της θερινής περιόδου και του χρόνου των διαβημάτων που απαιτούνται ώστε τα ελικόπτερα να είναι έτοιμα προς χρήση.
Στην απόφαση καταγράφονται και τα ακόλουθα: «Συνυπολογίσαμε επίσης τους κινδύνους που ενέχουν οι πυρκαγιές που θέτουν σε κίνδυνο, μεταξύ άλλων, ανθρώπινες ζωές, το φυσικό πλούτο και το περιβάλλον της Κύπρου, που καθιστούν τις αρνητικές συνέπειες που θα προκύψουν από τη χορήγηση των προσωρινών μέτρων μεγαλύτερες από τα οφέλη στην περίπτωση χορήγησης τους…».
«Δεν μπορούμε, επίσης, να παραγνωρίσουμε το σημαντικό οικονομικό κόστος που θα προκύψει για την Κυπριακή Δημοκρατία από πιθανές καταστροφές, συνεπεία των πυρκαγιών καθώς και την ανυπολόγιστη οικολογική, περιβαλλοντική και κοινωνική ζημιά που προκαλείται από μεγάλες πυρκαγιές».
