Η στήλη ασχολήθηκε επανειλημμένα με το θέμα του κρατικού μισθολογίου και γενικότερα με τις κρατικές δαπάνες. Πάντοτε επισημαίναμε τις στρεβλώσεις του όλου συστήματος, τις ανισότητες μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και την ανάγκη που υπήρχε για διορθωτικά μέτρα.
Οι εκάστοτε κυβερνήσεις, αν και σε κάποιο βαθμό αντιλαμβάνονταν αυτά τα προβλήματα, ουδέποτε τόλμησαν να βάλουν τον δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων, διότι αυτό θα είχε πολιτικό κόστος. Την ίδια στάση τηρούν διαχρονικά και τα πολιτικά κόμματα, για να μην απωλέσουν από την εκλογική πελατεία τους.
Το πρόβλημα, όμως, διογκώθηκε και φτάσαμε στο σημείο το κρατικό μισθολόγιο να αντιπροσωπεύει το 12% του ΑΕΠ της χώρας. Την ίδια ώρα, δημιουργήσαμε εργαζόμενους με δύο ταχύτητες, μια του δημόσιου και μια του ιδιωτικού τομέα.
Σήμερα, ήρθε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και μας έκρουσε πολύ δυνατά τον κώδωνα αυτών των στρεβλώσεων, προειδοποιώντας για τους κινδύνους εκτροχιασμού των δημοσίων οικονομικών.
Όπως αναφέρει σε έκθεσή του το ΔΝΤ, το εργατικό δυναμικό του δημοσίου στην Κύπρο είναι μέτριο σε μέγεθος, αλλά οι μέσες αποδοχές είναι υψηλές. Ενδεικτικά, το 2023 το κρατικό μισθολόγιο ανερχόταν στο 12% του ΑΕΠ. Σε σχέση με τον ιδιωτικό τομέα, οι δημόσιοι υπάλληλοι αμείβονται 27% περισσότερο, ιδιαίτερα οι παλαιότεροι και όσοι κατέχουν πανεπιστημιακό δίπλωμα.
Τα μέτρα που προτείνει το ΔΝΤ προκειμένου να περιοριστεί η αύξηση του κρατικού μισθολογίου αφορούν την κατάργηση θέσεων μετά την κένωση τους, τη διεύρυνση της περιόδου για προσαύξηση από ετήσια σε κάθε δύο ή τρία χρόνια, τον περιορισμό ή αναστολή της ΑΤΑ. Επιπλέον, προτείνεται ο περιορισμός των υπερωριών ή, ακόμα, και η κατάργηση του 13ου μισθού.
Ακόμα το ΔΝΤ, προτείνει την αποσύνδεση των συνδυασμένων κλιμάκων, με τις θέσεις προαγωγής να μην εξασφαλίζονται με βάση τα χρόνια προϋπηρεσίας, αλλά να είναι ανοιχτές σε διαγωνισμό, κάτι που, όπως αναφέρεται, θα δώσει και κίνητρα για καλύτερη αποδοτικότητα.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται, επίσης, στα ζητήματα κινητικότητας των δημοσίων υπαλλήλων, που θα μπορούσαν να πληρώσουν κενά χωρίς νέες προσλήψεις. Μάλιστα, αναφέρεται ότι η κινητικότητα θα μπορούσε να λαμβάνεται υπόψη για την ανέλιξη των υπαλλήλων.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σχολιάζοντας αυτές τις προτάσεις του ΔΝΤ σημείωσε, ότι πολλές από τις εισηγήσεις του ΔΝΤ είναι στα πλάνα της Κυβέρνησης και του Υπουργείου Οικονομικών, προσθέτοντας πως λαμβάνονται υπόψη πάντα οι εκθέσεις και του ΔΝΤ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «με έναν και μόνο στόχο, να ενισχύσουμε την ανθεκτικότητα της κυπριακής οικονομίας».
«Εμείς δεν δαιμονοποιούμε τις συστάσεις, δεν τις απορρίπτουμε, πολλές από αυτές είναι δικές μας πρωτοβουλίες που ξεκινήσαμε ήδη το στάδιο της υλοποίησής τους», σημείωσε σχετικά, προσθέτοντας πως το Υπουργικό Συμβούλιο θα προχωρήσει στις αποφάσεις και όπου χρειάζονται νομοθετικές αποφάσεις θα προωθηθούν στη Βουλή των Αντιπροσώπων.
Κρίνοντας, λοιπόν, την αντίδραση του Προέδρου, συμπεραίνουμε ότι η κυβέρνηση συμφωνεί με τις θέσεις του ΔΝΤ και θα προχωρήσει σε ρυθμίσεις που θα αντιμετωπίζουν τους κινδύνους που προκαλεί το υψηλό κρατικό μισθολόγιο και οι ανισότητες μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
Για να είμαστε ειλικρινείς, δεν ξέρουμε πώς η Κυβέρνηση θα προχωρήσει σε αυτές τις ρυθμίσεις, αφού θα προκαλέσουν τις έντονες αντιδράσεις της ΠΑΣΥΔΥ και άλλων κυβερνητικών οργανώσεων, ενώ σίγουρα δεν θα βρει συμπαραστάτες τα υπόλοιπα κόμματα.
Για τον λόγο αυτό, εισηγούμαστε στην Κυβέρνηση, αν θέλει να προχωρήσει το θέμα, ως πρώτο βήμα να εξαγγείλει ένα δημόσιο ανοικτό διάλογο για το θέμα του κρατικού μισθολογίου στο οποίο να εμπλέξει εκτός από τις συνδικαλιστικές και εργοδοτικές οργανώσεις και τα κόμματα. Να κάτσουν όλοι μαζί να δουν πως αντιμετωπίζεται αυτό το σοβαρό θέμα, με γνώμονα το καλό της οικονομίας.
Καλώς ή κακώς, το θέμα αυτό δεν μπορεί πλέον να μείνει ανοικτό και εφόσον ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δηλώνει ότι “το Υπουργικό Συμβούλιο θα προχωρήσει σε αποφάσεις”, καλό είναι να προϋπάρξει ένας σε βάθος διάλογος για να επιδιωχθούν, αν είναι δυνατόν, κοινές λύσεις.
