Ο κόσμος έχει βαλθεί να χαλάσει τα σχέδια του Ντόναλντ Τραμπ. Πέρα από την κακοκαιρία που απείλησε την ομαλή διεξαγωγή της στρατιωτικής παρέλασης στην Ουάσινγκτον για τα γενέθλιά του (και του στρατού), στις 14 Ιουνίου, υπάρχει και μια μεταφορική καταιγίδα στα ανατολικά. Το Ισραήλ επιτέθηκε στο Ιράν, προκαλώντας ενδεχομένως έναν ακόμη πόλεμο ή ακόμη, στη χειρότερη περίπτωση, εμπλέκοντας τις ΗΠΑ σε αυτόν, καταστρέφοντας έτσι την εξωτερική πολιτική του Τραμπ.
Η εντολή που έδωσε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν “Μπίμπι” Νετανιάχου φέρνει σε αμηχανία τον Τραμπ και τις ΗΠΑ, σε πολλά επίπεδα. Πρώτον, ο Τραμπ συνεχίζει να ισχυρίζεται ότι όλοι οι πόλεμοι που ξέσπασαν υπό τον προκάτοχό του, τον Τζο Μπάιντεν, δεν θα συνέβαιναν ποτέ αν εκείνος ήταν στην εξουσία, επειδή αυτός, ο Τραμπ δηλαδή, είναι τόσο ισχυρός και ευρέως σεβαστός. Και όμως, ο στενός σύμμαχος των ΗΠΑ, Μπίμπι, αγνόησε τις επιθυμίες του Τραμπ, όπως είχε κάνει και με τον Μπάιντεν, πυροδοτώντας μια νέα σύγκρουση.
Επιπλέον, ο Τραμπ θέλει να μείνει γνωστός στην ιστορία για τις διαπραγματευτικές του ικανότητες και να κερδίσει ένα Νόμπελ Ειρήνης για τον ρόλο του “ειρηνοποιού”. Δεδομένου ότι ο Ρώσος πρόεδρος συνεχίζει να απορρίπτει τις διαπραγματευτικές προσπάθειές του για εκεχειρία στην Ουκρανία, η καλύτερη ελπίδα του Τραμπ για επιτυχία ήταν οι διαπραγματεύσεις για την εγκαθίδρυση νέων ορίων όσον αφορά στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. (Μέχρι τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι αράδες, ο επόμενος γύρος συνομιλιών μεταξύ του απεσταλμένου του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, και των Ιρανών ήταν ακόμη προγραμματισμένο να πραγματοποιηθεί στο Ομάν την Κυριακή [σσ. ακυρώθηκε]).
Τώρα μια αμερικανική νίκη στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μοιάζει εξαιρετικά δύσκολη. Πώς θα μπορούσε ο Αλί Χαμενεΐ, ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, να κάνει σημαντικές παραχωρήσεις στους Αμερικανούς, ενώ το καθεστώς του δέχεται πλήγματα από τον κύριο σύμμαχο της Αμερικής στην περιοχή;
Το εφιαλτικό σενάριο για τον Τραμπ είναι ότι αντί να φέρει την ειρήνη, θα καταλήξει να πολεμά έναν ακόμη πόλεμο στη Μέση Ανατολή, δηλαδή ακριβώς το αντίθετο από αυτό που υποσχέθηκε στην εκλογική βάση του MAGA. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί αν οι Ιρανοί προβούν σε αντίποινα όχι μόνο κατά του Ισραήλ αλλά και κατά των αμερικανικών βάσεων στην περιοχή, όπου σταθμεύουν περίπου 40.000 μέλη των αμερικανικών υπηρεσιών. (Οι ΗΠΑ άρχισαν να μεταφέρουν κάποιους από αυτούς σε ασφαλή τοποθεσία πριν αρχίσουν τα πλήγματα.) Ο Μάρκο Ρούμπιο, υπουργός Εξωτερικών του Τραμπ και επίσης σύμβουλος εθνικής ασφάλειας, προειδοποίησε ήδη την Τεχεράνη να αφήσει ήσυχα τα αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία – το Ιράν μπορεί να ακολουθήσει τη συμβουλή του, καθώς δεν έχει κανένα συμφέρον να εμπλέξει τον ισχυρότερο στρατό του κόσμου.
Όχι όμως και ο Μπίμπι, ο οποίος θα ήθελε πολύ να πολεμήσει στο πλευρό των ΗΠΑ. Άλλωστε, οι ΗΠΑ έχουν πολλά πράγματα που το Ισραήλ δεν έχει, συμπεριλαμβανομένων των εκρηκτικών που θα μπορούσαν να βγάλουν από τη μέση τις φυγοκεντρικές μονάδες ουρανίου που είναι θαμμένες βαθιά μέσα στα ιρανικά βουνά. Καθώς το Ιράν αντεπιτίθεται στο Ισραήλ, μπορούμε να αναμένουμε ότι ο Νετανιάχου και τα φιλικά προς τον Μπίμπι εβραϊκά λόμπι στις ΗΠΑ θα πιέσουν τον Τραμπ να παρέμβει.
Ο Τραμπ ήλπιζε να αποφύγει αυτή τη δοκιμασία. Δεν μπορεί να φανεί ότι εγκαταλείπει το Ισραήλ στην τύχη του, ούτε να οδηγηθεί από τον Μπίμπι σε έναν πόλεμο που δεν επιθυμεί. Για τον ίδιο λόγο, έχει ήδη προσπαθήσει να απομακρυνθεί από την ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση, αποφεύγοντας να επιδοκιμάσει αλλά και να σταματήσει τη συνεχιζόμενη επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα ή την ενδεχόμενη προσάρτηση της Δυτικής Όχθης. Στην πραγματικότητα, ο Τραμπ έχει παραιτηθεί ακόμη και από την προσπάθεια να βρεθεί μια βιώσιμη λύση: Ο πρεσβευτής του στο Ισραήλ, Μάικ Χάκαμπι, δήλωσε στο Bloomberg ότι οι ΗΠΑ δεν υποστηρίζουν πλέον ένα ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος, παρεκκλίνοντας από δύο δεκαετίες επίσημης πολιτικής του Λευκού Οίκου.
Αντί λοιπόν να περάσει το Σάββατο απολαμβάνοντας το μεγαλείο των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων από την εξέδρα του, ο Τραμπ μπαινοβγαίνει στο situation room με τον Ρούμπιο και το συμβούλιο εθνικής ασφαλείας του. Αυτό είναι το επόμενο πρόβλημά του. Στους πρώτους πέντε μήνες της δεύτερης θητείας του, ο Τραμπ επέτρεψε σε όλα τα όργανα της εξωτερικής πολιτικής, των μυστικών υπηρεσιών και της άμυνάς του να βυθιστούν σε διάφορες μορφές χάους, διαμάχης και ανικανότητας.
Το Πεντάγωνο – που διοικείται από έναν πρώην παρουσιαστή του Fox News και υποστηρικτή του Τραμπ, τον Πιτ Χέγκσεθ – αναλώνεται σε ένα εσωτερικό πόλεμο κατά των πολιτικών συμπερίληψης (DEI) και του “woke”, ενώ κορυφαίοι αξιωματούχοι έχουν παραιτηθεί από απογοήτευση ή έχουν αναγκαστεί να αποχωρήσουν. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ακολουθεί παρόμοια πορεία, με μια αναδιοργάνωση που, όπως ακούω συνεχώς, μοιάζει στο εσωτερικό με κατάληψη από τους MAGA. Επιπλέον, ο Ρούμπιο, ο επικεφαλής του υπουργείου, αποσπάται από τους άλλους ρόλους του, κυρίως αυτόν του συμβούλου εθνικής ασφάλειας. Στο πλαίσιο αυτής της λειτουργίας, μόλις ξεκοίλιασε το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας, εκπαραθυρώνοντας περίπου εκατό ειδικούς σε θέματα πολιτικής και χάνοντας πολύτιμη τεχνογνωσία.
Η ειρωνεία είναι ότι ο Τραμπ προφανώς απέλυσε τον προηγούμενο σύμβουλο εθνικής ασφάλειας, τον Μάικλ Γουόλτς, εν μέρει λόγω της προσπάθειας του Γουόλτς να συντονιστεί με τον Μπίμπι για την επίθεση στο Ιράν. Στον Τραμπ δεν άρεσε αυτή η χειραγώγηση. Τώρα εναπόκειται στον Ρούμπιο, με ένα επιτελείο που ακόμη προσπαθεί να καταλάβει ποιος κάνει τι και ποιος ξέρει τι, να παρουσιάσει επιλογές σε έναν πρόεδρο που αισθάνεται πιο άνετα με την επιβεβαίωση παρά με την ανάλυση.
Οι ισραηλινές επιθέσεις στο Ιράν μπορεί να πετύχουν ή να μην πετύχουν να ανακόψουν το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης και μπορεί να βάλουν ή να μην βάλουν φωτιά στην ευρύτερη περιοχή, όπως προσπάθησε να κάνει η Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023. Αλλά η επίθεση σίγουρα βλάπτει τις ήδη προβληματικές αμερικανο-ισραηλινές σχέσεις και φέρνει τον Αμερικανό πρόεδρο στη χειρότερη δυνατή θέση. Ο επίδοξος ειρηνοποιός και ισχυρός άνδρας κινδυνεύει τώρα να ηγηθεί ενός πολέμου ή να φανεί αδύναμος. Χρόνια πολλά, κύριε Πρόεδρε.
Bloomberg Opinion
