Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Ιράν για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο, με αξιωματούχους να επιβεβαιώνουν στο Reuters ότι μια συμφωνία τύπου JCPOA βρίσκεται υπό διαμόρφωση, προκαλώντας έντονη αμηχανία στο Ισραήλ.
Σύμφωνα με οκτώ διπλωματικές και κυβερνητικές πηγές που συμμετέχουν ή παρακολουθούν τις συνομιλίες, η Ουάσινγκτον και η Τεχεράνη πραγματοποίησαν τρεις γύρους διαπραγματεύσεων τον Απρίλιο και σχεδιάζουν τέταρτο γύρο τον Μάιο στη Ρώμη. Παρά το γεγονός ότι η συμφωνία μοιάζει με αυτή του 2015, από την οποία οι ΗΠΑ αποσύρθηκαν το 2018 επί της πρώτης προεδρίας Τραμπ, οι συζητήσεις προχωρούν με στόχο την άρση των κυρώσεων με αντάλλαγμα τον περιορισμό του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν.
Η αλλαγή στάσης των ΗΠΑ αιφνιδίασε τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου. Όπως μεταδίδει το Reuters, ο Τραμπ ενημέρωσε αιφνιδιαστικά τον Νετανιάχου, μόλις 24 ώρες πριν από κοινή συνέντευξη Τύπου στον Λευκό Οίκο, ότι οι συνομιλίες με την Τεχεράνη θα ξεκινούσαν εντός ημερών. Ο Νετανιάχου είχε μεταβεί στην Ουάσινγκτον ζητώντας αμερικανική στήριξη για στρατιωτικά πλήγματα κατά των ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων.
Ιρανικές πηγές επισημαίνουν ότι η Τεχεράνη εξακολουθεί να φοβάται μια αιφνιδιαστική ισραηλινή επίθεση, ανεξαρτήτως συμφωνίας. Παρόλα αυτά, η ιρανική ηγεσία συμμετέχει ενεργά στις διαπραγματεύσεις, στοχεύοντας στη μερική διατήρηση του πυρηνικού της προγράμματος υπό διεθνή εποπτεία.
Πυρήνας τύπου JCPOA με προσθήκες
Το υπό διαμόρφωση πλαίσιο διατηρεί βασικά στοιχεία της Κοινής Ολοκληρωμένης Δράσης (JCPOA), προβλέποντας αυστηρότερη επαλήθευση, επέκταση της χρονικής διάρκειας σε 25 έτη και περιορισμούς σε αποθέματα και τύπους φυγοκεντρητών. Το Ιράν θα αραιώσει, εξαγάγει ή σφραγίσει έως και το 60% του εμπλουτισμένου ουρανίου του, υπό τον έλεγχο του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (IAEA).
Με βάση τις προτάσεις που εξετάζονται, το Ιράν αποδέχεται να περιορίσει τον εμπλουτισμό στο 3,67%, όπως προβλεπόταν από τη συμφωνία του 2015, και να παραχωρήσει ευρύτερη πρόσβαση του IAEA στις εγκαταστάσεις του. Πηγές ανέφεραν επίσης ότι εξετάζεται η δυνατότητα πώλησης εμπλουτισμένου ουρανίου στις ΗΠΑ ή η μεταφορά ποσοτήτων στη Ρωσία.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η συμφωνία δεν επιδιώκει την πλήρη διάλυση της ιρανικής πυρηνικής υποδομής, αλλά την επιβολή μόνιμων περιορισμών στον εμπλουτισμό, ώστε να αποκλειστεί η γρήγορη εξέλιξη σε στρατιωτικό πρόγραμμα.
Η Τεχεράνη έχει ζητήσει ισχυρές εγγυήσεις από τις ΗΠΑ ότι δεν θα αποσυρθούν εκ νέου από μια συμφωνία, όπως συνέβη το 2018. Ορισμένα σημεία του συμβιβασμού περιλαμβάνουν διατήρηση μέρους του εμπλουτισμένου υλικού εντός της χώρας, περιορισμό των ενεργών φυγοκεντρητών σε 5.000 (έναντι των 15.000 που λειτουργούν σήμερα) και πιθανές εισαγωγές ουρανίου για ειρηνική χρήση.
«Οι συνομιλίες οδηγούν σε μια ‘JCPOA 2’ – μια αναθεωρημένη εκδοχή που θα παρουσιάζεται ως νίκη από την κυβέρνηση Τραμπ, ενώ θα ικανοποιεί την Τεχεράνη διατηρώντας βασικά δικαιώματα στον εμπλουτισμό», δήλωσε ανώτερος Ιρανός αξιωματούχος.
cnn.gr
