Ως «ημέρα απελευθέρωσης» χαρακτήρισε ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ την προσεχή Τετάρτη 2 Απριλίου, οπότε η κυβέρνησή του αναμένεται να ανακοινώσει νέο πακέτο ανταποδοτικών δασμών σε τρίτες χώρες.
Ο Λευκός Οίκος επιμένει στην εφαρμογή εμπορικών μέτρων που – σύμφωνα με την αμερικανική πλευρά– στοχεύουν στην αποκατάσταση εμπορικής ισορροπίας, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις τόσο από την Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και από τις διεθνείς αγορές.
Τα νέα μέτρα προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία στις εξαγωγικές οικονομίες της Ευρωζώνης, κυρίως στη Γερμανία, σε μια περίοδο που η ευρωπαϊκή οικονομία ανακάμπτει από τη στασιμότητα των τελευταίων ετών. Ήδη, η υποχώρηση του δολαρίου και των μετοχών από τα μέσα Φεβρουαρίου αντανακλά τον προβληματισμό των επενδυτών. Ενδεικτικά, η Wall Street σημείωσε πρόσκαιρη άνοδο τη Δευτέρα, όταν κυκλοφόρησαν πληροφορίες ότι οι δασμοί θα είναι περιορισμένης έκτασης, πριν υποχωρήσει ξανά την Τετάρτη με την ανακοίνωση επιβολής δασμών 25% στις εισαγωγές αυτοκινήτων και ανταλλακτικών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δηλώνει έτοιμη να απαντήσει με δικά της αντίμετρα, μόλις γίνουν επίσημες οι ανακοινώσεις από την Ουάσιγκτον. Ήδη από τις αρχές Μαρτίου, η ΕΕ απάντησε στην επιβολή δασμών 25% από τις ΗΠΑ στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου. Τα νέα μέτρα, που εκτιμάται πως θα ισχύσουν οριζόντια για όλες τις ευρωπαϊκές εξαγωγές, θα πλήξουν κρίσιμους τομείς της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, όπως η αυτοκινητοβιομηχανία.
Η αβεβαιότητα για την κλίμακα των μέτρων παραμένει. Οι προβλέψεις κάνουν λόγο για αύξηση των δασμών κατά 5 έως 10 ποσοστιαίες μονάδες. Ο ίδιος ο Τραμπ είχε δηλώσει πρόσφατα πως οι δασμοί «θα είναι τελικά χαμηλότεροι από ό,τι αναμενόταν», χωρίς ωστόσο να καθησυχάσει αγορές και εταίρους.
Από ευρωπαϊκής πλευράς, ο Επίτροπος Εμπορίου Μάρος Σέφτσοβιτς διατύπωσε στη Ουάσιγκτον την εκτίμηση πως οι υφιστάμενοι δασμοί είναι ήδη ισορροπημένοι και δεν δικαιολογούν τις επιθετικές κινήσεις των ΗΠΑ. Αντιθέτως, ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ ανέφερε ότι οι υπολογισμοί λαμβάνουν υπόψη και άλλους περιορισμούς, όπως η φορολογία των τεχνολογικών κολοσσών και η επιβολή ΦΠΑ.
Σύμφωνα με τον πρώην οικονομικό σύμβουλο του Τραμπ και πρώην CEO της Goldman Sachs, Γκάρι Κον, τα νέα μέτρα ενδέχεται να προκαλέσουν νέο σοκ στις αγορές, καθώς τίθενται σε υψηλά επίπεδα ώστε να αποτελέσουν διαπραγματευτική βάση.
Η πρόοδος στις συνομιλίες μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ, με στόχο την αποτροπή ενός πλήρους εμπορικού πολέμου, χαρακτηρίζεται περιορισμένη. Οι Βρυξέλλες διαπιστώνουν έλλειψη διάθεσης συμβιβασμού από την Ουάσιγκτον, η οποία επιδιώκει να διαπραγματευτεί από θέση ισχύος.
Η εσωτερική πίεση στις ΗΠΑ αυξάνεται, καθώς οι πληθωριστικές προσδοκίες έχουν ξεπεράσει το 6%, ενώ ο δείκτης εμπιστοσύνης των καταναλωτών έχει υποχωρήσει στο χαμηλότερο επίπεδο τετραετίας. Η πιθανότητα μείωσης της κατανάλωσης εντείνει τον φόβο επιβράδυνσης της οικονομίας.
Ο ΟΟΣΑ, διεθνείς επενδυτικοί οίκοι και πλέον και ο οίκος αξιολόγησης Moody’s, ο οποίος ήδη από το 2023 είχε μεταβάλει την προοπτική της πιστοληπτικής ικανότητας των ΗΠΑ σε «αρνητική», προειδοποιούν ότι η πολιτική των δασμών ενδέχεται να πλήξει σοβαρά την αμερικανική οικονομία αντί να την ενισχύσει.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
