Close Menu
Cyprus TimesCyprus Times
  • Κύπρος
  • Κόσμος
  • Κοινωνία
  • Πολιτική
  • Οικονομία
  • Εκπαίδευση
  • Πολιτισμός
  • Τρόπος ζωής
  • Υγεία
  • Χρήσιμος
  • Περισσότερο
    • Αθλητισμός
    • Δελτίο τύπου
    • Τάσεις
Τάσεις

Στη Νέα Υόρκη μετέφεραν τη διαμαρτυρία τους για τον σφετεριστή Αϊκούτ – Φορτηγό με μηνύματα και φυλλάδια

16 Ιουλίου, 2025

Αντεπιτίθεται ο Οδυσσέας σε Παπαδούρη: Καταγγελίες για κατά παράβαση χορηγίες – Παρουσίασε οκτώ εταιρείες – «Αντί να κουνά το δάκτυλο, να επιστρέψει τα ποσά»

16 Ιουλίου, 2025

Goldman Sachs: Το καλύτερο τρίμηνο στην ιστορία της στο equity trading

16 Ιουλίου, 2025
Facebook X (Twitter) Instagram
Εγγραφή σε Συνδέω-συωδεομαι
16 Ιουλίου, 2025
7:12 μμ
Cyprus TimesCyprus Times
Login
Facebook X (Twitter) Instagram
  • Κύπρος
  • Κόσμος
  • Κοινωνία
  • Πολιτική
  • Οικονομία
  • Εκπαίδευση
  • Πολιτισμός
  • Τρόπος ζωής
  • Υγεία
  • Χρήσιμος
  • Περισσότερο
    • Αθλητισμός
    • Δελτίο τύπου
    • Τάσεις
Cyprus TimesCyprus Times
Αρχική σελίδα » Ημερίδα ΣΕΛΚ-ΥΕΚΑ: Ισότητα και εργασιακά δικαιώματα στο επίκεντρο
Οικονομία

Ημερίδα ΣΕΛΚ-ΥΕΚΑ: Ισότητα και εργασιακά δικαιώματα στο επίκεντρο

ΠροσωπικόΜε Προσωπικό16 Ιουλίου, 2025
Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Telegram Email WhatsApp Copy Link

Ημερίδα για την ισότητα στην εργασία και τις νέες εργατικές ρυθμίσεις πραγματοποιήθηκε  πρόσφατα  στη Λευκωσία και στη Λεμεσό , με συνδιοργανωτές τον Σύνδεσμο Εγκεκριμένων Λογιστών Κύπρου (ΣΕΛΚ) και το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.  

 Η εκδήλωση ανέδειξε κρίσιμα ζητήματα ισότητας φύλων, εργασιακών δικαιωμάτων και νομοθετικών εξελίξεων, με έμφαση στην παρουσίαση στατιστικών και πολιτικών εργαλείων για τη βιώσιμη και δίκαιη εργασία.

Η ημερίδα συγκέντρωσε μεγάλο ενδιαφέρον από επαγγελματίες, στελέχη επιχειρήσεων, δημόσιους λειτουργούς και ακαδημαϊκούς, ενώ δόθηκε έμφαση στον ρόλο της εργοδοσίας, της πολιτείας και των επαγγελματικών συνδέσμων στην προώθηση ισότητας και στην ενίσχυση της συμμόρφωσης με το εργατικό δίκαιο.

Μεγάλο μέρος της εκδήλωσης αφιερώθηκε στη μεταφορά γνώσης και στην παρουσίαση καλών πρακτικών, με στόχο την ενίσχυση της ευαισθητοποίησης για τη μισθολογική ισότητα, τη διαφάνεια και τη βιώσιμη εργασία. Παρουσιάστηκαν επίσης ενημερωτικά εργαλεία, όπως οδηγοί συμμόρφωσης για εργοδότες, επεξηγηματικά φυλλάδια και πρότυπα πολιτικών ισότητας που μπορούν να υιοθετήσουν οι επιχειρήσεις.

Χαιρετισμός Επιτρόπου Ισότητας: Πολιτικές και θεσμικές παρεμβάσεις

Η ισότητα των φύλων στην εργασία δεν αποτελεί μόνο νομική ή ηθική υποχρέωση, αλλά θεμέλιο για την οικονομική ευρωστία και την κοινωνική πρόοδο, υπογράμμισε η Επίτροπος Ισότητας των Φύλων κατά τον χαιρετισμό της. Η Επίτροπος συνεχάρη τους διοργανωτές για τη θεματολογία της εκδήλωσης, σημειώνοντας πως αντανακλά τη συλλογική βούληση για μια δίκαιη και βιώσιμη αγορά εργασίας. Όπως ανέφερε, παρά τα σημαντικά βήματα προόδου, οι γυναίκες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν διακρίσεις στον επαγγελματικό χώρο, τόσο άμεσες όσο και έμμεσες, όπως άνιση αμοιβή, περιορισμένες δυνατότητες ανέλιξης και αποκλεισμό από ηγετικές θέσεις.

Οι θεσμικές ανισότητες και η ανάγκη κουλτούρας ισότητας

Η Επίτροπος στάθηκε ιδιαίτερα στα φαινόμενα της «γυάλινης οροφής» και των «κολλωδών πατωμάτων», τα οποία αποδίδονται σε στερεοτυπικές αντιλήψεις και στους πολλαπλούς ρόλους των γυναικών στην κοινωνία. Επισήμανε ότι η ισότητα πρέπει να ξεκινά από τη δομή και την ηγεσία των οργανισμών, αναφέροντας ότι σύμφωνα με μελέτη της McKinsey & Company (2023), οι εταιρείες με ισότιμη εκπροσώπηση φύλων στην ηγεσία έχουν 39% περισσότερες πιθανότητες να ξεπεράσουν σε κερδοφορία τους ανταγωνιστές τους.

Παράλληλα, επεσήμανε τον κίνδυνο της σεξουαλικής παρενόχλησης στους χώρους εργασίας, την οποία χαρακτήρισε «σιωπηλή απειλή» που υπονομεύει την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια των εργαζομένων. Η πρόληψη και αντιμετώπισή της, σημείωσε, απαιτεί μηδενική ανοχή, σαφείς διαδικασίες καταγγελιών και προστασία των θυμάτων.

Πολιτικές και δράσεις για την έμφυλη ισότητα.

Αναφερόμενη στις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης και του Γραφείου της, η Επίτροπος παρουσίασε σειρά μέτρων στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής για την Ισότητα των Φύλων. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται:

  • Αύξηση της άδειας μητρότητας κατά τέσσερις εβδομάδες για το πρώτο παιδί,
  • Επέκταση της υποχρεωτικής προσχολικής εκπαίδευσης και του ολοήμερου σχολείου,
  • Διεύρυνση της γονικής άδειας έως την ηλικία των 15 ετών,
  • Δημιουργία νέων βρεφοπαιδοκομικών σταθμών και Πολυδύναμων Κέντρων Φροντίδας Παιδιών,
  • Εναρμόνιση με ευρωπαϊκές οδηγίες για τη διαφάνεια στους μισθούς και την ισόρροπη συμμετοχή φύλων σε διοικητικά συμβούλια εισηγμένων εταιρειών.

Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στη συνεργασία του Γραφείου της με τον ιδιωτικό τομέα, με την εκπόνηση Πλάνου Δράσης με το ΚΕΒΕ, καθώς και με το ΕΤΕΚ για την καταπολέμηση των έμφυλων προκαταλήψεων στα τεχνικά επαγγέλματα. Επεσήμανε επίσης την επικείμενη συνεργασία με την ΟΕΒ.

Εκστρατείες και θεσμική παρακολούθηση

Η Επίτροπος παρουσίασε και τις εκστρατείες «Ιστορίες Γυναικών», με στόχο την ανάδειξη γυναικείων ρόλων σε τομείς ανδροκρατούμενους, όπως η ναυτιλία, οι επιστήμες και η διπλωματία. Το Γραφείο της είναι επίσης αρμόδιο για την εφαρμογή του νόμου κατά του σεξισμού και του διαδικτυακού σεξισμού, με δράσεις ενημέρωσης και θεσμική συνεργασία.

«Η ισότητα δεν είναι υπόθεση των γυναικών – είναι ευθύνη όλων»

Κλείνοντας, η Επίτροπος Ισότητας κάλεσε σε συλλογική ευθύνη την Πολιτεία, τον ιδιωτικό τομέα και κάθε πολίτη για τη διαμόρφωση ενός δίκαιου, ασφαλούς και ισότιμου εργασιακού περιβάλλοντος. Όπως ανέφερε, μόνο με την πλήρη αξιοποίηση του εργατικού δυναμικού και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής μπορεί να επιτευχθεί διατηρήσιμη ανάπτυξη.

Παρέμβαση Γενικού Διευθυντή ΥΕΚΑ: Έμφαση στην επιθεώρηση, τη διαφάνεια και τις μεταρρυθμίσεις

Την αταλάντευτη δέσμευση του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων για τη διασφάλιση ίσων όρων εργασίας, την ενίσχυση της εργασιακής προστασίας και την πάταξη της αδήλωτης απασχόλησης, μετέφερε ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου, Κώστας Χατζηπαναγιώτου, κατά τον χαιρετισμό του στην ημερίδα.

Όπως τόνισε, η συμμόρφωση με την εργατική νομοθεσία αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη λειτουργία μιας αγοράς εργασίας με υγιή ανταγωνισμό και κοινωνική συνοχή. Υπογράμμισε ότι η ίση μεταχείριση στην απασχόληση, η εξισορρόπηση επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, η ισότητα στην αμοιβή και η προστασία από φαινόμενα παρενόχλησης είναι αναγκαία στοιχεία για ένα σύγχρονο εργασιακό περιβάλλον.

Δίκαιες συνθήκες, ανταγωνιστικότητα και κοινωνική ευημερία

Ο κ. Χατζηπαναγιώτου σημείωσε ότι οι σύγχρονες επιχειρήσεις που διασφαλίζουν ίσες ευκαιρίες ανέλιξης και ισότητα αμοιβής συμβάλλουν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, ενώ ανταποκρίνονται στις προσδοκίες της κοινωνίας για δικαιοσύνη και ευημερία. Αναφέρθηκε στον Εθνικό Φορέα Πιστοποίησης Επιχειρήσεων, μέσω του οποίου επιβραβεύονται δράσεις υπέρ της ισότητας των φύλων στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα.

Επισήμανε επίσης τη σημασία της συμφιλίωσης επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής, αναφερόμενος στην πρόσφατη τροποποίηση της σχετικής νομοθεσίας που επεκτείνει το δικαίωμα λήψης γονικής άδειας έως το 15ο έτος ηλικίας του παιδιού και αυξάνει το διάστημα επιδότησης.

Ρυθμίσεις για διαφάνεια και ασφάλεια στην εργασία

Ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου υπογράμμισε τον κομβικό ρόλο των επαγγελματιών λογιστών στην παροχή τεκμηριωμένων συμβουλών σε θέματα εργατικής νομοθεσίας. Ανέδειξε επίσης τις θεσμικές παρεμβάσεις της κυβέρνησης, όπως η τροποποίηση του νόμου για τους διαφανείς και προβλέψιμους όρους απασχόλησης, υπενθυμίζοντας ότι μέχρι το τέλος Μαΐου θα πρέπει να καταχωρηθούν οι βασικοί όροι εργοδότησης όλων των εργαζομένων στο πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ».

Όπως εξήγησε, η νέα βάση δεδομένων θα ενισχύσει τις προσπάθειες εντοπισμού αδήλωτης εργασίας, ενώ ταυτόχρονα θα χαρτογραφήσει προτεραιότητες πολιτικής.

Αναφερόμενος στον Εθνικό Κατώτατο Μισθό, υπενθύμισε την αύξηση στα €1.000 και τη θεσμοθέτηση μηχανισμού αναπροσαρμογής, με τον διάλογο για νέα αναθεώρηση να ξεκινά εντός του 2025, για εφαρμογή από Ιανουάριο 2026. Τόνισε ότι η προστασία των μισθών είναι διαχρονική προτεραιότητα, με την πρόσφατη νομοθεσία να καθιστά υποχρεωτική την πληρωμή μέσω τραπεζικών εμβασμάτων και να ρυθμίζει τις αποκοπές με υπογεγραμμένη συμφωνία.

Τηλεργασία, επιθεωρήσεις και μείωση της αδήλωτης εργασίας

Ο κ. Χατζηπαναγιώτου παρουσίασε και τη νομοθετική ρύθμιση για την τηλεργασία, ως μέρος της κυβερνητικής στρατηγικής για μια ψηφιοποιημένη οικονομία. Παράλληλα, αναφέρθηκε στον εντατικό έλεγχο εφαρμογής των νομοθεσιών από την Υπηρεσία Επιθεωρήσεων, η οποία πραγματοποιεί άνω των 7.000 ετήσιων επιθεωρήσεων, συναντά πέραν των 16.000 εργαζομένων και συνεργάζεται με την Αστυνομία και το Τμήμα Μετανάστευσης.

Όπως ανέφερε, η αδήλωτη και παράνομη εργασία πλήττει την οικονομία και το κυπριακό μοντέλο εργασιακών σχέσεων, δημιουργώντας αθέμιτο ανταγωνισμό. Η κυβέρνηση, σημείωσε, είναι αποφασισμένη να καταπολεμήσει το φαινόμενο και ήδη, βάσει των στοιχείων, η αδήλωτη εργασία έχει περιοριστεί κάτω από το 8%.

Δέσμευση για ενίσχυση θεσμών και συνεργασιών

Κλείνοντας, ο Γενικός Διευθυντής επαναβεβαίωσε τη δέσμευση του Υπουργείου και της κυβέρνησης για την ουσιαστική ενδυνάμωση των θεσμών εργασιακών σχέσεων και τη συνέχιση της συνεργασίας με επαγγελματίες και οργανωμένα σύνολα, όπως τα μέλη του ΣΕΛΚ.

«Η ορθή και σφαιρική ενημέρωση σε συνδυασμό με την αποτελεσματική συνεργασία με επαγγελματίες όπως εσείς συμβάλλει ουσιαστικά στην επίτευξη των στόχων μας», δήλωσε.

Άντης Απόστολου: Ρόλος και λειτουργία της Υπηρεσίας Επιθεωρήσεων

Ο Διευθυντής του Τμήματος Εργασιακών Σχέσεων και επικεφαλής της Υπηρεσίας Επιθεωρήσεων, Άντης Απόστολου, παρουσίασε τον θεσμικό και επιχειρησιακό ρόλο της Υπηρεσίας, η οποία λειτουργεί με βάση τον νόμο του 2020. Τόνισε ότι η Υπηρεσία αποτελείται από επιθεωρητές και βοηθούς επιθεωρητές, λειτουργεί υπό την εποπτεία του Υπουργού και καλύπτει 30 και πλέον νομοθεσίες.

Η Υπηρεσία παρέχει πληροφορίες, διεξάγει επιθεωρήσεις σε ιδιωτικούς και δημόσιους χώρους, εξετάζει παράπονα και καταγγελίες και προβαίνει σε πράξεις επιβολής προστίμων. Το 2024 πραγματοποιήθηκαν 7.858 επιθεωρήσεις, με ποσοστό αδήλωτων εργοδοτουμένων στο 5,6% και επιβολή προστίμων €1,5 εκατ.

Επεσήμανε τις εξουσίες των επιθεωρητών να εισέρχονται σε χώρους, να ζητούν έγγραφα και να ζητούν πληροφορίες από οποιοδήποτε πρόσωπο. Παρουσίασε τις διαδικασίες ελέγχου, τις κυρώσεις και τα διοικητικά πρόστιμα, που μπορεί να φτάσουν τις €10.000, ενώ υπάρχει δυνατότητα μείωσης ή ένστασης εντός 15 ημερών.

Λένα Παναγιώτου: Ρόλος της εργοδοσίας στην ενημέρωση και συμμόρφωση

Η Βοηθός Γενική Διευθύντρια της ΟΕΒ χαιρέτισε την πρωτοβουλία του ΣΕΛΚ και τόνισε τη σημασία της διαρκούς επιμόρφωσης σε θέματα εργασιακών δικαιωμάτων, υπογραμμίζοντας την ευθύνη των επαγγελματιών λογιστών να καθοδηγούν υπεύθυνα εργοδότες και εργαζόμενους.

Νίκη Χριστοφή – Δείκτες ισότητας και συγκριτική θέση της Κύπρου

Κορυφαία στιγμή της ημερίδας αποτέλεσε η παρουσίαση της Νίκης Χριστοφή, μέλους της Επιτροπής Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης του ΣΕΛΚ, Μέντορα και Εμπειρογνώμονα σε θέματα επιχειρηματικότητας, καθώς και φορολογική σύμβουλο. Στην ομιλία της παρουσίασε επικαιροποιημένα στοιχεία για τη θέση της Κύπρου στον τομέα της ισότητας των φύλων, βασισμένα στον Ευρωπαϊκό Δείκτη Ισότητας Φύλων (Gender Equality Index) του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων (European Institute for Gender Equality), καθώς και σε δεδομένα της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας (Eurostat), και της  Στατιστικής Υπηρεσίας Κύπρου (CYSTAT).

Κορυφαία στιγμή της ημερίδας αποτέλεσε η παρουσίαση της Νίκης Χριστοφή, μέλους της Επιτροπής Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης του ΣΕΛΚ,  Μέντορας και Εμπειρογνώμονας σε θέματα επιχειρηματικότητας και Φορολογική Σύμβουλος , η οποία παρουσίασε επικαιροποιημένα στοιχεία για τη θέση της Κύπρου με βάση τον Ευρωπαϊκό Δείκτη Ισότητας Φύλων (Gender Equality Index) του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Ισότητας των Φύλων (European Institute for Gender Equality), στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσία  (Eurostat),  καθώς και στατιστικά στοιχεία από τη Στατιστική Υπηρεσία της Κύπρου (CYSTAT).

To Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Ισότητας των Φύλων στο πλαίσιο της αξιολόγησης των κρατών-μελών της ΕΕ ως προς την επίτευξη της ισότητας, χρησιμοποιεί το εργαλείο «Δείκτης Ισότητας Φύλων».

Ο Δείκτης βαθμολογείται από το 1 έως το 100, με το 100 να αντιστοιχεί στην πλήρη ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών.

Για το έτος 2024, η Κύπρος κατατάσσεται 20ή ανάμεσα στα κράτη-μέλη της ΕΕ, με βαθμολογία 60,9/100. Παρόλο που η  Κύπρος είναι κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (71/100), έχει πραγματοποιήσει σταθερή και συνεχή πρόοδο τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Από τις 38,5 μονάδες το 2005, ανήλθε σε 60,9 μονάδες το 2024, σχεδόν διπλασιάζοντας τη βαθμολογία της. Η χαμηλή  θέση της Κύπρου οφείλεται κυρίως στη μειωμένη εκπροσώπηση των γυναικών σε θέσεις εξουσίας καθώς και στην άνιση κατανομή οικογενειακών και φροντιστικών υποχρεώσεων.  

Η Ελλάδα βρίσκεται στην 25η θέση με 59,3 μονάδες, ενώ η Σουηδία κατατάσσεται πρώτη με 82 μονάδες. Η Ρουμανία καταλαμβάνει την τελευταία θέση με 57,5 μονάδες.

Μόλις το 14% των βουλευτών στην Κύπρο είναι γυναίκες, έναντι 33% στην ΕΕ. Το ίδιο ποσοστό (14%) ισχύει για τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της Κεντρικής Τράπεζας, έναντι 29% στην ΕΕ.

Στις μεγαλύτερες εισηγμένες εταιρείες, οι γυναίκες αποτελούν μόλις το 9% των μελών διοικητικών συμβουλίων, σε σύγκριση με 34% στην ΕΕ.

Στον πιο κάτω πίνακα παρουσιάζεται η συμμετοχή των γυναικών σε διοικητικά συμβούλια οργανισμών, στα οποία η συμμετοχή τους είναι στο 30,2%.

Αντίθετα, στον τομέα της εκπαίδευσης, οι γυναίκες υπερισχύουν αριθμητικά, με 229% περισσότερες θέσεις από τους άνδρες.

Όμως, τα μέλη της Επιτροπής Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας αποτελούνται μόνο από άντρες.

Αξιόλογο ότι το 2000 η ποσοστιαία κατανομή των γυναικών στο Υπουργικό Συμβούλιο ήταν 0%, το 2015 ήταν 8,3%  , το έτος 2023 ανήλθε στο 35,3%, ενώ το έτος 2025  είναι πλέον στο 36,8%, το οποίο είναι πολύ κοντά στον στόχο που έθεσε το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Ισότητας των Φύλων (40%).[i]

Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία από τη Στατιστική Υπηρεσία της Κύπρου, στις μισθολογικές κλίμακες Α14-Α16 υπερτερούν οι άντρες με ποσοστό 54,9%, ενώ στις κλίμακες Α8-Α13 υπερτερούν οι γυναίκες με ποσοστό 63%. Επίσης στο δικαστικό σώμα της Κύπρου το ποσοστό των γυναικών είναι 55%, ενώ το 2006 ήταν μόλις το 34,4%.

Τα μέλη της Επιτροπής  Δημόσιας Υπηρεσίας  αποτελούνται με 60% από άνδρες.

 Επίσης τα μέλη του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου αποτελούνται με 62,5% από άνδρες. Η  κ.  Χριστοφή ανέφερε ότι  το Συμβούλιο  πρόσφατα συστάθηκε και  είναι μια  σημαντική πολιτική του Προγράμματος Διακυβέρνησης του Προέδρου της Δημοκρατίας, η οποία  ενισχύει τη διαφάνεια και την αξιοκρατία στη δημόσια ζωή και συμβάλει σημαντικά στην αναβάθμιση της λειτουργίας των Οργανισμών.

Οι άνδρες αυτοαπασχολούμενοι στην Κύπρο υπερτερούν αριθμητικά κατά 10.379 άτομα (54,7%), ενώ ως υπάλληλοι είναι 7.532 περισσότεροι (3,5%). Ωστόσο, στις κατηγορίες «προσοντούχοι» και «ειδικοί», οι γυναίκες υπερέχουν: κατά 32,4% ως αυτοαπασχολούμενες και 16,8% ως υπάλληλοι. Παρότι οι γυναίκες υπερτερούν σε επαγγέλματα ειδικευμένων προσόντων, στην κατηγορία «διευθυντές και διοικητικοί λειτουργοί» οι άνδρες είναι 289,3% περισσότεροι ως αυτοαπασχολούμενοι και 190,9% ως υπάλληλοι. Συνολικά, 187 γυναίκες εργάζονται ως αυτοαπασχολούμενες διευθύντριες.

Τα ευρήματα αναδεικνύουν την ανάγκη για ουσιαστική ενσωμάτωση πολιτικών ισότητας, καθώς η Κύπρος συνεχίζει να παρουσιάζει σημαντικές ανισότητες, ιδιαίτερα στην πρόσβαση σε ηγετικές θέσεις και στις αμοιβές εργασίας . H Εθνική Στρατηγική της Κύπρου για την Ισότητα των Φύλων 2024-2026 είναι ουσιώδης σημασίας για την επίτευξη της ισότητας.[ii] Ο συντονισμός, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της στρατηγικής, όπως αποφασίστηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο, έχει ανατεθεί στην Επίτροπο Ισότητας των Φύλων και γίνεται σε στενή συνεργασία με όλα τα Υπουργεία και Υφυπουργεία. Σημειώνεται ότι η Κύπρος εφαρμόζει και τις εισηγήσεις  καθώς και τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής  Ισότητας Φύλων 2020-2025 (Gender Equality Strategy)[iii].

Στην επαγγελματική εκπαίδευση καταγράφεται απόλυτη ισότητα: 17% των γυναικών και 17% των ανδρών συμμετέχουν σε σεμινάρια. Αντίστοιχα, στην ΕΕ τα ποσοστά είναι 20% και 19%.

Νέοι και νέες στην εργασία: Υπερέχουν οι γυναίκες αριθμητικά κατά 8.668 σε νεαρά άτομα  (25-34 ετών) που εργάζονται είτε ως υπάλληλοι είτε ως αυτοεργοδοτούμενες με μορφωτικό επίπεδο την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, δηλαδή κατά 25,84%. Αξιόλογο ότι στην ηλικία έως 24 ετών, οι γυναίκες ξεπερνούν τους  άνδρες κατά 154,70% στο  αντίστοιχο ποσοστό.

Εντυπωσιακή πρωτιά για την Κύπρο! Το 2024, το 72,9% των γυναικών ηλικίας 30-34 ετών είχε ολοκληρώσει την τριτοβάθμια εκπαίδευση, το υψηλότερο ποσοστό σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Την ίδια περίοδο, το ποσοστό στους άνδρες ανήλθε στο 55,6%.

Το μισθολογικό χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών ανέρχεται στο 12,2%, ελαφρώς υψηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ (12%). Σημειώνεται τα εν λόγω ποσοστά είναι προκαταρκτικά και ενδέχεται να υπάρξει αλλαγή.

Σημαντικό είναι ότι έχει καταγραφεί αξιόλογη μείωση του μισθολογικού χάσματος καθώς το έτος 2002 και το έτος 2010 το χάσμα ανερχόταν στο 22,5% και στο 16,8% αντίστοιχα στην Κύπρο με βάση τα στοιχεία που έχουν καταγραφεί, τα οποία είναι τελικά.

Στους λογιστές με επαγγελματικό τίτλο και επαγγελματίες διοίκησης, οι άνδρες αμείβονται κατά μέσο όρο με 2.885 ευρώ, ενώ οι γυναίκες με 2.560 ευρώ. Στους βοηθούς λογιστές οι άνδρες αμείβονται κατά μέσο όρο με 2.530 ευρώ, ενώ οι γυναίκες με 2.192 ευρώ.

 Στους γραφείς καταγραφής αριθμητικών δεδομένων και υλικών οι άνδρες αμείβονται κατά μέσο όρο με 1.756 ευρώ και οι γυναίκες με 1.485 ευρώ.

Στους Τεχνικούς του τομέα πληροφόρησης και επικοινωνίας, οι άνδρες αμείβονται κατά μέσο όρο με 2.509 ευρώ ενώ οι γυναίκες με 2.097 ευρώ με τη διαφορά να φτάνει ακόμη και τα 1.018 ευρώ στους Ειδικούς στον τομέα των τεχνολογιών, πληροφόρησης και επικοινωνίας.

Στον πιο κάτω πίνακα παρουσιάζονται οι διαφορές απολαβών σε άνδρες και γυναίκες, σε ορισμένους  κλάδους οικονομικής δραστηριότητας:

Αναφορικά με τα ποσοστά κινδύνου φτώχιας, ο γυναίκες έχουν  μεγαλύτερο ποσοστό  κινδύνου από τους άνδρες. Σημειώνεται ότι  το ποσοστό κινδύνου φτώχιας είναι το ποσοστό των ατόμων που έχουν εισόδημα κάτω από το όριο της φτώχιας. Μετρά τη σχετική φτώχια και όχι την  απόλυτη φτώχια.

Η κ. Χριστοφή επισήμανε ότι δεν συμπεριλαμβάνεται στα στατιστικά η αγοραία αξία της απλήρωτης εργασίας για τη φροντίδα του σπιτιού και των παιδιών που ουσιαστικά αντιστοιχεί σε μερική ή και πλήρη απασχόληση. Στην Κύπρο το 70% από το σύνολο των γυναικών μαγειρεύουν/κάνουν δουλειές στο σπίτι, σε καθημερινή βάση, ενώ το ποσοστό των ανδρών είναι 33%. Το αντίστοιχο ποσοστό για την ΕΕ είναι 63% για τις γυναίκες και 36% για τους άνδρες.  Επίσης, 41% από το σύνολο των γυναικών στην Κύπρο φροντίζουν και εκπαιδεύουν τα παιδιά ή τα εγγόνια τους, ηλικιωμένους ή άτομα με αναπηρίες,  ενώ το ποσοστό των ανδρών είναι 28%. Το αντίστοιχο ποσοστό για την ΕΕ είναι 34% για τις γυναίκες και 26% για τους άνδρες.

Κατά την πανδημία του κορονοϊού, 40% από το σύνολο των γυναικών στην Κύπρο ξοδεύανε πάνω από 4 ώρες για  τη φροντίδα παιδιών/εγγονιών,  σε σχέση με τους άντρες, που το συγκρίσιμο ποσοστό ήταν 16%. Το αντίστοιχο ποσοστό για την ΕΕ ήταν 40% για τις γυναίκες και 21% για τους άντρες.

Η κ. Χριστοφή επισήμανε ότι κατά την άποψη της είναι αναμενόμενα τα εν λόγω ποσοστά καθώς είναι στη φύση της γυναίκας η φροντίδα του σπιτιού και των παιδιών τονίζοντας ότι η συμβολή των ανδρών είναι εξίσου σημαντική και θα πρέπει να συνεχίσει.

Το 34% των Ευρωπαίων πιστεύει ότι τα στερεότυπα των φύλων διαδίδονται από τη διαφήμιση και 33% των Ευρωπαίων λέει ότι εμφανίζεται στα μέσα ενημέρωσης. Τα στερεότυπα, επηρεάζουν τις επιλογές κλάδου σπουδών και τελικά την επιλογή επαγγέλματος .

Ανέφερε ότι θα  πρέπει να εκπαιδεύουμε τα παιδιά από παιδική ηλικία ότι οι άντρες και οι γυναίκες μπορούν να επιτελέσουν τους ίδιους ρόλους στην εργασία. Για αυτό, σημαντικό ρόλο έχουν οι γονείς, οι δάσκαλοι καθώς και οι επαγγελματίες συμβουλευτικής σταδιοδρομίας.

Τελειώνοντας, έδωσε θερμές ευχαριστίες στη Στατιστική Υπηρεσία της Κύπρου, στην ομάδα του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Ισότητας των Φύλων , στην Επίτροπο Ισότητας των Φύλων καθώς και στις Εργασιακές Σχέσεις του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων για την παροχή των Στατιστικών Πληροφοριών καθώς και διευκρινήσεων.

Κωνσταντίνα Αχιλλέως, Λειτουργός Επικοινωνίας του ΣΕΛΚ και  Πρόεδρος του Οργανισμού Νεολαίας Κύπρου

Η Κωνσταντίνα Αχιλλέως ως Λειτουργός Επικοινωνίας του ΣΕΛΚ και ως Πρόεδρος του Οργανισμού Νεολαίας Κύπρου, μίλησε για ένα θέμα που αγγίζει την καρδιά της κοινωνίας μας: την επένδυση στην οικογένεια και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η γυναίκα του σήμερα.

Η οικογένεια παραμένει ο θεμέλιος λίθος της κοινωνίας. Είναι το πρώτο σχολείο αξιών, ο χώρος ανάπτυξης της συναισθηματικής και κοινωνικής μας ταυτότητας. Επενδύοντας στην οικογένεια, επενδύουμε στο μέλλον , στην ψυχική υγεία των παιδιών, στη σταθερότητα της κοινωνίας, στην ανάπτυξη πολιτών με ενσυναίσθηση, ήθος και υπευθυνότητα.

Στην καρδιά αυτής της οικογενειακής δομής βρίσκεται συχνά η γυναίκα , όχι μόνο ως μητέρα, αλλά και ως επαγγελματίας, σύντροφος, κόρη, φίλη, και πολλές φορές και ως φροντιστής ηλικιωμένων. Η γυναίκα του σήμερα καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα σε πολλαπλούς ρόλους, να ανταπεξέλθει σε απαιτήσεις που αυξάνονται διαρκώς, και να το πράξει αυτό χωρίς να χάνει τον εαυτό της.

Η σύγχρονη γυναίκα δεν διεκδικεί πια απλώς θέση στην αγορά εργασίας. Είναι ήδη εκεί. Διεκδικεί ισότητα στις ευκαιρίες, στη μισθοδοσία, στην αναγνώριση. Διεκδικεί τη δυνατότητα να χτίσει οικογένεια χωρίς να χρειάζεται να διακόψει την επαγγελματική της πορεία. Διεκδικεί υποστηρικτικές πολιτικές  όπως η γονική άδεια και η πρόσβαση σε ποιοτική παιδική φροντίδα , για να μπορεί να είναι παρούσα τόσο στο σπίτι όσο και στον επαγγελματικό της χώρο.

Επισήμανε ότι  στον  Οργανισμό Νεολαίας βλέπουν καθημερινά τις ανησυχίες των νέων γυναικών: Πώς θα τα καταφέρουν όλα; Πότε είναι η «κατάλληλη στιγμή»  για να γίνουν μητέρες; Μπορεί να υπάρξει σταθερότητα χωρίς να θυσιαστούν τα όνειρά τους;

Σε αυτό το σημείο ανέφερε  ότι  ο  Οργανισμός Νεολαίας , προς αυτή την κατεύθυνση, έχει δημιουργήσει τα προγράμματα ΔΩΡΕΑΝ Συμβουλευτικής Επαγγελματικού προσανατολισμού και επιχειρηματικότητας, αλλά και πολλά άλλα προγράμματα απόκτησης δεξιοτήτων για όλους. Επίσης ετοιμάζεται η λειτουργία ανοικτής γραμμής ψυχολογικής υποστήριξης για όλους τους νέους, έτσι ώστε και μια νέα γυναίκα να έχει τη δυνατότητα να εκφράσει τις πιο πάνω ανησυχίες της.

Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια κουλτούρα στήριξης της γυναίκας και της οικογένειας, όχι μόνο με λόγια, αλλά με πράξεις. Μια κουλτούρα που να βλέπει την οικογένεια όχι ως εμπόδιο στην καριέρα, αλλά ως πηγή δύναμης. Που να ενθαρρύνει τους πατεράδες να αναλαμβάνουν ενεργό ρόλο, που να αποδέχεται την πολυπλοκότητα των ρόλων της γυναίκας, και που να αναγνωρίζει ότι η ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής είναι προς όφελος όλων.

Η επένδυση στην οικογένεια δεν είναι μόνο κοινωνική ή ηθική υποχρέωση. Είναι και οικονομική στρατηγική. Μια κοινωνία που στηρίζει τις οικογένειες και τις γυναίκες, είναι μια κοινωνία που χτίζει βιώσιμη ανάπτυξη και ανθρώπινη πρόοδο.

Παναγιώτα Άρνου: Δικαιώματα γονέων και φροντιστών

Η Παναγιώτα Άρνου, λειτουργός του Τμήματος Εργασιακών Σχέσεων,  οποία παρουσίασε αναλυτικά τον νόμο περί αδειών για πατρότητα, γονική φροντίδα, λόγους ανωτέρας βίας και ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας.

Σύμφωνα με την κ. Άρνου, ο σχετικός νόμος (2022–2025) ενσωματώνει την ευρωπαϊκή Οδηγία 2019/1158, με σκοπό την ενίσχυση της ισορροπίας επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για γονείς και φροντιστές. Ο νόμος εφαρμόζεται σε όλους τους εργαζόμενους του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα.

Γονική άδεια με διευρυμένα δικαιώματα και επίδομα

Κάθε εργαζόμενος γονέας έχει δικαίωμα σε γονική άδεια 18 εβδομάδων ανά παιδί, εφόσον έχει τουλάχιστον έξι μήνες συνεχούς απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη. Για γονείς παιδιών με αναπηρία, η άδεια επεκτείνεται έως 20 εβδομάδες, ενώ σε περιπτώσεις χηρείας ή μονογονεϊκής επιμέλειας, το δικαίωμα φτάνει τις 23 εβδομάδες.

Το κράτος παρέχει επίδομα γονικής άδειας: 8 εβδομάδες για το πρώτο παιδί, 10 για το δεύτερο, 12 για το τρίτο και 14 για το τέταρτο και κάθε επόμενο. Η ετήσια μέγιστη διάρκεια επιδότησης είναι 5 εβδομάδες ανά παιδί.

Η γονική άδεια προγραμματίζεται κατόπιν ειδοποίησης τριών εβδομάδων από τον εργαζόμενο, ενώ ο εργοδότης δεν μπορεί να την απορρίψει, αλλά δύναται να την αναβάλει για έως δύο μήνες.

Άδεια πατρότητας ανεξαρτήτως προϋπηρεσίας

Οι πατέρες εργαζόμενοι δικαιούνται δύο συνεχόμενες εβδομάδες άδειας πατρότητας, εντός περιόδου που ξεκινά από την εβδομάδα του τοκετού ή της υιοθεσίας και λήγει δύο εβδομάδες μετά τη μητρότητα. Δεν απαιτείται προϋπηρεσία και παρέχεται επίδομα, υπό τον όρο ότι ο πατέρας είναι ασφαλισμένος.

Άδειες για φροντίδα και λόγους ανωτέρας βίας

Κάθε εργαζόμενος μπορεί να λάβει πέντε ημέρες ετησίως άδειας φροντίδας χωρίς αποδοχές, για συγγενείς ή πρόσωπα που διαμένουν στο ίδιο νοικοκυριό, προσκομίζοντας ιατρικό δικαιολογητικό. Παράλληλα, για λόγους ανωτέρας βίας (π.χ. ασθένεια ή ατύχημα), προβλέπεται επταήμερη άδεια ετησίως χωρίς αποδοχές.

Δικαίωμα σε ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας

Ο νόμος καθιερώνει δικαίωμα υποβολής αιτήματος για ευέλικτες ρυθμίσεις, όπως τηλεργασία, μειωμένο ή ευέλικτο ωράριο, για γονείς με παιδιά έως 15 ετών και για φροντιστές. Προϋπόθεση είναι η εξαμηνιαία συνεχής απασχόληση στον ίδιο εργοδότη, ο οποίος υποχρεούται να απαντήσει εντός ενός μήνα. Έχει το δικαίωμα να εγκρίνει, να αναβάλει ή να απορρίψει το αίτημα.

Η παρουσίαση της Παναγιώτας Άρνου τόνισε τη σημασία της εφαρμογής των διατάξεων του νόμου ως μέτρο ενίσχυσης της ισότητας στην εργασία και στήριξης της οικογενειακής ζωής.

Επίσης η κ. Άρνου παρουσίασε τον Εθνικό Φορέα Πιστοποίησης Επιχειρήσεων για την Εφαρμογή Καλών Πρακτικών για την Ισότητα των Φύλων στο Εργασιακό Περιβάλλον.

Σκοπός του Φορέα Πιστοποίησης είναι η  πιστοποίηση επιχειρήσεων και οργανισμών που εφαρμόζουν πολιτικές οι οποίες διασφαλίζουν στο προσωπικό τους συνθήκες ισότητας των φύλων. Απώτερος στόχος είναι η προώθηση της ισότητας των φύλων στο χώρο εργασίας, για μια κοινωνία όπου όλοι και όλες συμμετέχουν ισότιμα και έχουν την ευκαιρία να εκπληρώσουν τις δυνατότητές τους.  Ο Φορέας υπάγεται στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και λειτουργεί υπό την ευθύνη του Τμήματος Εργασιακών Σχέσεων.

Μέσω της διαδικασίας πιστοποίησης δίνονται δύο είδη Πιστοποίησης :

•       Πιστοποίηση Καλής Πρακτικής σχετικά με την  εφαρμογή μίας η περισσότερων καλών πρακτικών.

•       Πιστοποίηση Εργοδότη Ισότητας των Φύλων.  Αφορά την εφαρμογή ολοκληρωμένου συστήματος προώθησης μεταξύ ανδρών και γυναικών.

Μερικά  παραδείγματα καλών πρακτικών:

  • Σχέδια/προγράμματα προώθησης της ανέλιξης γυναικών σε διευθυντικές θέσεις.
  • Ειδικές εκπαιδεύσεις του προσωπικού σε θέματα ίσης μεταχείρισης λόγω φύλου ή πρόληψης και αντιμετώπισης παρενόχλησης / σεξουαλικής παρενόχλησης.
  • Δημοσίευση μισθού κατά την προκήρυξη κενής θέσης εργασίας.
  • Να υπάρχουν κλίμακες μισθοδοσίας
  • Λειτουργός Ισότητας / Επιτροπή Ισότητας των Φύλων στην επιχείρηση / οργανισμό.
  • Συμπλήρωση επιδομάτων μητρότητας, πατρότητας ή γονικής άδειας στο ύψος του μισθού.
  • Επιπρόσθετες πληρωμένες άδειες για γονείς.
  • Ευέλικτο ωράριο.
  • Δυνατότητα επιλογής τηλεργασίας.

Γιώτα Καμπουρίδου: Νέα ευρωπαϊκή Οδηγία για την ίση αμοιβή

Η Λειτουργός Εργασιακών Σχέσεων Α’ παρουσίασε την Οδηγία 2023/970 για τη μισθολογική διαφάνεια και την εναρμόνιση με την εθνική νομοθεσία:

Η ευρωπαϊκή βάση της αρχής της ίσης αμοιβής

Η ισότητα στην αμοιβή μεταξύ ανδρών και γυναικών αποτελεί θεμελιώδη αρχή της Ε.Ε. ήδη από τη Συνθήκη της Ρώμης του 1957 (Άρθρο 157 ΣΛΕΕ). Η πορεία της εναρμόνισης συνεχίστηκε με διαδοχικές Οδηγίες, όπως:

  • Οδηγία 75/117/ΕΟΚ για την ισότητα αμοιβών
  • Οδηγία 97/80/ΕΚ για το βάρος απόδειξης
  • Οδηγία 2006/54/ΕΚ για ίσες ευκαιρίες και μεταχείριση
  • Οδηγία 2023/970/ΕΕ για τη μισθολογική διαφάνεια
  • Οι αιτίες και οι κοινωνικές επιπτώσεις του μισθολογικού χάσματος

Η παρουσίαση κατέδειξε τις βαθύτερες αιτίες του μισθολογικού χάσματος:

  • Οριζόντιος και κάθετος επαγγελματικός διαχωρισμός
  • Ανισομερής κατανομή ευθυνών φροντίδας
  • Υψηλή παρουσία σε προσωρινή/μερική απασχόληση
  • Στερεότυπα και έμφυλες προκαταλήψεις

Οι κοινωνικές επιπτώσεις περιλαμβάνουν:

  • Μειωμένα εισοδήματα
  • Περιορισμένη οικονομική ανεξαρτησία
  • Χαμηλότερες συντάξεις
  • Αυξημένος κίνδυνος φτώχειας
  • Νομικό πλαίσιο και μηχανισμοί προστασίας

Η κυπριακή νομοθεσία ορίζει:

  • «Εργασία ίσης αξίας» με αντικειμενικά κριτήρια
  • «Αμοιβή» ως κάθε άμεση ή έμμεση παροχή
  • Απαγόρευση άμεσης και έμμεσης διάκρισης λόγω φύλου
  • Υποχρέωση απόδειξης της ισότητας από τον εργοδότη σε περίπτωση καταγγελίας
  • Ελεγκτικοί μηχανισμοί και δικαστική προστασία
  • Διορισμός Επιθεωρητών από τον Υπουργό Εργασίας
  • Τριμελής Επιτροπή Έρευνας και Αξιολόγησης Εργασίας
  • Μεσολαβητική διαδικασία πριν από δικαστική προσφυγή
  • Αντιστροφή βάρους απόδειξης: ο εργοδότης αποδεικνύει τη μη διάκριση
  • Κυρώσεις και ποινικές ευθύνες
  • Πρόστιμα έως €6.834 για παραβιάσεις
  • Ποινές φυλάκισης έως 6 μήνες
  • Πρόστιμα για παρεμπόδιση ελέγχων
  • Ποινική ευθύνη διευθυντών σε περίπτωση παραβάσεων από οργανισμούς
  • Νέες υποχρεώσεις εργοδοτών βάσει της Οδηγίας 2023/970

Οι εργοδότες υποχρεούνται:

  • Να διαθέτουν ουδέτερα μισθολογικά συστήματα
  • Να δημοσιεύουν πληροφορίες για το εύρος αρχικής αμοιβής
  • Να μην ερωτούν για μισθολογικό ιστορικό
  • Να αποφεύγουν περιοριστικές ρήτρες στις συμβάσεις

Ειδικότερα:

  • Ετήσια/τριετή υποβολή δεικτών μισθολογικού χάσματος
  • Υποχρεωτικά διορθωτικά μέτρα αν προκύψει διαφορά ≥5%
  • Κοινή αξιολόγηση με εκπροσώπους εργαζομένων
  • Ψηφιακά εργαλεία και δράσεις επιμόρφωσης

Το Υπουργείο Εργασίας υλοποιεί μέσω CERV και ΘΑλΕΙΑ:

  • Ψηφιακά εργαλεία σύγκρισης και αξιολόγησης θέσεων
  • Εκπαίδευση εργοδοτών και επαγγελματικών συνδέσμων
  • Οδηγούς μισθολογικής διαφάνειας και καλών πρακτικών
  • Κοινωνική δικαιοσύνη και βιώσιμη ανάπτυξη

Η εφαρμογή της ισότητας στην αμοιβή δεν αποτελεί μόνο νομική υποχρέωση αλλά προϋπόθεση:

  • Κοινωνικής συνοχής
  • Οικονομικής ανθεκτικότητας
  • Βιώσιμης ανάπτυξης

Αλεξία Χατζηκουμή: Η ισότητα φύλων στην εργασία υπό το πρίσμα της νομοθεσίας

Στην εν λόγω ημερίδα  μια εκ των εισηγητριών /των  η κ. Αλ. Χατζηκουμή Λειτουργό Εργασίας Α’,  Νομικών Θεμάτων του Κλάδου Νομοθεσιών  και Επιθεωρήτρια Ισότητας του Τμήματος Εργασίας  παρουσίασε το νομικό πλαίσιο που προστατεύει την ισότητα των φύλων στην απασχόληση και στην επαγγελματική εκπαίδευση στην Κύπρο και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως υπενθύμισε, το άρθρο 28 του Συντάγματος κατοχυρώνει την ισότητα όλων των πολιτών ενώπιον του νόμου, της διοικήσεως και της δικαιοσύνης και δικαιούνται να τυγχάνουν ίσης προστασίας και μεταχειρίσεως, χωρίς διακρίσεις λόγω φύλου, φυλής, θρησκείας ή άλλων χαρακτηριστικών όπως αυτά αναφέρονται σε αυτό.

Σε επίπεδο ΕΕ, η ομιλήτρια παρέθεσε κρίσιμες οδηγίες, όπως:

Την Οδηγία 76/207/ΕΟΚ περί της εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών, όσον αφορά την πρόσβαση σε απασχόληση, την επαγγελματική εκπαίδευση και προώθηση και τις συνθήκες εργασίας»

 Την Οδηγία 2002/73/ΕΚ για την τροποποίηση της Οδηγίας 76/207/ΕΚ όπου εισήχθη  η σεξουαλική παρενόχληση ως απαγορευμένη  διάκριση λόγω φύλου και έγιναν προβλέψεις σχετικά με την οριοθέτηση της απαγορευμένης συμπεριφοράς, τα δικαιώματα του θύματος και τις ευθύνες του θύτη και του εργοδότη

Την Οδηγία 97/80/ΕΚ σχετικά με το βάρος απόδειξης σε περιπτώσεις διακριτικής μεταχείρισης λόγω φύλο

Την Οδηγία 2006/54/ΕΚ για την εφαρμογή της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα εργασίας και απασχόλησης» (αναδιατύπωση) την Οδηγία 92/85/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 19ης Οκτωβρίου 1992 σχετικά με την εφαρμογή μέτρων που αποβλέπουν στη βελτίωση της υγείας και της ασφάλειας κατά την εργασία των εγκύων, λεχώνων και γαλουχουσών εργαζομένων

Η κυπριακή νομοθεσία έχει εναρμονιστεί με το ευρωπαϊκό κεκτημένο μέσω των Νόμων 205(Ι)/2002  (ο περί Ισης Μεταχείρισης Ανδρών και Γυναικών στην Απασχόληση και στην επαγγελματική εκπαίδευση  Νόμος) και 100(Ι)/1997(ο περί Προστασίας της Μητρότητας Νόμος) . Οι διατάξεις αφορούν την πρόσβαση στην εργασία, τις συνθήκες απασχόλησης, την επαγγελματική κατάρτιση, την αμοιβή, τις απολύσεις, καθώς και την προστασία λόγω εγκυμοσύνης/ μητρότητας.

Η “αρχή της ίσης μεταχείρισης” προϋποθέτει την απουσία άμεσης ή έμμεσης διάκρισης, με τον νόμο να ορίζει σαφώς και τις μορφές αυτές: άμεση ή έμμεση διάκριση, παρενόχληση, σεξουαλική παρενόχληση ή και εντολή διακριτικής μεταχείρισης.

Ιδιαίτερη μνεία έγινε στην απαγόρευση λιγότερης ευνοϊκής μεταχείρισης λόγω εγκυμοσύνης ή μητρότητας όπως καταχυρώνεται νομολογιακά από το Δικαστήριο ΕΕ  όπως επίσης  στην αναφορά παραδειγμάτων από την νομολογία του Δικαστηρίου της ΕΕ (υποθέσεις Evelyne Thibault, Νικολούδης κατά ΟΤΕ) σε σχέση με την έννοια άμμεση/ έμμεση διάκριση ενώ παρουσιάστηκαν και τα κριτήρια με τα οποία μια φαινομενικά ουδέτερη πρακτική συνιστά έμμεση διάκριση.

Η σεξουαλική παρενόχληση ορίζεται ως οποιαδήποτε ανεπιθύμητη από τον αποδέκτη της συμπεριφορά σεξουαλικής φύσεως, που εκφράζεται λόγω ή έργω, και έχει ως σκοπό ή αποτέλεσμα την προσβολή της αξιοπρέπειας ενός προσώπου, ιδίως όταν δημιουργεί ένα εκφοβιστικό, εχθρικό, ταπεινωτικό ή επιθετικό περιβάλλον, κατά την απασχόληση ή την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση ή κατά την πρόσβαση σε απασχόληση ή την επαγγελματική εκπαίδευση ή κατάρτιση. Ο νόμος προβλέπει την απόλυτη απαγόρευσή της και την ευθύνη του εργοδότη τόσο σε επίπεδο πρόληψης όσο και καταστολής.

Ο εργοδότης υποχρεούται να εφαρμόζει κώδικα συμπεριφοράς  και να λαμβάνει μέτρα για την αποτροπή τέτοιων περιστατικών και να μην προβαίνει σε εκδικητικές ενέργειες κατά προσώπων που καταγγέλλουν παραβάσεις. Η μη συμμόρφωση επισύρει ποινικές και αστικές κυρώσεις.

Τέλος, η κ. Χατζηκουμή αναφέρθηκε στους μηχανισμούς προστασίας που προβλέπει ο Νόμος 205(Ι)/2002, όπως οι Επιθεωρητές Ισότητας του Τμήματος Εργασίας , η Επίτροπος Διοικήσεως και προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η Επιτροπή Ισότητας  των φύλων στην Απασχόληση και στην Επαγγελματική Εκπαίδευση, το Εργατικό Δικαστήριο. Τέλος σημείωσε και την αναγκαιότητα στην περίπτωση σεξουαλικής παρενόχλησης υποβολής καταγγελίας στην αστυνομία.

Ξένιος Μάμας: Προστασία των μισθών και διαφανείς συμβάσεις

Ο Ανώτερος Λειτουργός Εργασιακών Σχέσεων Ξένιος Μάμας παρουσίασε δύο βασικές εργατικές νομοθεσίες: τον Τροποποιητικό Νόμο για την Προστασία των Μισθών (Ν.221(Ι)/2022) και τον Νόμο για τους Διαφανείς και Προβλέψιμους Όρους Εργασίας του 2023 (Ν.25(Ι)/2023).

Προστασία των μισθών: Καταβολή, αποκοπές και έλεγχοι

Ο νέος νόμος προβλέπει ότι ο μισθός καταβάλλεται υποχρεωτικά σε τραπεζικό λογαριασμό, λογαριασμό πληρωμών ή τραπεζική επιταγή στο όνομα του εργαζόμενου. Επιτρέπεται καταβολή σε μετρητά μόνο σε ειδικές περιπτώσεις, όπως κατά την αναμονή ανοίγματος λογαριασμού ή σε εβδομαδιαία βάση βάσει συλλογικής σύμβασης.

Κάθε εργοδότης υποχρεούται να εκδίδει κατάσταση μισθοδοσίας (payslip) και να την παραδίδει στον εργαζόμενο εντός πέντε εργάσιμων ημερών. Οι αποκοπές από τον μισθό πρέπει να προβλέπονται από συλλογικές συμβάσεις ή να γίνονται μόνο με έγγραφη συγκατάθεση του εργαζόμενου, σε ειδικό έντυπο.

Η τήρηση αρχείων είναι υποχρεωτική για τουλάχιστον έξι χρόνια και αφορά στοιχεία ακαθάριστων και καθαρών αποδοχών. Σε περίπτωση ελέγχου, ο εργοδότης έχει προθεσμία 15 ημερών για αποστολή των ζητούμενων στοιχείων.

Ο νόμος προβλέπει ποινική ευθύνη και για φυσικά πρόσωπα που συμμετέχουν στη διοίκηση εταιρειών, αν αποδειχθεί συνενοχή στην παράβαση.

Νέο νομικό πλαίσιο για διαφάνεια στις εργασιακές σχέσεις

Ο Ν.25(Ι)/2023 καθιερώνει υποχρέωση παροχής σαφούς πληροφόρησης στους εργαζόμενους για τους όρους της απασχόλησής τους. Οι εργοδότες οφείλουν να ενημερώνουν γραπτώς πριν ή εντός 7 ημερών από την έναρξη εργασίας (βασική ενημέρωση), και εντός ενός μηνός για συμπληρωματικά στοιχεία, περιλαμβανομένων δικαιωμάτων κατάρτισης, αδειών και διαδικασιών τερματισμού.

Για εργαζομένους εκτός Δημοκρατίας ή σε καθεστώς απόσπασης, απαιτείται επιπλέον ενημέρωση για μισθό, επιδόματα, έξοδα και επαναπατρισμό.

Αλλαγές στη σύμβαση πρέπει να κοινοποιούνται εγκαίρως. Όροι αντίθετοι στη νομοθεσία θεωρούνται άκυροι. Προβλέπεται ακόμη το δικαίωμα για μετάβαση σε ασφαλέστερες μορφές απασχόλησης μετά από 6 μήνες εργασίας στον ίδιο εργοδότη.

Ο νόμος απαγορεύει τη δυσμενή μεταχείριση λόγω παράλληλης απασχόλησης, εκτός αν υπάρχουν τεκμηριωμένοι λόγοι ασφαλείας ή σύγκρουσης συμφερόντων.

Μηχανισμοί συμμόρφωσης και προστασίας των εργαζομένων

Το Υπουργείο Εργασίας μπορεί να εκδώσει απαίτηση συμμόρφωσης προς εργοδότες σε περιπτώσεις παραβίασης. Προβλέπεται προστασία από απόλυση για όσους εργαζόμενους υποβάλουν καταγγελία ή ασκούν δικαιώματα που απορρέουν από τον νόμο.

Οι παραβάσεις εξετάζονται από το Δικαστήριο Εργατικών Διαφορών και τιμωρούνται με χρηματικό πρόστιμο έως €5.500. Ο νόμος δεν θίγει πιο ευνοϊκές διατάξεις που περιλαμβάνονται σε άλλες νομοθεσίες ή συλλογικές συμβάσεις.

Πάνος Δημητρίου: Εταιρική κοινωνική ευθύνη και βιώσιμη εργασία

Ο Πανος Δημητρίου, Επικεφαλής Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης της οργάνωσης Together Cyprus και ειδικός σε θέματα ESG, CSRD και Βιωσιμότητας, υπογράμμισε την ανάγκη για σύνδεση της ισότητας στην εργασία με το ευρύτερο ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο. Όπως ανέφερε, η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (ΕΚΕ) λειτουργεί συμπληρωματικά προς τις νομοθετικές ρυθμίσεις, ενισχύοντας την κουλτούρα ίσης μεταχείρισης και την ανάπτυξη ενός ασφαλούς και συμπεριληπτικού εργασιακού περιβάλλοντος.

Ο κ. Δημητρίου τόνισε πως η εργασία είναι πέρα από μέσο βιοπορισμού: αποτελεί πηγή αξιοπρέπειας και κοινωνικής ενσωμάτωσης. Η ισότητα, σημείωσε, δεν είναι πολυτέλεια αλλά προϋπόθεση για ανθεκτικές επιχειρήσεις και βιώσιμο μέλλον.

Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ, και συγκεκριμένα στους SDG 5 (Ισότητα Φύλων), SDG 8 (Αξιοπρεπής Εργασία), SDG 10 (Μείωση Ανισοτήτων), SDG 16 (Ισχυροί Θεσμοί) και SDG 17 (Συνεργασίες). Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, η Κύπρος κατατάσσεται στην 58η θέση παγκοσμίως στους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης για το 2024 με σκορ 72,9/100, ενώ στους δείκτες φύλου βρίσκεται στην 39η θέση διεθνώς.

Ο κ. Δημητρίου παρουσίασε καλές πρακτικές εταιρικής υπευθυνότητας που μπορούν να ευθυγραμμιστούν με τους στόχους αυτούς, όπως η δημιουργία επιτροπών ισότητας, προγράμματα εκπαίδευσης προσωπικού και πολιτικές ίσης αμοιβής. Επισήμανε ακόμη τις απαιτήσεις των ευρωπαϊκών οδηγιών CSRD και CSDDD, οι οποίες επιβάλλουν στις μεγάλες επιχειρήσεις να δημοσιοποιούν δείκτες που αφορούν την ισότητα και την περιβαλλοντική και κοινωνική επίδοση, διασφαλίζοντας παράλληλα τον έλεγχο στην εφοδιαστική τους αλυσίδα.

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την επισήμανση ότι η ενσωμάτωση των αρχών της βιωσιμότητας και της ισότητας αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα και όχι απλώς ηθική υποχρέωση, προκειμένου να διαμορφωθεί ένα δίκαιο και ανθεκτικό εργασιακό περιβάλλον για όλους.

Αλεξάνδρα Θεοδώρου/Γυναικεία επιχειρηματικότητα: Στόχος η ισότητα έως το 2040

Η Πρόεδρος  της Επιτροπής  Εταιρικής  Κοινωνικής  Ευθύνης  του ΣΕΛΚ Αλεξάνδρα Θεοδώρου μίλησε για το χάσμα στην επιχειρηματικότητα.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα στοιχεία αποκαλύπτουν ισχυρή τάση ανάκαμψης και φιλοδοξίας μεταξύ των γυναικών επιχειρηματιών. Ποσοστό 87% θεωρεί την προσαρμοστικότητα ως τον σημαντικότερο παράγοντα ανθεκτικότητας των επιχειρήσεων, ενώ 84% αναμένουν ανάπτυξη της εταιρείας τους εντός της επόμενης τριετίας. Το 74% των ερωτηθεισών δηλώνει πως η διατήρηση και εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού θα αποτελέσει προτεραιότητα, και το 77% εκτιμά ότι η ισότητα φύλων στα διοικητικά συμβούλια μπορεί να επιτευχθεί εντός 15 ετών.

Παράγοντες όπως ο πληθωρισμός, η οικονομική ύφεση, η δυσκολία στην εξεύρεση εξειδικευμένου προσωπικού και η πολιτική αστάθεια εντοπίζονται ως οι κυριότερες προκλήσεις για τις γυναίκες επιχειρηματίες. Την ίδια στιγμή, το 90% των γυναικών αναγνωρίζει την αυξανόμενη πολυπλοκότητα των εργασιακών απαιτήσεων, αλλά το 74% διαβλέπει νέες ευκαιρίες σταδιοδρομίας, ακόμη και σε περίοδο κρίσης.

Στον τομέα του ψηφιακού μετασχηματισμού, το 59% των γυναικών δεν επιδιώκει να είναι «πρωτοπόρο», όμως το 76% αναγνωρίζει την ανάγκη για ταχύτερες αποφάσεις και επενδύσεις σε τεχνολογίες και ψηφιοποίηση. Επιπλέον, σχεδόν οι μισές (47%) εκτιμούν ότι οι παράγοντες ESG (Environmental, Social, Governance) θα έχουν θετικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη των επιχειρήσεών τους.

Κεντρικό εργαλείο πολιτικής για την ισότητα στην Κύπρο παραμένει η Εθνική Στρατηγική για την Ισότητα των Φύλων. Το έγγραφο περιλαμβάνει 14 θεματικές ενότητες και 64 στοχευμένες δράσεις, καλύπτοντας κρίσιμα πεδία όπως εργασία, υγεία, δικαιοσύνη, εκπαίδευση, εξωτερική πολιτική, πολιτισμός, περιβάλλον, ενέργεια, κλιματική αλλαγή, άμυνα, αθλητισμός, ναυτιλία και συμμετοχή σε θέσεις λήψης αποφάσεων.

Τα  επινίκια της ημερίδας

Η ημερίδα κατέδειξε την ανάγκη συνέργειας κράτους, εργοδοτών και κοινωνίας για την εμπέδωση δίκαιων, ασφαλών και βιώσιμων συνθηκών εργασίας στην Κύπρο. Ενδεικτικό της απήχησης ήταν το έντονο ενδιαφέρον του κοινού, με σειρά ερωτήσεων προς τους ομιλητές σχετικά με την εφαρμογή των πολιτικών ισότητας, τις διαδικασίες ελέγχου και τις υποχρεώσεις εργοδοτών. Οι διοργανωτές δεσμεύτηκαν ότι αντίστοιχες δράσεις επιμόρφωσης θα συνεχιστούν και σε άλλες πόλεις της Κύπρου, με στόχο την ενίσχυση της ενημέρωσης και της εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων στον τομέα της εργασίας.


[i] https://eige.europa.eu/publications-resources/thesaurus/terms/1127?language_content_entity=en&utm_source=chatgpt.com

[ii] https://www.gov.cy/dmrid/documents/ethniki-stratigiki-gia-tin-isotita-ton-fylon-2024-2026/

[iii] https://ec.europa.eu/newsroom/just/items/682425/en

Συνέχισε να διαβάζεις

Goldman Sachs: Το καλύτερο τρίμηνο στην ιστορία της στο equity trading

Η Monaco Telecom, αποκλειστικός μέτοχος της Epic, τιμήθηκε στα 13α Διεθνή Βραβεία Επενδύσεων Invest Cyprus

Μega deal: To Praktiker εξαγοράζεται από τη Paval Holding

Εμπορικός πόλεμος ΕΕ-ΗΠΑ: Η Γαλλία θέλει ενεργοποίηση της «πυρηνικής βόμβας» ACI

Μείωση κερδών, αύξηση ενεργητικού στις τράπεζες το α’ τρίμηνο

Πρέπει να μιλήσει πιο καθαρά ο κ. Μανουσάκης – Πόσα ξόδεψε από την ευρωπαϊκή χορηγία;

Επιλογές συντακτών

Στη Νέα Υόρκη μετέφεραν τη διαμαρτυρία τους για τον σφετεριστή Αϊκούτ – Φορτηγό με μηνύματα και φυλλάδια

16 Ιουλίου, 2025

Αντεπιτίθεται ο Οδυσσέας σε Παπαδούρη: Καταγγελίες για κατά παράβαση χορηγίες – Παρουσίασε οκτώ εταιρείες – «Αντί να κουνά το δάκτυλο, να επιστρέψει τα ποσά»

16 Ιουλίου, 2025

Goldman Sachs: Το καλύτερο τρίμηνο στην ιστορία της στο equity trading

16 Ιουλίου, 2025

Πήγαν να σκοτώσουν μαχητή του ΜΜΑ έξω από το σπίτι του: Αντεπιτέθηκε, πάλεψε, δέχτηκε σφαίρες και βγήκε ζωντανός (βίντεο)

16 Ιουλίου, 2025

Στο Κακουργιοδικείου τρία άτομα για εμπρησμούς – Πού διαπράχθηκαν

16 Ιουλίου, 2025

Τελευταία νέα

Υπόθεση ΕΔΑΔ: Εξαιρέθηκε ο Αγγελίδης μετά από αίτημα της Ν.Τ. – Καριόλου: Η πελάτης μου «είναι σε ιδιαίτερα ευάλωτη θέση» – Η αστυνομία την κάλεσε χωρίς τη δικηγόρο της

16 Ιουλίου, 2025

Η Monaco Telecom, αποκλειστικός μέτοχος της Epic, τιμήθηκε στα 13α Διεθνή Βραβεία Επενδύσεων Invest Cyprus

16 Ιουλίου, 2025

Τραγωδία στη Χαλκιδική: Αγοράκι 13 μηνών πνίγηκε από το φαγητό του

16 Ιουλίου, 2025
Facebook X (Twitter) Pinterest TikTok Instagram
© 2025 Cyprus Times. Ολα τα δικαιώματα διατηρούνται.
  • Πολιτική Απορρήτου
  • Οροι και Προϋποθέσεις
  • Επικοινωνία

Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.

Sign In or Register

Welcome Back!

Login to your account below.

Lost password?