Από τις 10 Δεκεμβρίου, οι έφηβοι της Αυστραλίας κάτω των 16 ετών δεν θα μπορούν να χρησιμοποιούν TikTok, Instagram, Snapchat και YouTube, μετά την εφαρμογή του νόμου Social Media Minimum Age Bill, που εγκρίθηκε το 2024. Η χώρα γίνεται η πρώτη παγκοσμίως που επιβάλλει πλήρη απαγόρευση πρόσβασης σε κοινωνικά δίκτυα για ανηλίκους.
Η πρωτοβουλία ξεκίνησε από τη Νότια Αυστραλία με την Annabel West, δικηγόρο και σύζυγο του τοπικού πρωθυπουργού Peter Malinauskas, εμπνευσμένη από το βιβλίο The Anxious Generation του Jonathan Haidt. Η πρόταση επεκτάθηκε σε εθνικό επίπεδο με τον πρωθυπουργό Anthony Albanese να δηλώνει: «Οι γονείς θέλουν τα παιδιά τους μακριά από τα κινητά και στο γήπεδο ποδοσφαίρου. Κι εγώ το ίδιο».
Η απαγόρευση συγκεντρώνει ισχυρή κοινωνική στήριξη, με 77% των πολιτών υπέρ, και εγκρίθηκε με διακομματική πλειοψηφία. Ωστόσο, οι τεχνολογικές εταιρείες αντιδρούν, καθώς απειλούνται με πρόστιμα έως 50 εκατ. δολάρια Αυστραλίας αν δεν αποτρέψουν ανήλικους από τη χρήση των πλατφορμών.
Οι γονείς και πολλοί ειδικοί χαιρετίζουν τη ρύθμιση, επικαλούμενοι τον αρνητικό αντίκτυπο των κοινωνικών δικτύων στην ψυχική υγεία. Ωστόσο, οργανώσεις νεολαίας και πολλοί έφηβοι εκφράζουν ανησυχία ότι η απαγόρευση στερεί χώρους κοινωνικής δικτύωσης και διαμόρφωσης ταυτότητας. «Η πλήρης απαγόρευση είναι σαν να θάβουμε τα κεφάλια μας στην άμμο», λέει η 18χρονη Elena Mitrevska, μέλος του eSafety Youth Council.
Ρυθμιστικές αρχές υποστηρίζουν ότι ο νόμος δίνει χρόνο στους γονείς να καθοδηγήσουν τα παιδιά και να ενισχύσουν την ψηφιακή τους ανθεκτικότητα. Αντίθετα, έφηβοι όπως ο 17χρονος Raghu Vijayan προτείνουν μοντέλα «δοκιμαστικής άδειας», αντίστοιχα με την εκμάθηση οδήγησης, ώστε να υπάρχει σταδιακή εξοικείωση με τις πλατφόρμες.
Παράλληλα, παραμένει ασαφές πώς θα εφαρμοστεί τεχνικά η απαγόρευση. Σενάρια περιλαμβάνουν επαλήθευση ηλικίας με κρατικά έγγραφα ή αναγνώριση προσώπου, κάτι που εγείρει ανησυχίες για την ιδιωτικότητα. Οι εταιρείες προειδοποιούν ότι οι έφηβοι μπορεί να στραφούν σε λιγότερο ασφαλείς διαδικτυακούς χώρους.
Η νομοθεσία ανοίγει συζήτηση για το αν σηματοδοτεί μια νέα «αναλογική» εποχή της εφηβείας ή αν θα δημιουργήσει κοινωνικό κενό, καθώς οι νέοι έχουν ήδη εντάξει τα κοινωνικά δίκτυα στον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνουν ταυτότητα, κοινότητες και πολιτική συνείδηση.
protothema.gr