Μέτρα για επίσπευση των εκποιήσεων ακινήτων προωθούνται το επόμενο χρονικό διάστημα, όπως προκύπτει μέσα από τον προϋπολογισμό του υπουργείου Εσωτερικών για το έτος 2026.
Σχετική αναφορά περιλαμβάνεται στην ομιλία του υπουργού Εσωτερικών που έχει κατατεθεί ήδη στη Βουλή, όπου σήμερα συζητείται ο προϋπολογισμός του υπουργείου, το οποίο μετονομάζεται σε «Υπουργείο Εσωτερικών και Πολιτικής Προστασίας».
Συγκεκριμένα, στον προϋπολογισμό γίνεται αναφορά σε σειρά αλλαγών και ειδικά στο σημείο (γ) καταγράφεται «η επιτάχυνση της διαδικασίας πλειστηριασμού με την ανάθεση της εκτιμητικής εργασίας σε ιδιώτες εκτιμητές».
Στην ομιλία του υπουργού γίνεται αναφορά και στη στεγαστική πολιτική, η οποία απασχολεί χιλιάδες οικογένειες και ειδικότερα τα νέα ζευγάρια, υπό την έννοια ότι το κόστος απόκτησης οικιστικής μονάδας είναι απρόσιτο ενώ τα ενοίκια είναι αποτρεπτικά.
Στον προϋπολογισμό καταγράφεται πως την επόμενη διετία αναμένεται να προστεθούν στην αγορά 1.476 οικιστικές μονάδες εκ των οποίων οι 251 θα διατεθούν σε προσιτές τιμές.
Η εκτίμηση του υπουργού προκύπτει από τον αριθμό των αιτήσεων (για έκδοση αδειών ανάπτυξης) που έχουν υποβληθεί μέχρι τον Οκτώβριο του 2025 στο πλαίσιο κυβερνητικών στεγαστικών σχεδίων.
Όπως εξηγεί ο κ. Ιωάννου, παράλληλα με τα πιο πάνω, μέσω της εξαγοράς κινήτρων Σχεδίου του Κυπριακού Οργανισμού Ανάπτυξης Γης (ΚΟΑΓ), έχουν ήδη προκύψει εισροές €8 εκατ. τα οποία θα αξιοποιήσει ο Οργανισμός για την υλοποίηση των προγραμμάτων του με στόχο την κατασκευή οικονομικά προσιτών κατοικιών για αγορά ή και ενοικίαση.
Για την επόμενη χρονιά έχει περιληφθεί κονδύλι €35 εκατ. για στεγαστικά προγράμματα (Σχέδια Πολεοδομικών Κινήτρων και “Build to Rent”), μέσω των οποίων παραχωρείται σε επιχειρηματίες επιπρόσθετος συντελεστής δόμησης 25-45%.
Ο υπουργός θα αναφερθεί και στην εισαγωγή της ταχείας αδειοδότησης, μέσω της οποίας εξετάστηκαν 1.328 αιτήσεις για μονοκατοικίες και διπλοκατοικίες και 253 αιτήσεις για πολυκατοικίες μέχρι 20 διαμερίσματα και αναπτύξεις μέχρι 12 κατοικίες σε σειρά.
Όπως εξηγεί ο υπουργός, αυτό σημαίνει ότι περισσότερες από 3.500 οικογένειες θα επιλύσουν μόνιμα τις στεγαστικές ανάγκες τους σε πολύ πιο σύντομο χρονικό διάστημα.
Περαιτέρω, ο υπουργός θα γνωστοποιήσει, πως εντός του 2026 θα δημιουργηθεί μονάδα επιβολής και ελέγχου στο Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως, με ευθύνη για διενέργεια ελέγχων επί του εδάφους στις μεγάλες και στρατηγικής σημασίας αναπτύξεις που αδειοδοτούνται από το Τμήμα. Η λειτουργία του τομέα επιβολής, εκτός από την ενίσχυση των ελέγχων στις αναπτύξεις, ενδυναμώνει τη διαφάνεια και το αίσθημα εμπιστοσύνης των πολιτών προς τις Αρχές και τις διαδικασίες που ακολουθούνται.
Όσον αφορά την πολυσυζητημένη κρατική χορηγία στις Τοπικές Αρχές (Δήμους και κοινότητες), για την περίοδο 2026-2028 προβλέπονται συνολικά €439 εκατ. που μεταφράζονται σε €146 εκατ. το χρόνο, χωρίς να υπολογίζονται σε αυτά κονδύλια περίπου €15 εκατ. για τη συντήρηση δρόμων και άλλα περίπου €12 εκατ. για την απώλεια των εισπράξεων από τις αδειοδοτήσεις (πολεοδομικές άδειες και άδειες οικοδομής). Ειδικά για τους Δήμους, το κονδύλι παραμένει σταθερό (μέχρι και το 2028) στα σημερινά επίπεδα, δηλαδή στα €117 εκατ. (πλέον η συντήρηση δρόμων και η απώλεια από τις άδειες ανάπτυξης).
Ο υπουργός θα αναφερθεί και στο πλαίσιο του Ειδικού Σχεδίου Δράσης για την αναζωογόνηση της εντός των τειχών πόλης της Λευκωσίας, στο οποίο περιλαμβάνεται κονδύλι 8,3 εκατ. για διαμόρφωση φοιτητικών εστιών.
Όσον αφορά τους εκτοπισθέντες δικαιούχους στεγαστικού σχεδίου αναζωογόνησης ορεινών, ακριτικών και μειονεκτικών περιοχών, με τη νέα προκήρυξη του σχεδίου του 2026, θα λαμβάνουν αυξημένη χορηγία κατά 20%.
Γενικότερα για την προσφυγική στεγαστική πολιτική, στον προϋπολογισμό του 2026 προβλέπεται ποσόν €83,8 εκατ., ενώ στο Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2026-2028, ο συνολικός προϋπολογισμός ανέρχεται στα €247,6 εκατομμύρια.
Για την αναζωογόνηση της υπαίθρου αναφέρεται, πως πέραν των στεγαστικών σχεδίων που αφορούν τις εν λόγω περιοχές, για την περίοδο 2026-2028 προβλέπεται υλοποίηση αναπτυξιακών έργων ύψους άνω των €116 εκατομμυρίων, καθώς και σημαντικές επενδύσεις €16,7 εκατομμυρίων για ανέγερση ή αναβάθμιση κοινοτικών κτηρίων. Επιπλέον €55,5 εκατ. θα διατεθούν ως χορηγίες προς τα Κοινοτικά Συμβούλια των ελεύθερων περιοχών, ενώ διατίθενται, σε ετήσια βάση, επιδόματα στήριξης των κατοίκων ορεινών και απομακρυσμένων περιοχών συνολικού ποσού €9 εκατ. ανά έτος, από τα οποία επωφελούνται περισσότεροι από 31.000 πολίτες.
Σχετικά με τις Τουρκοκυπριακές Περιουσίες στον προϋπολογισμό αναφέρεται, πως για το 2026, η κρατική χορηγία προς το Ταμείο του Κηδεμόνα ανέρχεται στα €6,5 εκατομμύρια και για την τριετία 2026-2028 στα €19,5 εκατομμύρια.
Όσον αφορά τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, το 2026 προγραμματίζεται να κηρυχθούν 1.000 κτήρια ως διατηρητέα, επιπλέον των 7.000 κτηρίων που έχουν ήδη κηρυχθεί τα προηγούμενα χρόνια.
Για τη διεξαγωγή των επικείμενων βουλευτικών εκλογών, έχει προϋπολογιστεί ποσό ύψους €6,2 εκατομμυρίων.
Σχετικά με τη μείωση της ταλαιπωρίας των πολιτών σε επίπεδο Κτηματολογίου, προωθείται σειρά αλλαγών περιλαμβανομένου του σταδιακού εκσυγχρονισμού ή και κατάργηση αριθμού εκ των 150 εντύπων και αιτήσεων που υποβάλλονται στο Τμήμα.
Ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Εσωτερικών για το 2026 ανέρχεται στα €779,7 εκατ. και παρουσιάζει ουσιαστική αύξηση €28,3 εκατ. σε σύγκριση με τον αρχικό εγκεκριμένο προϋπολογισμό του 2025 και σχεδόν €130 εκατ. σε σύγκριση με τις πραγματικές δαπάνες του 2024.
Οι δαπάνες για το προσωπικό προϋπολογίστηκαν σε €107,7 εκατ., οι λειτουργικές δαπάνες σε €54,4, οι μεταβιβάσεις €322 εκατ., άλλα συγχρηματοδοτούμενα έργα €110,8 εκατ., άλλα έσοδα/έξοδα €0,6 εκατ., απαλλοτριώσεις €51,2 εκατ., έργα υπό κατασκευή €113 εκατ. και δάνεια €20 εκατ.
Οι αναπτυξιακές δαπάνες του Υπουργείου Εσωτερικών, μη συμπεριλαμβανομένων των €20 εκατομμυρίων από τα συγχρηματοδοτούμενα ταμεία (μέσω της Γενικής Διεύθυνσης Ανάπτυξης), ανέρχονται στα €277,7 εκατ. και αποτελούν το 40% του συνολικού προϋπολογισμού του Υπουργείου. Οι τακτικές δαπάνες ανέρχονται στα €481,9 εκατομμύρια και αποτελούν το 60% του συνολικού προϋπολογισμού του Υπουργείου.
Το ποσοστό υλοποίησης του προϋπολογισμού για το 2025 εκτιμάται ότι θα παραμείνει στο 85%. Το ποσοστό αυτό θεωρείται από τον υπουργό ιδιαίτερα ικανοποιητικό, «καθώς η επίτευξή του αντανακλά την αποτελεσματικότητα στην υλοποίηση των προγραμματισμένων δράσεων και τη συνετή αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων».
Το Υπουργείο Εσωτερικών διαχειρίζεται ευρωπαϊκά κονδύλια για έργα συνολικής δαπάνης ύψους €635,6 εκατομμυρίων για την προγραμματική περίοδο 2021-2027, με τη συνεισφορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ανέρχεται στα €482,7 εκατομμύρια, μέσω των Ταμείων Εσωτερικών Υποθέσεων, των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών Ταμείων και του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης.
