Η 28η Απριλίου έχει καθιερωθεί από την Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ) από το 2003, ως η Παγκόσμια Ημέρα Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία και αποσκοπεί στη διαφώτιση, ευαισθητοποίηση και προώθηση καλών πρακτικών διεθνώς, για την πρόληψη των εργατικών ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών.
Η παγκόσμια εκστρατεία για το 2025, έχει ως θέμα «Επανάσταση στην Ασφάλεια και Υγεία: Ο Ρόλος της Τεχνητής Νοημοσύνης και της Ψηφιοποίησης στην Εργασία» αναγνωρίζοντας την ανάγκη για εκτίμηση των επιπτώσεων της ψηφιακής μετάβασης και της τεχνητής νοημοσύνης στην ασφάλεια και υγεία των εργαζομένων.
Στο πλαίσιο της εκστρατείας και με την συμβολή εμπειρογνωμόνων, θα εξεταστεί η χρήση των πιο κάτω τεχνολογιών στην εργασία:
⦁ Προηγμένα ρομπότ
⦁ Τεχνητή νοημοσύνη (Artificial Intelligence – AI) και μηχανική μάθηση
⦁ Εξωσκελετοί
⦁ Μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα (UAVs)
⦁ Διαδίκτυο των Πραγμάτων (Internet of Things – IoT)
⦁ Εκτεταμένη πραγματικότητα (επαυξημένη, εικονική και μικτή πραγματικότητα)
⦁ Αλγοριθμική διαχείριση της εργασίας
Η εφαρμογή τεχνολογιών αιχμής στην εργασία μπορούν να αποφέρουν σημαντικά οφέλη για την ασφάλεια και υγεία των εργαζομένων, περιλαμβανομένης της μείωσης της έκθεσης των εργαζομένων σε φυσικούς κινδύνους, σε ακραίες θερμοκρασίες, και σε επιβλαβείς τοξικούς, χημικούς ή άλλους παράγοντες.
Επίσης, η λειτουργία βιομηχανικών ρομποτικών συστημάτων απαλλάσσει τους εργαζόμενους από μονότονες και επαναλαμβανόμενες εργασίες καθώς και από την χειρωνακτική διακίνηση και ανύψωση βαριών φορτίων, επιτρέποντας την εκτέλεση των εργασιών τους κατά ασφαλέστερο τρόπο, χωρίς σωματική καταπόνηση.
Επιπροσθέτως, οι νέες τεχνολογικές δυνατότητες μπορούν να παρέχουν υψηλότερα επίπεδα αυτονομίας και ευελιξίας στους εργαζόμενους καθώς και να διευκολύνουν την πρόσβαση στην αγορά εργασίας εργαζομένων που ανήκουν σε ευάλωτες και ειδικές κοινωνικές ομάδες, περιλαμβανομένων ατόμων με αναπηρίες και εργαζομένων με αυξημένες υποχρεώσεις για την φροντίδα προσώπων.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός έχει επιφέρει σημαντικές αλλαγές στον Κόσμο της Εργασίας και οδήγησε σε εξελισσόμενες ρυθμίσεις της εργασίας, όπως η τηλεργασία και οι ψηφιακές πλατφόρμες εργασίας. Επιπλέον, η τεχνητή νοημοσύνη και τα ψηφιακά εργαλεία αναδιαμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο εντοπίζονται, αξιολογούνται και διαχειρίζονται οι επαγγελματικοί κίνδυνοι.
Ελλείψει κατάλληλων μέτρων, οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να οδηγήσουν σε ατυχήματα, εργονομικούς κινδύνους, και ψυχοκοινωνικούς κινδύνους λόγω της μείωσης των διαπροσωπικών αλληλεπιδράσεων, της εντατικοποίησης της εργασίας και την διατάραξη της ισορροπίας της επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.
Συνεπώς, θα πρέπει να σχεδιαστούν τα κατάλληλα μέτρα για να διασφαλιστεί ότι οι εργαζόμενοι δεν εκτίθενται σε νέους ή πρόσθετους κινδύνους.
Η Ομοσπονδία Εργοδοτών & Βιομηχάνων (ΟΕΒ) συμμετέχει ενεργά στα Σώματα, Συμβούλια και Επιτροπές σε εθνικό, Ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο που εξετάζουν τα θέματα της επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας και παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, υποβάλλοντας τις τεκμηριωμένες απόψεις και εισηγήσεις της.
Αντιλαμβανόμενη πως οι επί μέρους πολιτικές και δράσεις θα πρέπει να αποσκοπούν στη δημιουργία θετικής κουλτούρας επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας, η ΟΕΒ στηρίζει τις προσπάθειες που καταβάλλονται για ενσωμάτωση των θεμάτων ασφάλειας και υγείας σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, ώστε να αποκτήσουν τις απαραίτητες γνώσεις αλλά και την συνείδηση, οι μελλοντικοί εργοδότες και εργαζόμενοι της χώρας μας.
Επισημαίνεται ότι σε εθνικό επίπεδο, οι αναδυόμενοι κίνδυνοι λήφθηκαν υπόψη και κατόπιν διαβούλευσης μεταξύ των Οργανώσεων των Κοινωνικών Εταίρων, ενσωματώθηκαν στην «Στρατηγική της Κύπρου για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία», για την περίοδο 2021-2027 που παρέχει τις απαραίτητες κατευθυντήριες γραμμές για την λήψη των απαραίτητων μέτρων και για την προαγωγή της ασφάλειας και υγείας των εργαζομένων.
Παράλληλα, έχουν υλοποιηθεί επί μέρους ενέργειες για ενίσχυση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τα θέματα ασφάλειας και υγείας και έχουν προωθηθεί περαιτέρω οι θεσμοί των Επιτροπών Ασφάλειας, και των Εγκεκριμένων Υπηρεσιών Προστασίας και Πρόληψης (ΕΣΥΠΠ). Επιπλέον έχουν προωθηθεί ηλεκτρονικά εργαλεία και εφαρμογές (π.χ. τα εργαλεία OiRA) για κατάλληλη αξιοποίηση, με στόχο την ανάπτυξη ασφαλών και παραγωγικών χώρων εργασίας.
Η επιτυχημένη τριμερής συνεργασία και η λήψη στοχευμένων μέτρων, είχε απτά αποτελέσματα: συγκρίνοντας τον Δείκτη Συχνότητας Ατυχημάτων για τα έτη 2024 και 2019 (το έτος πριν την περίοδο της πανδημίας του Covid-19), καταγράφεται θεαματική μείωση κατά 48,7%.
Η σοβαρότητα των θεμάτων ασφάλειας και υγείας στην εργασία δεν επιτρέπει επανάπαυση ή εφησυχασμό, αλλά επιβάλλει την εφαρμογή μέτρων οριζόντια και επί μονίμου βάσεως. Η Παγκόσμια Ημέρα Ασφάλειας και Υγείας θα πρέπει να αποτελεί υπενθύμιση των υποχρεώσεων όλων των εμπλεκόμενων φορέων, Εργοδοτών, εργαζομένων και Πολιτείας, για να προληφθούν εργατικά ατυχήματα και για να σωθούν ανθρώπινες ζωές.
*Ανώτερος Λειτουργός, Τμήμα Εργασιακών Σχέσεων & Κοινωνικής Πολιτικής (OEB)
