Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν άφησε χθες την παραμικρή αμφιβολία για τις προθέσεις της Κυβέρνησης του: Για να πληρωθεί ο ΑΔΜΗΕ τα ανακτήσιμα έξοδα που του ενέκρινε η ΡΑΕΚ πρέπει να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις που ανέλαβε. Δεν ανέφερε όμως ποιες είναι αυτές οι δεσμεύσεις που εκκρεμούν από πλευράς του φορέα υλοποίησης.
Το ζήτημα εξελίσσεται σε διελκυστίνδα μεταξύ κυπριακής και ελλαδικής πλευράς, με το καλώδιο να τεντώνεται όλο και περισσότερο, με κίνδυνο να σπάσει και να προκαλέσει σοβαρή ρήξη στις σχέσεις των δύο κυβερνήσεων.
Ήδη χθες, τρία σημαντικά στελέχη της Κυβέρνησης Μητσοτάκη, ο αντιπρόεδρος, ο υπουργός Ενέργειας και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος δεν έκρυψαν τον εκνευρισμό τους για τις τελευταίες δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών Μάκη Κεραυνού και κάλεσαν την κυπριακή κυβέρνηση να ξεκαθαρίσει τη θέση της.
Λίγες ώρες αργότερα, η κυβέρνηση ξεκαθάρισε όντως τη θέση της, αλλά όχι προς την κατεύθυνση που θα επιθυμούσε η ελλαδική πλευρά, καθώς ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης κάλυψε πλήρως τον υπουργό του, τόνισε ότι η θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι ενιαία και πως ο ΑΔΜΗΕ θα πρέπει να αναλάβει τις δεσμεύσεις του για να προχωρήσει το έργο.
Αν και ο Πρόεδρος δήλωσε, απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, πως δεν υπάρχει καμία ρήξη στις σχέσεις με την ελληνική κυβέρνηση, οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών δεν τον επιβεβαιώνουν.
Η ελληνική Κυβέρνηση στηρίζει πλήρως το αίτημα του ΑΔΜΗΕ να πληρωθεί τα 25 εκατ. που του ενέκρινε η ΡΑΕΚ ως ανακτήσιμα έξοδα για το 2025 και η κυπριακή Κυβέρνηση στηρίζει τη θέση του υπουργού Οικονομικών ότι δεν μπορούν να εκταμιευθούν τα χρήματα ενόσω εκκρεμούν υποχρεώσεις του ΑΔΜΗΕ, χωρίς όμως αυτές να αναφέρονται συγκεκριμένα από τον Πρόεδρο.
Αμετακίνητος
Στο πλαίσιο συνέντευξης που παραχώρησε χθες στον Φιλελεύθερο -το πλήρες κείμενο της οποίας θα δημοσιευτεί την Κυριακή- ο Μάκης Κεραυνός επανέλαβε τη θέση πως οι μελέτες έκριναν ως μη βιώσιμο το έργο της διασύνδεσης, εξού και η απροθυμία του να εγκρίνει την πληρωμή του ΑΔΜΗΕ. Κάνει μάλιστα και μια καταγραφή εκκρεμοτήτων του φορέα υλοποίησης.
Ειδικότερα, ο κ. Κεραυνός ρωτήθηκε από τη συνάδελφο Ελευθερία Παϊζάνου: «Για το ζήτημα της ηλεκτρικής διασύνδεσης αναφέρατε πως δεν είναι βιώσιμο το έργο. Πολλές φορές σάς ακούσαμε να λέτε πως οι φορολογούμενοι στην Κύπρο δεν πρέπει να πληρώσουν για ένα «παγωμένο» έργο. Θα συναινέσετε τελικά στην αποδέσμευση των €25 εκατ. προς τον ΑΔΜΗΕ; Ποια θα είναι τα επόμενα βήματα σας;».
Και απάντησε με το εξής: «Η κυβέρνηση αναγνωρίζει πως έχει μια γεωπολιτική αξία αυτό το έργο. Και από εκεί και πέρα, από τον ΑΔΜΗΕ δεν έχουν γίνει όλα όσα είχαν συμφωνηθεί σε ένα πλαίσιο συναντίληψης, είτε είναι χρονοδιαγράμματα, είτε είναι κατασκευή του έργου, είτε βυθομετρήσεις κλπ. Επομένως, υπάρχει μια καθυστέρηση του έργου και από την άλλη δεν μπορούν να απελευθερωθούν χρήματα, αφού δεν έχουν υλοποιηθεί θέματα τα οποία θα έπρεπε να είχαν δρομολογηθεί από τον ΑΔΜΗΕ».
Η δημοσιογράφος επέμεινε: «Άρα εσείς δεν θα συναινέσετε στην εκταμίευση των χρημάτων;».
Και ο υπουργός απάντησε «νομίζω ήμουν ξεκάθαρος».
Περιμένει ο ΑΔΜΗΕ
Από πλευράς του, ο ΑΔΜΗΕ επιμένει πως το έργο προχωρεί, με την κατασκευή του καλωδίου στα εργοστάσια της Nexans και πως τα χρονοδιαγράμματα για την τελική παράδοση του έργου (2030) δεν επηρεάζονται από τις (υπαρκτές) καθυστερήσεις στην πραγματοποίηση των βυθομετρήσεων σε διεθνή ύδατα, λόγω των τουρκικών ενστάσεων και απειλών.
Γι’ αυτό, ο φορέας υλοποίησης ζητά να αρχίσουν οι πληρωμές από την κυπριακή πλευρά, στη βάση της συμφωνίας (πλαίσιο κατανόησης) που υπέγραψαν οι δύο κυβερνήσεις τον Σεπτέμβριο του 2024.
Δηλαδή, καταβολή 25 εκατ. για κάθε χρόνο, για δικαιολογημένα από τη ΡΑΕΚ έξοδα του ΑΔΜΗΕ για την περίοδο 2025-2029.
Ήδη η ΡΑΕΚ ενέκρινε τα πρώτα 25 εκατ., τα οποία όμως για να μπουν στην τσέπη του ΑΔΜΗΕ πρέπει να δώσει έγκριση ο υπουργός Οικονομικών. Και δεν τη δίνει, επειδή ο ίδιος κρίνει πως το έργο δεν προχωρά σε όλα τα επίπεδα, εννοοώντας κυρίως την αναβολή των βυθομετρήσεων.
Ωστόσο, στο πλαίσιο κατανόησης του 2024 δεν καταγράφεται ως προϋπόθεση η ολοκλήρωση οποιωνδήποτε συγκεκριμένων εργασιών προκειμένου να πληρώνεται αυτά τα 25 εκατ. ετησίως ο φορέας υλοποίησης.
Θύμωσαν στην Ελλάδα
Χθες δόθηκε ευρεία κάλυψη σε ελληνικά ΜΜΕ στις αναφορές που έκανε για το θέμα ο κ. Κεραυνός, στο πλαίσιο συνέντευξής του στην «Καθημερινή». Είχε επαναλάβει τη θέση του πως το έργο, στη βάση δύο μελετών που κατέχει, δεν είναι βιώσιμο, αφήνοντας να νοηθεί πως δεν θα συναινέσει στην εκταμίευση των 25 εκατ. ευρώ που αναμένει να πληρωθεί ο ΑΔΜΗΕ, έναντι πολλαπλάσιων δαπανών που έκανε μέχρι στιγμής για τη διασύνδεση.
Σχολιάζοντας τις δηλώσεις Κεραυνού, ο Αντιπρόεδρος της ελληνικής Κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης, μιλώντας στην ΕΡΤ ανέφερε ότι το καλώδιο είναι ενταγμένο στον ευρωπαϊκό ενεργειακό σχεδιασμό και δεν είναι εθνικό σχέδιο της Ελλάδας.
«Αφορά τις διασυνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας σε ευρωπαϊκό επίπεδο και αποτελεί επομένως πρότζεκτ ευρωπαϊκής προτεραιότητας».
Παράλληλα, υπογράμμισε ότι «έχουν υπάρξει κατά καιρούς συζητήσεις μεταξύ των δύο Κυβερνήσεων. Είναι ένα σχέδιο από το οποίο κυρίως ωφελημένη, κατά τη δική μας άποψη, είναι η Κύπρος. Για λόγους νομίζω προφανείς, αίρεται η ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου. Από εκεί και πέρα, η δέσμευση της ελληνικής Κυβέρνησης είναι πάρα πολύ συγκεκριμένη. Έχει εκφραστεί με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους, όχι μόνο με δηλώσεις, αλλά και με συγκεκριμένες κινήσεις από επιμέρους υπουργεία και δημόσιους φορείς, αλλά απομένει να ξεκαθαριστεί τι θέλει να κάνει και η Κύπρος».
«Όσον αφορά στην Ελλάδα, επαναλαμβάνω, η δέσμευσή μας είναι δεδομένη. Η κυπριακή Κυβέρνηση είναι αυτή, μετά και τη δήλωση που έκανε ο Υπουργός Οικονομικών της Κύπρου που πρέπει να αποσαφηνίσει τη στάση της», κατέληξε.
Από την πλευρά του, ο Έλληνας κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης μιλώντας στο Open δήλωσε ότι βούληση της Αθήνας είναι η ολοκλήρωση του έργου, προσθέτοντας πάντως ότι «δεν υπάρχει περίπτωση το σύνολο του δημοσιονομικού κόστους να το επωμιστούν οι Έλληνες φορολογούμενοι. Εμείς επιδιώκουμε το έργο αυτό, δεν αλλάζει η στάση μας. Ένα έργο που δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, δεν θα μπορούσε να πει η Κυβέρνηση πως οι Έλληνες φορολογούμενοι θα επωμιστούν το κόστος».
Στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας σήμερα ο GSI
Σαφές μήνυμα προς την κυπριακή ηγεσία αναφορικά με τον Great Sea Interconnector έστειλε χθες και ο υπουργός Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου.
Μιλώντας στο κεντρικό δελτίο της ΕΡΤ, αναφέρθηκε στις δηλώσεις του Μάκη Κεραυνού, τονίζοντας ότι “στέλνουν ένα αμφίσημο μήνυμα και δημιουργούν ερωτηματικά”. Ο Έλληνας υπουργός ανέδειξε εκ νέου τη σημασία του έργου για την άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου, καθώς και το γεγονός ότι το έσοδο του GSI έχει εγκριθεί προ μηνών από την ΡΑΕΚ.
“Είναι επιτακτική ανάγκη η κυπριακή πλευρά να ξεκαθαρίσει τη θέση της.
Η θέση μας είναι συγκεκριμένη και υλοποιείται από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς”, επεσήμανε σχετικά ο κ. Παπασταύρου, ενώ σημείωσε ότι το θέμα πρόκειται να συζητηθεί στο σημερινό άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας, όπου θα παρευρεθεί από ελλαδικής πλευράς ο υφυπουργός, Νίκος Τσάφος. Την Κυπριακή Δημοκρατία θα εκπροσωπήσει ο γενικός διευθυντής του Υπουργείου Ενέργειας Μάριος Παναγίδης.
Σε ότι αφορά δε την στάση της Άγκυρας, ο υπουργός υποστήριξε πως, οι δηλώσεις Κεραυνού αφορούν την οικονομική βιωσιμότητα του έργου, και όχι τις τουρκικές προκλήσεις.
