Σε μια προσπάθεια να απογαλακτιστεί ενεργειακά από τη Ρωσία μετά την εισβολή στην Ουκρανία, η Ευρωπαϊκή Ένωση κινδυνεύει να υποπέσει σε ένα νέο είδος εξάρτησης – αυτή τη φορά από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η μετατόπιση της ενεργειακής στρατηγικής προς το αμερικανικό LNG (υγροποιημένο φυσικό αέριο) φέρνει μαζί της γεωπολιτικούς, οικονομικούς και τεχνικούς κινδύνους που μοιάζουν, αν όχι υπερβαίνουν, την προηγούμενη εξάρτηση από τη Μόσχα.
Από το 40% της Ρωσίας στο 100% των ΗΠΑ
Μέχρι το 2022, το ρωσικό φυσικό αέριο κάλυπτε περίπου το 40% των εισαγωγών της ΕΕ. Μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, αυτή η εξάρτηση κρίθηκε επικίνδυνη, οδηγώντας την Ένωση να αναζητήσει νέους προμηθευτές. Πλέον, οι ΗΠΑ καλύπτουν ήδη το 44% των εισαγωγών LNG και οι συμφωνίες που προωθούνται ενδέχεται να αυξήσουν αυτό το ποσοστό μέχρι και στο 100%.
Η ΕΕ δεσμεύεται για ετήσιες εισαγωγές αμερικανικής ενέργειας ύψους 250 δισ. δολαρίων, μετατρέποντας τις ΗΠΑ σε σχεδόν αποκλειστικό ενεργειακό εταίρο.
Χαμένοι οι παραδοσιακοί προμηθευτές
Η αύξηση της εξάρτησης από τις ΗΠΑ περιορίζει τον ρόλο κρατών όπως το Κατάρ, η Αλγερία, η Νορβηγία και το Αζερμπαϊτζάν. Οι ρυθμίσεις για τις εκπομπές μεθανίου πλήττουν το Κατάρ, ενώ η Αλγερία χάνει έδαφος παρότι διαθέτει υποδομές προς την Ισπανία και την Ιταλία. Η Νορβηγία, αν και ιστορικά σταθερός προμηθευτής, ενδέχεται να παραγκωνιστεί από τον αμερικανικό όγκο LNG.
Τεχνικά και οικονομικά εμπόδια
Η επέκταση των εξαγωγών LNG από τις ΗΠΑ απαιτεί την κατασκευή νέων μονάδων υγροποίησης και πλοίων μεταφοράς. Οι επενδύσεις εκτιμώνται σε δεκάδες δισ. δολάρια, με χρονικό ορίζοντα υλοποίησης 5 έως 7 ετών. Επιπλέον, το LNG των ΗΠΑ είναι σημαντικά ακριβότερο από το ρωσικό ή το αλγερινό αέριο μέσω αγωγών. Η αυξημένη παγκόσμια ζήτηση, κυρίως από την Ασία, θα εντείνει τις πιέσεις στις ευρωπαϊκές τιμές.
Στρατηγική αβεβαιότητα και γεωπολιτική ευαλωτότητα
Η νέα στρατηγική εγείρει ερωτήματα για τη μακροπρόθεσμη ενεργειακή ανεξαρτησία της ΕΕ. Η αμερικανική πολιτική υπόκειται σε εσωτερικές μεταβολές, ενώ δασμολογικές ή γεωπολιτικές αποφάσεις μπορεί να διαταράξουν τη ροή ενέργειας.
Αναλυτές προειδοποιούν πως η υπερσυγκέντρωση σε έναν νέο προμηθευτή περιορίζει τη διαπραγματευτική ισχύ της Ένωσης και τη στρατηγική της ευελιξία, επαναφέροντας τον κίνδυνο γεωπολιτικής ομηρείας.
Ευρωπαϊκό ενεργειακό δίλημμα
Η ΕΕ καλείται να επιλέξει μεταξύ μιας εύκολης αλλά επικίνδυνης εξάρτησης από τις ΗΠΑ ή μιας πιο δύσκολης πορείας με πολυμερείς ενεργειακές σχέσεις, επενδύσεις σε υποδομές, αποθήκευση και ΑΠΕ.
Το διακύβευμα δεν είναι μόνο τεχνικό ή οικονομικό, αλλά βαθύτατα πολιτικό και στρατηγικό: η ικανότητα της Ευρώπης να διαμορφώνει ανεξάρτητη πολιτική ή να εξαρτάται εκ νέου – αυτή τη φορά από τη Δύση.
Capital.gr
