ΟI ψηφιακές παρεμβάσεις του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, οι ολοκληρωμένες διασταυρώσεις ,οι εντατικοί έλεγχοι και η επέκταση των ηλεκτρονικών συναλλαγών και πληρωμών αποδίδουν καρπούς καθώς αποτελούν τους βασικούς καταλύτες στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής, οι οποίοι γεμίζουν τα κρατικά ταμεία.Τα έσοδα που αποδίδονται στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής αναμένεται το 2025 να προσεγγίσουν τα 2,2 δισ. ευρώ, από 1,7 δισ. ευρώ το 2024.
Η αύξηση αυτή μόνο τυχαία δεν είναι. Αποτελεί βασικό αποτέλεσμα μιας στοχευμένης πολιτικής που επιδιώκει να κλείσει τα παράθυρα φοροδιαφυγής, να φέρει περισσότερες συναλλαγές στο φως και να περιορίσει κάθε δίοδο στη διακίνηση μαύρου χρήματος. Παράλληλα βοηθάει στο να μεγαλώσει το οπλοστάσιο της κυβέρνησης για νέες στοχευμένες ελαφρύνσεις και μέτρα στήριξης χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η συμμόρφωση της χώρας στους νέους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας.
Οι πηγές των εσόδων
Πίσω από αυτή την προσπάθεια βρίσκεται η πλήρης ψηφιοποίηση των συναλλαγών. Η ηλεκτρονική παρακολούθηση της διακίνησης αγαθών, η αυτόματη αποστολή παραστατικών στην ΑΑΔΕ σε πραγματικό χρόνο και η διασταύρωση δεδομένων μεταξύ διαφορετικών φορέων έχουν αλλάξει το τοπίο. Το ηλεκτρονικό πελατολόγιο, που εφαρμόζεται ήδη στον κλάδο των οχημάτων, δημιουργεί έναν νέο χάρτη συναλλαγών μεταξύ παρόχων και πελατών. Το ψηφιακό δελτίο αποστολής καταγράφει online τη διακίνηση αγαθών, από την αποθήκη μέχρι τον τελικό προορισμό, δυσκολεύοντας τη “μαύρη” διακίνηση προϊόντων.
Καθοριστικό εργαλείο στον πόλεμο με τη φοροδιαφυγή έπαιξε η μαζική διασύνδεση POS και ταμειακών μηχανών με τα πληροφοριακά συστήματα της ΑΑΔΕ. Περίπου 430.000 τερματικά και ταμειακές μηχανές “μιλούν” πλέον απευθείας με την εφορία, στέλνοντας σε πραγματικό χρόνο στοιχεία για κάθε έκδοση απόδειξης. Αυτό σημαίνει ότι ο ΦΠΑ που χρεώνεται μπορεί να αντιστοιχηθεί άμεσα με τον ΦΠΑ που δηλώνεται, περιορίζοντας δραστικά γνωστά φαινόμενα.
Παράλληλα, τα POS έχουν γίνει υποχρεωτικά σε κλάδους που μέχρι πρόσφατα αντιστέκονταν: ταξί, υπαίθριες αγορές, επαγγέλματα που παραδοσιακά λειτουργούσαν ως προπύργια των μετρητών. Η επέκταση της χρήσης ηλεκτρονικών πληρωμών σε αυτούς τους χώρους περιορίζει πλέον τα αδήλωτα εισοδήματα.
Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η καθολική ενεργοποίηση του MyData. Με το MyData, κάθε παραστατικό διαβιβάζεται αυτόματα, ηλεκτρονικά και υποχρεωτικά. Το αποτέλεσμα είναι ότι η φορολογική διοίκηση αποκτά πλήρη εικόνα του τζίρου μιας επιχείρησης, όχι μόνο στο τέλος του χρόνου, αλλά καθημερινά. Η δυνατότητα αυτή δεν λειτουργεί μόνο κατασταλτικά. Λειτουργεί και αποτρεπτικά: το περιθώριο για εικονικά τιμολόγια, εικονικές δαπάνες ή “φουσκωμένα” έξοδα στενεύει, γιατί τα στοιχεία διασταυρώνονται αυτομάτως με δηλώσεις εισοδήματος και ΦΠΑ. Η εφορία δεν περιμένει πλέον τη δήλωση για να ελέγξει αλλά ελέγχει πριν ακόμη αυτή κατατεθεί. Αυτό οδηγεί σε ένα πιο διαφανές φορολογικό περιβάλλον.
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται και στις νεοσύστατες επιχειρήσεις. Πλέον, για τα δύο πρώτα χρόνια λειτουργίας, οι επιχειρήσεις με απλογραφικά βιβλία υποχρεώνονται σε μηνιαία δήλωση ΦΠΑ αντί για τριμηνιαία. Με αυτόν τον τρόπο η ΑΑΔΕ αποκτά συχνότερη και πιο “φρέσκια” εικόνα της πραγματικής οικονομικής δραστηριότητας κάθε νέας εταιρείας. Αν εντοπιστούν από νωρίς ασυνέπειες ανάμεσα στον τζίρο και στον δηλωθέντα ΦΠΑ, ο έλεγχος ενεργοποιείται άμεσα, πριν παγιωθούν πρακτικές φοροδιαφυγής.
Τα νέα εργαλεία που έρχονται
Το επόμενο στάδιο της στρατηγικής έχει αρχίσει και χτίζεται.Από το νέο έτος, οι μισθώσεις ακινήτων μπαίνουν επίσης στο στόχαστρο: τα ενοίκια θα καταβάλλονται αποκλειστικά μέσω τραπεζών. Αυτό το μέτρο αγγίζει μια από τις πιο ανθεκτικές εστίες αδήλωτου εισοδήματος, τα “μαύρα ενοίκια”, και στοχεύει να περιορίσει τη φορολογική απώλεια από τη μικρή και μεσαία ιδιοκτησία.Το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, στο νέο Δημοσιονομικό Σχέδιο που έχει αποσταλεί στις Βρυξέλλες, περιγράφει μέτρα που διευρύνουν ακόμη περισσότερο το πεδίο παρέμβασης. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται ενα ειδικό φορολογικό πλέγμα για τις πολυεθνικές, ώστε να περιορίζεται η μεταφορά κερδών σε χώρες χαμηλής φορολόγησης, η εποπτεία στις συναλλαγές με κρυπτονομίσματα, η νέα πλατφόρμα για την πλήρη ψηφιακή χαρτογράφηση των ακινήτων της χώρας.
Στο επίκεντρο τίθεται και η τεχνητή νοημοσύνη. Ένα προηγμένο Σύστημα Επιχειρηματικής Ευφυΐας (Business Intelligence) και Ανάλυσης Δεδομένων βρίσκεται σε ανάπτυξη, με αποστολή να εντοπίζει τη μη συμμόρφωση και να προβλέπει συμπεριφορές υψηλού κινδύνου πριν αυτές εξελιχθούν σε απώλειες εσόδων.Ταυτόχρονα ουσιαστικό ρόλο στους νέους ελέγχους θα παίξει το Σύστημα Διαχείρισης Κινδύνου Συμμόρφωσης (CRM) και Επιχειρησιακού Κινδύνου (ERM), που θα καταγράφει και θα παρακολουθεί όχι μόνο ποιον πρέπει να ελέγξει η εφορία, αλλά και πού η ίδια η διοίκηση ενδέχεται να παρουσιάζει κενά.
capital.gr
