Την ταχεία ανάπτυξη της δραστηριότητας κυπριακών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην αμυντική βιομηχανία υπογράμμισαν κατά τη σημερινή συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, τόσο το ΚΕΒΕ, όσο και ο Σύνδεσμος Εταιρειών Έρευνας και Καινοτομίας (ΣΕΕΚ). Σύμφωνα με το ΚΕΒΕ, ο αριθμός των εταιρειών αυτών δεκαπλασιάστηκε τα τελευταία χρόνια, ενώ σύμφωνα με τον ΣΕΕΚ η δράση τους αποφέρει έσοδα της τάξης των €40 εκ.
Ο Υπουργός Άμυνας, Βασίλης Πάλμας, μιλώντας ενώπιον της Επιτροπής είπε ότι η αμυντική βιομηχανία είναι θέμα «εμβληματικού περιεχομένου» για το Υπουργείο και διαβεβαίωσε ότι η ανάπτυξή της συνιστά προτεραιότητα στους σχεδιασμούς της Κυβέρνησης. Ο ΣΕΕΚ από πλευράς του σημείωσε ότι ο ρόλος του Υπουργείου Άμυνας υπήρξε κομβικός στην ανάπτυξη της δραστηριότητας των εταιρειών στον τομέα αυτό τα τελευταία χρόνια, με τη δημιουργία και αρμόδιων τμημάτων και διευθύνσεων.
Την Επιτροπή απασχόλησε στη σημερινή της συνεδρίαση η ανάγκη προώθησης και ανάπτυξης της αμυντικής βιομηχανίας στην Κύπρο, με τη συζήτηση να εστιάζει στη βιομηχανική πτυχή της ανάπτυξης της αμυντικής βιομηχανίας και στην πτυχή της καινοτομίας ως παραμέτρου καθοριστικής σημασίας.
Ο Υπουργός Άμυνας έκανε λόγο για «μία πολύ εποικοδομητική και παραγωγική συνεδρίαση», σημειώνοντας ότι «υπήρξε συναντίληψη απόψεων, προσεγγίσεων, φιλοσοφίας και θέσεων». Υπογράμμισε ότι από την περαιτέρω ανάπτυξη της αμυντικής βιομηχανίας στην Κύπρο, μόνο οφέλη μπορούν να προκύψουν.
Ανέφερε ότι η κυπριακή αμυντική βιομηχανία είναι έτοιμη να παραγάγει τελικά προϊόντα, ενώ σημείωσε ότι οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην αμυντική βιομηχανία, έχουν τη δυνατότητα να δώσουν προϊόντα και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, αλλά και τον ιδιωτικό, εξυπηρετώντας έτσι και άλλους τομείς της οικονομίας.
Ο κ. Πάλμας υπογράμμισε ότι είναι «εκ των ων ουκ άνευ» η στήριξη και η ώθηση στην αμυντική βιομηχανία, ενώ πρόσθεσε ότι έχουν διαφανεί ήδη τα πρώτα αποτελέσματα. Ως θετική παράμετρο της προσπάθειας που είναι σε εξέλιξη, ανέδειξε το γεγονός ότι οι κυπριακές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην αμυντική βιομηχανία, αντλούν κονδύλια και από την ΕΕ, εξηγώντας ότι υπόκεινται σε ελέγχους για να μπορούν να τα εξασφαλίσουν και ότι γι’ αυτό η αξιοπιστία τους είναι σε υψηλό επίπεδο.
Ο Υπουργός ανέφερε, επίσης, ότι το Υπουργείο επιχορηγεί τις εταιρείες για να δώσουν ώθηση στα προϊόντα τους, αλλά και τη συμμετοχή τους σε διεθνείς εκθέσεις για αμυντικό υλικό, με τον Πρόεδρο της Επιτροπής και Βουλευτή του ΔΗΣΥ, Κυριάκο Χατζηγιάννη, να διευκρινίζει ότι αυτού του είδους η στήριξη παρέχεται σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε διάφορους τομείς. Εξάλλου, ο κ. Πάλμας σημείωσε ότι, από τη στιγμή που οι εταιρείες αυτές παράγουν, συνεισφέρουν και στο ΑΕΠ της χώρας.
Ανέφερε, ακολούθως, ότι το Υπουργείο θέτει στις χώρες με τις οποίες υπάρχει συνεργασία για εξοπλισμούς και προγράμματα, το θέμα συνεργειών με τις κυπριακές εταιρείες, που δραστηριοποιούνται στη βιομηχανία, με σκοπό την προώθηση της συμπαραγωγής προϊόντων της αμυντικής βιομηχανίας.
Απαντώντας σε ερώτηση του κ. Χατζηγιάννη αναφορικά με την κατανομή του κονδυλίου του προγράμματος SAFE της ΕΕ για εξοπλισμούς, ο κ. Πάλμας εξήγησε ότι έως και 60% θα κατανεμηθεί στις μεγάλες χώρες – μέλη και ότι ένα μικρότερο μερίδιο μένει να καθοριστεί για τις υπόλοιπες.
Υπογράμμισε ότι Ελλάδα και Κύπρος βάζουν τα θέματα που αφορούν την ιδιαιτερότητα που υπάρχει λόγω συνόρων με την Τουρκία και ότι, στο πλαίσιο της αξιολόγησης που γίνεται, διεκδικούν να μην βρεθούν στην ίδια μοίρα με το Λουξεμβούργο και το Βέλγιο, χώρες που βρίσκονται στην ενδοχώρα της ΕΕ. Εξήγησε ότι ζητείται από την ΕΕ να επιδείξει την ίδια ευαισθησία που επιδεικνύει για της Βαλτικές χώρες, «οι οποίες κινδυνεύουν κατά τους Ευρωπαίους από τη Ρωσία», όπως είπε.
Εξάλλου, η Αναπληρώτρια Διευθύντρια του Υπουργείου, Άννα Αριστοτέλους, ανέφερε ενώπιον της Επιτροπής ότι στο πλαίσιο των συμβάσεων που συνάπτει το Υπουργείο με ξένες εταιρείες αναδόχους έργων, τις προτρέπουν να αναπτύσσουν συνεργασία με κυπριακές εταιρείες. Ανέφερε, επίσης, ότι στην έκθεση αμυντικών εξοπλισμών που πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα πρόσφατα, συμμετείχαν 13 κυπριακές εταιρείες.
Ο Διευθυντής Εξοπλισμών του Υπουργείου, Παναγιώτη Συμεού, επιβεβαίωσε ότι υπάρχει κατεύθυνση για ανάπτυξη συνεργασιών με το εξωτερικό, σημειώνοντας ότι η κυπριακή αμυντική βιομηχανία δεν αφορά μόνο για τις ανάγκες της ΕΦ, αλλά έχει πολύ μεγάλες προοπτικές λόγω της στρατηγικής της θέσης. Εξήγησε ότι για τον λόγο αυτό χρειάζεται μητρώο εταιρειών, ώστε να γνωρίζει το Υπουργείο σε ποιες μπορεί να απευθύνεται, αλλά και ποιες πρέπει να κοινοποιεί σε εταιρείες του εξωτερικού για σκοπούς συνεργασιών. Όσον αφορά το μητρώο εταιρειών, ο Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας του ΚΕΒΕ, Αντρέας Αντρέου, ανέφερε ενώπιον της Επιτροπής ότι είναι σε εξέλιξη η ετοιμασία του.
Από την πλευρά του ο Διευθυντής Γενικών Προμηθειών και Ανάπτυξης Αμυντικών Δυνατοτήτων, Παναγιώτης Χατζηπαυλής, εξέφρασε την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η Κύπρος είναι ανάμεσα στις χώρες που εξασφαλίζει κονδύλια από το European Defence Fund. Σημείωσε, ακόμα, ότι με ευρωπαϊκό κονδύλι €500.000 ετοιμάζεται η στρατηγική της αμυντικής βιομηχανίας, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί σε περίπου 1,5 χρόνο.
Ανάγκη για τον κατάλληλο εξοπλισμό, την κατάλληλη στιγμή, είπε ο Αρχηγός Ε.Φ.
Ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Φρουράς (ΕΦ), Αντιστράτηγος Γεώργιος Τσιτσικώστας, υπογράμμισε την ανάγκη να διατίθεται στην Εθνική Φρουρά το κατάλληλο υλικό, τη στιγμή που αυτό είναι αναγκαίο. Εξήγησε ότι την παρούσα συγκυρία όλοι ψάχνουν αμυντικό υλικό, γιατί παρατηρούνται μεγάλες καθυστερήσεις στην αγορά. Πρόσθεσε ότι γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο πολλές χώρες καταφεύγουν στην παραγωγή αντιγράφων, για να καλύψουν τις ανάγκες τους.
Στο πλαίσιο αυτό, σημείωσε ότι ενδεχομένως να πρέπει να αναθεωρηθούν και κάποιες διαδικασίες που αφορούν στην προμήθεια της ΕΦ με υλικό. Όπως είπε, οι ισχύουσες διαδικασίες είναι τέτοιες, ώστε και σήμερα ακόμα να τελειώσει η παραγωγή υλικού, μπορεί να παρέλθουν έως και τρία χρόνια για να παραδοθεί αυτό, με αποτέλεσμα τότε αυτό να είναι ήδη ξεπερασμένο τεχνολογικά.
Ο Αντιστράτηγος Τσιτσικώστας είπε ότι η ΕΦ δεν έχει παραλάβει μέχρι στιγμής τελικό προϊόν από κυπριακές εταιρείες, όμως έχει κάνει δοκιμές. Σημείωσε ότι κατά τις δοκιμές εμφανίστηκαν προϊόντα που είναι ανταγωνιστικά, ενώ ανέδειξε ως σημαντική παράμετρο της διαδικασίας παραγωγής τις δοκιμές και την αξιολόγηση του υλικού αυτού.
Έσοδα €40 εκ. από κυπριακές εταιρείες αμυντικής βιομηχανίας
Ο Σύνδεσμος Εταιρειών Έρευνας και Καινοτομίας Κύπρου (ΣΕΕΚ) ανακοίνωσε στην Επιτροπή ότι τα έσοδα που αποφέρει η δραστηριότητα των κυπριακών εταιρειών αμυντικής βιομηχανίας ανέρχεται στα €40 εκ. Σημείωσε ότι το Υπουργείο Άμυνας ήταν πυλώνας ανάπτυξης για τη δραστηριότητα των εταιρειών αυτών, αναφέροντας ότι σήμερα συμμετέχουν σε δεκάδες έργα μέσω κοινοπραξιών, αποτελώντας κομμάτι της εφοδιαστικής αλυσίδας ευρωπαϊκών αμυντικών συστημάτων. Ανέφερε, ακόμα, ότι στο πλαίσιο της δραστηριότητας αυτής εργοδοτούνται χιλιάδες Κύπριοι επιστήμονες.
Εξάλλου, ο Αντρέας Αντρέου, Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας του ΚΕΒΕ, είπε ότι ο αριθμός των κυπριακών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην αμυντική βιομηχανία αυξήθηκε σε περίπου 30, αρχικά ήταν μόλις 2-3. Πρόσθεσε ότι η Κύπρος, πριν λίγα χρόνια δεν ήταν καν στον χάρτη της αμυντικής βιομηχανίας, όμως σήμερα οι εταιρείες αυτές αντλούν κονδύλια από ΕΕ για να αναπτύξουν την δραστηριότητά τους. Σημείωσε ότι υπάρχουν πολλά βήματα που πρέπει να γίνουν για να παραχθούν τελικά προϊόντα, όμως στα θετικά αναγνώρισε το γεγονός ότι υπάρχει ανοιχτή επικοινωνία με το Υπουργείο Άμυνας.
Επίσης, σύμφωνα με την ΟΕΒ, είναι αυτονόητη η ανάγκη ανάπτυξης της αμυντικής βιομηχανίας και απαραίτητη η στήριξη από την πολιτεία, ενώ σημείωσε ότι είναι σημαντικό το Υπουργείο, για την ανάθεση έργων να βάζει ως όρο τη συμμετοχή κυπριακών εταιρειών και να προκρίνονται οι κυπριακές εταιρείες για προϊόντα και υπηρεσίες.
Σε κοινή κατεύθυνση Πανεπιστήμιο Κύπρου, ΤΕΠΑΚ και Υφυπουργείο Έρευνας
Την πρόθεσή τους να συμβάλουν στην προσπάθεια ανάπτυξης της έρευνας και της καινοτομίας που θα δώσει ώθηση και στην αμυντική βιομηχανία της Κύπρου εξέφρασαν τα δημόσια πανεπιστήμια και το Υφυπουργείο Έρευνας και Καινοτομίας, κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής.
Ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου, Τάσος Χριστοφίδης, σημείωσε ότι πρόσφατα αναδείχθηκαν ως προτεραιότητα για τα πανεπιστήμια της ΕΕ τα θέματα άμυνας και εξέφρασε την πρόθεση το Πανεπιστήμιο Κύπρου να είναι μέρος αυτής της προσπάθειας. Επεσήμανε, όμως, ότι θα πρέπει να κλείσει η εκκρεμότητα που αφορά στη νομοθεσία για τεχνοβλαστούς. Υπογράμμισε την ανάγκη για ευελιξία στις διαδικασίες, ώστε να μην είναι τεχνολογικά ξεπερασμένα τα αμυντικά υλικά που διατίθενται προς χρήση. Το ΤΕΠΑΚ σημείωσε ότι δίνει έμφαση στις τεχνολογίες αιχμής διττής χρήσης και ότι το τεχνολογικό πάρκο στα Πολεμίδια έχει ήδη δρομολογηθεί.
Ο Χρίστος Ασπρής, Ανώτερος Λειτουργός του Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, σημείωσε, ότι δίνεται έμφαση στην κυβερνοασφάλεια και την ψηφιακή πολιτική και ότι διατίθενται υπερδιπλάσια κονδύλια για την έρευνα στα κέντρα αριστείας. Ανέφερε ότι εντοπίζεται αδυναμία στη μεταφορά της έρευνας στην αγορά και ότι εστιάζει σε αυτό το Υφυπουργείο, με σκοπό τη δημιουργία υποδομών συνεργασίας μεταξύ πανεπιστημίων και επιχειρήσεων.
Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση, ο Πρόεδρος της Επιτροπής και Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Κυριάκος Χατζηγιάννη, εξέφρασε ικανοποίηση για τα βήματα που έχουν γίνει από πλευράς επιχειρήσεων και Υπουργείο Άμυνας.
«Οφείλουμε να κινηθούμε με πολύ πιο γρήγορους ρυθμούς για το θέμα της ανάπτυξης αμυντικής βιομηχανίας στη χώρα μας», είπε. «Έχουν γίνει αρκετά πράγματα από πλευράς της βιομηχανίας, των εταιρειών, με τη συμβολή των επιμελητηρίων και της ΟΕΒ, καθώς επίσης και σε επίπεδο θεσμικό, όπου έχει συσταθεί ουσιαστικά η όλη δομή κάτω από το Υπουργείο Άμυνας», σημείωσε, κάνοντας λόγο για «μια εξέλιξη πολύ θετική».
Συνέχισε, εκφράζοντας «τεράστιες ανησυχίες» για τους «πολύ αργούς ρυθμούς» στην ετοιμασία στρατηγικής για την αμυντική βιομηχανία. Είπε, επίσης, ότι το Υπουργείο Βιομηχανίας της χώρας «πόρρω απέχει από το να αντιληφθεί τις ευθύνες του» και ότι το Υπουργείο Παιδείας δεν επενδύει στην κατάρτιση προσωπικού για την εν λόγω βιομηχανία, μέσω των τεχνικών σχολών. Υπογράμμισε την ανάγκη να συνδράμουν σε ό,τι αφορά την καινοτομία και την έρευνα τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά ινστιτούτα της χώρας.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Κώστας Κώστα, κατά την τοποθέτησή του στη συνεδρίαση της Επιτροπής επεσήμανε τις τεράστιες δυνατότητες της αμυντικής βιομηχανίας της Κύπρου, προσθέτοντας ότι δεν τίθεται μόνο ζήτημα δυνατοτήτων, αλλά και αναγκών που υπάρχουν, λόγω της κατοχής. Υπογράμμισε τις συνέπειες στην ανάπτυξη του τομέα αυτού, λόγω στασιμότητας στη δημιουργία τεχνολογικού πάρκου για δεκαετίες.
ΚΥΠΕ
