Ο προϋπολογισμός της ΕΕ για το 2026 τέθηκε σε ισχύ μετά την επίσημη υπογραφή του από την πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Roberta Metsola, σηματοδοτώντας ένα πακέτο ύψους 192,8 δισ. ευρώ σε αναλήψεις υποχρεώσεων και 190,1 δισ. ευρώ σε πληρωμές. Το Κοινοβούλιο εξασφάλισε ενισχυμένη χρηματοδότηση για την έρευνα, τις διασυνοριακές υποδομές, την ασφάλεια των συνόρων, τη δράση για το κλίμα και την εξωτερική πολιτική.
Μετά τη συμφωνία της 15ης Νοεμβρίου με τα κράτη μέλη, το Κοινοβούλιο πέτυχε πρόσθετους πόρους ύψους 372,7 εκατ. ευρώ πέραν της αρχικής πρότασης της Επιτροπής, εστιάζοντας σε προγράμματα που βελτιώνουν τη ζωή των πολιτών, ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα και αντιμετωπίζουν τις αμυντικές προκλήσεις.
Ενίσχυση σε βασικά προγράμματα της ΕΕ
Για την προώθηση της ανταγωνιστικότητας και την αναβάθμιση των υποδομών, το Κοινοβούλιο αύξησε τη χρηματοδότηση του Horizon Europe κατά 20 εκατ. ευρώ, ενώ τα δίκτυα μεταφορών και ενέργειας λαμβάνουν επιπλέον 23,5 εκατ. ευρώ.
Σημαντική ενίσχυση προβλέπεται και για την πολιτική προστασία και το RescEU με 10 εκατ. ευρώ, καθώς και για τη στρατιωτική κινητικότητα και τη διαχείριση συνόρων, που λαμβάνουν επίσης από 10 εκατ. ευρώ.
Στον τομέα της πράσινης μετάβασης, το πρόγραμμα LIFE ενισχύεται με 10 εκατ. ευρώ, ενώ EU4Health και Erasmus+ λαμβάνουν επιπλέον 3 εκατ. ευρώ το καθένα.
Η Νότια Γειτονία εξασφαλίζει 35 εκατ. ευρώ, η Ανατολική Γειτονία ενίσχυση 25 εκατ. ευρώ, ενώ η ανθρωπιστική βοήθεια αυξάνεται κατά 35 εκατ. ευρώ, ως απάντηση στην αυξανόμενη γεωπολιτική αστάθεια και την κλιματική κρίση.
Η χρηματοδότηση για προώθηση ευρωπαϊκών γεωργικών προϊόντων στο πλαίσιο του ΕΓΤΕ αυξάνεται κατά 105 εκατ. ευρώ, με στόχο τη δημιουργία ευκαιριών για νέους γεωργούς.
Κόστος αποπληρωμής του NextGenerationEU
Η ΕΕ αντιμετωπίζει απροσδόκητη αύξηση του κόστους δανεισμού για το NextGenerationEU κατά 4,2 δισ. ευρώ το 2026, ποσό διπλάσιο από τις αρχικές εκτιμήσεις. Το Κοινοβούλιο διασφάλισε ότι το πρόσθετο κόστος δεν θα επηρεάσει βασικά προγράμματα όπως το Erasmus+ και το EU4Health, μέσω του μηχανισμού «διαδοχικής αντιμετώπισης» που προστατεύει κρίσιμες επενδύσεις.
Ο τελικός προϋπολογισμός διαμορφώνεται κάτω από τα ανώτατα όρια του δημοσιονομικού πλαισίου κατά 715,7 εκατ. ευρώ σε αναλήψεις υποχρεώσεων, δημιουργώντας περιθώριο για απρόβλεπτα γεγονότα.
Η ψηφοφορία στο Κοινοβούλιο κατέληξε σε 419 ψήφους υπέρ, 185 κατά και 53 αποχές, ενώ το Συμβούλιο επικύρωσε τη συμφωνία τη Δευτέρα.
Δηλώσεις
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Προϋπολογισμών Johan Van Overtveldt σημείωσε ότι ζούμε σε «ταραγμένους καιρούς» και τόνισε τη σημασία της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας.
Ο γενικός εισηγητής για τον προϋπολογισμό Andrzej Halicki υπογράμμισε πως η συμφωνία ενισχύει μια ασφαλέστερη και ισχυρότερη Ευρώπη, ανατρέποντας περικοπές του Συμβουλίου.
Ο εισηγητής Matjaž Nemec ανέφερε ότι ο προϋπολογισμός «αντικατοπτρίζει μια Ευρώπη που επενδύει στη γνώση, τη νεολαία, το περιβάλλον, την αλληλεγγύη και την ανθρωπιστική βοήθεια».
