Στα χέρια του Προέδρου της Δημοκρατίας βρίσκεται ο κατάλογος με τους πέντε υποψηφίους που προτείνονται για τη θέση Κύπριου δικαστή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ).
Το Σώμα Επιλογής που έχει συσταθεί στο Υπουργείο Εξωτερικών έχει προκρίνει τους πέντε από τους εννιά υποψηφίους που πέρασαν από συνέντευξη και τώρα επαφίεται στον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη να επιλέξει τους τρεις από τον κατάλογο των πέντε, για να τον αποστείλει στην κοινοβουλευτική συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Υπενθυμίζεται ότι αυτή είναι η δεύτερη διαδικασία που γίνεται για την επιλογή του αντικαταστάτη του Κύπριου δικαστή στο ΕΔΑΔ Γιώργου Σεργίδη η θητεία του οποίου ολοκληρώθηκε, αφού η προηγούμενη απέτυχε. Τον περασμένο Σεπτέμβριο είχε γνωστοποιηθεί ότι η κοινοβουλευτική συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης δεν ενέκρινε τους τρεις υποψηφίους που απέστειλε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, επειδή έκρινε ότι η μια υποψήφια η οποία κρίθηκε ότι δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις εκλογής ως δικαστές του ΕΔΑΔ.
Ο κατάλογος τότε αφορούσε στις υποψήφιες Νατάσα Μαυρονικόλα, Έλενα Εφραίμ και Μαρίκα Παπαθωμά Καλλίγερου. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της Επιτροπής του Συμβουλίου της Ευρώπης, είχε επισημανθεί τότε ότι «περιλαμβάνονται στον κατάλογο και υποψήφιοι που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις εκλογής ως δικαστές του ΕΔΔΑ/ΕΔΑΔ [άρθρο 21]». Στα κριτήρια περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων και τα εξής: «1. Οι δικαστές πρέπει […] και να συγκεντρώνουν τα απαιτούμενα προσόντα για την άσκηση υψηλών δικαστικών καθηκόντων ή να είναι αναγνωρισμένης αυθεντίας νομομαθείς». Η υποψήφια που απορρίφθηκε ήταν η κ. Μαρίκα Παπαθωμά Καλλίγερου, μέλος του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου, για την οποία είχε γνωσθεί αργότερα ότι διετέλεσε για κάποια χρονικά διαστήματα δικηγόρος του νυν Προέδρου της Δημοκρατίας.
Όπως επίσης εγνώσθη, η κ. Καλλίγερου κατά τη διαδικασία της συνέντευξης, η παρουσία της ενώπιον τη αρμόδιας κοινοβουλευτικής επιτροπής του Συμβουλίου της Ευρώπης κρίθηκε ως μη ικανοποιητική. Επειδή όμως η Επιτροπή έπρεπε να παραπέμψει τρία ονόματα στην Ολομέλεια, προέκυψε το θέμα με την επιστροφή της λίστας και την παράκληση για αποστολή νέας. Στη λίστα με τα πέντε ονόματα που διαβιβάστηκε στον Πρόεδρο, σύμφωνα με πληροφορίες μας, περιλαμβάνονται δύο άλλες υποψήφιες.
Σημειώνεται ότι η επιτροπή Νομικών της κοινοβουλευτικής συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης απαιτεί όπως και τα τρία πρόσωπα που προτείνονται από μία χώρα βρίσκονται περίπου στο ίδιο υψηλό επίπεδο, έτσι ώστε να μη υπάρχουν σκιές ότι ευνοούνται κάποιοι.
Πληροφορίες του «Φ» αναφέρουν ότι αρχικά στη νέα διαδικασία οι υποψήφιοι που υπέβαλαν αίτηση ήταν 12. Ωστόσο στη συνέντευξη ενώπιον του Σώματος Επιλογής στο Υπουργείο Εξωτερικών παρουσιάστηκαν οι εννιά. Από αυτούς προκρίθηκαν οι πέντε και η σχετική λίστα διαβιβάστηκε στον Πρόεδρο. Σύμφωνα με τη διαδικασία, ο κατάλογος των τριών υποψηφίων της Δημοκρατίας θα υποβληθεί στην κοινοβουλευτική συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης, η οποία κατόπιν ψηφοφορίας θα επιλέξει ένα εκ των τριών υποψηφίων για τη θέση του Δικαστή. Σημειώνεται ότι πριν από την υποβολή των τριών υποψηφίων προς την κοινοβουλευτική συνέλευση, η Δημοκρατία οφείλει να υποβάλει τον κατάλογο των τριών υποψηφίων στη Συμβουλευτική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων του Συμβουλίου της Ευρώπης η οποία θα συμβουλεύσει τη Δημοκρατία εάν οι υποδεικνυόμενοι υποψήφιοι πληρούν τις προϋποθέσεις που θέτει η Σύμβαση για την εκλογή δικαστών.
Σύμφωνα με τον κανονισμό, οι υποψήφιοι πρέπει να έχουν ηλικία μικρότερη των 65 ετών κατά την ημερομηνία κατά την οποία κατατέθηκε η λίστα από την Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης. Σημειώνεται πως οι δικαστές μετέχουν στη σύνθεση του ΕΔΑΔ υπό την ατομική τους ιδιότητα και κατά τη διάρκεια της 9ετούς θητείας τους δεν μπορούν να ασκούν καμία δραστηριότητα η οποία δεν είναι συμβατή με τις απαιτήσεις για ανεξαρτησία, αμεροληψία και υποχρέωση να τελούν στη διάθεση του Δικαστηρίου ως εργαζόμενοι πλήρους απασχόλησης.
