Απαντητική επιστολή προς την Πρόεδρο του ΔΗΣΥ, Αννίτα Δημητρίου, σε σχέση με την παρατεταμένη ανομβρία και την επείγουσα ανάγκη στρατηγικής διαχείρισης των υδάτινων πόρων, απέστειλε την Τετάρτη εκ μέρους του Προέδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη, η Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Μαρία Παναγιώτου, στην οποία τονίζει ότι η Κυβέρνηση προχωρά με συγκεκριμένο σχεδιασμό στη μόνιμη επίλυσή των προβλημάτων του υδατικού.
Σύμφωνα με πληροφορίες, με την επιστολή της εκ μέρους του Προέδρου Χριστοδουλίδη, με την οποία απαντά σε επιστολή της κ. Δημητρίου προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ημερομηνίας 28 Μαρτίου 2025, η αρμόδια Υπουργός καλεί την Αννίτα Δημητρίου όπως καταθέσει συγκεκριμένες εισηγήσεις σε σχέση με το πρόβλημα του υδατικού, αφού νωρίτερα την Τετάρτη η ίδια σε γραπτή δήλωσή της, δήλωνε ότι ο ΔΗΣΥ «είναι έτοιμος να συμβάλει εποικοδομητικά και να δράσει με την αίσθηση του κατ’ επείγοντος σε οτιδήποτε κριθεί ως αναγκαίο».
Επιπρόσθετα, η κ. Δημητρίου είχε σημειώσει πως το υδατικό εξελίσσεται σε πρόβλημα εθνικής ασφάλειας για τη χώρα μας, αναφέροντας ότι «αν συνεχίσουμε στο δρόμο της αδράνειας θα οδηγηθούμε σε στρατηγικό αδιέξοδο: ή θα διψάσουμε ή θα εξαρτηθούμε από την Τουρκία».
Είναι για αυτό τον λόγο, πρόσθεσε, που την περασμένη εβδομάδα «έστειλα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας επιστολή για να συγκαλέσει Εθνικό Συμβούλιο για το θέμα του νερού. Να δράσουμε άμεσα. Για τις οικογένειες, τους γεωργούς, τον τουρισμό. Να μην τους αφήσουμε απροστάτευτους.Το θέμα απαιτεί συλλογική δράση. Κυβέρνηση, Βουλή, πολιτική ηγεσία. Μαζί. Να συζητήσουμε, να αποφασίσουμε, να δώσουμε λύσεις στους πολίτες πριν να είναι αργά».
Στην επιστολή της, η κ. Παναγιώτου τονίζει πως ύψιστη προτεραιότητα της Κυβέρνησης είναι να συνεχίσει την πλήρη κάλυψη των αναγκών ύδρευσης, τονίζοντας ότι με συγκεκριμένο σχεδιασμό προχωρούν στη μόνιμη επίλυσή των προβλημάτων, ενώ σημειώνει ότι στην περίπτωση που απαιτηθούν περικοπές, στόχος της κυβέρνησης είναι αυτές να περιοριστούν στον ελάχιστο δυνατό βαθμό.
Η Υπουργός Γεωργίας αναφέρει ότι η Κύπρος «διανύει έναν από τους χειρότερους κύκλους ανομβρίας, γεγονός το οποίο επιβεβαιώνει τις τουλάχιστον προ δεκαετίας προβλέψεις των επιστημόνων, οι οποίες είτε είχαν αγνοηθεί είτε δεν είχαν ληφθεί σοβαρά υπόψη».
«Προτεραιότητά μας αποτελεί να διασφαλίσουμε τη συνέχιση της κάλυψης των αναγκών ύδρευσης σε όλη την ελεύθερη Κύπρο και να δώσουμε μόνιμη λύση στο πρόβλημα με απεξάρτηση της κάλυψης των υδρευτικών μας αναγκών από τις καιρικές συνθήκες», σημειώνει.
Στο πλαίσιο αυτό, η κ. Παναγιωτού αναφέρει ότι «ήδη από το 2023 όλες οι μονάδες αφαλάτωσης τέθηκαν σε πλήρη λειτουργία», ενώ σημειώνει πως προχώρησαν σε βελτίωση της υδατοπρομήθειας Kοινοτήτων της Επαρχίας Λευκωσίας, Λεμεσού και Πάφου με σκοπό την ικανοποίηση έκτακτων αναγκών ύδρευσης εξαιτίας προβλημάτων που οφείλονται στην υποβάθμιση των υδροφορέων λόγω ανομβρίας.
Επίσης, σημειώνει την εγκατάσταση μονάδων ταχυδιϋλιστηρίων στο Φρέναρος, για την ενίσχυση της υδροδότησης των περιοχών Αγ. Νάπας – Παραλιμνίου και τον προγραμματισμό και την υλοποίηση των απαραίτητων ενεργειών για εγκατάσταση πρόσθετης μονάδας ταχυδιυλιστηρίου στο Φράγμα Ταμασού, για κάλυψη των υδρευτικών αναγκών των εξυπηρετούμενων Κοινοτήτων.
Επιπροσθέτως, αναφέρει πως προχώρησαν σε αναβαθμίσεις στα κεντρικά συστήματα υδατοπρομήθειας, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα παραλαβής όσο το δυνατόν μεγαλύτερων ποσοτήτων νερού, ενώ προσθέτει πως η κυριότερη αναβάθμιση που ξεκίνησε εντός του 2023 και πραγματοποιήθηκε το 2024 ήταν η εγκατάσταση νέου κεντρικού παροχετευτικού αγωγού Ορμήδειας – Ξυλοφάγου για υδροδότηση των δύο Κοινοτήτων απευθείας από σημείο πλησίον της Μονάδας Αφαλάτωσης Δεκέλειας.
Εξάλλου, η Υπουργός Γεωργίας αναφέρεται σε σειρά πρόσθετων μέτρων που αποφάσισε η παρούσα κυβέρνηση στο Υπουργικό Συμβούλιο, για αντιμετώπιση της ανομβρίας.
Ειδικότερα, σημειώνει την πρώτη απόφαση τον Απρίλιο του 2024, που αφορούσε την έγκριση του πρώτου Εθνικού Επενδυτικού Πλάνου Υδατικών Έργων της Κυπριακής Δημοκρατίας, το οποίο περιλαμβάνει 93 έργα συνολικού κόστους €1,17 δις, που αφορούν την ύδρευση, άρδευση, αποχέτευση και αξιοποίηση ανακτημένου νερού σε όλες τις επαρχίες της ελεύθερης Κύπρου, σημειώνοντας πως υλοποίησή του είναι ήδη σε εξέλιξη, ενώ υπογραμμίζει δεύτερη απόφαση τον Ιούλιο 2024, η οποία επέτρεψε να καλυφθούν και έκτακτες ανάγκες ύδρευσης και άρδευσης με νέα μέτρα αλλά και με ενίσχυση υφιστάμενων.
Σε σχέση με την τρίτη απόφαση, που λήφθηκε τον Νοέμβριο 2024 και περιλαμβάνει 28 δράσεις για αντιμετώπιση της ανομβρίας και της λειψυδρίας, η κ. Παναγιώτου αναφέρει πως κυριότερα μέτρα είναι οι τέσσερις κινητές μονάδες αφαλάτωσης, η επέκταση της δυναμικότητας των υφιστάμενων μονάδων αφαλάτωσης, η αξιοποίηση γεωτρήσεων, η κατασκευή δύο μόνιμων αφαλατώσεων με αξιοποίηση ΑΠΕ και άλλα.
«Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο, κοστολογημένο και με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα πρόγραμμα, η υλοποίηση του οποίου είναι ήδη σε εξέλιξη και το οποίο δίνει για πρώτη φορά μόνιμη επίλυση στο υδατικό πρόβλημα, με πλήρη απεξάρτηση της Κύπρου από τις καιρικές συνθήκες για κάλυψη των αναγκών ύδρευσης», συμπληρώνει.
Η τέταρτη απόφαση, σύμφωνα με την αρμόδια Υπουργό, λήφθηκε στις 26 Μαρτίου 2025, και με την απόφαση αυτή εγκρίθηκε η καταβολή €8 εκ. ευρώ προς τους ΕΟΑ για να προχωρήσουν σε άμεσες και εντός ενός έτους επιδιορθώσεις.
Επίσης, αναφέρει πως εγκρίθηκε η καταβολή €1 εκ. ευρώ ανά έτος (2025-2027) για κάλυψη απωλειών και υδρευτικών αναγκών σε απομακρυσμένες κοινότητες εκτός ΕΟΑ, ενώ εγκρίθηκε, επίσης, Σχέδιο Χορηγιών για Εγκατάσταση Μικρών Ιδιωτικών Μονάδων Αφαλάτωσης ύψους €3εκ σε Ξενοδοχειακές Μονάδες, με στόχο να καλύψουν τις ανάγκες τους σε νερό, χωρίς να επιβαρύνουν τα κυβερνητικά συστήματα υδατοπρομήθειας.
Επιπλέον, σημειώνει ότι, στο πλαίσιο της εν λόγω απόφασης απλοποιήθηκε αισθητά το πλαίσιο αδειοδότησης για αφαλατώσεις έως 1.500 κυβικά, ώστε ξενοδοχεία, τοπικές αρχές αλλά και γεωργοί οι οποίοι επιθυμούν να εγκαταστήσουν μικρές μονάδες αφαλάτωσης, να μπορούν να το πράξουν και εντός μίας εβδομάδας από την ημέρα που θα καταθέσουν συμπληρωμένα όλα τα έντυπα και στοιχεία να λαμβάνουν την άδεια.
«Με αυτό τον τρόπο», συνεχίζει, «η τουριστική βιομηχανία αποκτά για πρώτη φορά ένα πολύ ισχυρό χρηματοδοτικό εργαλείο και ένα απλοποιημένο πλαίσιο αδειοδότησης ώστε, ήδη από τη φετινή τουριστική περίοδο, όσα ξενοδοχεία επιθυμούν να μπορούν να αποκτήσουν αυτάρκεια ύδρευσης και άρδευσης. Η επιστολή σας στάλθηκε δύο μέρες αφότου λήφθηκε η συγκεκριμένη απόφαση από το Υπουργικό Συμβούλιο».
Στην επιστολή της επισημαίνει, μάλιστα, ότι η επαγγελματική ομάδα που έχει τις περισσότερες αρνητικές επιπτώσεις της ανομβρίας είναι οι γεωργοί, τονίζοντας πως «είναι για αυτό τον λόγο που έχουμε τερματίσει την περιστασιακή χρήση των αφαλατώσεων που υπήρχε τα προηγούμενα χρόνια, ώστε να μένει αρκετό νερό στα φράγματα για τις ανάγκες τους».
Για αντιμετώπιση των επιπτώσεων αυτών, αναφέρει ότι έχουν συμπεριλάβει στα επενδυτικά προγράμματα, ήδη από το καλοκαίρι του 2024, δυνατότητα επιδότησης έως 80%, σε μόνιμες υποδομές που δίνουν λύση στο πρόβλημα με αξιοποίηση της τεχνολογίας, όπως έξυπνα συστήματα άρδευσης, αγροβολταϊκά που μειώνουν σε 30% τις ανάγκες σε νερό και προστατεύουν τις καλλιέργειες, αφαλατώσεις, φωτοβολταϊκά σε αρδευτικούς συνδέσμους για μείωση του κόστους άντλησης, διπλασιασμό του προϋπολογισμού για βελτιώσεις στα αρδευτικά τμήματα που είναι υπό την ευθύνη των Επάρχων κ.ά.
Υπενθυμίζει στην επιστολή της πως μία από τις δέσμες της στρατηγικής για τον πρωτογενή τομέα είναι η μελέτη για την προσαρμογή της γεωργίας στα νέα δεδομένα, με στόχο την απεξάρτησή της από τις καιρικές συνθήκες, μέσα από κοστολογημένες και εντός χρονοδιαγράμματος επενδύσεις και αναφέρει πως «οι πιο πάνω μόνιμες υποδομές ξεπερνούν τα €10εκ».
Προσθέτει ότι πέραν των μόνιμων υποδομών, αναγνώρισαν τις δυσκολίες των γεωργών, γι’ αυτό έχουν εξασφαλίζει €15,5 εκ., ως πρώτες αποζημιώσεις για απώλεια εισοδήματος.
«Ήδη ο τρόπος κατανομής έχει συναποφασιστεί μαζί με το αγροτικό κίνημα. Για να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στα πιο πάνω μέτρα, προνοήσαμε ώστε το 30% του προϋπολογισμού του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος για το 2025, να αφορά το υδατικό ζήτημα», αναφέρει η κ. Παναγιώτου.
Σημειώνει, ακόμη, απαντώντας στην Πρόεδρο του ΔΗΣΥ πως «η υδατική φτώχεια, στην οποία αναφέρεστε, δεν επιβεβαιώνεται. Τα νέα τέλη νερού που ξεκινούν από το τέλος Απριλίου δεν επιβαρύνουν τα νοικοκυριά ούτε τους γεωργούς. Σε ένα μέσο νοικοκυριό με κανονική κατανάλωση νερού, η αύξηση ανά λογαριασμό διμηνίας αναμένεται να είναι της τάξης των €0,33», επισημαίνει.
Εξάλλου, σε ό,τι αφορά τις ανάγκες πυρόσβεσης, αναφέρει πως προχώρησαν σε σημαντικές τομές τόσο στο κομμάτι της πρόληψης όσο και της καταστολής, επισημαίνοντας συγκεκριμένα ότι ενέκριναν την κάλυψη του 100% των δαπανών για αγορά θρυμματιστών σε παραδασόβιες κοινότητες, με τροποποίηση της νομοθεσίας, ώστε οι κοινότητες να δύνανται να καθαρίζουν αγροτικά τεμάχια που διαθέτουν καύσιμη ύλη λόγω εγκατάλειψης, για σκοπούς πρόληψης γένεσης και εξάπλωσης πυρκαγιών.
Σε σχέση με τα πτητικά μέσα και συγκεκριμένα στα ελικόπτερα, τα οποία φέρουν κάδο πλήρωσης από επιφανειακά ύδατα, σημειώνει ότι «η θάλασσα που περιβάλλει την Κύπρο αποτελεί κύρια πηγή ανεφοδιασμού τους, διασφαλίζοντας τη συνεχή επιχειρησιακή δράση τους», για να προσθέσει πως τα πιο πάνω μέτρα πρόληψης και συντονισμού, αποτελούν ένα μικρό δείγμα του συνόλου των ενεργειών και δράσεων που λαμβάνουν χώρα και αποτελούν πρώτιστο μέλημα, τόσο του Τμήματος Δασών όσο και άλλων Κυβερνητικών Τμημάτων και Υπηρεσιών.
Philenews / ΚΥΠΕ
