Ιταλός δημοσιογράφος ο οποίος κάλυπτε τη χθεσινή διαμαρτυρία έξω από το Υπουργείο Εξωτερικών της Κύπρου κάνει λόγο για «απρόκλητη επίθεση» της αστυνομίας, με δυσανάλογη χρήση βίας και πλήρη απουσία επικοινωνίας με τους διαδηλωτές.
Ο Μασιμιλιάνο Σφρεγκόλα, ανεξάρτητος δημοσιογράφος που κάλυπτε τη συγκέντρωση για τη ιταλική εφημερίδα Il Manifesto, ήταν μεταξύ όσων τραυματίστηκαν από σπρέι πιπεριού κατά το περιστατικό. Μιλώντας την Παρασκευή, ανέφερε ότι περισσότερες από 12 ώρες μετά εξακολουθούσε να νιώθει πόνο στο δεξί του χέρι.
Ο πόνος δεν του επέτρεψε να ολοκληρώσει το ρεπορτάζ του για τη διαδήλωση στη Λευκωσία για το ιταλικό μέσο, το οποίο του είχε αναθέσει την κάλυψη στο πλαίσιο αφιερώματος για το παγκόσμιο κύμα κινητοποιήσεων μετά την αναχαίτιση του στόλου προς τη Γάζα από το Ισραήλ.
«Ήταν μια σκόπιμη επίθεση από την αστυνομία. Ήταν απρόκλητη και εντελώς χωρίς λόγο», δήλωσε ο Σφρεγκόλα, προσθέτοντας ότι στα χρόνια που καλύπτει διαδηλώσεις ανά την Ευρώπη δεν είχε δει ποτέ τόσο «ερασιτεχνική αντίδραση» από αστυνομία.
Η διαμαρτυρία συγκέντρωσε, σύμφωνα με τον Σφρεγκόλα, ένα ειρηνικό πλήθος πολιτών. «Δεν υπήρχαν ομάδες δυνητικά υψηλού κινδύνου. Δεν υπήρχαν πανό ή συνθήματα που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν αντισημιτικά. Απολύτως τίποτα», είπε. «Ήταν από τις πιο ήπιες διαδηλώσεις και ήταν γεμάτη παιδιά και ηλικιωμένους».
Αιφνίδια κλιμάκωση
Σύμφωνα με την περιγραφή του Σφρεγκόλα, η συγκέντρωση αποτελούνταν κυρίως από κόσμο που άκουγε ομιλίες και δηλώσεις, όταν ξαφνικά εμφανίστηκαν χωρίς προειδοποίηση αστυνομικοί της Μηχανοκίνητης Μονάδας Άμεσης Δράσης (ΜΜΑΔ). «Ξαφνικά είδαμε την ειδική μονάδα να έρχεται.
Ο δημοσιογράφος είπε ότι η πιο “προκλητική” κίνηση των διαδηλωτών ήταν ότι στράφηκαν προς τη γραμμή της αστυνομίας και φώναζαν «Λευτεριά στην Παλαιστίνη» κουνώντας παλαιστινιακές σημαίες. «Αυτό ήταν το πιο ακραίο πράγμα που είδαμε», είπε.
Ακολούθησε, κατά τον Σφρεγκόλα, μια αστυνομική επέμβαση που παραβίασε βασικές αρχές διαχείρισης πλήθους. «Δεν επιχείρησαν καμία μορφή επικοινωνίας με το πλήθος. Ήταν πλήρως εξοπλισμένοι με κάθε αντιδιαδηλωτικό εξοπλισμό, αλλά δεν είχαν ντουντούκα», εξήγησε. «Δεν έδωσαν καμία προειδοποίηση. Τίποτα. Ξεκίνησαν από το πουθενά».
«Σπρέι πιπεριού τόσο δυνατό που έφευγε το δέρμα»
Ο Σφρεγκόλα, που είχε σταθεί στο πεζοδρόμιο κοντά σε πάρκο για να καταγράψει την αστυνομική κίνηση, χτυπήθηκε από σπρέι πιπεριού παρότι βρισκόταν στο πλάι. «Το σπρέι χρησιμοποιήθηκε κυκλικά, 360 μοίρες. Δεν στόχευε έναν άνθρωπο. Ήταν αρκετά τυχαίο. Ο σκοπός ήταν να προκληθεί ζημιά σε όλους όσοι ήταν εκεί», είπε.
Περιέγραψε τι ακολούθησε μετά την καταστολή: «Έβλεπες ανθρώπους να πέφτουν στο έδαφος, να πιάνουν τα μάτια τους. Κανείς δεν ήξερε τι να κάνει. Ο κόσμος έκλαιγε. Είδα ηλικιωμένους απελπισμένους γιατί άρχισαν να παθαίνουν κρίσεις πανικού».
Ο δημοσιογράφος βοήθησε μια νεαρή γυναίκα που κατέρρευσε με κρίση πανικού, σέρνοντάς την από το δρόμο στο πεζοδρόμιο για να βεβαιωθεί ότι δεν θα βρεθεί στη γραμμή πυρός αν η αστυνομία προέλαυνε ξανά. «Τα πρώτα λεπτά, με απασχολούσε κυρίως να βοηθήσω αυτό το κορίτσι», είπε. «Αν [το σπρέι πιπεριού] χτυπούσε τόσο δυνατά εμένα, που δεν ήμουν στην πρώτη γραμμή, δεν θέλω να φανταστώ αυτούς που ήταν μπροστά».
Ο Σφρεγκόλα ανέφερε ότι το χημικό σπρέι που χρησιμοποιήθηκε ήταν ιδιαίτερα επιθετικό. «Τα χέρια μου έκαιγαν όλη νύχτα», είπε, σημειώνοντας ότι μίλησε με ανθρώπους που «τους είχε φύγει η πρώτη στρώση δέρματος» από την έκθεση στο σπρέι.
Κατά τον ίδιο, η ένταση των χημικών που χρησιμοποιήθηκαν ήταν εντελώς δυσανάλογη. «Η χρήση του ήταν τελείως περιττή. Δεν υπήρχε κανένας κίνδυνος, κανενός είδους κίνδυνος που να απαιτούσε από την αστυνομία να το χρησιμοποιήσει».
Απάντηση αστυνομίας
Απαντώντας σε ερωτήσεις των μέσων μετά τη διαμαρτυρία, η αστυνομία ανέφερε ότι ήθελε να διαλύσει τη συγκέντρωση για τη ρύθμιση της κυκλοφορίας. «Τίποτα δεν δικαιολογούσε τη χρήση βίας απλώς για να αδειάσει ο δρόμος για να περάσουν τα αυτοκίνητα, αφού δεν υπήρξε καμία απολύτως επικοινωνία», σχολίασε ο Σφρεγκόλα.
Μετά την αστυνομική επέμβαση, οι διαδηλωτές κάθισαν αυθόρμητα στο οδόστρωμα, μετατρέποντας τη συγκέντρωση σε καθιστική διαμαρτυρία. Μέσα σε μισή ώρα, ο κόσμος άρχισε να απομακρύνεται από τον δρόμο με δική του πρωτοβουλία.
Αναλογικότητα
Ο Σφρεγκόλα δεν ήταν ο μόνος δημοσιογράφος που επηρεάστηκε. Η Μπεϊσάν Ιμπραχίμ, ρεπόρτερ του Διαλόγου, τραυματίστηκε κατά τη διάρκεια της διαμαρτυρίας, γεγονός που προκάλεσε την καταδίκη της Ένωσης Συντακτών Κύπρου. Σύμφωνα με την Ένωση, η Ιμπραχίμ ταυτοποίησε τον εαυτό της ως δημοσιογράφο στις αρχές τέσσερις φορές. Παρ’ όλα αυτά, αστυνομικοί συνέχισαν να ασκούν βία εναντίον της, σπρώχνοντάς την και ρίχνοντάς την δύο φορές στο έδαφος, ενώ της ψέκασαν σπρέι πιπεριού στο πρόσωπο της.
Ο Σφρεγκόλα τόνισε ότι ανεξαρτήτως οποιασδήποτε νομοθεσίας που διέπει τις διαδηλώσεις, η αρχή της αναλογικότητας κατοχυρώνεται στο ευρωπαϊκό δίκαιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων. «Αναλογικότητα σημαίνει ότι αν έχεις ταραξίες απέναντί σου, πρέπει να προστατεύσεις την ασφάλεια των αστυνομικών. Αν έχεις μια ειρηνική διαδήλωση με παιδιά και ηλικιωμένους, δεν μπορείς να επιτεθείς σε κάτι που είναι ουσιαστικά η κοινωνία των πολιτών», είπε.
«Αυτό αναφέρεται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Υπερισχύει του νόμου», πρόσθεσε.
Ο δημοσιογράφος απέφυγε να εικάσει αν η αστυνομική ανταπόκριση ήταν προϊόν συνειδητής πολιτικής ή κακής επιχειρησιακής διαχείρισης. «Θα μπορούσε είτε να ήταν πολύ κακή διαχείριση δημόσιας τάξης, που σημαίνει απλώς μια ερασιτεχνική προσέγγιση λόγω κακής ή ανύπαρκτης εκτίμησης της κατάστασης, είτε θα μπορούσε να είναι κάτι άλλο, αλλά δεν νομίζω ότι έχω αρκετά στοιχεία για να το πω», ανέφερε.
«Πιστεύω ότι κάποιος θα πρέπει πραγματικά να λογοδοτήσει. Οι ανώτεροι αξιωματικοί πρέπει να δώσουν εξηγήσεις», πρόσθεσε.
