Το φθινόπωρο έφερε ήδη τις πρώτες ιώσεις, και όπως κάθε χρόνο, η γρίπη αναμένεται να ταλαιπωρήσει εκατομμύρια ανθρώπους. Πρόκειται για μια νόσο εξαιρετικά μεταδοτική, καθώς ο ασθενής μπορεί να μεταδώσει τον ιό έως και 48 ώρες πριν εμφανιστούν τα συμπτώματα.
Με αυτό το δεδομένο, ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο του Würzburg στη Γερμανία ανέπτυξε έναν μοριακό αισθητήρα που ενεργοποιείται όταν εντοπίσει τον ιό της γρίπης στο σάλιο και απελευθερώνει γεύση θυμαριού — μια καινοτομία που, στο μέλλον, θα μπορούσε να μετατρέψει μια απλή τσίχλα σε διαγνωστικό εργαλείο.
«Αντί να βασιστούμε σε πολύπλοκους ανιχνευτές και ακριβό εξοπλισμό, στραφήκαμε σε έναν που διαθέτουμε όλοι, πάντα και παντού: τη γλώσσα», εξηγεί ο Lorenz Meinel, επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο ACS Central Science.
Ο μηχανισμός εκμεταλλεύεται ένα «αδύνατο σημείο» του ιού της γρίπης. Ο ιός χρησιμοποιεί το ένζυμο νευραμινιδάση για να εξαπλωθεί στον οργανισμό. Οι ερευνητές ανέπτυξαν ένα μόριο που μιμείται τον φυσικό στόχο του ιού και το συνέδεσαν με θυμόλη, την αρωματική ουσία του θυμαριού. Όταν το ένζυμο του ιού διασπά το μόριο, η θυμόλη απελευθερώνεται στη γλώσσα, προειδοποιώντας με τη γεύση για τη μόλυνση.
Σε δοκιμές με δείγματα σάλιου, ο αισθητήρας ενεργοποιήθηκε μέσα σε 30 λεπτά, απελευθερώνοντας ανιχνεύσιμη ποσότητα θυμόλης. Μάλιστα, ακόμη και σε προχωρημένα στάδια της νόσου, τα ιικά φορτία ήταν αρκετά για να προκαλέσουν τη γεύση, ενώ σε πρώιμο στάδιο η ένταση αναμένεται ακόμη μεγαλύτερη.
Από το εργαστήριο… στην τσίχλα
Οι επιστήμονες φιλοδοξούν να ενσωματώσουν τον αισθητήρα σε τσίχλες ή καραμέλες, προσφέροντας έτσι ένα γρήγορο, φθηνό και εύχρηστο εργαλείο για μαζικό έλεγχο. Η απροσδόκητη γεύση θυμαριού θα μπορούσε να λειτουργήσει ως προειδοποιητικό σήμα ώστε ο χρήστης να προχωρήσει σε απομόνωση και επιβεβαιωτικά τεστ.
Οι αισθητήρες κρίθηκαν ασφαλείς για ανθρώπινα κύτταρα και σταθεροί για τουλάχιστον 4 εβδομάδες, ακόμη και σε συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας και υγρασίας. Για κάθε τεστ απαιτούνται μόλις 2,1 έως 11,5 mg ουσίας. Παράλληλα, εξετάζονται νέες εκδοχές με πικρές γεύσεις για μεγαλύτερη ευαισθησία ή χρωστικές που θα καθιστούν το αποτέλεσμα ορατό με γυμνό μάτι.
Συμπέρασμα
Παρότι τα PCR και rapid τεστ καλύπτουν σήμερα τις ανάγκες διάγνωσης, έχουν περιορισμούς. Οι ερευνητές θεωρούν ότι ο «γευστικός αισθητήρας» μπορεί να αποτελέσει ενδιάμεση λύση: όχι τόσο ακριβής όσο τα PCR, αλλά πολύ ταχύτερος και ικανός να ανιχνεύει τη γρίπη σε πρώιμο στάδιο.
Οι πρώτες κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους αναμένονται μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, προκειμένου να διαπιστωθεί αν οι ασθενείς μπορούν πράγματι να αντιληφθούν τη γεύση που προδίδει τον ιό.
ygeiamou.gr
