Η βασιλική οικογένεια του Κατάρ, ιδιοκτήτρια ενός από τους μεγαλύτερους στόλους ιδιωτικών τζετ στον κόσμο, ξεφορτώνεται “αθόρυβα” μερικά από τα μεγαλύτερα αεροπλάνα της. Και μάλλον βρήκε τον ιδανικό παραλήπτη για ένα από τα Boeing 747 jumbo της στο πρόσωπο του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος είναι δυσαρεστημένος από την πολυετή καθυστέρηση της αντικατάστασης του Air Force One.
Πολλοί νομίζουν ότι το Κατάρ προσφέρει στον Τραμπ το πολυτελές αεροπλάνο για να κερδίσει την εύνοια του, ωστόσο υπάρχει μια απλούστερη εξήγηση: απλώς η βασιλική οικογένεια δεν το θέλει πια.
Προσπάθησε μάλιστα να το πουλήσει το 2020. Η παραχώρησή του θα εξοικονομούσε από τους κυβερνήτες του Κατάρ ένα σημαντικό ποσό από το κόστος συντήρησης και στάθμευσης του Boeing 747, ανέφεραν στο Forbes ειδικοί σε θέματα αεροπλοΐας. Το να κάνουν τον Τραμπ χαρούμενο, ήταν ένα επιπλέον κίνητρο.
Το Κατάρ έχει χαρίσει άλλο ένα Boeing 747 και έχει θέσει σε αδράνεια άλλα δύο. Η ζήτηση για αυτά τα τεράστια, ενεργοβόρα τζετ έχει υποχωρήσει. Λίγοι θέλουν να τα αγοράσουν και πολλές από τις κυβερνήσεις και τις βασιλικές οικογένειες που τα έχουν στην ιδιοκτησία τους προσπαθούν να τα ξεφορτωθούν την τελευταία δεκαετία.
“Το Κατάρ, όπως και πολλά σύγχρονα κράτη, στρέφεται προς πιο λιτά, πιο ευέλικτα αεροσκάφη, τα οποία είναι πιο οικονομικά και διακριτικά”, είπε στο Forbes ο Linus Bauer, CEO της εταιρείας συμβούλων αεροπορικών μεταφορών BAA & Partners με έδρα το Ντουμπάι. Η παραχώρηση του αεροσκάφους στον Τραμπ σηματοδοτεί το “τέλος” ενός ξεπερασμένου σόου στους αιθέρες.
Το Κατάρ διαθέτει μεγάλα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου που καθιστούν τη χώρα την τέταρτη πλουσιότερη στον κόσμο με βάση το κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Οι κυβερνήτες της, ο Οίκος των Θάνι, έχουν δαπανήσει μέρος του πλούτου τους σε έναν στόλο πολυτελών αεροσκαφών Airbus και Boeing για μικρό αριθμό επιβατών, καθώς και σε μικρότερα αεροσκάφη Bombardier και Dassault.
Σε αυτό τον στόλο περιλαμβάνεται το 747 που επιθυμούσε διακαώς ο Τραμπ, με αριθμό A7-HBJ, τα αρχικά του δισεκατομμυριούχου Hamad bin Jassim bin Jaber Al Thani, ο οποίος διετέλεσε πρωθυπουργός του Κατάρ από το 2007 έως το 2013. Είναι ένα από τα τρία 747-8 του βασιλικού αεροπορικού στόλου, που τον διαχειρίζεται η Qatar Amiri Flight. Το 2012 που αγόρασε η βασιλική οικογένεια το αεροπλάνο, η τιμή του ήταν 367 εκατ. δολάρια, χωρίς να συμπεριλαμβάνεται το εσωτερικό του, το οποίο χρειάστηκε τρία χρόνια για να ολοκληρωθεί και πιθανότατα κόστισε δεκάδες εκατομμύρια δολάρια.
Σε αντίθεση με την επιβατική έκδοση του 747-8, η οποία μπορεί να φιλοξενήσει 467 άτομα, το αεροσκάφος HBJ είναι μια ιπτάμενη έπαυλη σχεδιασμένη για 89 επιβάτες, με δύο υπνοδωμάτια, αίθουσες ψυχαγωγίας και συνεδριάσεων και ένα πολυτελές εσωτερικό σε μπεζ και κρεμ χρώμα που δημιουργήθηκε από τον παρισινό οίκο Cabinet Pinto και διαθέτει έπιπλα από ξύλο πλατάνου και wakapou, μεταξωτά υφάσματα και δέρμα.
Το μοντέλο 747, που πρωτοξεκίνησε να περά το 1970, έφερε επανάσταση στα αεροπορικά ταξίδια μεγάλων αποστάσεων κάνοντάς τα προσιτά για τον πολύ κόσμο. Αλλά οι τέσσερις μεγάλοι κινητήρες του συνεπάγονται μεγάλο κόστος σε μια εποχή ακριβότερων καυσίμων. Από το 2019, η έκδοση VIP του 747-8 κόστιζε το ιλιγγιώδες ποσό των 23.000 δολαρίων ανά ώρα πτήσης, σύμφωνα με το Corporate Jet Investor.
Την τελευταία δεκαετία, οι αεροπορικές εταιρείες αποσύρουν το 747 και το τετρακινητήριο A340 της Airbus και στρέφονται σε αποδοτικότερα αεροσκάφη με δύο κινητήρες, μεγαλύτερη άτρακτο, όπως το Boeing 787 και το Airbus A350. Εκτός από το Κατάρ, και άλλες βασιλικές οικογένειες καθώς και κυβερνήσεις εγκαταλείπουν τα τετρακινητήρια “ιπτάμενα παλάτια” που καταναλώνουν τεράστιες ποσότητες καυσίμων: ανάμεσά τους η Σαουδική Αραβία, το Μπρουνέι, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Γερμανία.
Επιπλέον, τα μεγάλα κραυγαλέα αεροσκάφη αποτελούν πιο εύκολο στόχο, σημειώνει ο Richard Aboulafia, σύμβουλος αεροδιαστημικής της Aerodynamic Advisory. Συν τοις άλλοις μπορούν να προσγειωθούν μόνο σε μεγάλους διαδρόμους. “Αν διαθέτεις ένα πιο στενό αεροσκάφος, ή ένα παραδοσιακό επαγγελματικό τζετ, μπορείς να προσγειωθείς σε πολύ περισσότερα αεροδρόμια”, προσθέτει ο ίδιος.
Το “δώρο” της βασιλικής οικογένειας του Κατάρ στον Τραμπ έχει μόλις 1.069 ώρες πτήσης μέσα σε πέντε χρόνια, προτού του βάλουν πωλητήριο το 2020, σύμφωνα με φυλλάδιο για το αεροπλάνο που εξέδωσε η AMAC Aerospace, η οποία κατασκεύασε το εσωτερικό του.
Ένα από τα άλλα δύο VIP αεροσκάφη 747-8 του Κατάρ δεν εμφανίζεται στις υπηρεσίες παρακολούθησης πτήσεων, γεγονός που υποδηλώνει ότι μπορεί να έχει αποσυρθεί από την ενεργό δράση, σημείωσε ο Bauer. Το 2018, το Κατάρ έδωσε ένα παρόμοιο 747-8 στον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ξεφορτώθηκε ένα παλαιότερο 747-SP σε μια εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων, η οποία φαίνεται να έχει σταθμεύσει μόνιμα το αεροσκάφος.
Τα ογκώδη αεροπλάνα, με την ιδιόμορφη εσωτερική διακόσμηση δεν είναι εύκολο να πωληθούν. “Η αγορά είναι απίστευτα κλειστή για ένα τέτοιο τζετ”, εξήγησε ο Aboulafia.
Το πρότυπο αεροσκάφος είναι ένα πολυτελές 747-8 που παραγγέλθηκε για τον Σαουδάραβα πρίγκιπα διάδοχο Σουλτάν μπιν Αμπντουλαζίζ Αλ Σαούντ πριν από τον θάνατό του το 2011. Δόθηκε για ανταλλακτικά το 2022 με μόλις 42 ώρες πτήσης.
Ο ενεργός στόλος των βασιλικών 747 της Σαουδικής Αραβίας έχει μειωθεί σε ένα αεροσκάφος, ενώ δύο έχουν καταγραφεί ως παροπλισμένα τα τελευταία τρία χρόνια. Ο πρίγκιπας διάδοχος Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν χρησιμοποιεί μικρότερα αεροσκάφη όπως τα Boeing 737 και 787-8.
Το 747-8 εξακολουθεί να έχει μεγάλη ζήτηση για τη μεταφορά εμπορευμάτων, δεδομένου του τεράστιου εσωτερικού του χώρου. Τα 2/3 από τα 155 τέτοια αεροσκάφη που πούλησε η Boeing διαμορφώθηκαν ως “εμπορικά”. Αεροσκάφη όμως, όπως τα 747-8 του Κατάρ, είναι ακατάλληλα για να μετατραπούν σε “φορτηγά”, καθώς είχαν δημιουργηθεί για πτήσεις μεγάλων αποστάσεων με λίγους επιβάτες και προσαρμοσμένους εσωτερικούς χώρους, ανέφερε ο Bauer.
“Θα έπρεπε να ξηλωθεί το εσωτερικό τους, να ενισχυθεί το δάπεδο, να αλλαχθεί η πόρτα του και να πιστοποιηθεί εκ νέου η ακεραιότητά του – μια εξαιρετικά δαπανηρή και πολύπλοκη διαδικασία”, πρόσθεσε.
Η παραχώρηση του 747-8 στις ΗΠΑ γλιτώνει τη βασιλική οικογένεια του Κατάρ από το όλο και υψηλότερο κόστος συντήρησης, καθώς ο στόλος των 747 συρρικνώνεται παγκοσμίως και υπάρχουν λιγότεροι διαθέσιμοι μηχανικοί που γνωρίζουν πώς να τα επισκευάζουν, επισήμανε ο John Goglia, πρώην μηχανικός αεροπορικών εταιρειών και μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Ασφάλειας Μεταφορών των ΗΠΑ. Ο διεξοδικός έλεγχος κατά τον οποίο αποσυναρμολογούνται αεροπλάνο και κινητήρες, που συνήθως πραγματοποιείται κάθε 6 με 12 χρόνια, μπορεί να διαρκέσει μήνες και να κοστίσει εκατομμύρια δολάρια. “Οι αριθμοί ζαλίζουν”, τόνισε ο Goglia.
Ο Τραμπ είναι θυμωμένος που η Boeing καθυστερεί να υλοποιήσει το χρονοδιάγραμμα μιας σύμβασης ύψους 3,9 δισ. δολαρίων για τον εξοπλισμό δύο 747 που θα χρησιμοποιούνταν ως προεδρικά αεροσκάφη. Ο ίδιος υποστήριξε ότι το αεροπλάνο του Κατάρ θα εξοικονομούσε εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια στους Αμερικανούς φορολογούμενους. “Μόνο ένας ανόητος δεν θα δεχόταν αυτό το δώρο για λογαριασμό της χώρας μας”, έγραψε ο Τραμπ στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Truth Social.
Οι ειδικοί της αεροδιαστημικής δεν είναι τόσο σίγουροι. Το αεροπλάνο θα έπρεπε να ξηλωθεί. Έπειτα, να ξαναφτιαχτεί το εσωτερικό του σύμφωνα με τα πρότυπα της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ για να λειτουργεί ως ασφαλές εναέριο κέντρο διοίκησης, με κρυπτογραφημένα συστήματα επικοινωνίας, προστασία από τις επιπτώσεις μιας τυχόν πυρηνικής έκρηξης και αεράμυνα κατά πυραύλων. Μια διαδικασία που η Boeing, παρά τις καθυστερήσεις, έχει δρομολογήσει εδώ και χρόνια πάνω στα δύο αεροσκάφη τα οποία δουλεύει από το 2018, από την πρώτη θητεία του Τραμπ.
Θα χρειαστούν τουλάχιστον πέντε χρόνια αν ξεκινήσουν όλα από το μηδέν, εκτίμησε ο Aboulafia, “εκτός αν χαλαρώσουν οι απαιτήσεις ασφαλείας”.
“Δεν μπορώ να φανταστώ κανέναν καλά εκπαιδευμένο ανώτερο αξιωματικό της Πολεμικής Αεροπορίας να λέει ότι αυτό είναι καλή ιδέα”, πρόσθεσε. Οι Δημοκρατικοί και ορισμένοι Ρεπουμπλικάνοι προβληματίζονται για το αν είναι δεοντολογικό να αποδεχθεί ο Τραμπ ένα τόσο ακριβό δώρο από ξένο κράτος.
Ο στόχος της Boeing για την παράδοση του προεδρικού αεροσκάφους αναθεωρήθηκε από το 2024 στο 2028 ή το 2029, αλλά η εταιρεία πρόσφατα μετέφερε στην Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ ότι θα μπορούσε να υλοποιήσει την παράδοση εντός του 2027, εάν οι απαιτήσεις ασφαλείας χαλαρώσουν. Η διοίκηση Τραμπ ανέθεσε στον Έλον Μασκ να βρει τρόπους να επιταχυνθεί η διαδικασία.
Η Boeing αντιμετώπισε προβλήματα με τους προμηθευτές για τα εσωτερικά εξαρτήματα του αεροσκάφους, τον σχεδιασμό των καλωδίων και την εύρεση εργαζομένων με άδεια ασφαλείας για να εργαστούν σε ένα τόσο ευαίσθητο έργο.
Για το Κατάρ, το να κερδίσει την εύνοια της κυβέρνησης Τραμπ δεν θα ήταν κακό. Υποστηρικτές του Ισραήλ στην Ουάσιγκτον έχουν κατηγορήσει επανειλημμένα το Κατάρ για τους δεσμούς του με το Ιράν και την υποστήριξή του στη Χαμάς και άλλες ισλαμιστικές ομάδες. Ένα think tank έχει προτείνει την πώληση όπλων ύψους 2 δισ. δολαρίων στο Κατάρ, εισήγηση που βρίσκεται προς έγκριση στο Κογκρέσο, ώστε να φέρει πιο κοντά τις ΗΠΑ στο αραβικό κράτος.
Απόδοση – επιμέλεια: Μιχάλης Παπαντωνόπουλος
Forbes
