Οι ΗΠΑ και η Κίνα κήρυξαν ανακωχή 90 ημερών στον εμπορικό τους πόλεμο, μειώνοντας προσωρινά τους δασμούς που είχαν επιβάλει η μια στην άλλη από τα υπερβολικά υψηλά επίπεδα.
Η απότομη αποκλιμάκωση ξεπέρασε κατά πολύ τις προσδοκίες της αγοράς, με τους επενδυτές να σπεύδουν να επιστρέψουν στις εισηγμένες σε Χονγκ Κονγκ και Νέα Υόρκη. Οι αμερικανικοί δασμοί στις περισσότερες κινεζικές εισαγωγές θα μειωθούν στο 30% από 145%, ενώ οι κινεζικοί δασμοί ύψους 125% στα αμερικανικά προϊόντα θα πέσουν στο 10%. “Καμία από τις δύο πλευρές δεν θέλει να αποσυνδεθεί”, δήλωσε τη Δευτέρα ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ μετά από ένα Σαββατοκύριακο διαπραγματεύσεων στη Γενεύη.
Πρόκειται για μια τεράστια ανακούφιση για τις μικρές επιχειρήσεις και τα εκατομμύρια εργαζομένων και στις δύο πλευρές του Ειρηνικού. Αλλά είναι επίσης ένα σημάδι ότι παρά την εικόνα που προβάλλουν ως ισχυροί άνδρες, ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, και ο Κινέζος ομόλογός του, Σι Τζινπίνγκ, δεν στερούνται κοινής λογικής. Με απαγορευτικούς δασμούς που θα οδηγούσαν ουσιαστικά σε πλήρες εμπάργκο, οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου πλήττονται.
Στην Κίνα, ενώ ο κόσμος υποστηρίζει τη σκληρή στάση του Σι να “πολεμήσει μέχρι τέλους” για το εμπόριο, πολλοί ανησυχούν πραγματικά για το πώς θα βγάλουν τα προς το ζην σε μια ήδη αδύναμη οικονομία. Η ένδυση, για παράδειγμα, είναι η τρίτη μεγαλύτερη κατηγορία εισαγωγών στις ΗΠΑ από την Κίνα, μετά τις συσκευές επικοινωνίας και τον ηλεκτρονικό εξοπλισμό. Ο τομέας αυτός τυγχάνει να απαιτεί σημαντικό εργατικό δυναμικό. Περίπου 16 εκατομμύρια θέσεις εργασίας θα μπορούσαν να κινδυνεύσουν λόγω των δασμών του Τραμπ, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Goldman Sachs.
Ο τρόπος με τον οποίο θα μπορούσαν να βοηθηθούν όσοι ενδέχεται να χάσουν τη δουλειά τους μετατρέπεται παράλληλα σε μεγάλο δημοσιονομικό και κοινωνικό ζήτημα. Το κρατικό επίδομα ανεργίας καλύπτει περίπου 244 εκατομμύρια άτομα. Το πρώτο τρίμηνο – πριν από το ξέσπασμα του δεύτερου εμπορικού πολέμου από τον Τραμπ – οι πληρωμές προς τους ανέργους σκαρφάλωσαν κατά 22,4% σε 46,5 δισεκατομμύρια γουάν (6,4 δισεκατομμύρια δολάρια). Ένα ακόμη σημάδι ότι έρχονται πιο δύσκολες μέρες, η μέτρηση του PMI Απριλίου για τις νέες παραγγελίες έπεσε σε χαμηλό τριών ετών.
Η μετεγκατάσταση αυτών των χαμηλής ειδίκευσης εργαζομένων από τη μεταποίηση στις υπηρεσίες δεν θα είναι εύκολη. Ορισμένα από τα πιο δημοφιλή επαγγέλματα έχουν ήδη “γεμίσει”. Πέρυσι, ο αριθμός των οδηγών σε εταιρείες υπηρεσιών ταξί αυξήθηκε κατά 27% σε 38 εκατομμύρια, ενώ οι αμοιβές τους μειώθηκαν. Με άλλα λόγια, ολόκληρη η εργατική τάξη της Κίνας, που αριθμεί 425 εκατομμύρια άτομα, θα αισθανθεί την πίεση, ανεξάρτητα από το αν ο κλάδος εργασίας τους είναι άμεσα εκτεθειμένος στους εμπορικούς πολέμους.
Το μέλλον για πολλούς Αμερικανούς εργαζόμενους φαίνεται επίσης ζοφερό. Για έναν πρόεδρο που καυχιέται για τη δημιουργία εκατομμυρίων θέσεων εργασίας, ο Τραμπ καταστρέφει σταθερά μια υγιή αγορά εργασίας με τη μαξιμαλιστική του προσέγγιση στους δασμούς. Στις ΗΠΑ, οι μικρές επιχειρήσεις αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 80% των νέων θέσεων εργασίας. Σε αντίθεση με τις μεγάλες εταιρείες, όπως η Apple, έχουν λιγότερους λειτουργικούς μοχλούς να κινήσουν, συχνά βασιζόμενες σε μια χούφτα προμηθευτές στο εξωτερικό. Για αυτές, η μετατόπιση της παραγωγής σε άλλες χώρες, όπως η Ινδία, είναι μια τεράστια δοκιμασία. Ως εκ τούτου, εάν ο δασμός 145% του Τραμπ παραμείνει, θα πρέπει να απολύσουν εργαζόμενους.
Φυσικά, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι αυτή η εκεχειρία 90 ημερών μπορεί να κρατήσει. Ένας ασταθής Τραμπ θα μπορούσε να αλλάξει τον τόνο του ανά πάσα στιγμή, για να υιοθετήσει την εξαιρετικά σκληρή για την Κίνα εικόνα που καλλιέργησε κατά την προεκλογική του εκστρατεία. Εν τω μεταξύ, ένας πεισματάρης Σι μπορεί να μείνει αμετακίνητος, έχοντας ορκιστεί ότι “δεν θα γονατίσει ποτέ”.
Αλλά το γεγονός ότι υπάρχει μια συμφωνία αυτής της κλίμακας μετά από μόλις ένα Σαββατοκύριακο κατ’ ιδίαν συνομιλιών δείχνει ότι και οι δύο πλευρές θέλουν μια διέξοδο. Ο Τραμπ φαίνεται να λαμβάνει υπόψη του τις αρνητικές δημοσκοπήσεις, παρά το γεγονός ότι τις αποκαλεί fake news. Και ο Σι ίσως δεν θέλει να θυμίσει στους πολίτες την τελευταία φορά που αρνήθηκε να υποχωρήσει: Ως ο αυστηρός πολιτικός που έθεσε σε lockdown τις κινεζικές πόλεις παρά τις δημόσιες κατακραυγές κατά της αντιεπιστημονικής πολιτικής της κυβέρνησης για το Covid-Zero.
Αυτή η 90ήμερη ανακωχή είναι μια καλή αρχή.
Απόδοση – Επιμέλεια: Λυδία Ρουμποπούλου
BloombergOpinion
