Αγνώριστη επιδιώκουν να γίνει η φορολογική μεταρρύθμιση δικηγόροι και λογιστές, οι οποίοι με τις διαφωνίες αλλά και τις παρατηρήσεις που δημοσιοποίησαν σχεδόν απορρίπτουν συλλήβδην το σχεδιασμό της κυβέρνησης.
Οι δύο μεγαλύτεροι επαγγελματικοί σύνδεσμοι που επηρεάζονται από τον φορολογικό μετασχηματισμό έχουν υποβάλει συνολικά πέραν των 432 σχολίων – παρατηρήσεων – διαφωνιών επί του πλαισίου της δημόσιας διαβούλευσης, διεκδικώντας ουσιαστικά να αλλάξουν τα φώτα των έξι νομοσχεδίων της φορολογικής μεταρρύθμισης.
Συγκεκριμένα, οι δύο σύνδεσμοι σχολιάζουν άρθρο προς άρθρο τα νομοθετήματα, μέσω της δημόσιας διαβούλευσης, επιδιώκοντας να τα τροποιήσουν σε μεγάλο βαθμό, στο πλαίσιο μιας διαδικασίας κοινωνικού διαλόγου. Κάτι το οποίο η Κυβέρνηση θεωρεί πως ήδη έγινε πριν τα νομοσχέδια τεθούν σε δημόσια διαβούλευση.
Ο «Φ» προσπάθησε να κωδικοποιήσει τα εκατοντάδες σχόλια των δύο επαγγελματικών συνδέσμων, οι οποίοι αποτελούν βασικούς παίχτες στην οικονομία. Η επιστολή του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου έχει θορυβήσει την κυβερνητική πλευρά, καθώς αμφισβητεί και τη νομιμότητα της διαδικασίας που ακολουθήθηκε, τόσο για τη διαβούλευση όσο και για τη μελέτη από το Πανεπιστήμιο Κύπρου και υποστηρίζει ότι δεν είναι γνωστές οι μελέτες οικονομικού αντικτύπου και τα σενάρια στα οποία στηρίχθηκαν για να καταλήξουν στα συγκεκριμένα μέτρα. Επιπρόσθετα, θέτει ζητήματα παραβίασης του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας και του ευρωπαϊκού κεκτημένου αλλά και παραβιάσεις του κράτους δικαίου. Μάλιστα, προειδοποιούν πώς εάν υιοθετηθούν τα συγκεκριμένα φορολογικά μέτρα το κράτος θα μπει σε νομικές περιπέτειες, καθώς ο Δικηγορικός Σύλλογος απειλεί να προσφύγει στη δικαιοσύνη.
Ούτε συζητούν αύξηση του εταιρικού
Μεταξύ των 200 παρατηρήσεων τις οποίες κατέθεσε ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος περιλαμβάνονται οι εξης:
– Τάσσεται εναντίον την αύξησης του εταιρικού φόρου στο 15%, από 12,5% που είναι σήμερα. Προτείνει να εξεταστούν τα παραδείγματα άλλων ευρωπαϊκών χωρών, όπως αυτό της Εσθονίας, η οποία επιβάλλει μηδενικό φορολογικό συντελεστή και πληρωμή φόρου μόνο στη διανομή. Επιπλέον, εισηγούνται όπως μελετηθεί και το παράδειγμα άλλων χωρών που εφαρμόζουν διαφορετικούς φορολογικούς συντελεστές, αναλόγως των κερδών των εταιρειών. –
– Διαφωνεί για τον ορισμό του φορολογικού κατοίκου της Δημοκρατίας, υποστηρίζοντας πως είναι εκτός πλαισίου φορολογικού μετασχηματισμού, ασαφής και αντίθετος με το Σύνταγμα, τους νόμους και τις δικαστικές αποφάσεις.
Το κυβερνητικό προσχέδιο του νομοσχεδίου αναφέρει πως φορολογικός κάτοικος στη Δημοκρατία θεωρείται άτομο το οποίο δεν παραμένει σε ένα άλλο κράτος για μία ή περισσότερες περιόδους που στο σύνολό τους υπερβαίνουν τις 183 ημέρες εντός του ίδιου φορολογικού έτους, εφόσον πληροί σωρευτικά συγκεκριμένα κριτήρια.
Οι δικηγόροι θεωρούν πως η επέκταση του ορισμού φορολογικής κατοικίας για να καλύπτει το κέντρο επιχειρηματικών δραστηριοτήτων θα δημιουργήσει αβεβαιότητα και πιθανόν να πλήξει την προβλεψιμότητα και/ή να οδηγήσει σε διπλή φορολογία και/ή εξωεδαφική φορολογία (όταν δεν υπάρχει συμφωνία για αποφυγή διπλή φορολογίας). Διαφωνούν με την εισαγωγή της πρόνοιας, εκτός αν συνοδεύεται με λεπτομερείς επεξηγήσεις.
– Επιφυλάξεις έχει ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος και για τη διάταξη σύμφωνα με την οποία φορολογικός κάτοικος της Δημοκρατίας θεωρείται το άτομο το οποίο διατηρεί το κέντρο των κύριων επιχειρηματικών ή/και οικονομικών του συμφερόντων στην Δημοκρατία, ανεξάρτητα από τις ημέρες παραμονής του στη Δημοκρατία κατά τη διάρκεια του φορολογικού έτους. Οι Δικηγορικός θεωρεί το συγκεκριμένο άρθρο παράλογο και την εφαρμογή του δύσκολη, υποστηρίζοντας πως στην περίπτωση Κυπρίων που έχουν το κέντρο των επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων στη Κύπρο αλλά δεν διαμένουν 183 ημέρες στη Δημοκρατία δυνατό να διεκδικούνται δικαιώματα φορολογικής κατοικίας από άλλη χώρα και όχι τόσο την Κυπριακή Δημοκρατία.
Περίπλοκη διαδικασία
– Περίπλοκη και δύσκολη θεωρούν οι δικηγόροι και την εφαρμογή της πρόνοιας για την έκτακτη εισφορά για την άμυνα, σε σχέση με τη διανομή μερισμάτων. Εκτός φορολογικού μετασχηματισμού θεωρείται η φορολόγηση του εισοδήματος κάθε ταμείου, όταν αυτό δεν πηγάζει από επιχείρηση που σχετίζεται με το Ταμείο.
– Απορρίπτουν επίσης την πρόνοια με την οποία δεν θα χορηγείται φορολογική έκπτωση για την ετήσια φθορά των περιουσιακών στοιχείων στην εταιρεία, έναντι της έκδοσης μετοχών.
– Ταυτόχρονα, ισχυρίζονται πως είναι εκτός πλαισίου οι ρυθμίσεις για τις μετοχές για τα φορολογικά έτη 2026-2027, που αποκτήθηκαν από την 1η Ιανουαρίου 2012 μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του 2025.
– Περίπλοκη και δύσκολη θεωρούν την πρακτική εφαρμογή της διάταξης για τον υπολογισμό του φορολογητέου εισοδήματος του φορολογούμενου, για σκοπούς παραχώρησης των φορολογικών εκπτώσεων. Βάσει του νομοσχεδίου, θα παραχωρούνται εκπτώσεις όταν το οικογενειακό εισόδημα είναι μέχρι €80 χιλ. και στις περιπτώσεις μονογονεϊκής οικογένειας οι €40 χιλ. Είναι εναντίον της έκπτωσης των €2 χιλ. που δίνεται ανά εξαρτώμενο τέκνο στον γονέα της μονογενεϊκής οικογένειας, καθώς και στη φοροαπαλλαγή των €1000 ανά γονέα για κάθε εξαρτώμενο τέκνο και φοιτητή, όταν οι δικαιούχοι δεν είναι σύζυγοι αλλά έχουν την κοινή επιμέλεια των παιδιών.
– Οι δικηγόροι ζητούν επίσης να υπάρξει σαφής και απλοποιημένη συγγραφή της νομοθεσίας αναφορικά με τους τρόπους επίλυσης διαφοράς σε περίπτωση διαφωνίας ενός φορολογούμενου με το Τμήμα Φορολογίας.
– Σε σχέση την αγορά μετοχών από υπαλλήλους μιας επιχείρισης, μέσω σχεδίου κινήτρων εργοδότη, η φορολογία θα είναι 8%, με τους δικηγόρους να υποστηρίζουν ότι αυτό είναι αντίθετο με τις αποφάσεις του δικαστηρίου.
– Θεωρούν πως το πλαίσιο πρέπει να εφαρμόζεται με ευκολία, χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες στην εξακρίβωση της αξίας στο σημείο που υπάρχει δικαίωμα ελεύθερης εξάσκησης.
– Αναφορικά με τα κρυπτονομίσματα, Ο Δικηγορικός Σύλλογος υποστηρίζει πως θα πρέπει να είναι ξεκάθαρο πότε τα κρυπτοπεριουσιακά στοιχεία θα θεωρούνται κεφαλαιουχικής φύσης. Προτείνει και απλοποίηση της νομοθετικής ρύθμισης για την Έκτακτη Εισφορά για την Άμυνα. Για την κατάργηση της λογιζόμενης διανομής μερισμάτων σημειώνουν πως θα πρέπει να έχει άμεση ισχύ με την ψήφιση νέου ενιαίου νόμου, δηλαδή τα τελευταία κέρδη στα οποία οι επιχειρήσεις θα κληθούν να πληρώσουν μέρισμα να είναι αυτά για το έτος που λήγει στις 31η Δεκεμβρίου 2024.
– Ο σύλλογος τάσσεται και ενάντια στην αύξηση των χρηματικών προστίμων και της ειδοποίησης μέσω ηλεκτρονικής ή άλλης μεθόδου για πολιτική ή ποινική διαδικασία από τον Έφορο.
– Διαφωνούν και με την ευχέρεια που δίνεται στον Έφορο Φορολογίας για σφράγισμα (αναστολή εργασιών) των επιχειρήσεων που έχουν φορολογικές εκκρεμότητες, θεωρώντας πως είναι αντισυνταγματική η ευχέρεια αυτή και συνιστά υπέρβαση εξουσιών.
Όχι στη φορολόγηση των bonus
Ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος είναι αντίθετος και με τη φορολόγηση των μπόνους και του φιλοδωρήματος που λαμβάνει κάποιος εργαζόμενος χαριστικά, μέσω διαφόρων σχεδίων κατά την αφυπηρέτηση του, πρόωρη ή μη, υπογραμμίζοντας πως κάτι τέτοιο συγκρούεται με το Σύνταγμα.
Στο νομοσχέδιο προτείνεται φορολόγηση 20% επί των χαριστικών αποζημιώσεων, όταν αυτές υπερβαίνουν τις €20 χιλ. Οι δικηγόροι απαιτούν ρητή εξαίρεση της σχετικής πρακτικής, όπως και στην περίπτωση της αφυπηρέτησης, και να μην υπάρχει η οποιαδήποτε διαφοροποίηση για ποσά που λαμβάνουν φορολογούμενοι οι οποίοι επιλέγουν σχέδια εθελούσιας εξόδου από τον τραπεζικό τομέα.
ΣΕΛΚ: Εταιρικός φόρος με πρόσθετες αλλαγές
Ο Σύνδεσμος Εγκεκριμένων Λογιστών Κύπρου (ΣΕΛΚ) απορρίπτει σχεδόν όλα τα κείμενα των νομοθετημάτων και τονίζει την ανάγκη ενίσχυσης της αξίας και αξιοπιστίας της Κύπρου ως επιχειρηματικού προορισμού επιλογής και ποιότητας.
– Σε σχέση με την αύξηση του εταιρικού φόρου στο 15%, ο ΣΕΛΚ αναφέρει ότι θα συμφωνούσε εάν την ίδια ώρα γίνονταν και συγκεκριμένες τροποποιήσεις στο υπόλοιπο φορολογικό πλαίσιο, με σκοπό τη διασφάλιση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της χώρας, μέσω της διατήρησης του σημερινού αποτελεσματικού συντελεστή εταιρικού φόρου.
– Οι εγκεκριμένοι λογιστές διαφωνούν και με την τροποποίηση που θα καθιστά μια εταιρεία φορολογικό κάτοικο της Κύπρου ακόμα και εάν η εταιρεία αυτή είναι φορολογικός κάτοικος σε άλλη χώρα, καθώς δημιουργεί κίνδυνο διπλής φορολόγησης ή/και χρονοβόρες διαδικασίες επίλυσης της διπλής φορολόγησης.
– Επιπρόσθετα, ο ΣΕΛΚ διαφωνεί με τη φορολόγηση των κινήτρων αποδοχής εργοδότησης. Είναι αντίθετος και στη φορολόγηση των χαριστικών αποζημιώσεων, τονίζοντας πως ο φορολογικός χειρισμός δεν πρέπει να διαφέρει μεταξύ δημοσίων και ιδιωτικών υπαλλήλων. Μάλιστα, τονίζει ότι εάν τελικά υιοθετηθεί η συγκεκριμένη διατάξη, τότε για σκοπούς αναλογικότητας θα πρέπει να προστεθεί πρόνοια για έκπτωση του εξόδου για τον εργοδότη. Μάλιστα, οι λογιστές προτείνουν όπως, σε περίπτωση φορολόγησης των χαριστικών αποζημιώσεων, ο φόρος να επιβάλλεται από τις €100 χιλ. και άνω.
– Τάσσονται κατά της εξαίρεσης των δαπανών προς συνδεδεμένα πρόσωπα όταν υπάρχουν οι αρχές της τιμολόγησης ενδοομιλικών συναλλαγών στην Κύπρο, οπότε το Τμήμα Φορολογίας δεν πρέπει να ανησυχεί για πράξεις με συνδεδεμένα πρόσωπα.
Επιπλέον, ο ΣΕΛΚ διερωτάται γιατί το Τμήμα Φορολογίας προτείνει την εξαίρεση των δαπανών προς συνδεδεμένα πρόσωπα μόνο για όσον αφορά την επιπρόσθετη έκπτωση του 20% και όχι για όλες τις δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης. Προτείνουν όπως η νοητή έκπτωση αυξηθεί από το 80% στο 90% και το αυξημένο αυτό όριο να εφαρμοστεί μόνο σε μετοχικό κεφάλαιο που εισάγεται από την 1 Ιανουαρίου 2026 (δηλαδή κεφάλαιο που εισήχθη μέχρι και την 31 Δεκεμβρίου 2025 να παραμείνει με το όριο στο 80%).
Είναι κατά του περιορισμού του δικαίωματος των φορολογουμένων να υποβάλλουν ένσταση και προσφυγή στον Έφορο, με τις αυξήσεις των επιβαρύνσεων στους διευθυντές, καθώς και για πρόστιμα που προβλέπονται στα νομοσχέδια.
Για το νομοσχέδιο για τα χαρτόσημα, θεωρούν πως ο νόμος είναι αναχρονιστικός και δεν εξυπηρετεί τις σημερινές συνθήκες. Πρόσθετα, Προσθέτουν ότι η συνολική συνεισφορά αυτού του νόμου στα φορολογικά έσοδα είναι ελάχιστη, καθώς εκτιμάται στα €35 εκατ. από το σύνολο των €7 δισ. εσόδων.
Οι ανησυχίες του ΚΕΒΕ και της ΟΕΒ για τα νομοσχέδια
Το ΚΕΒΕ θεωρεί ότι η φορολογική μεταρρύθμιση πρέπει να διαμορφωθεί με τρόπο που να στηρίζει τις κυπριακές επιχειρήσεις σε όλους τους τομείς της οικονομίας – βιομηχανία, εμπόριο και υπηρεσίες – διατηρώντας παράλληλα την ανταγωνιστικότητα της χώρας ως επενδυτικού προορισμού.
Θεωρεί πως η αφαίρεση της πρόνοιας που απέκλειε τη διπλή φορολογική κατοικία μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα. Η εξέλιξη αυτή, τονίζει, αυξάνει τον κίνδυνο διπλής φορολόγησης και ενδέχεται να λειτουργήσει αποτρεπτικά για την προσέλκυση ξένων επενδυτών.
Παράλληλα, το ΚΕΒΕ εκφράζει ανησυχία για την κατάργηση της απαλλαγής σε εξαγορές μεριδίων συλλογικών επενδυτικών σχεδίων, τονίζοντας ότι πρόκειται για αλλαγή που αγγίζει αποσπασματικά τον κλάδο των επενδυτικών ταμείων.
Εκφράζει και επιφυλάξεις για τον συντελεστή 17% στην περίπτωση συγκεκαλυμμένης διανομής μερίσματος, ζητώντας να μειωθεί στο 10%, ώστε να είναι αποτρεπτικός αλλά και δίκαιος σε σχέση με τη φορολόγηση των μερισμάτων.
Σχετικά με τους τόκους καταθέσεων, εισηγείται όπως η εισφορά εξισωθεί με αυτήν που ισχύει για τα μερίσματα, δηλαδή 5%, αντί για 17%.
– Από την πλευρά της, η ΟΕΒ, παρόλο που στηρίζει τη διαμόρφωση εργαλείων αποτελεσματικής φοροεισπρακτικής λειτουργίας του κράτους και μηχανισμών πάταξης της φοροδιαφυγής, ζητά να βρεθεί η σωστή ισορροπία και να διαμορφωθούν προκαθορισμένα κριτήρια και παράμετροι που θα επιτρέπουν τη σωστή εφαρμογή των εργαλείων/μηχανισμών και την αποφυγή υποκειμενικών ερμηνειών (διακριτικής εξουσίας) που θα αυξάνουν άσκοπα το διοικητικό κόστος και θα επιφέρουν δυσανάλογη δυσφήμιση εταιρειών.
Ο καθορισμός του “λογικού μισθού” από την αρμόδια αρχή θεωρείται από την ΟΕΒ παρέμβαση στη λειτουργία της αγοράς εργασίας. Η ΟΕΒ διαφωνεί και με τη φορολόγηση φιλοδωρήματος που παραχωρείται χαριστικά κατά την αφυπηρέτηση ή την πρόωρη αφυπηρέτηση ή τη λήξη ή τον πρόωρο τερματισμό σύμβασης εργοδότησης ή διορισμού σε αξίωμα. Τέλος, θεωρεί αχρείαστο τον νόμο για χαρτόσημο 0,2% σε τραπεζικές και άλλες συμβάσεις στην εποχή των ηλεκτρονικών υπογραφών και της ψηφιοποίησης.
