Η κοινοβουλευτική Επιτροπή Ενέργειας διακρίνεται από έφεση στην ενασχόληση με θέματα που αφορούν λιγότερο την κοινωνία και περισσότερο το επιχειρείν.
Το ξέρει πλέον η πλειοψηφία στην Κύπρο, το λέει ο αρμόδιος υπουργός, το είπε πολλές φορές η ΑΗΚ, το φώναξαν οι συντεχνίες της, διαμαρτυρήθηκαν οι σύνδεσμοι καταναλωτών, το παραδέχεται και η ΡΑΕΚ, το έγραψαν κατά καιρούς κάποια ΜΜΕ: Η μεταβατική ρύθμιση ηλεκτρισμού εξελίχθηκε για σειρά ετών σε μία αδιανόητα στρεβλή κατάσταση, που ευνόησε τους ιδιώτες παραγωγούς από φωτοβολταϊκά και τους ιδιώτες προμηθευτές με ασύλληπτα κέρδη. Και απέτρεψε τη χρήση της ενέργειας από τον ήλιο σε χαμηλές τιμές προς όφελος όλων των καταναλωτών. Επωφελήθηκαν «κάτι τις» μόνο κάποιοι από τους μεγάλους καταναλωτές ρεύματος.
Ίσως ο μοναδικός φορέας που (κάνει πως) δεν καταλαβαίνει τι συνέβη τα τελευταία χρόνια με τη μεταβατική ρύθμιση ηλεκτρισμού είναι η κοινοβουλευτική Επιτροπή Ενέργειας. Η οποία σπατάλησε εκατοντάδες ώρες και δεκάδες συνεδρίες για να εξετάζει -αυτεπάγγελτα- θέματα ήσσονος σημασίας και παράπονα – αιτήματα από τον κόσμο του επιχειρείν, αλλά ποτέ δεν ασχολήθηκε σοβαρά, ως σώμα, με τα εξόφθαλμα υπερκέρδη αυτών που πωλούσαν και πωλούν ακόμα την πράσινη ενέργεια τρεις και τέσσερις και πέντε φορές περισσότερα απ’ όσο πωλεί τη δική της πράσινη ενέργεια η ΑΗΚ Παραγωγή. Όση την άφησαν να παράγει.
Κάποιες σκόρπιες και άνευρες αναφορές για την κερδοσκοπία στο όνομα της πράσινης μετάβασης έγιναν και στην Επιτροπή Ενέργειας, από κάποιους βουλευτές, κάποιων κομμάτων. Αντίθετα, υπήρξαν δυναμικές παρεμβάσεις αυτής της Επιτροπής για την επιτάχυνση της λειτουργίας του Μοντέλου Στόχος στην ανταγωνιστική αγορά, ακόμα και την περίοδο που αυτό το μοντέλο είχε προκαλέσει τεράστια ενεργειακή κρίση σε όλες τις χώρες της ΕΕ, καθώς η εισβολή στην Ουκρανία και η εκτόξευση της τιμής του φυσικού αερίου εκτόξευσε αναίτια και σκανδαλωδώς και τις τιμές της πράσινης ενέργειας στη λεγόμενη ανταγωνιστική αγορά. Παρόλο που το κόστος πράσινης παραγωγής δεν είχε μεταβληθεί. Απλά κέρδισαν αδιανόητα ποσά στη ράχη των Ευρωπαίων καταναλωτών.
Η στήλη δεν θυμάται να συζητήθηκε σοβαρά και εις βάθος αυτή η… ιδιοτροπία του Μοντέλου Στόχος: Να πωλείται στην προημερήσια αγορά η τιμή της ενέργειας από φωτοβολταϊκά όχι στην τιμή που την προσφέρουν οι παραγωγοί της (1, 2, 3, 4 σεντ την κιλοβατώρα) αλλά στην τιμή του ακριβότερου παραγωγού (στις περιπτώσεις που η παραγωγή του είναι αναγκαία για την κάλυψη της προβλεπόμενης ζήτησης), ακόμα και αν αυτή είναι 5 ή 10 φορές υψηλότερη από την προσφερόμενη τιμή της κιλοβατώρας από ανανεώσιμες πηγές.
Δεν συζήτησε διεξοδικά η Επιτροπή Ενέργειας το Μοντέλο Στόχος ούτε τώρα που πλησιάζει η εφαρμογή του και στην Κύπρο. Ανησυχούν ο υπουργός και μια στρατιά τεχνοκρατών, τον χαβά τους οι βουλευτές.
Μας λένε να μην ανησυχούμε γιατί με το Μοντέλο Στόχος και το χρηματιστήριο ενέργειας τα μεσημέρια του καλοκαιριού θα έχουμε τιμές γύρω στο μηδέν από φωτοβολταϊκά πάρκα ή λίγο πάνω από το μηδέν. Θα είναι όμως μηδενικές οι τιμές στους καταναλωτές ή μηδενικές τιμές στις προσφορές στο χρηματιστήριο;
Πώς θα είναι μηδενικές στον τελικό καταναλωτή οι τιμές αφού και οι δύο διαχειριστές (μεταφοράς και διανομής) αλλά και η ΡΑΕΚ λένε πως η παραγωγή της ΑΗΚ θα συνεχίσει να είναι εντελώς απαραίτητη για την ασφάλεια του συστήματος, σε κάποιο ποσοστό επί του συνόλου της κατανάλωσης;
Μας λένε οι τεχνοκράτες του ευρύτερου δημοσίου πως είναι αδύνατο (και επικίνδυνο) να μην παράγει η συμβατική ΑΗΚ περίπου 200 έως 300 μεγαβάτ ανά πάσα στιγμή και προφανώς έχουν δίκαιο. Αν όμως αυτή η ελάχιστη και αναγκαία παραγωγή της ΑΗΚ θα συμμετέχει στο χρηματιστήριο, με τιμή εκ των πραγμάτων πολύ μεγαλύτερη από την τιμή της ενέργειας από φωτοβολταϊκά, πώς θα έχουμε μηδενικές τιμές ή πολύ φθηνές τιμές, έστω το μεσημέρι; Αφού το μοντέλο που πάμε να εφαρμόσουμε προβλέπει πως ανεξαρτήτως των προσφορών που θα κάνουν οι παραγωγοί από ΑΠΕ, η χονδρική τιμή θα κλειδώνει στο ύψος της τιμής του ακριβότερου παραγωγού, δηλαδή της ΑΗΚ.
Γιατί δεν ζητά και δεν συζητά η Επιτροπή Ενέργειας την ανάγκη η συμβατική παραγωγή που κρίνεται αναγκαία για την ισορροπία του συστήματος να αφαιρεθεί από τα χρηματιστηριακά παιγνίδια; Για να μην σκαρφαλώνουν πάνω της οι φωτοβολταϊκοί;
Για αυτά τα κολοσσιαίας σημασίας θέματα σπανίως ενδιαφέρεται σοβαρά και επισταμένα η Επιτροπή Ενέργειας. Και ας μην τα φορτώνει όλα στον πρόεδρο της.
Αύριο, όμως, σπεύδουν να συζητήσουν το θέμα της επικείμενης αύξησης των διατιμήσεων της ΑΗΚ κατά 3%, ώστε να ανακτηθεί ένα μικρό μέρος των εξόδων της Αρχής για τα έργα που έχει εκτελέσει στην Παραγωγή, την Προμήθεια, τα Δίκτυα.
Το συζήτησαν και πέρσι το ίδιο θέμα και συνέβαλαν με την σκόνη που σήκωσαν ώστε να εξαναγκαστεί τελικά το διοικητικό συμβούλιο της ΑΗΚ να αποσύρει το αίτημα για ανάκτηση εξόδων από τη ΡΑΕΚ, που θα οδηγούσε σε αυξήσεις διατιμήσεων.
Θα το επαναλάβουν και φέτος, για να προστατέψουν δήθεν τους καταναλωτές. Από τα ιδιωτικά υπερκέρδη που προηγήθηκαν και τα ιδιωτικά υπερκέρδη που έρχονται με την ανταγωνιστική αγορά, αγρόν ηγόρασαν τα μέλη της Επιτροπής.
Εν πάση περιπτώσει, θα μπορούσαν να μην είχαν καλέσει στην αυριανή συνεδρία αντιπροσώπους της ΑΗΚ, για να μην χαθούν άσκοπα εργατοώρες. Μόνο τη ΡΑΕΚ χρειάζονται στην αυριανή συνεδρία. Για να τους εξηγήσει γιατί ενέκρινε για το 2025 αυξήσεις περίπου 7.5% στις διατιμήσεις της ΑΗΚ (έναντι των εξόδων της που πρέπει να ανακτηθούν), χωρίς η απόφαση να εφαρμοστεί, μετά τις αντιδράσεις από το Προεδρικό. Την ΑΗΚ τι την θέλουν; Επειδή μήπως τη θεωρούν εύκολο στόχο για να της φορτώσουν την ακρίβεια;
