Έξι χρόνια μετά την εφαρμογή του Γενικού Συστήματος Υγείας, η πλειοψηφία των πολιτών δηλώνει ικανοποιημένη, ωστόσο τα δεδομένα δείχνουν μια ελαφρά υποχώρηση της εμπιστοσύνης σε σχέση με το 2023. Η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών δηλώνουν ότι με την εφαρμογή του ΓεΣΥ, το κόστος για την εξασφάλιση υπηρεσιών υγείας σημείωσε σημαντική μείωση ή εκμηδενίστηκε για τους ίδιους.
Οι λίστες αναμονής παραμένουν το μεγαλύτερο «αγκάθι», παρά το γεγονός ότι η πλειοψηφία διαπιστώνει μείωση του χρόνου τους τελευταίους 12 μήνες ενώ στο προσκήνιο μπαίνει πλέον η συζήτηση για την παρουσία ξένων επενδυτικών ταμείων στον χώρο της Υγείας με τους πολίτες να τοποθετούνται σχετικά.
Η βαθμολογία όμως που έλαβαν οι συμμετέχοντες σε παγκύπρια έρευνα για την γνώση τους γύρω από τις υπηρεσίες αλλά και τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους στο ΓεΣΥ, μάλλον προκαλεί προβληματισμό.
Η έρευνα παρουσιάστηκε κατά το 8ο Cyprus Healthcare Conference, που πραγματοποιήθηκε χθες στη Λευκωσία.
Σύμφωνα λοιπόν με τα αποτελέσματα της έρευνας, το 86% των πολιτών θεωρεί ότι το ΓεΣΥ έχει βελτιώσει την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, ποσοστό χαμηλότερο από το 92% που καταγράφηκε σε αντίστοιχη μελέτη το 2023. Παράλληλα, το 88% βλέπει θετική επίδραση στην ποιότητα ζωής, έναντι 93% πριν από δύο χρόνια.
Το πιο καθοριστικό όφελος για τους πολίτες είναι το χαμηλότερο κόστος πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας.
Οκτώ στους δέκα δηλώνουν ότι η εφαρμογή του ΓεΣΥ οδήγησε σε εκμηδενισμό των δαπανών, ενώ το 84% αναφέρει ότι ο οικογενειακός τους προϋπολογισμός ελαφρύνθηκε. Είναι ενδεικτικό ότι η ιδιωτική ασφάλιση έχει υποχωρήσει στο 31%, από 42% πριν την εφαρμογή του Συστήματος.
Μεγαλύτερο πρόβλημα παραμένει η αναμονή για επίσκεψη σε ειδικό γιατρό (57%). Σημαντικά ποσοστά αναφέρονται επίσης στη μη κάλυψη ορισμένων εξετάσεων (50%) και στη διαδικασία έκδοσης παραπεμπτικού από τον προσωπικό γιατρό (49%).
Παρά τα προβλήματα που εντοπίζονται όμως, το 74% αναγνωρίζει ότι οι χρόνοι αναμονής έχουν βελτιωθεί τον τελευταίο χρόνο.
Ενδιαφέρον προκαλούν οι απαντήσεις των συμμετεχόντων σε ερωτήματα που αφορούν την προ και μετά της εφαρμογής του ΓεΣΥ.
Το 46% ανέφερε περισσότερη εξειδίκευση των επαγγελματιών υγείας εντός του ΓεΣΥ, το 14% ανέφερε μείωση της εξειδίκευσης και το 31% δεν διέκρινε κάποια διαφορά. 9% απάντησε ότι δεν γνωρίζει.
Σε ό,τι αφορά τη συμπεριφορά των επαγγελματιών, 49% ανέφερε βελτίωση, 15% ανέφερε ότι η κατάσταση έχει χειροτερέψει, 31% δεν διέκρινε κάποια διαφορά ενώ το 5% απάντησε ότι δεν γνωρίζει.
Τέλος το 41% ανέφερε ότι νιώθει μεγαλύτερη ασφάλεια εντός ΓεΣΥ ενώ κατά 16% οι πολίτες ανέφεραν μειωμένο αίσθημα ασφάλειας σε σχέση με την προ της εφαρμογής του Συστήματος εποχής.
Αναλυτικά:
Στην ερώτηση: Ποια είναι τα μεγαλύτερα οφέλη που, κατά την άποψή σας, προέκυψαν για το σύνολο των πολιτών μέσα από την εφαρμογή του ΓεΣΥ;
- 80% των συμμετεχόντων ανέφεραν μείωση/ εκμηδενισμό του κόστους πρόσβασης στην ιατροφαρμακευτική φροντίδα
- 36% ανέφεραν αύξηση των επιλογών όσον αφορά τους παρόχους υπηρεσιών υγείας
- 33% ανέφερε βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών
- 25% ανέφερε μείωση του χρόνου/λίστες αναμονής
Θετικά απάντησε η πλειοψηφία των συμμετεχόντων και στην ερώτηση για το κατά πόσο το εύρος των φαρμάκων, οι επιλογές φαρμάκων που έχουν στη διάθεση τους δηλαδή, τους ικανοποιούν.
Αρκετά ικανοποιημένο δήλωσε το 59%, 18% δήλωσαν πολύ ικανοποιημένοι, το 15% λίγο ικανοποιημένοι και 8% καθόλου ικανοποιημένοι.
Στην ερώτηση: Ποια, κατά την άποψη σας, είναι η σοβαρότερη αδυναμία του ΓεΣΥ, η οποία λειτουργεί επιβαρυντικά για τους δικαιούχους;
- 57% ανέφερε τις λίστες αναμονής για επίσκεψη σε ιατρό
- 50% ανέφερε τη μη κάλυψη συγκεκριμένων τύπων εξετάσεων
- 49% ανέφερε την ανάγκη λήψης παραπεμπτικού από τον προσωπικό ιατρό για μετάβαση στον ειδικό ιατρό
- Το 38% ανέφερε τη μη συμμετοχή στο ΓεΣΥ του συνόλου των γιατρών και των νοσηλευτηρίων
Σοβαρότερες αδυναμίες του ΓεΣΥ σύμφωνα με τους συμμετέχοντες στην έρευνα:
- 25% ανέφεραν τη μη κάλυψη αναγκών σε συγκεκριμένες ειδικότητες
- 23% τη μη κάλυψη συγκεκριμένων φαρμάκων και βιταμινών
- 17% τον μη επαρκής έλεγχο συμμόρφωσης στο Σύστημα
Προβληματισμό προκαλεί η βαθμολογία που εξασφάλισαν οι πολίτες σε ερωτήματα που αφορούσαν τις γνώσεις τους για την πρακτική εφαρμογή του ΓεΣΥ.
Στην ερώτηση: Γνωρίζω πού μπορώ να αποταθώ για να λάβω τις υπηρεσίες/πληροφορίες που χρειάζομαι η μέση βαθμολογία με ανώτατο όριο το 10 ήταν το 6,2, ενώ στην ερώτηση: Γνωρίζω ποια δικαιώματα έχω ως δικαιούχος του ΓεΣΥ, ποιες υπηρεσίες καλύπτονται και πώς να έχω πρόσβαση σε αυτές η μέση βαθμολογία ήταν το 5.7. Τέλος στο ερώτημα για το αν γνωρίζουν τους τρόπους μπορούν οι πολίτες να υποβάλουν κάποιο παράπονο, η μέση βαθμολογία ήταν ακόμα πιο χαμηλή και κυμάνθηκε γύρω στο 4.1.
Σε ό,τι αφορά τη σύγκριση μεταξύ πρωτότυπων και γενόσιμων φαρμάκων το 40% απάντησε ότι τα γενόσιμα είναι ανάλογης ποιότητα, το 16% ότι είναι καλύτερης ποιότητας, 14% χαμηλότερης ποιότητας και το 30% ανέφερε ότι δεν γνωρίζει.
Τέλος, από την εφαρμογή του ΓεΣΥ και μετά, δηλαδή τα τελευταία έξι χρόνια, το 57% των συμμετεχόντων ανέφεραν ότι όταν χρειάστηκαν υπηρεσίες υγείας αποτάθηκαν σε εντός ΓεΣΥ παρόχους, 8% ότι αποτάθηκε σε εκτός ΓεΣΥ παρόχους, το 29% ανέφερε ότι αποτάθηκε και σε εντός και σε εκτός Συστήματος παρόχους και 6% δήλωσε ότι δεν χρειάστηκε υπηρεσίες.
Άλλα δεδομένα που κατέγραψε η έρευνα:
Τα τελευταία δύο χρόνια, οι συμμετέχοντες ανέφεραν:
- 91% Επίσκεψη σε προσωπικό ιατρό
- 83% Επίσκεψη σε ειδικό ιατρό
- 78% Λήψη φαρμάκων
- 75% Λήψη υπηρεσιών εργαστηριακών και διαγνωστικών εξετάσεων
- 58% Επίσκεψη σε οδοντίατρο
- 32% Επίσκεψη σε άλλο επαγγελματία υγείας
- 19% Ενδονοσοκομειακή περίθαλψη (νοσηλεία)
- 7% Υπηρεσίες αποκατάστασης
Οι πολίτες ανέφεραν επίσης ότι χρειάστηκαν 4,6 φορές, συνταγογράφηση φαρμάκων τον τελευταίο χρόνο, 4,5 φορές επισκέφθηκαν προσωπικό γιατρό, 4,2 φορές χρειάστηκαν εργαστηριακές εξετάσεις και 3,2 φορές επισκέφθηκαν ειδικό γιατρό.
Ξένα επενδυτικά ταμεία και εξαγορά νοσοκομείων
Ενδιαφέρουσες ήταν η απαντήσεις των πολιτών στο ερώτημα: Πιστεύετε ότι η εξαγορά μεγάλων ιδιωτικών νοσηλευτηρίων στην Κύπρο από πολυεθνικές εταιρείες θα βελτιώσει τις ιατρικές υποδομές και τεχνολογίες στην Κύπρο ή όχι;
Το 75% απάντησε «ναι», το 14% «όχι» και 11% «δεν γνωρίζω».
Στο ερώτημα: Κατά τη γνώμη σας, ποια είναι η σημαντικότερη ευκαιρία που μπορεί να προκύψει από την είσοδο πολυεθνικών εταιρειών στα ιδιωτικά νοσηλευτήρια της Κύπρου;
Το 52% ανέφερε εκσυγχρονισμό τεχνολογίας υγείας και υπόδομων, το 51% εκπαίδευση και εξειδίκευση του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, 43% ταχύτερη πρόσβαση σε καινοτόμα φάρμακα και θεραπείες, 34% δημιουργία νέων, καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας, 29% ενίσχυση του ανταγωνισμού και βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών, 24% προσέλκυση ιατρικού τουρισμού και ξένων ασθενών.
