Το νομοσχέδιο για την αυτόματη εγγραφή στον εκλογικό κατάλογο, αυξάνει από την μια το εκλογικό σώμα, αλλά από την άλλη, αποκαθιστά τις πληθυσμιακές ισορροπίες στις επαρχίες. Ως εκ τούτου, το σενάριο αλλαγής του εκλογικού χάρτη με απώλεια έδρας από τη Λευκωσία και αύξηση του αριθμού των εδρών της επαρχίας Πάφου, παύει πλέον να υφίσταται.
Το συγκεκριμένο ζήτημα, το οποίο για κάποιο χρονικό διάστημα απασχόλησε τόσο την Υπηρεσία Εκλογών, όσο και τα ίδια τα κόμματα, έκλεισε οριστικά με την αυτόματη εγγραφή στον εκλογικό κατάλογο που αναμένεται σύντομα να οδηγηθεί στην Ολομέλεια για ψήφιση. Με την αυτόματη εγγραφή, το εκλογικό σώμα αυξάνεται αυτόματα κατά περίπου 86χιλιάδες νέους ψηφοφόρους, από 18 ετών και άνω που δεν είναι εγγεγραμμένοι στους καταλόγους και πληρούν τα κριτήρια που έχουν τεθεί.
Σημειώνεται ότι η αυτόματη εγγραφή στον εκλογικό κατάλογο αφορά μόνο τους Κύπριους πολίτες για τον μόνιμο εκλογικό κατάλογο. Μαζί με την αυτόματη εγγραφή, καταργείται επίσης και η έκδοση εκλογικού βιβλιαρίου, καθώς ο εγγεγραμμένος στους εκλογικούς καταλόγους, θα μπορεί να ασκεί το εκλογικό του δικαίωμα με την ταυτότητα και την άδεια οδήγησης του.
Όλα αυτά βέβαια, δεδομένου ότι τελικά η αυτόματη εγγραφή θα ψηφιστεί από την Ολομέλεια της Βουλής. Οι πληροφορίες που φτάνουν από την Βουλή είναι ότι υπάρχει συναίνεση από την πλειοψηφία των κομμάτων για να περάσει το θέμα της αυτόματης εγγραφής. Στην περίπτωση βέβαια που τελικά δεν περάσει και παραμένει το ισχύον σύστημα εγγραφής στον εκλογικό κατάλογο, ενδεχομένως να αλλάξουν και πάλι τα δεδομένα. Διότι, με τα στοιχεία που ισχύουν σήμερα στον εκλογικό κατάλογο, υπάρχει πιθανότητα μεταφοράς έδρας από τη Λευκωσία στην Πάφο.
Απ’ εκεί και πέρα, η παραχώρηση δικαιώματος ψήφους στους 17χρονους, η οποία για να περάσει απαιτεί συνταγματική τροποποίηση και άρα πλειοψηφία 2/3 στην Βουλή, δεν φαίνεται στην παρούσα φάση να συγκεντρώνει την απαιτούμενη πλειοψηφία και ως εκ τούτου, η συζήτηση του νομοσχεδίου μετατίθεται μάλλον για τις προεδρικές εκλογές.
Δύσκολα ως απίθανό επίσης, θεωρείται το σενάριο αύξησης του αριθμού των βουλευτών με την υιοθέτηση του θεσμού των βουλευτών επικρατείας. Μία πρόταση νόμου που είχε καταθέσει ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ Μαρίνος Σιζόπουλος με τίτλο «ο περί Εκλογής Μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων (Τροποποιητικός) (Αρ.2) Νόμος του 2025 και Σχέδιο Απόφασης της Βουλής των Αντιπροσώπων σύμφωνα με την οποία ο αριθμός των Βουλευτών καθορίζεται σε ενενήντα (90), από τους οποίους το εβδομήντα τοις εκατό (70%) θα εκλέγεται από την Ελληνική Κοινότητα και το τριάντα τοις εκατό (30%) από την Τουρκική Κοινότητα, όπως προνοείται από το άρθρο 62 του Συντάγματος.
Συγκεκριμένα με την πρόταση αυτή, ουσιαστικά ο αριθμός των βουλευτών, από 56 που είναι σήμερα, θα αυξάνονταν σε 63.
Στο σχετικό σημείωμα του Υπουργείου Εσωτερικών προς την Βουλή, στο οποίο καταγράφονται οι απόψεις της Υπηρεσίας Εκλογών για την πρόταση νόμου, επισημαίνεται ότι το θέμα είναι πολιτικής φύσεως και δεν προκύπτουν οποιασδήποτε τεχνοκρατικής ή πρακτικής φύσεως ζητήματα που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν.
Σύμφωνα με την πρόταση νόμου, υποψηφιότητα για βουλευτή επικρατείας, μπορεί να υποβάλλεται μόνο από πρόσωπα που συμμετέχουν σε συνδυασμό κόμματος ή συνασπισμό κομμάτων (όχι δηλαδή από μεμονωμένους υποψήφιους ή υποψηφίους συνδυασμών ανεξαρτήτων), που συμμετέχουν στο ψηφοδέλτιο των εκλογικών περιφερειών, χωρίς να διευκρινίζεται αν πρέπει να συμμετέχουν σε όλες τις εκλογικές περιφέρειες ή τουλάχιστον μία εξ’ αυτών. Όπως αναφέρθηκε και από την εκπρόσωπο της Νομικής Υπηρεσίας κατά τη συζήτηση ενώπιον της Επιτροπής, προκύπτει προβληματισμός κατά πόσο υπάρχει θέμα άνισης μεταχείρισης μεταξύ κομμάτων και ανεξάρτητων υποψηφίων.
Το Υπουργείο Εσωτερικών, σημειώνει ότι σε σχέση με τη διάταξη για χρήση κοινού ψηφοδελτίου για την εκλογή Βουλευτών Επικρατείας και Βουλευτών Εκλογικών Περιφερειών, οι σχετικές στήλες θα πρέπει να προστεθούν σε ύψος.
Στο κυβερνητικό σημείωμα, επισημαίνεται ακόμα ότι η διάταξη της πρότασης νόμου που καθορίζει το μέγιστο αριθμό σταυρών προτίμησης υπέρ συγκεκριμένων υποψηφίων συνδυασμού, αναφέρεται σε 2 σταυρούς προτίμησης, λαμβάνοντας υπόψη μόνο τους 7 Βουλευτές Επικρατείας που αναλογούν στην Ελληνική Κοινότητα. «Εισηγούμαστε όπως ότι η εν λόγω διάταξη τύχει αναδιατύπωσης ως η υφιστάμενη πρόνοια του νόμου που προνοεί 1 σταυρό προτίμησης για κάθε 4 έδρες, ώστε να καλύπτει το σύνολο των 10 εδρών επικρατείας που προνοεί η πρόταση νόμου».
