Ο διαπραγματευτής της ελληνοκυπριακής πλευράς, Μενέλαος Μενελάου, παραχώρησε δύο συνεντεύξεις, στον «Πολίτη» και στην «Κυριακάτικη Καθημερινή», αναλύοντας το νέο σκηνικό που διαμορφώνεται στο Κυπριακό μετά την αλλαγή στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Ο κ. Μενελάου εστίασε σε μια θετική μετατόπιση της τουρκοκυπριακής πλευράς, η οποία, όπως λέει, φαίνεται να εγκαταλείπει τη ρητορική της «κυριαρχικής ισότητας» και των «δύο κρατών», υιοθετώντας εκ νέου τη βάση της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, όπως ορίζεται στα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Χαρακτήρισε αυτή την εξέλιξη ως κρίσιμο βήμα που επαναφέρει τη συζήτηση στην ουσία, δηλαδή στην επανέναρξη της διαδικασίας των συνομιλιών για λύση ενός κράτους.
Ωστόσο, ο διαπραγματευτής υπογράμμισε την ανάγκη για ξεκαθάρισμα των προθέσεων της τουρκικής πλευράς συνολικά, ώστε η μετατόπιση να είναι ουσιαστική και όχι απλώς τακτική. Επιπλέον, τόνισε την απαίτηση για διαφύλαξη του κεκτημένου των συνομιλιών (Κραν Μοντανά) και την επανέναρξη από το σημείο που διακόπηκαν, με τη λύση να είναι απαλλαγμένη από εγγυήσεις και επεμβατικά δικαιώματα τρίτων χωρών.
Στη συνέντευξή του στον «Πολίτη» ο κ. Μενελάου έκανε λόγο για ένα «διαφορετικό σκηνικό» μετά την αλλαγή στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας στις 19 Οκτωβρίου.
Όπως είπε, η συζήτηση μετατοπίζεται από εκείνο το οποίο υπήρχε προηγουμένως και αφορούσε κυρίως μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, στην ουσία, «δηλαδή στην επανέναρξη διαδικασίας συνομιλιών στο Κυπριακό στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου της δικοινοτικής διζωνικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, όπως ορίζεται στα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών».
Είπε επίσης ότι έχουν περιληφθεί σημαντικές αναφορές στο ανακοινωθέν το οποίο εκδόθηκε μετά τη δεύτερη συνάντηση των ηγετών η οποία έλαβε χώρα στην παρουσία της προσωπικής απεσταλμένης και περιλαμβάνει αναφορά και στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Τα ψηφίσματα, ανέφερε ο κ. Μενελάου, περιλαμβάνουν τη βάση της ομοσπονδίας, της ομοσπονδιακής λύσης με πολιτική ισότητα όπως ορίζεται στα ψηφίσματα, χαρακτηρίζοντας ως κρίσιμο στοιχείο ότι «υπάρχει μία μετατόπιση από αυτό το οποίο ετίθετο προηγουμένως, που ήταν η κυριαρχική ισότητα, τα ‘δύο κράτη’, προς την πολιτική ισότητα όπως ορίζεται στα ψηφίσματα, δηλαδή στην ομοσπονδιακή βάση λύσης του Κυπριακού».
Πλέον, ανέφερε, «η συζήτηση είναι για ένα κράτος. Δε σημαίνει ότι έχουν αντιμετωπιστεί όλα τα θέματα και έχει ανοίξει διάπλατα ο δρόμος για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε, αλλά τα πράγματα κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση».
Είπε επίσης ότι θα πρέπει να υπάρξει ξεκαθάρισμα των προθέσεων της τουρκικής πλευράς συνολικά, δηλαδή περιλαμβανομένης και της Τουρκίας.
Ερωτηθείς αν ο νέος Τ/κ ηγέτης είναι πιο διαλλακτικός, είπε ότι μπορεί να διαπιστωθεί ότι υπάρχει μια μετατόπιση, ωστόσο σε ό,τι αφορά την Τουρκία είπε ότι «εκεί υπάρχει ένα θέμα».
Για τη διευρυμένη συνάντηση εντός του έτους, είπε ότι «το χρονικό περιθώριο εξαντλείται» σημειώνοντας παράλληλα την ετοιμότητα της ε/κ πλευράς. «Αναμένουμε να ακούσουμε από τα Ηνωμένα Έθνη, πιο συγκεκριμένα όσον αφορά τα επόμενα βήματα, τα οποία θα κάνουν την αποτίμησή τους, στη βάση του τι έχει ακούσει η κυρία Ολγκίν, στις επαφές της με όλους τους εμπλεκόμενους» είπε.
Εξάλλου, μιλώντας στην «Κυριακάτικη Καθημερινή», ο κ. Μενελάου, ανέδειξε τα βασικά σημεία της τρέχουσας διπλωματικής προσπάθειας για την επίλυση του Κυπριακού, εστιάζοντας στη θετική μετατόπιση της τουρκοκυπριακής πλευράς και στις προϋποθέσεις για την επανέναρξη των συνομιλιών.
Ο κ. Μενελάου χαρακτήρισε ως σημαντικό βήμα την αλλαγή στάσης του Τουρκοκύπριου ηγέτη Έρχιουρμαν, ο οποίος φαίνεται να εγκαταλείπει τη θέση για «δύο κράτη» και να αποδέχεται την πολιτική ισότητα στο πλαίσιο μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Όπως είπε ο διαπραγματευτής, η αποδοχή της πολιτικής ισότητας, όπως αυτή ορίζεται στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, αποτελεί το «κλειδί» για την επιστροφή στο συμφωνημένο πλαίσιο, διασφαλίζοντας την αποτελεσματική συμμετοχή και των δύο κοινοτήτων στα όργανα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.
Παρά τη θετική αυτή εξέλιξη, συνέχισε ο κ. Μενελάου, υπάρχει ακόμη έδαφος που πρέπει να καλυφθεί για να ξεκαθαριστούν πλήρως οι προθέσεις τόσο της τουρκοκυπριακής πλευράς όσο και της Άγκυρας συνολικά. Η ελληνοκυπριακή πλευρά επιδιώκει να διασφαλίσει ότι η μετατόπιση αυτή είναι ουσιαστική και όχι απλώς τακτική, απαιτώντας συγκεκριμένες ενέργειες που να επιβεβαιώνουν τη δέσμευση στο συμφωνημένο πλαίσιο και την ομοσπονδιακή λύση, είπε.
Σε ό,τι αφορά τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), ο διαπραγματευτής έδωσε έμφαση στη σημασία του ανοίγματος του σημείου διέλευσης Αθηαίνου – Πυρόι – Αγλαντζιά, χαρακτηρίζοντάς το ως ένα ακόμη «κλειδί» για την πρόοδο. Τόνισε ότι τα ΜΟΕ πρέπει να λειτουργήσουν ως καταλύτης για τη βελτίωση του κλίματος και την ενίσχυση της εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο κοινοτήτων.
Αναφορικά με το χρονοδιάγραμμα, ο κ. Μενελάου εξέφρασε επιφυλάξεις για την επιβολή τεχνητών χρονοδιαγραμμάτων, τονίζοντας ότι η διαδικασία πρέπει να είναι ουσιαστική. Η προτεραιότητα είναι η διαφύλαξη του κεκτημένου των συνομιλιών (Κραν Μοντανά) και η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από το σημείο που διακόπηκαν, χωρίς επαναδιαπραγμάτευση θεμάτων που έχουν ήδη συμφωνηθεί, όπως το κεφάλαιο της ασφάλειας και των εγγυήσεων.
Τέλος, ο κ. Μενελάου υπογράμμισε τον καθοριστικό ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς και τη σημασία της σταθερής στάσης του Συμβουλίου Ασφαλείας. Η λύση, όπως επανέλαβε, πρέπει να είναι απαλλαγμένη από εγγυήσεις και επεμβατικά δικαιώματα τρίτων χωρών, διασφαλίζοντας την πλήρη κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας και την πλήρη ένταξη της Κύπρου στην ευρωπαϊκή οικογένεια.
