Τέρμα στους «σούπερ δότες/τριες» σπέρματος και ωαρίων με τα εκατοντάδες παιδιά ανά την Ευρώπη επιχειρούν να βάλουν έξι ευρωπαϊκές χώρες με την Κύπρο να υποστηρίζει την σχετική πρόταση που έχει ήδη παρουσιαστεί και αναλυθεί στην τελευταία συνάντηση των ευρωπαίων υπουργών Υγείας.
Αφορμή για την παρέμβαση των έξι χώρων (Σουηδία, Βέλγιο, Γαλλία, Ουγγαρία, Ολλανδία και Ισπανία) οι περιπτώσεις που είδαν τους τελευταίους μήνες το φως της δημοσιότητας και αφορούσαν κυρίως άνδρες δότες οι οποίοι απέκτησαν μετά από δωρεά σπέρματος εκατοντάδες παιδιά σε διαφορετικές χώρες.
Γνωστή είναι άλλωστε η περίπτωση Ολλανδού που φέρεται να έχει περισσότερα από 550 παιδιά αλλά και δεύτερου άνδρα ο οποία φημολογείται ότι έχει αποκτήσει πάνω από 100 παιδιά μέσω δωρεών σπέρματος.
Η πρόταση παρουσιάστηκε στη σύνοδο των υπουργών Υγείας της Ε.Ε στο Λουξεμβούργο από τη Σουηδία και το Βέλγιο με στόχο να δημιουργηθούν οι συνθήκες για καθορισμό ορίων στις δωρεές στις οποίες θα μπορεί να προχωρήσει ένα δότης/δοτρια. Μάλιστα, κατά την παρουσίαση τονίστηκε το γεγονός ότι αν και σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Σουηδία, (και η Κύπρος) υπάρχουν ήδη εθνικά όρια για το πόσα παιδιά μπορεί να γεννηθούν από έναν δότη, σε διεθνές επίπεδο δεν υπάρχει σήμερα αντίστοιχο πλαίσιο.
Αναφέρθηκε επίσης ότι μερικές τράπεζες σπέρματος έχουν θέσει εθελοντικά ανώτατα όρια, όπως έως 75 οικογένειες ανά δότη, αλλά και πάλι δεν υπάρχει κάποια κοινή, διεθνής πρακτική με αποτέλεσμα να προκύπτουν στη συνέχεια δεκάδες ή και εκατοντάδες ετεροθαλή αδέλφια σε διάφορα σημεία της γης.
«Χρειαζόμαστε επειγόντως μια κοινή ευρωπαϊκή ποσόστωση και ένα ενιαίο μητρώο δοτών σε επίπεδο ΕΕ για να τηρούνται τα όρια στην πράξη», ανέφερε ο Βέλγος υπουργός Υγείας λέγοντας ότι «είναι αδιανόητο παιδιά και γονείς να μαθαίνουν μέσω τεστ DNA ότι έχουν 70 ή και περισσότερα ετεροθαλή αδέλφια. Αυτό είναι ανήθικο και επικίνδυνο».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αντιμετωπίζει προς το παρόν με επιφύλαξη την πρόταση ωστόσο, σύμφωνα με τα όσα είδαν το φως της δημοσιότητας από ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης η Κομισιών έχει δεσμευτεί για να συγκαλέσει σε συζήτηση τις αρμόδιες εθνικές αρχές.
Σε ό,τι αφορά την Κύπρο, η νομοθεσία, λόγω και του μικρού μεγέθους του πληθυσμού επιτρέπει μόνο μια οικογένεια ανά δότη. Ωστόσο, το γεγονός ότι υπάρχει κινητικότητα σπέρματος και ωαρίων μεταξύ των Τραπεζών φύλαξης η πιθανότητα γέννησης αριθμού παιδιών από τον ίδιο πατέρα/μητέρα εξακολουθεί να είναι μεγάλη.
Σε ό,τι αφορά άλλες χώρες, σε Ηνωμένο Βασίλειο, Ελλάδα και Γαλλία το μέγιστο όριο είναι οι 10 οικογένειες ανά δότη. Στη Δανία, οι 12 οικογένειας, στην Ολλανδία υπάρχει δυνατότητα για 25 παιδιά ανά δότη, στη Γερμανία για 15 παιδιά και στη Σουηδία για έξι.
Το κυπριακό υπουργείο Υγείας φαίνεται να υποστηρίζει εναρμόνιση των κανονισμών, ώστε αυτοί να ισχύουν για όλα τα κράτη μέλη και προτείνει την θέσπιση ενιαίου ορίου, δηλαδή τον καθορισμό μέγιστου αριθμού οικογενειών ή παιδιών ανά δότη/δότρια σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δημιουργία πανευρωπαϊκού μητρώου δοτών/δοτριών και απογόνων για την αποτροπή υπερβάσεων των ορίων, εφαρμογή αυστηρότερων γενετικών ελέγχων για την αποφυγή μετάδοσης κληρονομικών ασθενειών και παροχή ψυχολογικής υποστήριξης σε δότες/δότριες, απογόνους και οικογένειες για την αντιμετώπιση των συναισθηματικών και κοινωνικών επιπτώσεων.
