Λεγόταν πάντα, επίσημα, ότι ο σημαντικότερος στόχος μέσα από πιθανή υλοποίηση της ηλεκτρικής διασύνδεσης με την Ελλάδα ήταν και είναι η ασφάλεια προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις της Κύπρου. Με την άρση της ηλεκτρικής απομόνωσης.
Δεν ήταν καθόλου τυχαίο που η αρχική ιδέα για τη διασύνδεση έπεσε αμέσως μετά την καταστροφή στο Βασιλικό.
Σε ένα δεύτερο επίπεδο, η ηλεκτρική διασύνδεση στόχευε και στοχεύει στην ανάπτυξη ανταγωνισμού, μέσω της εισαγωγής ηλεκτρικής ενέργειας φθηνότερης από αυτήν που παράγεται -και πωλείται- στην Κύπρο.
Και υπήρχαν και οι πιο φιλόδοξοι, που πίστευαν ή πιστεύουν ακόμα πως η ηλεκτρική διασύνδεση με το ευρωπαϊκό δίκτυο δημιουργεί προοπτικές και για εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας από την Κύπρο ή μέσω Κύπρου. Δεδομένου του πλεονάσματος παραγωγής από ΑΠΕ σε κάποιες χρονικές περιόδους. Παρόλο που -μεγαλύτερα- πλεονάσματα έχουν και η Ελλάδα και άλλες χώρες της ΕΕ και μάλιστα περίπου τους ίδιους μήνες και τις ίδιες ώρες.
Η ιδέα της ηλεκτρικής διασύνδεσης της Κύπρου με το Ισραήλ, την οποία επανέφερε στο προσκήνιο πρόσφατα ο Ισραηλινός υπουργός Ενέργειας, θα μπορούσε να εξυπηρετήσει τους πιο πάνω στόχους μόνο εν μέρει. Κατά κύριο λόγο τον στόχο της διασφάλισης απρόσκοπτης παροχής ηλεκτρισμού στην κυπριακή κοινωνία και οικονομία και την ασφάλεια του συστήματος. Μέσω της μεταφοράς ενέργειας από τη γειτονική χώρα σε ώρες/μέρες έκτακτης ανάγκης ή αύξησης της κατανάλωσης στην Κύπρο. Στον βαθμό που θα υπάρχει διαθέσιμο ισραηλινό πλεόνασμα.
Και την ίδια αποστολή θα έχει και ο ηλεκτρισμός κυπριακής παραγωγής προς το Ισραήλ, νοουμένου ότι τα επόμενα 2 – 3 χρόνια θα ξεπεράσει -με αποθήκευση ή αύξηση της συμβατικής παραγωγής- το κυπριακό ηλεκτρικό σύστημα τα δικά του, σοβαρά, προβλήματα επάρκειας, είτε σε πολύ κρύες νύχτες του χειμώνα, είτε τα απογεύματα και τα βράδια του καλοκαιριού.
Η ηλεκτρική διασύνδεση με τον Λίβανο, όμως, τι νόημα έχει; Από ενεργειακής άποψης τίθεται το ερώτημα, καθώς κάθε είδους συνεργασία με τις γειτονικές χώρες, ιδιαίτερα με αυτές που παραδοσιακά μάς συνδέουν φιλικές σχέσεις, είναι καλοδεχούμενη. Ενεργειακά, όμως, τι μπορεί να προσφέρει στην Κύπρο η ηλεκτρική διασύνδεση που ανακοίνωσαν χθες Χριστοδουλίδης και Αούν ότι θα προωθήσουν το επόμενο διάστημα;
Τον πρώτιστο στόχο της ηλεκτρικής διασύνδεσης με την Ελλάδα -και σε μικρότερο βαθμό με το Ισραήλ- δεν μπορεί να τον εξυπηρετήσει τα επόμενα χρόνια μια διασύνδεση με το ηλεκτρικό σύστημα του Λιβάνου. Που για τους γνωστούς θλιβερούς λόγους είναι σε κακά χάλια, όπως και άλλες υποδομές δημόσιας ωφέλειας στην πολύπαθη χώρα. Ο Λίβανος δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να βοηθήσει -έστω εκτάκτως- οποιαδήποτε ενεργειακή ανάγκη της Κύπρου τα επόμενα λίγα χρόνια, τουλάχιστο. Διότι δυστυχώς δεν μπορεί να καλύψει ούτε τις δικές του, λόγω πεπαλαιωμένων μονάδων, ανεπαρκούς δικτύου αλλά και οικονομικής αδυναμίας του κράτους για επαρκείς εισαγωγές συμβατικών καυσίμων.
Οι σημερινές δυνατότητες της κρατικής εταιρείας ηλεκτρισμού δεν καλύπτουν ούτε το 50% των αναγκών της χώρας σε ηλεκτρισμό. Και άλλες πηγές μιλούν για κάλυψη μόλις του 1/3 των αναγκών. Και παρόλο που καταγράφεται μια μικρή βελτίωση στην παραγωγή την τελευταία διετία, οι πιθανότητες να αλλάξει σημαντικά η κατάσταση τα επόμενα 2-3 χρόνια είναι περιορισμένες. Αν και ο Λίβανος έχει συμφωνήσει με την Παγκόσμια Τράπεζα για δάνειο 250 εκατ. δολαρίων, ώστε να αναβαθμίσει το δίκτυο και να προωθήσει την παραγωγή από ΑΠΕ.
Μια ηλεκτρική διασύνδεση με τον Λίβανο θα μπορούσε να βοηθήσει τη γειτονική χώρα να καλύψει μέρος των αναγκών της σε ηλεκτρισμό. Και θα βοηθούσε παραγωγούς ενέργειας στην Κύπρο να πωλήσουν ηλεκτρισμό στον Λίβανο.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, η συζήτηση γίνεται μόνο σε θεωρητικό επίπεδο. Ο Πρόεδρος μίλησε για αίτημα προς την Παγκόσμια Τράπεζα για μελέτη βιωσιμότητας. Υπό ποίους όρους και ποιες παραδοχές θα γίνει η μελέτη; Πόσο χρόνο θα πάρει; Και μετά τη μελέτη, τι ακριβώς θα γίνει και από ποιον;
Κρατάμε όμως την προοπτική και την εξαγγελία. Όπως κρατάμε και την απόφαση Χριστοδουλίδη – Μητσοτάκη προ δεκαπενθημέρου για επικαιροποίηση οικονομικο-τεχνικών δεδομένων του Great Sea Interconnector. Είχε λεχθεί πως η νέα μελέτη θα τρέξει τάχιστα. Περιμένουμε εξελίξεις.
Όπως περιμένουμε και τη 19η Δεκεμβρίου, ημερομηνία που κατά τη ΔΕΦΑ θα κατατεθεί από την Technip η μελέτη για τα κενά ή τις αστοχίες της μισοτέλειωτης προβλήτας για το φυσικό αέριο στο Βασιλικό. Μπας και μπουν σε κανάλι επίλυσης τα δικά μας ενεργειακά προβλήματα. Και, με το καλό, να βοηθήσουμε σύντομα τον Λίβανο να λύσει και τα δικά του.
