Το «Athletic» αποκαλύπτει το πλάνο της ΕΠΟ για την πλήρη αναδιαμόρφωση του ελληνικού ποδοσφαίρου σε όλα τα επίπεδα με δηλώσεις των Κώστα Βρακά, Γιάννη Σαμαρά, Δημήτρη Παπαδόπουλου, Κώστα Τσιμίκα, Τάσου Μπακασέτα και Βαγγέλη Παυλίδη.
Αναλυτικά:
«Το 480 π.Χ. Μια δύναμη περίπου 7.000 ανδρών, με επικεφαλής τον Σπαρτιάτη βασιλιά Λεωνίδα, φυλάσσει το στενό πέρασμα των Θερμοπυλών.
Απέναντί τους; Έως και 300.000 Πέρσες στρατιώτες, που κατευθύνονται νότια μέσα από την Ελλάδα. Οι υπερασπιστές έχουν ελάχιστες επιλογές. Αποφασίζουν να κρατήσουν τη θέση τους.
Τις επόμενες δύο ημέρες, οι ελληνικές δυνάμεις πολεμούν γενναία. Χρησιμοποιώντας την ανώτερη ικανότητά τους στη μάχη σώμα με σώμα και με τους εισβολείς να αδυνατούν να τους πλευροκοπήσουν στο απότομο ορεινό έδαφος, αναχαιτίζουν την περσική προέλαση. Σύμφωνα με τον ιστορικό Ηρόδοτο, μόνο όταν προδίδονται από έναν ντόπιο κάτοικο η θέση τους καταλαμβάνεται.
Τριακόσιοι Σπαρτιάτες παραμένουν, πολεμώντας μέχρι θανάτου σε μία από τις πιο διάσημες ύστατες αντιστάσεις της ιστορίας. Η ταινία «300» του 2006, με τον Τζέραρντ Μπάτλερ στον ρόλο του Λεωνίδα, ενίσχυσε τη φήμη της μάχης στη σύγχρονη φαντασία μας.
Όμως τώρα, αυτή η μάχη έχει «αναγεννηθεί» ξανά, στα επίσημα στρατηγικά έγγραφα του ελληνικού ποδοσφαίρου.
«Διείσδυσε για να σκοτώσεις».
«Συμπαγής λειτουργία μέσω της ομαδικότητας».
«Χρησιμοποίησε τον χώρο προς όφελός σου».
«Αμείλικτος στο ένας εναντίον ενός».
Εμπνευσμένες από τη Μάχη των Θερμοπυλών, όλες αυτές οι φράσεις αποτελούν θεμελιώδεις αρχές στο νέο πλάνο της Ελληνικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας για το αγωνιστικό της στυλ, μια αποστολή για την επιστροφή της Ελλάδας στην κορυφή του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου μέσω της αναμόρφωσης του προγράμματος ανάπτυξης παικτών. Το έργο ονομάζεται «Αναγέννηση».
Η μεγαλύτερη μέρα του ελληνικού ποδοσφαίρου δεν ήταν γραφτό να συμβεί. Ούσα στην 35η στον κόσμο πριν από το Euro 2004, η ομάδα του Ότο Ρεχάγκελ πάλεψε και κατέκτησε την πιο απίθανη νίκη στην ιστορία του διεθνούς ποδοσφαίρου, ένα τρόπαιο που κερδήθηκε μέσω της δύναμης στις στατικές φάσεις, των γκολ του Άγγελου Χαριστέα και μιας τιτάνιας αμυντικής προσπάθειας.
Ονομάστηκε θαύμα, αλλά το πρόβλημα με τα θαύματα είναι ότι έρχονται από το πουθενά. Χωρίς θεμέλια, το ελληνικό ποδόσφαιρο παρασύρθηκε τα τελευταία είκοσι χρόνια, με την εθνική ομάδα να αποτυγχάνει να προκριθεί σε μεγάλη διοργάνωση από το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2014. Ο θρίαμβος του 2004 είναι μια ένδοξη ανάμνηση, αλλά μόνο αυτό. Η Ελλάδα δεν κατάφερε να κεφαλαιοποιήσει την επιτυχία της.
«Ποτέ δεν σκεφτήκαμε να κάνουμε ένα πλάνο λόγω της κουλτούρας μας», λέει ο Δημήτρης Παπαδόπουλος, μέλος της ομάδας του 2004 και νυν τεχνικός διευθυντής της εθνικής. «Η νίκη μας ήταν ένα όνειρο, αλλά αν είχαμε αρχίσει να σκεφτόμαστε διαφορετικά, ίσως να υπήρχε μεγαλύτερη μακροπρόθεσμη επιτυχία. Είδατε τα απομεινάρια αυτής της ομάδας να προκρίνονται μέχρι το 2014. Όμως από τότε δεν έχουμε προχωρήσει».
Ο Βαγγέλης Παυλίδης της Μπενφίκα είναι ο βασικός φορ της Ελλάδας, ένας δυνατός 27χρονος με εξαιρετική τεχνική, που μετακόμισε στη Γερμανία ως έφηβος για να ολοκληρώσει την ανάπτυξή του. Τα τελευταία χρόνια έχει ιδρύσει τη δική του ακαδημία στη γενέτειρά του, τη Θεσσαλονίκη, για να προσφέρει γήπεδα στους τοπικούς παίκτες.
«Υπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ των χωρών», εξηγεί. «Στην Ελλάδα δεν παίζαμε σε καλά γήπεδα και το επίπεδο των αντιπάλων ήταν χαμηλότερο. Όταν δεν παράγαμε παίκτες, λέγαμε “εντάξει, έτσι έγινε”. Όμως συνέβαινε επειδή δεν είχαμε σχέδιο για να τους δημιουργήσουμε. Στη Γερμανία όλα είναι οργανωμένα. Και νομίζω ότι αυτό είναι το μεγαλύτερο μας έλλειμμα, ο σχεδιασμός των ακαδημιών ώστε να “χτίζουν” τον παίκτη και όχι απλώς να βασίζονται στο ταλέντο του».
Αυτή δεν είναι χώρα για νέους. Η ελληνική Super League είναι το γηραιότερο πρωτάθλημα στην Ευρώπη, με μέσο όρο ηλικίας τα 28,5 έτη, ενώ έχει και το τρίτο χαμηλότερο ποσοστό παικτών που έχουν εκπαιδευτεί στον ίδιο τους τον σύλλογο (7,5%).
Υπήρξαν ενδείξεις ποιότητας, η Ελλάδα νίκησε την Αγγλία 2-1 στο Γουέμπλεϊ τον περασμένο Οκτώβριο με δύο γκολ του Παυλίδη, ενώ ο Ολυμπιακός κατέκτησε το UEFA Youth League το 2024, όμως η αποτυχία πρόκρισης στο επόμενο Παγκόσμιο Κύπελλο, παρά έναν σχετικά βατό όμιλο, υπογράμμισε την ανάγκη για μεταρρύθμιση.
Η αποτυχία της Ελλάδας να προκριθεί στο επόμενο Παγκόσμιο Κύπελλο, παρά τον σχετικά ευνοϊκό προκριματικό όμιλο με τη Δανία, τη Σκωτία και τη Λευκορωσία, υπογράμμισε την έντονη επιθυμία για αλλαγή.
Ο πρώην αριστερός μπακ της Λίβερπουλ, Κώστας Τσιμίκας, νυν παίκτης της Ρόμα, είναι ένας από τους κορυφαίους ποδοσφαιριστές της ομάδας. Η διεθνής του καριέρα συνέπεσε με τα «χαμένα χρόνια» του ελληνικού ποδοσφαίρου.
«Χρειαζόμαστε αυτή την αναγέννηση», λέει. «Τη χρειαζόμαστε για να πετύχουμε όλους τους στόχους μας στο ποδόσφαιρο».
Τα γραφεία της Ελληνικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας βρίσκονται σε ένα συνηθισμένο προάστιο της Αθήνας. Μπαίνοντας από τις συρόμενες πόρτες και στρίβοντας δεξιά, συναντά κανείς μια σειρά από γραφεία. Τα περισσότερα είναι διακοσμημένα με οικογενειακές φωτογραφίες, όμως ένα ξεχωρίζει λόγω του τεράστιου πίνακα τακτικής που φαίνεται πίσω από το παγωμένο γυαλί.
Πρόκειται για το γραφείο του Κωνσταντίνου Βρακά, επικεφαλής του προγράμματος «Αναγέννηση». Παρότι η ομάδα είχε παραδοσιακά ως δυνατό της σημείο την αμυντική οργάνωση, η τακτική πειθαρχία από μόνη της δεν ήταν πλέον αρκετή για να φέρει αποτελέσματα. Ο Βρακάς άρχισε να συνειδητοποιεί ότι το τεχνικό επίπεδο των Ελλήνων παικτών δεν ήταν αρκετά υψηλό.
«Ξέρουμε ότι οι Έλληνες παίκτες έχουν ταλέντο», εξηγεί. «Αλλά πρέπει να αλλάξουμε τη μεθοδολογία, τις προπονήσεις, τη φιλοσοφία στις ομάδες υποδομής. Οι Έλληνες παίκτες έπρεπε να εξελιχθούν. Έπρεπε να γίνουν οι πρωταγωνιστές των δικών τους ιστοριών».
Σε συνεργασία με τη συμβουλευτική εταιρεία One For The Game, που αποτελείται από πρώην προπονητές ακαδημιών του Άγιαξ , η ΕΠΟ έθεσε ως προτεραιότητα τη δημιουργία μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής για την παραγωγή τεχνικά καταρτισμένων ποδοσφαιριστών. Το γραφείο του Βρακά, το οποίο μοιράζεται με τον τεχνικό διευθυντή Παπαδόπουλο, αποτελεί το κέντρο αυτού του σχεδίου.
«Υπήρχε ένας πολύ τυποποιημένος και αυστηρός τρόπος προπόνησης στις ακαδημίες», λέει ο Βρακάς. «Η φιλοσοφία μας είναι να επαναφέρουμε την έννοια του ποδοσφαίρου του δρόμου, ώστε οι παίκτες να είναι πιο δημιουργικοί και πιο κοντά στο σύγχρονο ποδόσφαιρο».
«Το 2004, ο Ρεχάγκελ ανέλυσε και κατανόησε την κουλτούρα και την ιστορία μας», προσθέτει ο Παπαδόπουλος. «Από τα αρχαία χρόνια, είμαστε καλοί όταν είμαστε ενωμένοι, συμπαγείς και βοηθάμε ο ένας τον άλλον. Αυτή είναι η ταυτότητά μας. Όμως με την τακτική εξέλιξη του ποδοσφαίρου, αυτό από μόνο του δεν αρκεί. Πρέπει να διατηρήσουμε αυτή την ταυτότητα, αλλά και το μαχητικό μας πνεύμα».
Αυτή η ισορροπία διαπερνά ολόκληρο το σχέδιο. Με βάση τους διαθέσιμους πόρους και την προπονητική κουλτούρα, ένα στυλ παιχνιδιού με έμφαση στην κατοχή ή στο έντονο πρέσινγκ δεν ταίριαζε στο ελληνικό DNA.
Η Μάχη των Θερμοπυλών χρησιμοποιήθηκε ως πηγή έμπνευσης. Η σύγκρουση αυτή προσέφερε βασικές αρχές που καθοδηγούν το τεχνικό πλάνο. Γρήγορες επιθετικές μεταβάσεις, αμυντική οργάνωση, δύναμη στις μονομαχίες και τακτική πειθαρχία. Ο όρος που τα συνοψίζει όλα; «Έξυπνο πολεμικό ποδόσφαιρο».
«Είμαστε μια μικρή χώρα, αλλά υπάρχει κάτι στο DNA μας», λέει ο Βρακάς. «Στο παρελθόν ήμασταν ικανοί για θαύματα. Αν δουλέψουμε σοβαρά και συντονισμένα, αυτό μπορεί να κάνει τεράστια διαφορά. Αν επιμείνουμε στο πλάνο μας, σε δέκα χρόνια μπορούμε να είμαστε ανάμεσα στις κορυφαίες ομάδες της Ευρώπης. Ίσως ακούγεται φιλόδοξο και δύσκολο να το πιστέψει κανείς τώρα, αλλά εμείς το πιστεύουμε. Θέλουμε να το κάνουμε πραγματικότητα».
Υπάρχει προηγούμενο. Με πληθυσμό λίγο πάνω από 10 εκατομμύρια, η Ελλάδα έχει παρόμοιο μέγεθος με το Βέλγιο και την Πορτογαλία, δύο χώρες που, παρά τη μικρή επιτυχία στον 20ό αιώνα, έχουν εξελιχθεί σε ευρωπαϊκές δυνάμεις τα τελευταία 20 χρόνια.
Ωστόσο, και οι δύο διαθέτουν ανεπτυγμένες προπονητικές κουλτούρες και ο ρόλος του Βρακά είναι να διαχειριστεί τη δομική αλλαγή που απαιτεί το ελληνικό ποδόσφαιρο.
Για να αντιμετωπιστεί η έλλειψη ευκαιριών για νεαρούς παίκτες στη Super League, η ΕΠΟ διαπραγματεύεται αναπτυξιακές διαδρομές με τους συλλόγους. Θέλει οι ομάδες να παίζουν με ποικιλία στυλ, προς όφελος του πρωταθλήματος, με τον Βρακά να τονίζει ότι προτεραιότητα είναι «η αλλαγή νοοτροπίας των διοικήσεων, πρέπει να πιστέψουν στον Έλληνα παίκτη».
Παρότι δεν διαχειρίζεται άμεσα τις δύο κορυφαίες κατηγορίες, έχει άμεσο έλεγχο μόνο από τη Γ’ Εθνική και κάτω, η ΕΠΟ παραμένει προσηλωμένη στην εισαγωγή ποσοστώσεων για νεαρούς γηγενείς παίκτες.
«Οι ελληνικοί σύλλογοι εμπιστεύονται παίκτες από την Πορτογαλία, το Βέλγιο, την Ολλανδία και τους δίνουν ευκαιρίες», λέει ο Παυλίδης.
Από τη φετινή σεζόν, οι ομάδες της Γ’ Εθνικής υποχρεούνται να έχουν δύο παίκτες κάτω των 18 ετών στην αρχική ενδεκάδα, καθώς και άλλους δύο στην αποστολή. Με περισσότερους από 70 συλλόγους, αυτό έχει προσφέρει συμμετοχές στην πρώτη ομάδα σε σχεδόν 300 παίκτες, ενώ παρατηρήθηκε αύξηση των δανεισμών νεαρών παικτών από τη Super League το καλοκαίρι.
Το Κύπελλο Ελλάδας, στο οποίο συμμετέχουν και ομάδες της Super League, έχει επίσης νέους κανονισμούς που απαιτούν την παρουσία ενός γηγενή παίκτη κάτω των 21 ετών στο γήπεδο ανά πάσα στιγμή. Τα επόμενα χρόνια, η ΕΠΟ είναι βέβαιη ότι η Super League θα υιοθετήσει παρόμοια μέτρα.
Ένα ακόμη σημαντικό κομμάτι του έργου του Βρακά, ιδιαίτερα για την εθνική ομάδα, είναι η δημιουργία ενός νέου προπονητικού κέντρου στην Παιανία, στα ανατολικά προάστια της Αθήνας. Χτισμένο στον πρώην χώρο του Παναθηναϊκού, θα βασιστεί σε πρότυπα όπως το St George’s Park της Αγγλίας, το Clairefontaine της Γαλλίας και το Tubize του Βελγίου και αναμένεται να είναι έτοιμο για την επόμενη προσπάθεια πρόκρισης στο Παγκόσμιο Κύπελλο.
«Δεν είχαμε ποτέ κάτι τέτοιο», λέει ο Τάσος Μπακασέτας, μεσοεπιθετικός του Παναθηναϊκού και αρχηγός της εθνικής. «Χρειαζόμαστε ένα σπίτι, έναν χώρο να μένουμε και να χτίζουμε. Είναι πολύ σημαντικό. Είναι μια νέα αρχή».
Στην παραλιακή ζώνη της Αθήνας, στην Καλλιθέα, βρίσκεται το πολιτιστικό κέντρο της πόλης, που στεγάζει την Εθνική Λυρική Σκηνή και την Εθνική Βιβλιοθήκη και διαθέτει μια μεγάλη, εντυπωσιακή τεχνητή λίμνη. Ο αρχιτέκτονας Ρέντσο Πιάνο το φαντάστηκε ως ένα κομμάτι του φλοιού της γης που αποκολλήθηκε. Χτισμένο αμέσως μετά την οικονομική κρίση του 2008, διατηρεί έναν χαρακτήρα φοίνικα που αναγεννάται.
Όταν ο Γιάννης Σαμαράς προτείνει να συναντηθούν εκεί για να συζητήσουν το πρόγραμμα «Αναγέννηση», υπάρχει έντονος συμβολισμός. «Δεν πρόκειται για ανοικοδόμηση», λέει με ηρεμία αλλά και σιγουριά. «Το έδαφος δεν είναι κατάλληλο γι’ αυτό. Πρόκειται για το να ξεπεράσουμε την παλιά νοοτροπία. Δεν υπάρχει κάτι στο οποίο θέλουμε να επιστρέψουμε».
Ο Σαμαράς είναι πρώην διεθνής ποδοσφαιριστής και προπονητής, ο οποίος διηύθυνε την ακαδημία του Παναθηναϊκού για σχεδόν μια δεκαετία. Ο γιος του, Γιώργος Σαμαράς, είναι ένας από τους πιο γνωστούς Έλληνες ποδοσφαιριστές των τελευταίων 25 ετών, με καριέρα στη Μάντσεστερ Σίτι και τη Σέλτικ.
Ενώ ο Βρακάς είναι υπεύθυνος για τη γενική εικόνα, η οριστικοποίηση των λεπτομερειών της ανάπτυξης των παικτών, προπονητικά προγράμματα, διαστάσεις παιχνιδιού, σχηματισμοί ανήκει στον Σαμαρά. Φέρνοντας μαζί του φακέλους με σημειώσεις γεμάτες πυκνή γραφή, η αφοσίωσή του είναι εμφανής. Όταν του προτάθηκε αρχικά το έργο, χρειάστηκε τέσσερις μήνες για να πειστεί, έχοντας ζήσει πολλές ψεύτικες ελπίδες στο ελληνικό ποδόσφαιρο.
«Πάντα έρχονταν άνθρωποι με μεγάλες ιδέες», λέει. «Αλλά μόλις προσπαθούσαμε να τις εφαρμόσουμε, προέκυπταν προβλήματα. Ιστορικά ήμασταν κολλημένοι στις παραδόσεις μας. Έτσι το σκέφτηκα πολύ, γιατί το πρότζεκτ ήταν τεράστιο και γνωρίζω τη νοοτροπία μας».
Καθώς μιλά, βγάζει ένα άδειο χαρτί και σχεδιάζει σχηματισμούς. Βασισμένη στις αρχές του Κρόιφ, η ΕΠΟ θα καταστήσει υποχρεωτικά τα μικρά σχήματα παιχνιδιού στις μικρές ηλικίες,
Μέχρι την κατηγορία Κ8, τα παιχνίδια δεν θα ξεπερνούν το 3 εναντίον 3, ώστε τα παιδιά να έχουν συχνή επαφή με την μπάλα, να ντριμπλάρουν και να ξεπερνούν αντιπάλους. Η πεποίθηση είναι ότι η δημιουργικότητα προηγείται της δομής.
Στη συνέχεια, μέχρι την Κ10, τα παιχνίδια θα είναι 5 εναντίον 5, με διάταξη «ρόμβου» μπροστά από τον τερματοφύλακα. Οι πρώτες έννοιες είναι τα τρίγωνα, το κάθετο παιχνίδι και οι κινήσεις του τρίτου παίκτη — χωρίς ακόμη να ονομάζονται έτσι.
Ακολουθεί το 8 εναντίον 8 μέχρι την Κ13, με «διπλό ρόμβο», προετοιμάζοντας τη μετάβαση στο πλήρες γήπεδο. Η ομοσπονδία συζητά αν θα προστεθεί και ένα στάδιο 9 εναντίον 9 στις ηλικίες Κ14 και Κ15.
«Τα πρωταθλήματα υποδομής ήταν προσανατολισμένα μόνο στο αποτέλεσμα», λέει. «Έβλεπες παιδιά έξι ετών να παίζουν μόνο για να κερδίσουν, όχι για να αναπτυχθούν. Έπρεπε να το αλλάξουμε αυτό. Αλλάξαμε και τους κανονισμούς, για παράδειγμα, δεν υπάρχουν πλάγια άουτ, αλλά πάσα ή ντρίμπλα, για να είναι πιο διασκεδαστικό και να παίρνουν αποφάσεις. Πρέπει να υπάρχει χαρά. Θέλουμε να επαναφέρουμε το ποδόσφαιρο του δρόμου, αυτή την ελευθερία που είχαν οι παίκτες παλιά.
Και το μεγάλο ερώτημα για μένα εδώ και πολλά χρόνια είναι πότε είναι η σωστή ηλικία για να παίζουν 11 εναντίον 11. Ναι, καλύπτουν όλο το γήπεδο, αλλά το παιχνίδι είναι πιο αργό, η ανάπτυξη δυσκολότερη και ευνοεί τους πιο δυνατούς σωματικά παίκτες».
Πρόκειται για μια πολύ σημαντική αλλαγή και μεγάλο μέρος της δουλειάς του Σαμαρά αφορά την εκπαίδευση των προπονητών. Η Ελλάδα έχει πλέον χωριστεί σε 52 τοπικές ενώσεις και 10 περιφέρειες, καθεμία με το δικό της κέντρο αριστείας και έναν προπονητή πλήρους απασχόλησης της ΕΠΟ. Ο Σαμαράς περιοδεύει σε όλες για να παρουσιάσει το πρόγραμμα στα σωματεία.
Ένα ακόμη στοιχείο που χρειάζεται επεξήγηση είναι το «πρόγραμμα μελλοντικών παικτών», βασισμένο σε βελγικό μοντέλο. Στην κατηγορία Κ15 θα υπάρχουν ουσιαστικά δύο εθνικές ομάδες: η βασική, με τους καλύτερους παίκτες της στιγμής, και μια δεύτερη ομάδα με παίκτες καθυστερημένης ανάπτυξης που έχουν ταλέντο αλλά δεν είναι ακόμη σωματικά έτοιμοι.
Όταν ανακοινώθηκαν τα σχέδια της «Αναγέννησης», το νέο μεγάλο ταλέντο της Ελλάδας, ο 18χρονος Κωνσταντίνος Καρέτσας που μεγάλωσε ποδοσφαιρικά στο Βέλγιο και είναι απόφοιτος του προγράμματος σηκώθηκε σε μια συνάντηση και χειροκρότησε.
Αυτό δείχνει πόσο οι παίκτες στηρίζουν το εγχείρημα. Πρόκειται για ποδοσφαιριστές με αμυδρές αναμνήσεις από το 2004, χωρίς το βάρος του παρελθόντος. Ο Τσιμίκας το παρακολούθησε στη Σκιάθο, όπου ο πατέρας του εργαζόταν ως ζαχαροπλάστης σε ξενοδοχείο. Ο Μπακασέτας ήταν με φίλους στο χωριό του κοντά στην Κόρινθο. Ο Καρέτσας, που δεν είχε γεννηθεί ακόμα, έχει δει τα στιγμιότυπα με τον πατέρα του.
Με πολλούς τρόπους, ο Καρέτσας αποτελεί το πρότυπο αυτού που θέλουν να δημιουργήσουν, την απόδειξη ότι το σχέδιο λειτουργεί. Έναν δημιουργικό, τεχνικά άρτιο παίκτη που προέκυψε από το πρόγραμμα «μελλοντικών παικτών» και εντοπίστηκε μέσω της ελληνικής διασποράς.
«Δόξα τω Θεώ που ήταν στο Βέλγιο εκείνη την περίοδο», λέει ο Βρακάς. «Είναι το πιο χαρακτηριστικό, το καλύτερο παράδειγμα του τι μπορεί να είναι το ελληνικό ταλέντο».
Με τον Καρέτσα πλέον πλαισιωμένο από άλλα ταλαντούχα νέα παιδιά, τον Χρήστο Μουζακίτη του Ολυμπιακού, τους Στέφανο Τζίμα και Χαράλαμπο Κωστούλα της Μπράιτον και τον Γιάννη Κωνσταντέλια του ΠΑΟΚ, τα παραδείγματα πληθαίνουν.
Την επόμενη ημέρα από την επίσκεψη στα γραφεία της ΕΠΟ, η εθνική ομάδα αντιμετωπίζει τη Σκωτία στο γήπεδο «Γεώργιος Καραϊσκάκης». Ο Μπακασέτας και ο Καρέτσας σκοράρουν στη νίκη της Ελλάδας, με τα γκολ να προέρχονται από γρήγορες μεταβάσεις και απόλυτη αποτελεσματικότητα.
Τα διδάγματα των Θερμοπυλών φαίνονται στα πόδια ενός εφήβου.
«Χρησιμοποίησε τον χώρο προς όφελός σου».
«Διείσδυσε για να σκοτώσεις».
«Αμείλικτος στο ένας εναντίον ενός».
«Έξυπνο πολεμικό ποδόσφαιρο».
