Οι τελικές θέσεις του υπουργείου Εσωτερικών σχετικά με τη διαχείριση των τουρκοκυπριακών περιουσιών οδηγούνται αύριο ενώπιον της ολομέλειας του Κοινοβουλίου, αφού επήλθαν σε αυτές αλλαγές τις οποίες εισηγήθηκαν επηρεαζόμενοι φορείς αλλά και βουλευτές, με αποτέλεσμα να διαμορφωθούν, υπό μορφή Κανονισμών, ως ακολούθως:
1. Τροποποίηση της πρόνοιας που αφορά στην παραχώρηση με τη διαδικασία πλειοδοτικού διαγωνισμού τ/κ περιουσιών οι οποίες κρίνονται ως μη συμφέρουσες για επιδιόρθωση, ώστε να αναφέρεται σαφώς ότι θα κρίνονται ως τέτοιες λόγω της ιδιομορφίας του εδάφους και στη βάση έκθεσης τεχνικού μηχανικού του οικείου επαρχιακού γραφείου της Υπηρεσίας Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών. Η ρηθείσα τροποποίηση προνοεί επίσης ότι η παραχώρηση θα γίνεται σε πρόσφυγες οι οποίοι μπορούν να αποδείξουν ότι διαθέτουν την απαιτούμενη χρηματοοικονομική επάρκεια και αναλαμβάνουν την κάλυψη της δαπάνης επιδιόρθωσης ή/και επαναφοράς σε αξιοποιήσιμη κατάσταση.
2. Μείωση του προτεινόμενου μισθώματος από 75% σε 60% επί του αγοραίου ενοικίου και προσθήκη επιφύλαξης σύμφωνα με την οποία ο Κηδεμόνας θα προβεί σε σταδιακή αναπροσαρμογή του καταβαλλόμενου μισθώματος, ώστε αυτό να εξισωθεί με το 75% του αγοραίου ενοικίου, στην περίπτωση που ο μισθωτής είναι πρόσφυγας, και του πλήρους αγοραίου ενοικίου, στην περίπτωση που ο μισθωτής δεν είναι πρόσφυγας, εντός χρονικής περιόδου που θα καθοριστεί.
3. Τροποποίηση της πρόνοιας που προνοεί για τη δυνατότητα υπεκμίσθωσης τ/κ περιουσιών ως ακολούθως:
α. Διασαφηνίζεται ότι αφορά σε περιουσίες εκτός των ειδικών περιοχών διαχείρισης, τις οποίες αξιοποιούν και λειτουργούν οι μισθωτές για περίοδο τουλάχιστον δέκα ετών.
β. Καθορίζεται ρητά ότι επιτρέπεται νοουμένου ότι ο μισθωτής αδυνατεί να συνεχίσει την επαγγελματική δραστηριότητά του για λόγους υγείας ή για άλλο προσωπικό λόγο.
γ. Περιλαμβάνεται τόσο η δυνατότητα προσωρινής παραχώρησης χρήσης της εν λόγω περιουσίας όσο και η δυνατότητα μεταβίβασης της σύμβασης μίσθωσης που αφορά την εν λόγω περιουσία σε άλλο πρόσφυγα, με όρους και προϋποθέσεις που θα καθορίζει ο Κηδεμόνας.
δ. Προβλέπεται ρητά ότι, μετά την πάροδο της συνολικής χρονικής περιόδου της υπομίσθωσης, ως προνοείται στους κανονισμούς, οι οποιεσδήποτε συμβάσεις μίσθωσης θα τερματίζονται και το ακίνητο θα ανακτάται από τον Κηδεμόνα, χωρίς το πρόσωπο που θα έχει την προσωρινή χρήση της περιουσίας ή ο μισθωτής να δικαιούνται οποιοδήποτε ποσό αποζημίωσης σε σχέση με το μίσθιο ή άλλου είδους αποζημίωση από τον Κηδεμόνα.
4. Διαγραφή των προνοιών οι οποίες παρέχουν στον Κηδεμόνα ευρεία διακριτική ευχέρεια σε ό,τι αφορά την παραχώρηση τ/κ περιουσιών, όπως ενδεικτικά η εξουσία του να εφαρμόζει χαμηλότερο ενοίκιο στην περίπτωση τ/κ περιουσιών που παραχωρούνται για επαγγελματική χρήση, για την αποκατάσταση ή ανάπτυξη των οποίων απαιτούνται σημαντικές επενδύσεις, ή να καθορίζει ονομαστικό κεφάλαιο σε περιπτώσεις που κρίνει δικαιολογημένες, καθώς και η εξουσία να παραχωρεί χωρίς δημοσίευση τ/κ κατοικίες, αφού ληφθούν υπόψη οι προσωπικές και κοινωνικοοικονομικές συνθήκες του ενδιαφερόμενου.
5. Επέκταση της δυνατότητας παραχώρησης χωρίς δημοσίευση γεωργικής γης η οποία έχει αναπτυχθεί με μόνιμες καλλιέργειες στους κληρονόμους αποβιώσαντος μισθωτή, ώστε να αφορά και γη στην οποία έχουν αναπτυχθεί κτηνοτροφικά υποστατικά και ξηρικές καλλιέργειες που σχετίζονται με την κτηνοτροφική ανάπτυξη, καθώς και προσθήκη της προϋπόθεσης ότι σε κάθε περίπτωση οι κληρονόμοι είναι πρόσφυγες και επαγγελματίες γεωργοκτηνοτρόφοι.
6. Προσθήκη πρόνοιας βάσει της οποίας, στην περίπτωση παραχώρησης τ/κ περιουσίας εντός ειδικών περιοχών διαχείρισης, ο Κηδεμόνας να δύναται, μέσω της σύμβασης μίσθωσης, να απαιτεί την προσκόμιση εγγυητήριου εγγράφου πιστής εκτέλεσης της σύμβασης αυτής ή/και την υπογραφή της από τρίτο φερέγγυο πρόσωπο ως εγγυητή του μισθωτή.
7. Προσθήκη ορισμού του όρου «αγοραίο ενοίκιο» ως το «το υπολογισθέν ποσό για το οποίο ένα ακίνητο θα μπορούσε να μισθωθεί, κατά την ημερομηνία της εκτίμησης, μεταξύ ενός πρόθυμου μισθωτή και ενός πρόθυμου εκμισθωτή και με καθορισμό συγκεκριμένων όρων μίσθωσης, εντός των πλαισίων της αγοράς, μετά από κατάλληλη προώθηση, όπου τα συμβαλλόμενα μέρη έχουν το καθένα ενεργήσει με επίγνωση, σωφροσύνη και χωρίς εξαναγκασμό».
8. Τροποποίηση του Παραρτήματος των υπό συζήτηση κανονισμών διά:
α. της προσαρμογής των εισοδηματικών κριτηρίων στη βάση των αντίστοιχων ισχυόντων κριτηρίων των στεγαστικών σχεδίων της Υπηρεσίας Μέριμνας και Αποκατάστασης Εκτοπισμένων και της προσθήκης επιφύλαξης, ώστε να διασφαλίζεται η εξίσωσή τους με τα εκάστοτε κριτήρια της εν λόγω υπηρεσίας,
β. της προσθήκης πρόνοιας, ώστε να προστίθενται βαθμοί μοριοδότησης στην περίπτωση οικογενειών με άτομο με αναπηρία, όπως καθορίζεται από το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας,
γ. της προσθήκης πρόνοιας, ώστε να λαμβάνει αρνητική μοριοδότηση αιτητής ο οποίος έχει λάβει οποιαδήποτε άλλη βοήθεια μέσω της παραχώρησης σε αυτόν τ/κ περιουσίας για επαγγελματικούς ή γεωργικούς/κτηνοτροφικούς σκοπούς,
δ. της αντικατάστασης της αναφοράς σε επαγγελματίες γεωργούς με αναφορά σε γεωργούς ή κτηνοτρόφους εγγεγραμμένους στο Μητρώο Αγροτών και Γεωργικών Εκμεταλλεύσεων,
ε. της διαγραφής από τον κατάλογο δικαιούχων γεωργικού κλήρου και τον αντίστοιχο πίνακα μοριοδότησης των προσφύγων κληρονόμων αποβιωσάντων ή/και υπερηλίκων μισθωτών γεωργικής γης στην οποία φυτεύτηκαν στο παρελθόν και συντηρούνται μόνιμες καλλιέργειες, καθότι η παραχώρηση αυτή θα γίνεται απευθείας, χωρίς δημοσίευση ή μοριοδότηση, ως προτείνεται με σχετική πρόνοια των υπό συζήτηση κανονισμών, και
στ. της αύξησης από 200 δεκάρια σε 300 δεκάρια του ανώτατου ορίου γεωργικής ξηρικής γης που παραχωρείται σε δικαιούχους πρόσφυγες κατ’ αποκλειστικότητα γεωργοκτηνοτρόφους ή σε μη πρόσφυγες επαγγελματίες γεωργοκτηνοτρόφους εγγεγραμμένους στο Μητρώο Αγροτών και Γεωργικών Εκμεταλλεύσεων των οποίων σημαντικό μέρος της γεωργικής γης τους κατελήφθη ή είναι απροσπέλαστο λόγω της τουρκικής εισβολής.
Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Προσφύγων-Εγκλωβισμένων-Αγνοουμένων-Παθόντων, λαμβάνοντας υπόψη όλα όσα τέθηκαν ενώπιόν της και αφού προέβη στις απαραίτητες νομοτεχνικές βελτιώσεις, επιφυλάχθηκε να τοποθετηθεί επί των προνοιών των κανονισμών κατά τη συζήτησή τους ενώπιον της ολομέλειας του σώματος.
