Βελτίωση της ποιότητα ζωής για τα άτομα με αναπηρία στην Κύπρο καθώς και αυτονομία, συμμετοχή στην εργασία και ανεξάρτητη διαβίωση, επιδιώκει να διασφαλίσει νομοσχέδιο του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας και του Τμήματος Κοινωνικής Ενσωμάτωσης.
Ανάμεσα σε πολλά άλλα, το νομοσχέδιο προβλέπει επιλογή φροντιστών από τους άμεσα επηρεαζόμενους, παροχή υπηρεσιών υποστήριξης και ενδυνάμωσης για τα ΑμεΑ και τις οικογένειές τους καθώς και επιδόματα για κατ’ οίκον φροντίδα, για μετακινήσεις, ακόμη και για διακοπές.
Πρόκειται για το νομοσχέδιο «Ο περί Κοινωνικής Συμμετοχής, Συμπερίληψης και Ανεξάρτητης Διαβίωσης των Ατόμων με Αναπηρίες Νόμος του 2025», το οποίο τέθηκεχθες σε δημόσια διαβούλευση, όπου και θα παραμένει έως και τις 17 Οκτωβρίου 2025.
Πιο συγκεκριμένα, το νομοσχέδιο θέτει ως στόχους:
1. Τη δημιουργία μιας ενιαίας, για πρώτη φορά στην ιστορία των αναπηρικών ζητημάτων στην Κύπρο, νομοθεσίας που θα ενσωματώνει, συγκεντρώνει και ρυθμίζει ολοκληρωμένα όλες τις κοινωνικές υπηρεσίες σε είδος και όλες τις κοινωνικές χρηματικές και άλλες παροχές για τα άτομα με αναπηρίες.
2. Την εισαγωγή τεσσάρων νέων κοινωνικών υπηρεσιών σε είδος καθώς και την επέκταση τεσσάρων υφιστάμενων υπηρεσιών:
o Σύμβουλος Υποστήριξης Λήψης Αποφάσεων
o Εκπαιδευτής
o Προσωπικός Βοηθός Εργασίας
o Επαγγελματίας Εργασιακής Ενσωμάτωσης
o Κοινωνικός Συνοδός/Βοηθός
o Διερμηνέας Κυπριακής Νοηματικής Γλώσσας
o Πάροχος Προγράμματος Υπηρεσιών σε Κατοικία Υποστηριζόμενης Διαβίωσης
o Ψυχολόγος Έγκαιρης Οικογενειακής Στήριξης.
3. Τον εκσυγχρονισμό 11 υφιστάμενων κοινωνικών χρηματικών και άλλων παροχών, δηλαδή των μηνιαίων επιδομάτων και εφάπαξ επιχορηγήσεων. Οι επιδοματικές αυτές πολιτικές θα ενσωματωθούν στη νέα νομοθεσία και θα διαφυλαχθούν τα δικαιώματα όλων των υφιστάμενων δικαιούχων.
Θα παρέχεται, δε, η δυνατότητα στο Υπουργικό Συμβούλιο -με έκδοση γνωστοποιήσεων που θα δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας- για άμεση ή σταδιακή αύξηση των ποσών των παροχών και για διεύρυνση σε νέους δικαιούχους, στο πλαίσιο των μέγιστων διαθέσιμων κρατικών πόρων.
Μεταξύ άλλων προβλέπεται:
• Επίδομα προσωπικής βοήθειας και κατ’ οίκον φροντίδας
• Επίδομα διακίνησης
• Επίδομα υποστηρικτικών αναλωσίμων
• Επίδομα συμμετοχής σε Κέντρο Ημέρας
• Επιχορήγηση αγοράς αυτοκινήτου
• Επιχορήγηση αγοράς τροχοκαθίσματος
• Επιχορήγηση αγοράς τεχνικών μέσων και βοηθημάτων υποστηρικτικής τεχνολογίας
• Επιχορήγηση διακοπών
• Δανεισμός τροχοκαθισμάτων, τεχνικών μέσων και βοηθημάτων υποστηρικτικής τεχνολογίας
• Έκδοση δελτίου στάθμευσης
• Έκδοση Ευρωπαϊκής Κάρτας Αναπηρίας.
4. Τη δημιουργία Μητρώων Αδειούχων Παρόχων Υπηρεσιών, με αδειοδότηση των παρόχων, κατάρτιση τους και έλεγχο της ποσότητας και ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών τους.
5. Το νομοσχέδιο στοχεύει ακόμη στην σταδιακή αποσύνδεση των αναπηρικών παροχών και υπηρεσιών από τα εισοδηματικά κριτήρια και τη νομοθεσία του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος (ΕΕΕ), για τα άτομα με σοβαρές αναπηρίες και με ηλικία μέχρι 65 χρόνων κατά την αίτησή τους, αναγνωρίζοντας το επιπρόσθετο κόστος που δημιουργεί η αναπηρία, ιδιαίτερα κατά την πιο παραγωγική ηλικία στη ζωή του ανθρώπου.
6. Την κατάργηση όλων των περιορισμών που υφίστανται σήμερα σε σχέση με την επιλογή από το άτομο με αναπηρία του φροντιστή του και στην παραχώρηση του δικαιώματος ελεύθερης επιλογής του ατόμου ή ατόμων που επιθυμεί να έχει για την προσωπική βοήθεια και κατ’ οίκον φροντίδα του, περιλαμβανομένων των άτυπων βοηθών και φροντιστών του.
7. Tην ενδυνάμωση των ατόμων με αναπηρίες και αύξηση των ευκαιριών για ένταξη τους στην απασχόληση, επαγγελματική αποκατάσταση, ανεξάρτητη διαβίωση, αυτονομία, συμμετοχή και ενσωμάτωση στην κοινωνία.
8. Tην ενδυνάμωση των οργανώσεων που εκπροσωπούν τα άτομα με αναπηρίες στην Κύπρο ώστε να επεκταθούν ως πάροχοι επαγγελματικών και ποιοτικών υπηρεσιών σε είδος, αποκεντρωμένα, πιο ευέλικτα και με αμεσότερη και πιο ουσιαστική υποστήριξη των ατόμων με αναπηρίες
Πού βασίστηκε το νομοσχέδιο
Το νομοσχέδιο με τίτλο «Ο περί Κοινωνικής Συμμετοχής, Συμπερίληψης και Ανεξάρτητης Διαβίωσης Ατόμων με Αναπηρίες Νόμος του 2025», ετοιμάστηκε από το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας με την ενεργή εμπλοκή στη νομοπαρασκευαστική διαδικασία των εκπροσώπων της Κυπριακής Συνομοσπονδίας Οργανώσεων Αναπήρων (ΚΥΣΟΑ) και με διαβούλευση με τις αντιπροσωπευτικές οργανώσεις των ατόμων με αναπηρίες.
Το νομοσχέδιο, όπως υπογραμμίζεται σε σχετικό σημείωμα, αποσκοπεί σε μια σημαντική μεταρρύθμιση στην κοινωνική πολιτική της Κυπριακής Δημοκρατίας για τα άτομα με αναπηρίες, που εκσυγχρονίζει, αναβαθμίζει, αυξάνει και επεκτείνει τις κοινωνικές υπηρεσίες και κοινωνικές παροχές στις οποίες έχουν πρόσβαση οι πολίτες με αναπηρίες, για την υποστήριξη της ανεξάρτητης διαβίωσης τους.
Πυξίδα στην επιδίωξη αυτή, υπογραμμίζεται, είναι οι αρχές της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, η Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Αναπηρία 2021-2030 και οι Εθνικές Στρατηγικές της Κύπρου για την Αναπηρία και τον Αυτισμό και Εθνικά Σχέδια Δράσης 2024-2028.
