Το τουρκικό τηλεοπτικό δίκτυο NTV προχώρησε στην απόλυση του απεσταλμένου του στην Ουάσινγκτον, Χουσεΐν Γκιουνάι, μετά το βίντεο που τον κατέγραψε να σχολιάζει με αιχμηρές φράσεις το αποτέλεσμα της συνάντησης Τραμπ – Ερντογάν στον Λευκό Οίκο.
Ο Γκιουνάι, που για χρόνια κάλυπτε το ρεπορτάζ του Λευκού Οίκου, βρέθηκε στο επίκεντρο αντιδράσεων όταν κάμερα του Associated Press κατέγραψε τυχαία ιδιωτικό του διάλογο με συνάδελφο του από το Anadolu, έξω από τον Λευκό Οίκο.
Στη συνομιλία, αναφερόμενος στη στάση του Τούρκου ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν, ο Γκιουνάι σχολίασε ότι «πέταξε εσκεμμένα το θέμα των κινητήρων» λόγω του εσωτερικού ανταγωνισμού για τη διαδοχή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Όταν ρωτήθηκε «πώς πήγαν οι συνομιλίες μας», η απάντησή του –που έγινε viral– ήταν: «Πήραμε τον π… Τίποτα δεν πήραμε. Εντάξει, πήραμε κάτι, αλλά τον π… πήραμε».
Σε άλλο σημείο, αναφερόμενος στο ζήτημα των F-35 και των κυρώσεων CAATSA, τόνισε:
«Ιστορία. Μίλησαν. Μίλησαν για το CAATSA, μίλησαν για τα F-35, αλλά θέτουν όρους. Όρους αν εκδιωχθούν οι Παλαιστίνιοι από τα μέρη τους, να τους πάρει η Τουρκία. Δεύτερον, του είπε να σταματήσεις να αγοράζεις φυσικό αέριο από τη Ρωσία. Τρίτον, να μην κάνεις εμπόριο με την Κίνα και να μεταφέρεις χρήματα στην Παλαιστίνη. Δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε από αυτά…».
Παράλληλα, αναφέρθηκε και στη δήλωση Φιντάν ότι οι κινητήρες για το εγχώριας παραγωγής μαχητικό KAAN θα εισαχθούν από τις ΗΠΑ, λέγοντας: «Στοιχηματίζουν στον Φιντάν… Του ξέφυγε η πληροφορία για τους κινητήρες των αεροσκαφών, αλλά κανείς δεν το ήξερε… Υπάρχει μια εσωτερική διαμάχη μεταξύ του Μπιλάλ (Ερντογάν), του Χακάν Φιντάν και του γαμπρού (Σελτσούκ Μπαϊρακτάρ)».
Το βίντεο που διέρρευσε από φιλοκυβερνητικό μέσο προκάλεσε σοκ στην Άγκυρα και οδήγησε στην άμεση απόλυσή του.
Όλος ο διάλογος
Δημοσιογράφος: Πώς πήγαν οι συνομιλίες;
Χουσεΐν Γκιουνάι, ανταποκριτής NTV στην Ουάσινγκτον: Ωραία… αλλά δεν πήραμε τίποτα. Πήραμε τον π@@ . Δεν πήραμε τίποτα.
Δημοσιογράφος: Όχι λένε πως πήραμε
Χουσεΐν Γκιουνάι: «Ναι πήραμε, αλλά πήραμε τον π…ο. Μίλησαν για τα CAATSA, τα F-35, αλλά έθεσαν όρους. Όπως αν εκδιωχθούν οι Παλαιστίνιοι από τα μέρη τους, να τους πάρει η Τουρκία. Επίσης, του είπε να σταματήσεις να αγοράζεις φυσικό αέριο από τη Ρωσία και να μην κάνεις εμπὀριο με την Κίνα και να μεταφέρεις χρήματα στην Παλαιστίνη. Δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα από αυτά».
Δημοσιογράφος: Ε, με αυτά ο Ερντογάν θα πεθάνει (σ.σ. πολιτικά)!
Χουσεΐν Γκιουνάι: Μα αυτή την περίοδο μιλούν για την εποχή μετά από αυτόν.
Δημοσιογράφος: Μήπως η κάμερα σου είναι ανοιχτή;
Χουσεΐν Γκιουνάι: Oχι… ανοίγει ..αν πατήσω μόνο εδώ αυτό… Μέσα (στην Άγκυρα) ήδη πιέζουν ιδιαίτερα τον Χακάν Φιντάν. Τώρα που με τη δήλωση του τού ξέφυγε η πληροφορία για τους κινητήρες των αεροσκαφών… κανείς δεν το ήξερε. Ο άνθρωπος έριξε ξαφνικά μια βόμβα. Το έκανε εσκεμμένα. Παίζει με τον Αλμπαϊράκ. Δηλαδή παίζει με τον γαμπρό. Εκεί μέσα υπάρχει μεγάλος καβγάς μεταξύ του Φιντάν, του γαμπρού και τους Μπιλάλ (σ.σ. γιος του Ερντογάν). Αυτές οι τρεις ομάδες σκοτώνονται.
Σε δήλωσή του μέσω του λογαριασμού του στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Χ, ο Hüseyin Günay, πριν την απόλυσή του ανέφερε: «Η άτυχη θέση μου στην επικαιρότητα σήμερα είναι διαφορετική, αλλά υπήρχαν νέα που ανυπομονούσα να μοιραστώ μαζί σας. Έτυχε να συμπέσουν με τη σημερινή ημέρα, εντελώς τυχαία. Θέλω να μοιραστώ την ευτυχία μου μαζί σας και θέλω να μοιραστείτε κι εσείς αυτή τη χαρά. Έγινα πατέρας, από εδώ και πέρα θα με αποκαλείτε Hüso Baba».
CAATSA: Ο αμερικανικός νόμος που έφερε κυρώσεις στην Τουρκία
Ο νόμος CAATSA (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act), που ψηφίστηκε το 2017 από το Κογκρέσο των ΗΠΑ, θεσπίστηκε για να περιορίσει τις στρατηγικές σχέσεις τρίτων χωρών με τη Ρωσία, το Ιράν και τη Βόρεια Κορέα. Στην περίπτωση της Τουρκίας, αποτέλεσε σημείο καμπής στις σχέσεις με την Ουάσινγκτον, όταν η Άγκυρα προχώρησε στην αγορά του ρωσικού συστήματος S-400.
Η απόφαση αυτή οδήγησε τις Ηνωμένες Πολιτείες να επιβάλουν κυρώσεις το 2020 κατά της τουρκικής Αμυντικής Βιομηχανικής Διεύθυνσης (SSB) και αξιωματούχων της, ενώ παράλληλα η χώρα αποκλείστηκε από το πρόγραμμα των μαχητικών F-35.
Η εφαρμογή του CAATSA στην Τουρκία θεωρήθηκε από την Ουάσινγκτον κρίσιμη για να σταλεί μήνυμα αποτροπής προς συμμάχους που προχωρούν σε αμυντικές συνεργασίες με τη Μόσχα. Για την Άγκυρα, όμως, αποτέλεσε σημείο έντασης στις σχέσεις με τις ΗΠΑ, που συνεχίζει να επηρεάζει το διμερές πλαίσιο μέχρι σήμερα.
Κλείσιμο
Οι αντιδράσεις στον τουρκικό Τύπο
Ο διευθυντής της Milliyet, Οζάι Σεντίρ, προσπάθησε να μετριάσει τις εντυπώσεις, σημειώνοντας πως «η χρήση ξένων κινητήρων στα πρώτα πρωτότυπα πολεμικών αεροσκαφών είναι διεθνής πρακτική». Ωστόσο, η αποκάλυψη του off camera διαλόγου με τους υπαινιγμούς για διαδοχή του Ερντογάν φούντωσε τα σενάρια για ρήγμα στην κορυφή της τουρκικής εξουσίας.
Η φιλοκυβερνητική Milliyet σχολίασε ότι «μακάρι ο Φιντάν να μην είχε φέρει ποτέ το ζήτημα στην επικαιρότητα», ενώ ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Αμυντικής Βιομηχανίας Χαλούκ Γκιουργκιούν έσπευσε να διαβεβαιώσει πως «το μέλλον του KAAN δεν εξαρτάται από κινητήρα μιας μόνο χώρας». Αντίθετα, ο δημοσιογράφος της Cumhuriyet, Μπαρίς Τέρκογλου, υποστήριξε ότι η τοποθέτηση Φιντάν «ήταν αλήθεια, αλλά θεωρείται γκάφα» και ότι η θύελλα που ξέσπασε αντικατοπτρίζει ενδοκυβερνητικές συγκρούσεις εξουσίας.
Παράλληλα, ο γνωστός σχολιαστής Τζεμ Κιουτσούκ του TGRT ισχυρίστηκε ότι ο ίδιος ο Ερντογάν έχει λάβει «λανθασμένες πληροφορίες» για το πρόγραμμα, πιστεύοντας ότι τα πρώτα 45 μαχητικά θα έφεραν ήδη «εγχώριους κινητήρες». Σύμφωνα με τον ίδιο, η Άγκυρα έχει κλείσει συμφωνία για 90 αμερικανικούς κινητήρες F110 που χρησιμοποιούνται στα F-16.
protothema.gr
