Σοβαρές καταγγελίες έγιναν και έντονες ανησυχίες κυριάρχησαν κατά τη διάρκεια της σημερινής συνεδρίασης της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος, η οποία ασχολήθηκε με το διαχρονικό πρόβλημα της θαλάσσιας διάβρωσης σε περιοχές της δυτικής επαρχίας Λεμεσού και για τα κατασκευαστικά έργα εντός της παραλίας στην περιοχή Κουρίου εντός των Βρετανικών Βάσεων Επισκοπής.
Το Τμήμα Δημοσίων Έργων (ΤΔΕ) μέσω του Γιώργου Πρωτοπαπά, αναφέρθηκε μεταξύ άλλων σε ένα σοβαρό ζήτημα με ενδεχόμενες επιπτώσεις στη δημόσια ασφάλεια. Σύμφωνα με τον κ. Πρωτοπαπά, πολυκατοικίες στη Λεμεσό παρουσιάζουν φαινόμενα κατάρρευσης μπαλκονιών, καθώς κτίστηκαν με υλικά από το υποθαλάσσιο λατομείο στην περιοχή Ζαπάλο. Πρόκειται για υλικά τα οποία, όπως καταγγέλλεται, «εγκλωβίζονται» στη θάλασσα εξαιτίας ανθρώπινων επεμβάσεων, με αποτέλεσμα να διαταράσσεται η φυσική μεταφορά ιζημάτων στις παραλίες και να υποσκάπτεται η στατικότητα κτιρίων που ανεγέρθηκαν με αυτά.
Η δραστηριότητα του λατομείου Ζαπάλο στη δεκαετία του 1970 θεωρείται από ειδικούς καταλυτικός παράγοντας της διάβρωσης που επηρεάζει σήμερα τόσο τη μορφολογία των παραλιών όσο και τις κατασκευές στην πόλη. Παράλληλα, η κατασκευή του φράγματος του Κούρη έχει διακόψει τη φυσική ροή φερτών υλικών προς τη θάλασσα, επιτείνοντας το πρόβλημα.
Αναφορές έγιναν επίσης στη μετακίνηση υλικών (χονδρόκοκκα χαλίκια και κροκάλες) για τη διαμόρφωση των παραλιών, τα οποία όμως, σύμφωνα με τους ειδικούς, δεν επιστρέφουν ποτέ στη θάλασσα ώστε να ενισχύσουν φυσικά την ακτογραμμή. Επιστημονικές εισηγήσεις για εμπλουτισμό των παραλιών με φερτά υλικά ήπιου χαρακτήρα έχουν απορριφθεί λόγω έλλειψης υλικού ή τεχνικών περιορισμών.
Έντονη ήταν και η τοποθέτηση της εκπροσώπου του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως (ΤΠΟ), Ειρήνη Χατζησάββα, η οποία χαρακτήρισε την κατάσταση στην παραλία του Λέιντις Μάιλ «εκτός ελέγχου». Με καυστικό ύφος ανέφερε ότι η παραλία «έχει μετατραπεί σε Μύκονο», καθώς το κόστος για σετ ξαπλώστρας φτάνει μέχρι και τα €100, χωρίς ουσιαστικό έλεγχο ή νομική κάλυψη από τη Δημοκρατία, αφού πρόκειται για περιοχή εντός των Βρετανικών Βάσεων.
Αποκάλυψε μάλιστα, ότι λειτουργοί του ΤΠΟ έχουν δεχθεί απειλές από υποψήφιους βουλευτές συγκεκριμένου κόμματος (το οποίο δεν κατονόμασε) προκειμένου να επηρεαστούν οι διαδικασίες γύρω από τη Δήλωση Πολιτικής για ανάπτυξη εντός των Βάσεων. Για το περιστατικό έχει ήδη γίνει καταγγελία στην Αστυνομία, ενώ τονίστηκε ότι δεν αφορά το ΑΚΕΛ, μετά από σχετική παρατήρηση του βουλευτή του κόμματος Νίκου Κέττηρου.
Αντιπαραθέσεις για τη διάβρωση
Το φαινόμενο της θαλάσσιας διάβρωσης, ιδίως στην περιοχή του Αγίου Ερμογένη και του κόλπου Επισκοπής, αποτέλεσε το βασικό αντικείμενο της συνεδρίας. Εκπρόσωποι περιβαλλοντικών οργανώσεων αναφέρθηκαν στην απουσία συντονισμένης στρατηγικής και καταδίκασαν τις σκληρές επεμβάσεις όπως κυματοθραύστες που, σύμφωνα με τους ίδιους, χειροτερεύουν το πρόβλημα.
Η Μυρούλα Χατζηχριστοφόρου από την Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου (ΟΠΟΚ) αναφέρθηκε σε ανθρώπινες ενέργειες που προκάλεσαν τη διάβρωση στην περιοχή όπως η μετακίνηση χονδρόκοκκου υλικού και κροκάλων για δημιουργία αμμώδη παραλιών. Εισηγήθηκε ως πρώτο μέτρο να επιστρέψουν οι όγκοι με αμμοχάλικα που αφαιρέθηκαν στη θάλασσα.
Ο Κλείτος Παπαστυλιανού από την περιβαλλοντική οργάνωση Terra Cypria δήλωσε ότι τα κέντρα αναψυχής έχουν ανεγερθεί εντός προστατευόμενης περιοχής για τα πουλιά (ΖΕΠ), εντός ζώνης προστασίας της παραλίας, εντός ζώνης προστασίας αρχαιοτήτων, επηρεάζοντας την ακτογραμμή και εμποδίζοντας τη φυσική ιζηματομεταφορά. Χαρακτήρισε την απομάκρυνση κροκάλων χωρίς άδεια ως την «πιο επικίνδυνη πρακτική από επιστημονική άποψη».
Εκπρόσωπος της Επιτρόπου Περιβάλλοντος σημείωσε ότι η παρουσία κτισμάτων στις παραλίες και οι κατασκευές κοντά στο κύμα επηρεάζουν τον κυματισμό και αυξάνουν τα προβλήματα διάβρωσης. Αντίστοιχα, η Οικολογική Κίνηση με την Έφη Ξάνθου κάλεσε τις αρμόδιες αρχές να εφαρμόσουν τις πρόνοιες των διεθνών πρωτοκόλλων που έχει υπογράψει η Κυπριακή Δημοκρατία.
Οι περιοχές εντός των Βρετανικών Βάσεων λειτουργούν με διαφορετικό νομικό και πολεοδομικό καθεστώς, κάτι που δημιουργεί σύγχυση και περιορίζει την ισχύ της κυπριακής νομοθεσίας. Το Υπουργείο Εσωτερικών, μέσω της συντονίστριας του, υπενθύμισε τη συμφωνία του 2014 μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας και Ηνωμένου Βασιλείου για τις αδειοδοτήσεις, αλλά και τους περιορισμούς που ισχύουν, με τελική εξουσία να παραμένει στον Διοικητή των Βάσεων.
Η συνεδρία της Επιτροπής Περιβάλλοντος κατέδειξε με εμφατικό τρόπο την έλλειψη συντονισμένης διαχείρισης των παραλιακών περιοχών εντός και εκτός Βάσεων. Η έλλειψη ξεκάθαρου ρυθμιστικού πλαισίου, η παράνομη μεταφορά υλικών, η πολεοδομική αυθαιρεσία και οι πιέσεις από πολιτικά πρόσωπα δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα που απειλεί τόσο το περιβάλλον όσο και τη δημόσια ασφάλεια.
