Για σχεδόν τέσσερις μήνες από τους 471 ημέρες που πέρασε σε αιχμαλωσία, η Έμιλι Νταμάρι ήταν φυλακισμένη στα τούνελ της Χαμάς κάτω από τη Γάζα, όπου η δυσοσμία των ανθρώπινων αποβλήτων διαπερνούσε τον υγρό αέρα και το πάτωμα ήταν γεμάτο κατσαρίδες.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της αιχμαλωσίας της, υπέφερε από αφόρητους πόνους, αφού οι ένοπλοι της έκοψαν δύο δάχτυλα την ημέρα της απαγωγής της, στις 7 Οκτωβρίου 2023, ενώ τα υπολείμματα μιας άλλης σφαίρας είχαν σφηνωθεί στο δεξί της πόδι. Αλλά υπήρχε κάτι ακόμα χειρότερο από την πείνα, τη δυσοσμία, τον πόνο και τις ψείρες που είχαν κατακλύσει τα ρούχα και τα μαλλιά τους: τα κλουβιά.
Στριμωγμένοι στο κλουβί
Περιγράφοντας για πρώτη φορά την απάνθρωπη μεταχείριση που υπέστησαν, η Έμιλι λέει στην Daily Mail: «Μερικές φορές ήμασταν μέχρι και έξι άτομα, στριμωγμένα σε ένα μικροσκοπικό κλουβί δύο μέτρων επί δύο».
Η 29χρονη τελικά απελευθερώθηκε μαζί με 32 άλλους ομήρους στο πλαίσιο μιας συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός τον Ιανουάριο και έγινε διάσημη σε όλο τον κόσμο μετά τη διάδοση μιας φωτογραφίας της να ποζάρει με το τραυματισμένο χέρι της. Από τότε προσπαθεί να ξαναχτίσει τη ζωή της, υποβάλλοντας σε πολλαπλές και πολύπλοκες χειρουργικές επεμβάσεις στα δάχτυλά της και για την αφαίρεση της σφαίρας από το πόδι της.
Η Έμιλι που έχει και βρετανική υπηκοότητα περιέγραψε στην Daily Mail τα όσα βίωσε κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας της. Μιλώντας από το σπίτι της στο Τελ Αβίβ η 29χρονη αποφάσισε να μοιραστεί τα όσα βίωσε γιατί εξακολουθούν να είναι όμηροι της Χαμάς οι καλύτεροί της φίλοι: οι δίδυμοι αδελφοί Γκάλι και Ζιβ Μπέρμαν, 27 ετών, με τους οποίους απήχθη από το κιμπούτς τους, πριν χωριστούν τις πρώτες μέρες της αιχμαλωσίας τους.
«Πιθανότατα βρίσκονται σε κλουβί», λέει η Έμιλι. «Τους κακομεταχειρίζονται. Δεν έχουν πολύ νερό. Πιθανότατα κάνει απίστευτη ζέστη», αναφέρει και προσθέτει: «Ελάτε επιτέλους! Γιατί αργείτε τόσο;».
Περίπου 50 όμηροι παραμένουν στη Γάζα, εκ των οποίων 20 έχουν επιβεβαιωθεί ότι είναι ζωντανοί, συμπεριλαμβανομένων των διδύμων και ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος βοήθησε στην απελευθέρωση της Έμιλι τον Ιανουάριο, δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι θα εξασφαλίσει την απελευθέρωση δέκα ακόμη «πολύ σύντομα». Αλλά σήμερα ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε ότι η Χαμάς δεν θέλει συμφωνία για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα.
Η Έμιλι κάλεσε τον Ντόναλντ Τραμπ και τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, «να κάνουν ό,τι είναι δυνατόν για να φέρουν τον Γκάλι και τον Ζίβι πίσω στο σπίτι».
«Μου σώσατε τη ζωή, τώρα πρέπει να κάνετε το ίδιο για τους τελευταίους 50 ομήρους. Μόνο τότε θα μπορέσουμε να αρχίσουμε να θεραπευόμαστε», τονίζει.
«Τους αγαπώ, μου λείπουν»
Η Έμιλι απολάμβανε μια «95% τέλεια» παιδική ηλικία στο κιμπούτς Κφαάρ Άζα, αν και υπέφερε το «5% κόλαση» από τις ρουκέτες και τις απειλές από τη Γάζα, όπως λέει. Η μητέρα της, Μάντι, δίδασκε στο νηπιαγωγείο και ο πατέρας της, Αβιχάι, ήταν προπονητής ποδοσφαίρου, μαζί με τα τρία μεγαλύτερα αδέλφια της, τον Σον, 32 ετών, τον Τομ, 35 ετών, και τον Μπεν, 38 ετών. Περήφανη για τις αγγλικές της ρίζες και «κολλημένη» με το ποδόσφαιρο, υποστηρίζει τη Μακάμπι Τελ Αβίβ και την Τότεναμ Χότσπερ.
Τότε υπήρχαν και οι «άλλοι» αδελφοί της, ο Γκάλι και ο Ζιβ. Η ζωή στο κιμπούτς σήμαινε ότι σπάνια χωρίζονταν από την πρώτη μέρα που συναντήθηκαν στο νηπιαγωγείο. «Ήμασταν πάντα μαζί», είπε. «Τους αγαπώ και τους δύο και μου λείπουν», λέει.
Στις 6 Οκτωβρίου 2023, η Έμιλι διοργάνωσε μπάρμπεκιου για τους φίλους της, στο οποίο παρευρέθηκαν και τα δίδυμα. Λίγες ώρες αργότερα, στις 6.30 το πρωί, άρχισαν οι ρουκέτες και σύντομα έγινε φανερό μέλη της Χαμάς είχαν εισβάλει στο κιμπούτς.
Η Έμιλι, μόνη στο σπίτι, ήταν τρομοκρατημένη. «Έστειλα ένα μήνυμα στον Γκάλι: “Δεν είμαι καλά”. Δεν μπορούσα να κουνηθώ, γιατί το σώμα μου είχε παγώσει. Έτρεμα, ήταν τρελό», θυμάται.
Η φιλία τους ήταν τόσο δυνατή που ο Γκάλι ρίσκαρε τη ζωή του για να τρέξει να την βρει. Τρεις ώρες αργότερα άκουσαν αραβικά και τότε ένα παράθυρο έσπασε. Η Έμιλι θυμάται πως σε δευτερόλεπτα 10 μέλη της Χαμάς μπήκαν στο δωμάτιο, όπου ήταν ξαπλωμένη και είχε στην αγκαλιά της τον σκύλο της και τον Γκάλι.
«Αγκάλιασα τον Γκάλι και τα πρόσωπά μας ήταν πάνω στο μαξιλάρι», είπε η Έμιλι. «Τότε πυροβόλησαν το αριστερό μου χέρι», συμπλήρωσε. Λίγα δευτερόλεπτα αργότερα πυροβόλησαν τον σκύλο και τα σκάγια την τραυμάτισαν στο δεξί της πόδι.
Στη συνέχεια τους έσυραν και τους έβαλαν να καθίσουν σε έναν καναπέ, ενώ προσπαθούσαν να βρουν αυτοκίνητο για να τους μεταφέρουν στη Γάζα. «Απλά καθόμουν εκεί και έλεγα: “Θεέ μου, τι μας κάνουν;”».
Είδε τον Ζιβ να βγαίνει από το διαμέρισμά του με δεμένα τα μάτια. Το κιμπούτς είχε «γίνει κόλαση». «Υπήρχε φωτιά παντού, οι πόρτες ήταν ανοιχτές, όλοι ήταν νεκροί», λέει.
«Πυροβόλησέ με»
«Είδαμε RPG. Είδαμε υποπολυβόλα. Ήταν τόσο χαρούμενοι με αυτό που έκαναν», λέει και θυμάται πως αιμορραγούσε και ήταν σε κατάσταση σοκ όταν μέλος της Χαμάς της είπε ότι θα την πήγαινε στο νοσοκομείο.
«Κατάλαβα ότι δεν θα ήταν ισραηλινό νοσοκομείο, οπότε τους είπα: “Όχι, όχι, όχι, πυροβολήστε με!”. Δεν ήθελα να με απαγάγουν, προτιμούσα να πεθάνω. Πήρα το όπλο του, το έβαλα στο κεφάλι μου και είπα: “Πυροβόλησέ με! Πυροβόλησέ με!”»
«Τότε κάποιος έβαλε το όπλο του στο κεφάλι του Γκάλι, οπότε αμέσως είπα: “Όχι, όχι, μην τον σκοτώσετε”», αναφέρει.
Κατά την άφιξή τους στη Γάζα, ο Γκάλι χωρίστηκε από τους άλλους. Από τότε δεν τον έχει ξαναδεί.
Ενώ η Έμιλι και ο Ζιβ κρατούνταν μαζί, μέσα σε λίγα λεπτά η Έμιλι μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο Αλ-Σίφα, αφού την ενημέρωσαν ότι ζωντανή είχε μεγαλύτερη αξία από ό,τι νεκρή. Βρισκόταν σε ένα δωμάτιο νοσοκομείου, περιτριγυρισμένη από 15 οπλισμένους με Καλάσνικοφ, όταν ένας ψηλός γιατρός με γυαλιά μπήκε στο δωμάτιο και χαμογελώντας απευθύνθηκε στην Έμιλι: «Γεια σου, είμαι ο Δρ Χάμας».
Ο Δρ Χάμας της ακρωτηρίασε τα τραυματισμένα δάχτυλα υπό γενική αναισθησία και στη συνέχεια έραψε τα νεύρα στο χέρι της. Δεν θα μάθει ποτέ αν το έκανε σκόπιμα ή από ανικανότητα. Το αποτέλεσμα ήταν να την αφήσει με αφόρητους πόνους.
«Νόμιζα ότι ήμουν στον παράδεισο»
Επιστρέφοντας στον Ζιβ και τους άλλους ομήρους στο σπίτι ενός μέλους της Χαμάς, της συζύγου του και των έξι παιδιών τους – μεταξύ των οποίων και ένα 14χρονο που κρατούσε όπλο, λέει οι εβδομάδες που ακολούθησαν ήταν κόλαση. Η Έμιλι λέει ότι είχε μόνο τα ρούχα που φορούσε όταν την απήγαγαν και της επέτρεψαν να κάνει ντους μόνο μία φορά.
Η παραμονή τους σε αυτό το σπίτι τελείωσε όταν χτυπήθηκε από βόμβα και καταστράφηκε ολοσχερώς: «Νόμιζα ότι ήμουν στον παράδεισο. Είδα μια μεγάλη φωτιά και μετά δεν έβλεπα τίποτα. Όλα ήταν σκόνη».
Αλλά τουλάχιστον αυτή και ο Ζιβ ήταν ακόμα μαζί. Μετά από 40 ημέρες αιχμαλωσίας, ένας διοικητής της είπε ότι θα γυρνούσε στο σπίτι της, αλλά ότι τα αγόρια και τα κορίτσια θα χωρίζονταν. Ήταν η τελευταία φορά που είδε τον Ζιβ: «Τον αγκάλιασα και του είπα: “Ζιβί, να προσέχεις” και μετά τον πήραν».
Τα τούνελ και τα κλουβιά
Την διέταξαν να καλύψει τα ρούχα της και ενώ τη μετέφεραν άκουσε ήχους μαχητικών και drones. Την οδήγησαν στην είσοδο ενός τούνελ και η ίδια θυμάται την πρώτη της εντύπωση για το υπόγειο δίκτυο της Χαμάς: «Είναι σαν πόλη. Μπήκα μέσα και είπα: “Θεέ μου, είναι τεράστιο!”».
Περνώντας από στενά περάσματα υπό το φως των φακών, η Έμιλι έφτασε σε ένα ξέφωτο και είδε κάτι ανατριχιαστικό: «Υπήρχε ένα κλουβί, ένα πολύ μικρό κλουβί και μέσα στο κλουβί καθόταν πέντε κορίτσια».
Τότε, καθώς πλησίαζε τα κάγκελα, μια γνωστή φωνή φώναξε: «Δύο δάχτυλα;». Μεταξύ της ομάδας, στην οποία περιλαμβανόταν και ένα οκτάχρονο κορίτσι, βρισκόταν η 24χρονη Ρόμι Γκόνεν, η οποία είχε πυροβοληθεί στο δεξί χέρι όταν απήχθη από το φεστιβάλ Nova στις 7 Οκτωβρίου και την οποία η Έμιλι είχε γνωρίσει για λίγο ενώ και οι δύο νοσηλεύονταν στο νοσοκομείο.
Τα κλουβιά «ήταν βρώμικα, ζεστά, υγρά, υγρά. Δεν μπορείς να το συνηθίσεις». Θυμάται πως το δάπεδο των κλουβιών ήταν αμμώδες, υγρό και γεμάτο κατσαρίδες. Στην πραγματικότητα, όλα ήταν υγρά από την υγρασία του υπογείου. «Σε αφήνουν να πας στην τουαλέτα μία ή δύο φορές την ημέρα, υπάρχει μια τρύπα στο πάτωμα. Βρωμάει. Δεν υπάρχει τρεχούμενο νερό, μόνο ένα δοχείο με ένα γαλόνι νερό», λέει η Έμιλι.
Μερικές φορές, έμπαιναν έξι άτομα στριμωγμένα σε ένα κλουβί, χωρίς να μπορούν να ξαπλώσουν και σχεδόν δεν μπορούσαν να δουν. «Οι λάμπες μπαταρίας σου δίνουν φως, αλλά είναι πολύ αμυδρό», θυμάται η Έμιλι. «Σου τρέχουν τα μάτια», συμπληρώνει.
Όλο αυτό το διάστημα, ήταν υπό την επίβλεψη τουλάχιστον τριών οπλισμένων μελών της Χαμάς. Αλλά όπως λέει, χειρότερο από τους φρουρούς ήταν η σιωπή. «Σε κάνει κουφό», λέει η Έμιλι. «Σου σκοτώνει τα αυτιά… Τρελαίνεσαι», αναφέρει.
«Θα με σκότωναν»
Αρχικά, η Έμιλι ήταν μέλος μιας ομάδας 11 γυναικών και κοριτσιών και μια εβδομάδα αργότερα συμφωνήθηκε η πρώτη εκεχειρία του Νοεμβρίου. Έξι από την ομάδα απελευθερώθηκαν. Δυστυχώς, η εκεχειρία έληξε πριν προλάβουν να απελευθερωθούν και άλλες. Όταν ρωτήθηκε πώς τα κατάφερε, η Έμιλι είπε ότι δεν είχαν άλλη επιλογή από το να το αποδεχτούν: «Απλά συνεχίσαμε να επιβιώνουμε. Ήμασταν εντελώς περικυκλωμένες από τρομοκράτες. Πέντε κορίτσια. Έχουν όπλα. Είναι πιο δυνατοί από εσένα. Μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν, όποτε θέλουν».
Η Έμιλι φοβόταν ότι θα αποκαλυφθεί η σεξουαλικότητά της: «Το έκρυβα αυτό για τον εαυτό μου, γιατί ήξερα ότι ήταν χειρότερο από το να μάθουν ότι είμαι Εβραία ή Ισραηλινή θα με σκότωναν». Έπρεπε μάλιστα να αποκρούει τις προτάσεις των φρουρών, που την ρωτούσαν γιατί δεν ήταν παντρεμένη: «Τους είπα ότι έχω τρεις αδελφούς, που δεν μου επιτρέπουν να βγαίνω ραντεβού με αγόρια, πρέπει να περιμένω τον έναν και μοναδικό».
Σε μια περίπτωση, ρώτησε έναν φρουρό τι θα έκανε αν ανακάλυπτε ότι ο αγαπημένος του αδελφός ήταν ομοφυλόφιλος. «Είπε: “λοιπόν, θα τον σκότωνα”. Εγώ απάντησα: “εντάξει, αλλά είναι ο αδελφός σου και εκείνος απάντησε: “όχι, είναι άρρωστος”».
Μετά από περίπου τρεις μήνες χωρίς να δουν το φως της ημέρας, η ρουτίνα τους άλλαξε και τους μετέφεραν μεταξύ των τούνελ και των σπιτιών, μένοντας σε σχεδόν 30 διαφορετικές τοποθεσίες και μετακινούμενοι χωρίς προειδοποίηση, για να μην ανακαλύψει ο ισραηλινός στρατός τη θέση τους.
Κάμερες αυτοκινήτων χρησιμοποιήθηκαν ως αυτοσχέδιες κάμερες ασφαλείας για να τους παρακολουθούν και αργότερα μέλη της Χαμάς γέμισαν τα σπίτια με εκρηκτικά που μπορούσαν να ενεργοποιηθούν σε περίπτωση που γινόταν απόπειρα διάσωσης των ομήρων.
Ο δίδυμος δεσμός με την Ρόμι
Η Έμιλι έμεινε με δεκάδες διαφορετικούς άνδρες, γυναίκες και παιδιά ομήρους, αλλά το μόνο σταθερό στοιχείο κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας της ήταν η Ρόμι.
Έχει μιλήσει με συγκινητικά λόγια για τον «δίδυμο» δεσμό που ανέπτυξαν, καθώς τα αριστερά δάχτυλα της Έμιλι είχαν πυροβοληθεί, ενώ το δεξί χέρι της Ρόμι είχε προβλήματα κίνησης.
Χρησιμοποιούσαν τα άθικτα άκρα τους σε συγχρονισμό για να πλένουν τα ρούχα τους, να τρώνε και να ντύνονται η μία την άλλη. Και οι δύο γυναίκες έπρεπε να φροντίζουν τα επώδυνα τραύματά τους που μολύνονταν στα τούνελ.
«Κάναμε κοιλιακούς κάθε πρωί», είπε. «Το μέγιστο που έκανα ήταν 600. Αλλά τις περισσότερες μέρες έκανα 400, 450», συμπληρώνει. Αυτό τράβηξε την προσοχή των φρουρών της, οι οποίοι της έδωσαν το παρατσούκλι «Τζον Σίνα», από τον ηθοποιό και παλαιστή του Χόλιγουντ, λόγω της σωματικής της διάπλασης.
«Αν κάθονταν δίπλα μου και μπορούσα να τους σκοτώσω, φυσικά θα το έκανα με μεγάλη χαρά»
«Οι τρομοκράτες με φώναζαν Sajaya, που σημαίνει ότι είσαι πολύ σίγουρη, πολύ δυνατή», θυμάται. «Έκανα τα πάντα για να επιβιώσω. Αν κάθονταν τώρα δίπλα μου και μπορούσα να τους σκοτώσω, φυσικά θα το έκανα με μεγάλη χαρά», λέει.
Η Έμιλι κατάφερε μάλιστα μια φορά να πείσει έναν φρουρό του τούνελ να της δώσει το όπλο του «για να παίξει». «Μετά έφυγε», είπε. «Είπα στις κορίτσια, μήπως να τον σκοτώσω; Άρχισα να ενθουσιάζομαι με την ιδέα. Αλλά τότε τα κορίτσια είπαν, “ναι, αλλά μετά; Μετά θα πεθάνουμε όλες”».
«Δεν ήθελα να μιλήσω για την οικογένειά μου γιατί θα με κατέστρεφε», λέει. «Αλλά αρχίζεις να σκέφτεσαι όλους αυτούς τους ανθρώπους, ειδικά τη νύχτα, όταν προσπαθείς να κοιμηθείς», θυμάται. Τη νύχτα, όμως, είχε συχνά οδυνηρά ζωντανά όνειρα ότι επέστρεφε στο σπίτι της. «Τότε ξυπνούσα και ήμουν ακόμα στη Γάζα», είπε. «Ήταν χάλια. Αλλά τι μπορείς να κάνεις;», διερωτήθηκε.
Όταν τους κρατούσαν εκτός τούνελ, κατά καιρούς έβλεπε τηλεόραση και συχνά έβλεπε εικόνες από τις διαμαρτυρίες της οικογένειας του Ρόμι, αλλά ποτέ της δικής της. Τότε, ένα πρωί, η Ρόμι είπε ότι στην τηλεόραση έδειχναν μια γυναίκα που κρατούσε μια φωτογραφία της Έμιλι στο ισραηλινό κοινοβούλιο.
«Δεν την αναγνώρισα αμέσως, αλλά μετά σκέφτηκα… Μαμά!», είπε η Έμιλι. «Τότε άρχισα να κλαίω. Έτρεμα. Ήταν το αντίθετο από κρίση άγχους. Ήταν ανακούφιση, η μητέρα μου ήταν ζωντανή. Όλοι έκλαιγαν», λέει.
«Είτε θα δραπετεύσω, είτε θα αυτοκτονήσω»
Η Έμιλι θυμάται πως υπήρχε μια οικογένεια στην οποία φιλοξενήθηκαν όμηροι για ένα διάστημα και που την έσπρωξε στα πρόθυρα της αυτοκτονίας.
«Ήταν οι χειρότεροι άνθρωποι», είπε. «Η χειρότερη οικογένεια. Μας κορόιδευαν και μας γελούσαν. Μας έλεγαν: “Κανείς δεν νοιάζεται για σας”. Μας έκρυβαν το φαγητό και μας έλεγαν ότι δεν θα φύγουμε ποτέ από τη Γάζα».
Όταν, μετά από 13 μήνες αιχμαλωσίας, την επέστρεψαν στους δικούς της, η Έμιλι δεν άντεχε πια: «Είπα ότι δεν θα μείνω εδώ. Είτε θα δραπετεύσω, είτε θα αυτοκτονήσω».
Η Έμιλι μίλησε με έναν φρουρό και ζήτησε τον διοικητή του λέγοντάς του: «Αν δεν κάνεις κάτι και δεν μας βγάλεις από εδώ, θα έχεις δύο νεκρούς ομήρους», αφού είχε συμφωνήσει με την Ρόμι να αυτοκτονήσουν. Ο διοικητής τη διαβεβαίωσε ότι θα την μεταφέρουν, αλλά πέρασαν δύο μήνες και δεν συνέβη τίποτα.
Η Ρόμι:
«Μαμά συγγνώμη»
Αλλά στις αρχές Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους, η Έμιλι είχε ένα προαίσθημα ότι θα τους απελευθερώσουν.
Θυμάται ότι είπε με σιγουριά στους άλλους ομήρους: «Σας το λέω. Θα βγούμε από εδώ». Μάλιστα, ξύρισε τα πόδια της και έβαλε τη Ρόμι να της φτιάξει τα φρύδια, για να είναι έτοιμη.
Στις 19 Ιανουαρίου, η Έμιλι είχε δίκιο. Ωστόσο, δεν είχε τελειώσει ακόμα με τις διαταγές προς τους φρουρούς της. Όταν της έδωσαν ένα κόκκινο μπλουζάκι να φορέσει στην τελετή απελευθέρωσης, η Έμιλι αρνήθηκε να φορέσει το χρώμα της αντίπαλης ομάδας ποδοσφαίρου της Ισραήλ.
«Πείτε στον διοικητή σας ότι η Έμιλι Νταμάρι δεν φοράει κόκκινο», επέμεινε. Συμφώνησαν να της δώσουν ένα πράσινο μπλουζάκι. Η 29χρονη παραδόθηκε στον ισραηλινό στρατό, ο οποίος επιβεβαίωσε ότι και οι τρεις αδελφοί της και οι γονείς της ήταν ζωντανοί, και προσπάθησε να την φέρει σε επαφή με ψυχολόγους και θεραπευτές που ήταν σε ετοιμότητα. «Είπα, “εντάξει, εντάξει, αλλά πού είναι η μαμά μου;”», θυμάται η Έμιλι. «Μου είπαν ότι αυτό είναι το δωμάτιό σου, και εγώ απάντησα: ”υπέροχα, ό,τι πείτε, αλλά πού είναι η μαμά μου;”. Και τότε ήρθε! Είπα: “μαμά, συγγνώμη, λυπάμαι τόσο πολύ”».
Η αγκαλιά με τη μητέρα της ήταν «τέλεια». «Η μεγαλύτερη ελπίδα μου είναι ότι ο Γκάλι και ο Ζιβ θα ζήσουν και αυτοί την ίδια εμπειρία», λέει.
protothema.gr
