Ως αντισυνταγματικός καθ’ ολοκληρία κρίθηκε ομόφωνα, σήμερα, από την Ολομέλεια του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου, κατόπιν Αναφοράς του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο τροποποιητικός Νόμος που ψηφίστηκε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, με τίτλο «o περί της Συλλογικής Διαχείρισης Δικαιωμάτων Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων καθώς και για τη Χορήγηση Πολυεδαφικών Αδειών για Επιγραμμικές Χρήσεις Μουσικών Έργων (Τροποποιητικού) Νόμος του 2024».
Σύμφωνα με ανακοίνωση της Νομικής Υπηρεσίας, ο νόμος κρίθηκε ως αντισυνταγματικός λόγω του ότι οι τροποποιήσεις που εισήχθησαν μετά από πρόταση νόμου βουλευτών, περιόριζαν το περιουσιακό δικαίωμα και το δικαίωμα του συμβάλλεσθαι των δικαιούχων Πνευματικής Ιδιοκτησίας και των Συγγενικών Δικαιωμάτων, καθώς και την εκπροσώπησή τους από Οργανισμό Συλλογικής Διαχείρισης της επιλογής τους.
Ειδικότερα, το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο συμφώνησε με τη θέση του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας ότι οι δύο τροποποιήσεις που εισήχθησαν, προσέκρουαν στα Άρθρα 23 και 26 του Συντάγματος, στο Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε σειρά ευρωπαϊκών Οδηγιών.
Σημειώνοντας ότι το Άρθρο 23 του Συντάγματος, κατά πάγια νομολογία, προστατεύει όχι μόνο τα εμπράγματα δικαιώματα, αλλά και τα δικαιώματα άυλης περιουσιακής φύσεως, όπως είναι τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο επεσήμανε ακόμη ότι το δικαίωμα διανοητικής ιδιοκτησίας προστατεύεται από τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως δικαίωμα ιδιοκτησίας, υπογραμμίζοντας ότι τα δικαιώματα αυτά μπορούν να τύχουν συλλογικής διαχείρισης και ότι αντικείμενο διαχείρισης μπορεί να είναι όχι μόνο οι εξουσίες του περιουσιακού δικαιώματος, αλλά και κάθε δικαίωμα που απορρέει από τον «ο περί του Δικαιώματος Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων Νόμου του 1976».
Σε σχέση με τη δεύτερη τροποποίηση που υποχρέωνε τους δικαιούχους δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας να αποδεχθούν την καταβολή της αμοιβής τους σε ένα τρίτο Οργανισμό Συλλογικής Διαχείρισης (ΟΣΔ) και όχι στον Οργανισμό που οι ίδιοι επέλεξαν, το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο επεσήμανε πως η τροποποίηση αυτή που εισήχθη προσκρούει στο Άρθρο 26 του Συντάγματος, καθώς «καταστρατηγεί και παραβιάζει κατάφορα τη συμβατική σχέση μεταξύ του δικαιούχου και του οργανισμού τον οποίο ο ίδιος [ο δικαιούχος] είχε απόλυτο συμβατικό δικαίωμα να επιλέξει».
Ειδικότερα με την τροποποίηση, όπως αναφέρει το Δικαστήριο, «οι δικαιούχοι υποχρεώνονται να αποδεχθούν την καταβολή της αμοιβής τους σε ένα τρίτο ΟΣΔ και όχι στον οργανισμό που οι ίδιοι επέλεξαν δημιουργώντας συμβατική σχέση μαζί του, αναμένοντας την καταβολή των δικαιωμάτων τους από αυτόν. Ο τρίτος ΟΣΔ δεν έχει καμιά συμβατική σχέση με τέτοιους δικαιούχους. Ούτε υπέχει οποιαδήποτε από τις υποχρεώσεις τις οποίες ο Νόμος επιβάλλει στον οργανισμό τον οποίο ο δικαιούχος εξουσιοδότησε όπως εκπροσωπεί τα συμφέροντα του και ειδικά υποχρεώσεις εμπιστοσύνης, απολογισμού και διαφάνειας. Με αυτό τον τρόπο παραβιάζεται κατάφορα η συμβατική σχέση μεταξύ του δικαιούχου και του οργανισμού τον οποίο ο ίδιος είχε απόλυτο συμβατικό δικαίωμα να επιλέξει».
Τέλος, λαμβανομένου υπ’ όψιν ότι οι τροποποιήσεις επηρέαζαν δεσμευτικό ευρωπαϊκό δίκαιο, σημαντική ήταν και η παρατήρηση του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου ότι ως Δικαστήριο κράτους μέλους της ΕΕ δεσμεύεται, με βάση την αρχή του κοινοτικού δικαίου, όπως ερμηνεύει το εθνικό δίκαιο υπό το φως του κειμένου και του σκοπού μιας Οδηγίας κατά το μέτρο του δυνατού.
Η Γνωμοδότηση του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου κρίνεται ότι αποτελεί σταθμό για τους δικαιούχους των δικαιωμάτων πνευματικής Ιδιοκτησίας και των συγγενικών δικαιωμάτων, καθότι, για πρώτη φορά, το Δικαστήριο, σε ανώτατο επίπεδο, αναλύει το περιουσιακό δικαίωμα των δικαιούχων πνευματικής ιδιοκτησίας και των συγγενικών δικαιωμάτων, και πώς αυτό προστατεύεται μέσω των Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης που εκπροσωπούν τους δικαιούχους.
Εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, την υπόθεση χειρίστηκε η κα Βίκυ Χριστοφόρου, Δικηγόρος Α’ της Δημοκρατίας.
