Ανοικτό αφήνει ο Γενικός Εισαγγελέας, το ενδεχόμενο να υπάρξουν εξελίξεις για τα €67 εκατ. που ζητεί η Κομισιόν από την Κυπριακή Δημοκρατία για το τερματικό στο Βασιλικό, ενώ για τις έρευνες εξέφρασε ετοιμότητα να εμπλακεί η Νομική Υπηρεσία αν τα αδικήματα που προκύπτουν δεν είναι στην εμβέλεια της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας.
Ο Γιώργος Σαββίδης που μιλούσε στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής παρουσιάζοντας τον προϋπολογισμό της Νομικής Υπηρεσίας, για τις έρευνες στο Βασιλικό για την ποινική πτυχή, ανέφερε ότι «από τη στιγμή που ενεπλάκη η Ευρωπαϊκή Εισαγγελέα, σταματούμε να έχουμε δικαίωμα παρέμβασης. Χρησιμοποιεί τις ίδιες Αρχές που θα χρησιμοποιούσαμε και εμείς (Αστυνομία, ΜΟΚΑΣ, Τελωνείο). Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία εξετάζει όλες τις πτυχές για διασπάθιση ευρωπαϊκών κονδυλίων και αν διαπιστώσουν ποινικά αδικήματα εκτός της εμβέλειας τους θα μας τα στείλουν εμάς για χειρισμό». Ο κ. Σαββίδης ανέφερε πως είναι περιορισμένος ο ρόλος της Υπηρεσίας, και ξεκαθάρισε ότι δεν είναι οι δικηγόροι της ΔΕΦΑ και της ΕΤΥΦΑ, αλλά του Υπουργείου Ενέργειας. Κατά τον ίδιο, όλα έγιναν το 2019 πριν αναλάβει και η Νομική Υπηρεσία δεν έχει λόγο στη διαχείριση των κονδυλίων. Το ίδιο ισχύει, πρόσθεσε και στο θέμα του GSI. «Από τη στιγμή που μας ειδοποίησαν οι ευρωπαϊκές Αρχές ότι τα θέματα που προκύπτουν τυγχάνουν χειρισμού από αυτές, εμείς δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά».
Όσον αφορά στα €67 εκατ. που ζήτησε πίσω η Κομισιόν για το τερματικό στο Βασιλικό, ο κ. Σαββίδης τόνισε ότι ενδεχομένως να υπάρχει θέμα αναλογικότητας, ίσως να μην έπρεπε να ζητηθεί ολόκληρο το ποσό ή και καθόλου και παρατήρησε ότι σύντομα θα ληφθούν αποφάσεις.
Εκτενής ήταν η αναφορά του Γενικού Εισαγγελέα και στο θέμα της διαφθοράς στην Κύπρο. Μας ανησυχεί ιδιαίτερα το θέμα της διαφθοράς, ανέφερε, γι’ αυτό και δημιουργήθηκε τομέας στους δημόσιους κατηγόρους με επικεφαλής Εισαγγελέα ώστε να χειρίζονται τις υποθέσεις αποτελεσματικά. Ο ίδιος επικαλέστηκε αναφορές στην έκθεση της ΕΕ για το Κράτος Δικαίου και τα μέτρα που λαμβάνονται και τόνισε ότι «υπήρχε και θα υπάρχει διαφθορά στην Κύπρο όπως και σε όλες τις χώρες. Δεν συμφωνώ ότι είμαστε η πιο διεφθαρμένη χώρα του κόσμου, θα πρέπει να εγκύψουμε στο πρόβλημα και να πατάξουμε τη διαφθορά». Ο κ. Σαββίδης δεν άφησε στο απυρόβλητο τον τέως Γενικό Ελεγκτή, αναφέροντας ότι «οι άψογες σχέσεις που υπάρχουν με τον νυν Γενικό Ελεγκτή θα βοηθήσουν στο να λύσουμε προβλήματα, ενώ με τον προηγούμενο ήταν αδύνατον να λύσουμε τα προβλήματα». Σε άλλο σημείο της τοποθέτησής του δεν παρέλειψε να επισημάνει και τις αδυναμίες που παρουσίασαν οι ερευνητικές Αρχές όσον αφορά στη διερεύνηση οικονομικών υποθέσεων, αναφέροντας πως «δυστυχώς, παρά το γεγονός ότι η Αστυνομία έχει ικανά και αξιόπιστα στελέχη διαπιστώνουμε προβλήματα στον τομέα διερεύνησης οικονομικού εγκλήματος. Έγιναν προσλήψεις εξειδικευμένων, ήρθαν εκπαιδευτές από την Αμερική και αυτά θα βοηθήσουν. Είναι άδικος ο ισχυρισμός ότι αν είσαι επώνυμος στην Κύπρο δεν έχεις συνέπειες, αυτό δεν ισχύει», ξεκαθάρισε.
Επικαλούμενος στοιχεία της έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Κράτος Δικαίου για το 2024 σε σχέση με την πάταξη της διαφθοράς, ο Γενικός Εισαγγελέας ανέφερε ότι:
• Υπήρξαν πέντε καταδίκες φυσικών προσώπων για αδικήματα διαφθοράς σε τέσσερις εκδικασθείσες υποθέσεις.
• Κινήθηκαν ή δικάστηκαν 14 υποθέσεις διαφθοράς στον τομέα του αθλητισμού. Σε εξέλιξη βρίσκεται επίσης έρευνα για υψηλόβαθμο αξιωματούχο.
• Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία διερεύνησε μία υπόθεση διαφθοράς.
Επίσης, το 2025 κινήθηκαν έξι νέες έρευνες, ενώ υπάρχει σημαντικός αριθμός υποθέσεων διαφθοράς, κυρίως σε χαμηλό επίπεδο, όπου εμπλέκονται τοπικές διοικήσεις και Αρχές.
Σε σχέση με το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα, 26 φυσικά και νομικά πρόσωπα διώκονται επί του παρόντος για διαφθορά, ενώ έρευνες για άλλες υποθέσεις βρίσκονται σε εξέλιξη.
Το ανέλεγκτο του
Γενικού Εισαγγελέα
Εκτενής συζήτηση έγινε στην Επιτροπή και για το ανέλεγκτο που έχει σήμερα ο Γενικός Εισαγγελέας για τις αποφάσεις του σε σχέση με τις ποινικές διώξεις. Όπως ανέφερε ο κ. Σαββίδης έγιναν συναντήσεις με το Ανώτατο Δικαστήριο για την έκταση που μπορεί να λάβει το ανέλεγκτο, ενώ προτείνεται οκταετή θητεία Γενικού Εισαγγελέα και παράλληλα υπάρχει εισήγηση για μια διαδικασία ελέγχου που θα προκαλέσει συζήτηση. «Ίσως μια Επιτροπή να ήταν πιο ευέλικτη και να διαχειριστεί πιο εμπιστευτικά κάποια θέματα». Το να μεταθέτεις το βάρος ελέγχου από τους έμπειρους λειτουργούς σε μια ομάδα δικαστών, θεωρώ ότι θα είναι άτοπο και δεν υπάρχει και σε καμιά άλλη χώρα του κόσμου. Στο κοινό δίκαιο υπάρχουν έλεγχοι που επιτρέπεται να γίνονται σε ορισμένα θέματα. Σαν αποτέλεσμα των διαβουλεύσεων με Ανώτατο Δικαστήριο, το Υπουργείο Δικαιοσύνης ετοίμασε νομοσχέδιο και η ομάδα εφτά λειτουργών στη Νομική Υπηρεσία που το χειρίζεται θα συνέλθει την ερχόμενη Παρασκευή για να το μελετήσει και μετά με τα σχόλια της Νομικής Υπηρεσίας θα σταλεί στη Βουλή», ανέφερε.
Αυτά που εκκρεμούν σήμερα αφορούν στο τι έγγραφα θα βλέπει ο αιτητής πριν αποφασίσει αν θα ζητήσει έλεγχο, ο εσωτερικός έλεγχος στη Νομική Υπηρεσία θα προηγείται και μετά να πηγαίνει σε δικαστή, ενώ υπάρχουν επιφυλάξεις κατά πόσον θα δημοσιοποιούνται οι υποθέσεις αυτές. Κατά τον ίδιο, πέρσι υποβλήθηκαν 1970 αιτήματα αναστολής ποινικής δίωξης.
Αντισυνταγματικές επιφυλάξεις για τις αλλαγές στη Νομική Υπηρεσία
>Ο Γενικός Εισαγγελέας ξεκαθαρίζει ότι δεν θα εκπροσωπήσει τον Πρόεδρο αν κρίνει συνταγματικά τα νομοσχέδια
Ευθεία τοποθέτηση του Γιώργου Σαββίδη για το θέμα των αλλαγών που προωθούνται στη Νομική Υπηρεσία και τον έλεγχο των αποφάσεων του Γενικού Εισαγγελέα. Ο Γενικός Εισαγγελέας επέμενε στις έντονες επιφυλάξεις και αντιρρήσεις του για τις αλλαγές, ενώ τόνισε πως αν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επιμείνει πως αυτές είναι συνταγματικές, σε ενδεχόμενη αναφορά στο Δικαστήριο, δεν θα τον εκπροσωπήσει.
Ερωτηθείς γιατί υπέγραψε την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει τα νομοσχέδια, ενώ διαφωνεί, ο κ. Σαββίδης ανέφερε πως αρχικά τα νομοσχέδια ετοιμάζονται από την εκτελεστική εξουσία η οποία χαράζει πολιτική και υλοποιείται μέσω αυτών. Αυτά έρχονται για νομοτεχνικό έλεγχο στη Νομική Υπηρεσία και ο Γενικός Εισαγγελέας ετοιμάζει αιτιολογική έκθεση η οποία είναι μια επεξήγηση του νόμου. Είθισται, είπε, αυτή η έκθεση να αναφέρει ότι η νομοθεσία δεν αντιβαίνει στο Σύνταγμα.
Ο κ. Σαββίδης συνέχισε λέγοντας πως όταν ήρθαν τα νομοσχέδια που αφορούν τις αλλαγές στη Νομική Υπηρεσία, «έκαμα αυτό που θεωρούσα πιο σωστό. Τα νομοσχέδια δεν με αφορούν αφού εγώ θα αποχωρήσω με το σημερινό καθεστώς και έχω κάθε δικαίωμα να πω τη γνώμη μου. Κάλεσα εφτά νομικούς και τους ζήτησα την άποψή τους. Οι τέσσερις εξέφρασαν αντισυνταγματικές επιφυλάξεις. Θεωρώ ότι τα νομοσχέδια έχουν συνταγματικό πρόβλημα και έχω σοβαρές ανησυχίες, γι’ αυτό και ήθελα να υπάρχει γραπτώς η άποψη μου».
Ο Γενικός Εισαγγελέας ανέφερε περαιτέρω στους βουλευτές: «Φανταστείτε αν στην πρώτη προσφυγή κριθούν αντισυνταγματικές αυτές οι αλλαγές. Τα υπέγραψα για να μην δημιουργηθεί συνταγματικό ανυπέρβλητο θέμα,» σημείωσε.
Απαντώντας σε ερώτηση του βουλευτή του ΑΚΕΛ Ανδρέα Πασιουρτίδη για το τι θα πράξει σε περίπτωση ψήφισης των νομοσχεδίων, ο κ. Σαββίδης ξεκαθάρισε πως αν ο νόμος περάσει θα πρέπει να κριθεί από το Δικαστήριο καθ’ ότι μπορεί να επηρεάζει το Σύνταγμα. «Εγώ θα πω στον Πρόεδρο ότι ο νόμος είναι αντισυνταγματικός. Θεωρώ ότι δεν θα κάνει αναφορά ο Πρόεδρος. Αν κάνει αναφορά στο Ανώτατο και πει ότι είναι αντισυνταγματικός θα είμαι ο δικηγόρος του. Αν όμως τα θεωρήσει συνταγματικά, τότε εγώ δεν θα είμαι ο δικηγόρος του και θα προσπαθήσει με δικό του δικηγόρο να υποστηρίξει ότι είναι συνταγματικά».
