Ο Σύνδεσμος Αγοράς Ηλεκτρισμού (ΣΑΗ), σε συνέχεια της συζήτησης που εξελίχθηκε κατά τη διάρκεια της συνεδρίας της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού στις 8 Ιουλίου 2025, παρουσία του Υπουργού Ενέργειας κ. Παπαναστασίου, στελεχών της ΡΑΕΚ, της ΔΕΦΑ και της ΕΤΥΦΑ, καθώς και διαφόρων παραγόντων στον τομέα της ενέργειας, μέσω ανακοίνωσης του, εκφράζει τον έντονο προβληματισμό του και την ανησυχία του για δύο κρίσιμα ενεργειακά έργα που αφορούν άμεσα το μέλλον του τόπου μας: Το τερματικό φυσικού αερίου στο Βασιλικό και την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου-Ελλάδας.
Έχοντας ως διαχρονικό στόχο τη διαμόρφωση ενός μακροπρόθεσμου ενεργειακού στρατηγικού σχεδιασμού προς όφελος όλων των πολιτών της Κυπριακής Δημοκρατίας και τη μείωση του κόστους του ηλεκτρισμού, επισημαίνουν τα ακόλουθα:
- Το χρονοδιάγραμμα των δέκα μηνών που έχει τεθεί για να αξιολογήσει ο project manager τις εργασίες που χρειάζεται να εκτελεστούν στο τερματικό του Βασιλικού και να ετοιμάσει τα σχετικά έγγραφα, είναι αδικαιολόγητα χρονοβόρο. Ήδη η διαδικασία έχει καθυστερήσει υπερβολικά, καθώς προηγήθηκαν οκτώ μήνες αναζήτησης μέχρι να εξευρεθεί το αρμόδιο άτομο. Είναι αναγκαίο να αντιληφθούν όλοι οι αρμόδιοι φορείς ότι η έλευση του φυσικού αερίου αποτελεί το πιο κρίσιμο βήμα για τη μείωση του κόστους ηλεκτρισμού στη χώρα μας, όπου οι καταναλωτές καλούνται να πληρώνουν το 2ο ακριβότερο ρεύμα της Ευρώπης. Άρα, δεν έχουμε την πολυτέλεια να αναλώνουμε άσκοπα τον χρόνο μας σε διαδικασίες που μπορούν να υλοποιηθούν πολύ πιο άμεσα και αποτελεσματικά.
- Το γεγονός ότι η διαπραγμάτευση με τους υπεργολάβους για τη συνέχιση και ολοκλήρωση της προβλήτας βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη, παρά τις εξαγγελίες πως θα ολοκληρωνόταν η διαδικασία αμέσως μετά τον τερματισμό του συμβολαίου, μας προβληματίζει έντονα. Ευελπιστούμε πως θα υπάρξει θετική κατάληξη και θα επέλθει άμεσα σχετική συμφωνία.
- Επιπρόσθετα, μας ανησυχεί εξίσου η απραξία που παρατηρείται στις διαδικασίες δικτύου και σύνδεσης των μονάδων παραγωγής με τις υποδομές της ΕΤΥΦΑ. Εδώ και αρκετό καιρό, βρίσκεται στα χέρια της ΔΕΦΑ η πρόθεση των ιδιωτών παραγωγών να εκτελέσουν με δικά τους έξοδα τις συνδέσεις που απαιτούνται.
- Σε σχέση με την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου – Ελλάδας, ως Σύνδεσμος Αγοράς Ηλεκτρισμού θεωρούμε πως πρόκειται για ένα έργο το οποίο εκ των πραγμάτων έχει ανασταλεί, με τις γνωστές υποχωρήσεις στο θέμα του γεωπολιτικού ζητήματος. Σε αντίθεση με όσα κατά καιρούς έχουν δει το φως της δημοσιότητας για συγκεκριμένα επενδυτικά ταμεία που ενδιαφέρονται να επενδύσουν στο έργο, μέχρι στιγμής τίποτα δεν μετουσιώθηκε σε χειροπιαστό αποτέλεσμα.
- Παρά το αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι το έργο βρίσκεται σε πλήρη στασιμότητα, ο ΑΔΜΗΕ επικαλούμενος τη συνέχιση της κατασκευής του καλωδίου από τη Nexans, αξιώνει την καταβολή 125 εκατομμυρίων ευρώ από την Κυπριακή Δημοκρατία. Καλούμε τη ΡΑΕΚ, ως ανεξάρτητος θεσμός, να αναλύσει τα δεδομένα και να προστατεύσει τον Κύπριο φορολογούμενο που θα κληθεί να επωμιστεί το σχετικό κόστος από το Ταμείο Ρύπων.
- Το τελεσίγραφο που απέστειλε η εταιρεία Nexans πριν από έναν χρόνο ότι θα προβεί σε αναστολή εργασιών του καλωδίου εάν δεν παραλάβει το full notice to proceed, έχει αποδειχθεί ως επικοινωνιακό τέχνασμα και μοχλός πίεσης. Διότι έναν χρόνο περίπου μετά, δεν έχει δοθεί το full notice to proceed παρά το ότι η Κύπρος συμφώνησε στα αιτήματα του ΑΔΜΗΕ και σύμφωνα με τη χθεσινή συνεδρία της Βουλής, το καλώδιο προχωρά κανονικά στην παραγωγή του. Αυτό καταδεικνύει για άλλη μια φορά ότι το συγκεκριμένο έργο χαρακτηρίζεται από αλλεπάλληλες ασάφειες και έντονη έλλειψη διαφάνειας.
Ο ΣΑΗ, τονίζει στην ανακοίνωση της, την ανάγκη υλοποίησης μιας ολοκληρωμένης και βιώσιμης ενεργειακής πολιτικής για την Κύπρο. Εξ ου και καλεί όλους τους αρμόδιους φορείς να επιδείξουν την απαιτούμενη θεσμική σοβαρότητα και αίσθημα ευθύνης σε αυτή την κρίσιμη φάση για την ενεργειακή πορεία της Κύπρου, ούτως ώστε να αντιμετωπίσουμε συλλογικά και με σωστό σχεδιασμό τις προκλήσεις που έχουμε ενώπιον μας.
